ارسالی جناب آقای کربلایی رضا خسرویان موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۴/۱۱ https://t.me/hammamghaleh

. حرف فراموش شده درکلات ۸ ازدیگرمشاغل رایج درکلات که امروزه به طورکلی منسوخ شده است #پالیزبانی بود.پالیزبه مزرعه کشت خربزه وهندوانه(قوئون وخارپیز) گفته می شدکه درکلات عمدتاًبه صورت دیم کشت می شدچرایی آن نیز،دلایل مختلفی داشت ازآن میان دودلیل قطعی ومسلم است: اول آنکه اکثر زمینهای قابل کشت درشیب یاسطح همواربالای کوههابودکه"تخته"نامیده می شدوبه علت نبودتکنولوژی آبرسانی تقریباًغیرممکن بوددیگرآنکه بسیاری ازروستاها،به علت واقع شدن در ارتفاعات،دیمه زاربودندوبه آب کافی دسترسی نداشتندلذاگذشتگان ما،در نبودتکنولوژی بسیارهوشمندانه،وبا شناخت درست ازاقلیم کلات،اقدام به تولیدخربزه وهندوانه دیم می کردندکه علاوه بردرآمدزایی،درحقیقت یکی ازراههای تامین آب سالم وبهداشتی آشامیدنی هم محسوب می شد یعنی درنبودآب آشامیدنی درگرمای تابستان بااستفاده ازخربزه یاهندوانه،رفع عطش می کردندضمن آنکه به سبب مدربودنشان ازایجادسنگ کلیه نیزجلوگیری می شد،پوستش هم به خوراک دام می رسیدازطرفی ازنظرکشاورزی،آیشی بودکه حکم شیارداشت هم موجب غنی شدن زمین می شدوهم زمین یک سال بلااستفاده نمی ماند برای حفاظت ازمزارع پالیز،ازجانوران وجوندگان مانند،خوک،خارپشت و ... کسی رابه عنوان دشتبان مزرعه می گماردندکه پالیزبان نامیده می شدپالیزبان ممکن بودخودزارع یا کسی ازخانواده اش یاهرکس دیگری باشدیاچندزارع به صورت تجمیع،یک نفررابه عنوان پالیزبان به کاربگیرندروستاهایی مانند،قله زو،آقداش،سیرزار،خشت،گرو،حمام قلعه،قلعه نو،زاوین،چنار،طاهرآباد و... مرکزتولیدپالیزدیم بودندالبته کشت پالیزآبی نیز،دربسیاری از روستاهای کلات،درکناربقیه ی محصولات باغی کمابیش رایج بودکه معروفترین آنها،تولیدات قیزلربندی،باعنوان #بندی_باشینین_پالیزی معروف بودوبه شربتخانه ی کلات،شهرت داشت. پالیزبان ها، در زمان داشت و برداشت محصول تمام وقت بر سر مزرعه در سایه بانی که برپا کرده بودند و به #چاتمه معروف بود می ماندند تا آسیبی به مزرعه نرسدوماننددیگرمشاغل مزدخودرا،بانصاب ودرصدتعیین شده ازمحصول نهایی دریافت می کردند که قبلاً درمبحث قوانین نانوشته به آنهااشاره شده است. امروزه متاسفانه ازطرفی به خاطر خشکسالی وازطرف دیگر، به جهت بروزبیماریهاوآفتهای جورواجور تولیدپالیز،به طورکلی نابودگردیده وپالیزبانی به فراموشی سپرده شده است. باخواندن ابیاتی ازمدیحه منوچهری عنصرخیال را،نیزبه خاطراتمان می افزاییم. صلصل باغی به راغ،اندرهمی گریدبه درد بلبل راغی به راغ اندرهمی نالدبه زار این زند،برچنگ های سغدیان،پالیزبان وان زند، بر نای های لوریان آزادوار ✍علی کوهستانی اسیق سو🌹 ۱۴۰۲/۴/۱۱ https://t.me/hammamghaleh

آیاخربزه های تولید شده درطبیعت کلات را،به یادمی آورید؟که عمدتاًبصورت دیم تولید میشدند تصویر فوق نمونه هایی از،شیرین شهدهایی بودکه روزگاری کام هر، لب تشنه ای را،شیرین و گلویش را،تازه میکردندبگونه ای که پس از گذشت چندین دهه هنوزهم طعم ومزه آنها را،در زیر دندان خود حس میکنندوافسوس میخورندکه طبیعت راچه شد؟دیگر آن سخاوتمندی گذشته را،به نمایش نمی گذاردوازآن نعماتی که بندگان خدا را،به فیض میرسانددریغ می ورزد. یادش بخیر! عجیب است بذراین نوع خربزه هادر انواع مختلفش،بذرهای بومی کلات بودنداماامروزه همانها را،باقدری سمی تر وبی مزه تر،از بازار میوه مشهدتحت عنوان خربزه افغانی،گرمساری و نزدیکترین نامش،خربزه درگزی خریداری کرده درکلات به مصرف میرسانیم. یادآوری:قدرمسلم آن است هرگاه جامعه ای قدر داشته های خود،اعم ازاقتصادی،علمی،فرهنگی،هنری و... را نداند ودرجهت حفظ آن، همت نگماردیقیناً به ورته فراموشی سپرده خواهدشد یادیگران به نفع خود مصادره خواهندنمود.ازهمراهان عزیز امیدآن داریم باارسال مطالب ومحتوامارا،درجهت حفظ فرهنگ بومی یاری فرمایند. ✍علی کوهستانی اسیق سو🌹 موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۴/۱۱ https://t.me/hammamghaleh

حیدربابا،دونیا،یالان دونیادی خواننده:چنگیزحبیبیان موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۴/۱۱ https://t.me/hammamghaleh

کشت هندوانه در دل خارشتر با کمترین آبیاری ممکن👌 یکی از روشهای جالب کشاورزی ایرانیان که در آن هندوانه را در مناطق کم آب کشت میکنند. دراین روش بعد از بریدن قسمت فوقانی خارشتر تخمک هندوانه در داخل آن قرار می‌گیرد و این تخمک به مدت چهار روز در آب خیس شده و پس از قرارگیری درون شکاف آن را زیر خاک قرارمی دهند به دلیل وجود ترنجبین و شیره‌ای که درون ساقه‌ی خارشتر وجود دارد موجب آن شده تارطوبت تخمک هندوانه حفظ شود این نوع کشت تنها دو مرتبه آب نیاز دارد و هندوانه‌ای که اردیبهشت ماه کاشته شده درمردادماه برداشت می‌شود... موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۴/۱۲ https://t.me/hammamghaleh

دأیسا، منه دأیسین، یاره دأیماسین رحمتلی اوستاد اولیاقلی یگانه همراه صیاد خان کتابیندن ❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️ "سبک دوتارنوازی زنده یاد، حسن نادری،شبیه این کار استاد اولیاقلی یگانه بود." موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۴/۱۲ https://t.me/hammamghaleh

. #فولکلور( ائل بیلیمی,دانش عامه) #فرق قولوف بند با تاپمه جیق قبلاًدرباره ی خواندن #قولوف_بند درحمام قلعه مفصلاًتوضیح داده ایم که نوعی شعر است وبه صورت مناظره اجرا می شوداین نوع شعر دربندها وقالب های مختلفی سروده شده است که به صورت سؤال وجواب توسط دونفرخواننده به اجرادرمی آیدیعنی اول یکی از آن هابندی راکه حاوی سؤال یاسؤالاتی می باشدمی خواند سپس طرف مقابل دربندی دیگر پاسخ می دهداین مناظره آنقدر ادامه پیدا می کندتا سؤالی باقی نماند یا جواب دهنده جوابی نداشته باشداین نوع شعر از ادبیات شفاهی ترکی است که به آن #دیگیشمه #قفیل_بند (مناظره),نیزگفته می شودمانند: بند سؤال اونئمه دی داغدان داغا آشه دی اونئمه دی پیلئیدی گول آچه دی اونئمه دی ایقی یوخ قاچه دی اگرسن عارفسن بویه بئر جواب بندجواب او بولوتدی داغدان داغا آشه دی اوشامالدی پیلئیدی گول آچه دی اوسودی کی ایقی یوخ قاچه دی اگر سن شاعرسن بودور جوابی در #دیگیشمه معمولاًسه مصراع اول,هرکدام حاوی یک سؤال است اما ممکن است گاهی دوسؤال درسه مصراع بیایدیاحتی سه مصراع حاوی یک سؤال باشد که قطعاًجواب نیز دربند دیگر یکی بوده که درسه مصراع توصیف می شود مصراع چهارم نیز خطاب به جواب دهنده وسؤال کننده است درخواست جواب می کندیا پایان جواب را بیان می کند. اما #تاپمه_جیق_یا_تاپانجیق (چیستان) ممکن است یک یاچندعبارت,یک مصراع شعر یابیشتر باشد که در آن گوینده صفات,ویژگی هاونشانه هایی از چیزی را مطرح می کندومنتظر جواب می ماند جواب دهنده ها نیز ممکن است یک نفر یا بیشتر یاگروهی ازافرادباشندکه به شکل مسابقه ی هوش جواب سؤال رابدهندمانند: ۱-آلئیلر ائی آلئیلر داغده توشان بالئیلر گیندییینن سو ایچر تئپپه سینن بالئیلر ۲-کاتابوآم ائوده اوتوروپدی کوله سی ائشیده دی ۳-هازار هازاره گئدر مئییت بازاره گئدر آنه سی اوچ یشینده قیزی بازاره گئدر ۴-ایچی اون کیمین اوزی(قان کیمین) قیرمیز دون کمین اوتوروپدی عابدالله خان کیمین ۵-قارا لؤکیم یاتیپدی روده پوده سیینی تؤکیپدی ۶-داغده تاققینلر باغده بققیینلر سوده شارپیللر ۷-پوستینی جاله یو یوردی کاله ۸-کیچینه قازان آشی مازه لی ۹-اویانی قیه بویانی قیه اورته سی خمیر میه ۱۰-او نئمه دی داغ کیمین چاخنه شرقیراق کیمین گئلیب گؤیدن کئچنده بقیرر اوغلاق کیمین 🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹 د:قالب شعر آشیقی در حمام قلعه: "قولوف بند یا قفل بند"نام نوعی شعر است که در حمام قلعه خوانده می شود و آن در حقیقت، همان، قالب شعر آشیقی " دیگیشمه یا قیفیل بند" می باشد و آن نوعی مناظره است که"ئیرخوانان" آن را، به شکل مشاعره به اجرا در می آورند. معمولا"قولوف بند" به سه صورت خوانده می شود: ۱- دو نفر ئیرخوان، اول یکی از آنها، بندی چیستان گونه را، میخواند وازدیگری می پرسد سپس دیگری جوابش را می دهد، این بار دومی می پرسد، اولی جواب می دهد. آنقدر ادامه می دهند تا یکی جوابی نداشته باشد که بازنده خواهد بود. مانند این بیت: او نیمدی داغدان داغا آشادی = او نیمدی ایقی یوخ قاچادی <*جوابی که دیگری می دهد*> او بولوتدی داغدان داغا آشادی = او سودی کی ایقی یوخ قاچادی #یادآوری، گاهی نیز،یک نفر ئیری را،میخواند و درآن هم می پرسد هم خود،جواب می دهد وآن زمانی است که حریفی وجودندارد یاحریف می بازد برنده برای خودنمایی ئیررا،ادامه داده جوابش را نیز،خودش میدهد. ۲- هر دو یک "ئیر" بلند وبا بندهای بیشتر را، شروع می کنند هر کدام بندی را، در مقابل می خواند تا جایی که یکی از آنان بندی را به یاد نیاورد که در آن صورت بازنده است. ۳- خواندن"ئیر" آزاداست هر کدام بندی رادر مقابل می خواند تا جایی که یکی از آنها بندی به یاد نیاورد وبازنده شود.این روش را، افراد مبتدی یا کسانی که ئیر کمتری حفظ دارند انجام می دهند. اگرچه از همه ی قالبهای شعر آشیقی در حمام قلعه استفاده می شود اما نام آنها بین مردم مصطلح نیست همه را تحت عنوان" ئیر یا ییر" می شناسند. ... ادامه دارد ✍علی کوهستانی اسیق سو🌹 ۱۴۰۲/۴/۱۳ https://t.me/hammamghaleh

قالبهای شعر آشیقی درحمام قلعه: "قولوف بند یا قفل بند"نام نوعی شعر است که در حمام قلعه خوانده میشود و آن درحقیقت، همان،قالب شعر آشیقی" دیگیشمه یا قیفیل بند"میباشد و آن نوعی مناظره است که"ئیرخوانان" آن را،به شکل مشاعره به اجرا درمی آورند. معمولا"قولوف بند" به سه صورت خوانده میشود: ۱- دو نفر ئیرخوان، اول یکی ازآنها، بندی چیستانگونه را،میخواند وازدیگری می پرسد سپس دیگری جوابش را میدهد،این بار دومی میپرسد، اولی جواب می دهد. آنقدر ادامه میدهند تا یکی جوابی نداشته باشد که بازنده خواهد بود.مانند این بیت:او نیمدی داغدان داغا آشادی = او نیمدی ایقی یوخ قاچادی <*جوابی که دیگری می دهد*> او بولوتدی داغدان داغا آشادی = او سودی کی ایقی یوخ قاچادی ۲-هردو یک "ئیر" بلند وبا بندهای بیشتر را،شروع میکنند هرکدام بندی را،درمقابل می خواند تا جایی که یکی از آنان بندی را،به یادنیاوردکه درآن صورت بازنده است.۳-خواندن"ئیر"آزاداست هرکدام بندی رادرمقابل میخواندتاجایی که یکی ازآنها بندی به یاد نیاورد وبازنده شود.این روش را، افرادمبتدی یاکسانی که ئیرکمتری حفظ دارند انجام میدهند. ✍علی کوهستانی اسیق سو🌹 ۱۴۰۲/۴/۱۳ https://t.me/hammamghaleh

جیراکان(بادامشک)، یکی از درختچه های طبیعت کلات می باشدکه درحمام قلعه نیز،به وفور یافت می شود از این بوته درگذشته علاوه برآنکه به عنوان هیزم استفاده می شددررنگ آمیزی نیز،بهره می جستند بخصوص،دررنگ آمیزی مشک و یییق (تلم)،کاربرد زیادی داشت. وجه تسمیه آن شایدازآن جهت باشد که، جیراها (خارپشتها) هنگامی که احساس خطر می کرده انددرمیان شاخه های آن استتارمی نمودندزیرا،نمای ظاهری آن شباهت زیادی به خارپشت دارد لذامحل خوبی برای پنهان شدن ازچشم شکارچی است. جیرا+ کان= دارای خارپشت،کان پسوند دارا بودن است مانندتیکان که = تیغ+ کان است و به معنی خاردارمی باشد. درحمام قلعه به خارپشت، "جیرا" و دربرخی روستاها به آن "بیزین قره"می گویند جانور خاردارکوچک دیگری به نام جوجه تیغی،درطبیعت کلات وجود دارد که درحمام قلعه به آن"جیجی کوءپری"می گویند. ✍علی کوهستانی اسیق سو موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۴/۱۵ https://t.me/hammamghaleh

قطعه پیری ترانه ی محلی خراسانی درباره گذر عمر و پیری خواننده: غلامحسین غفاری نوازنده دوتار و تنظیم:غفور محمدزاده شاعر: عبدالقادر بنایی موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۴/۱۵ https://t.me/hammamghaleh

موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۳/۴ https://t.me/hammamghaleh

. آلبوم شماره یک مجموعه ای ازتمثال شهیدان ملکوتی، جوانان،پدران ومادران آسمانی حمام قلعه،روحشان شادویادشان گرامی باد!🖤 تدوین کننده:خانم مهندس اسما کوهستانی باتشکروسپاس،دستمریزاد❤️🙏🙏🙏💐 ۱۴۰۲/۳/۴ https://t.me/hammamghaleh

آلبوم شماره ۲ مجموعه ای ازتمثال پدران ومادران وجوانان آسمانی حمام قلعه تدوین کننده،خانم مهندس اسما کوهستانی موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۳/۴ https://t.me/hammamghaleh

موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۳/۴ https://t.me/hammamghaleh

آهنگ خاطراتت موندگار🖤 خواننده:علی رزاقی موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۴/۱۵ https://t.me/hammamghaleh

شعرخوانی غرورانگیز و جالب این شاعر قمی را از دست ندهید 🔺سیدحمیدرضا برقعی در مدح امام علی(علیه السلام) می‌خواند 👈 دیدن و نشر حداکثری این فیلم را به عاشقان مولا توصیه می‌کنیم 💐 #غدیر #عید_غدیر الـٰلّهُمَ؏َجــِّلِ‌لوَلــیِّڪَ‌اَلْفــَرَجْ‌بحق‌ حضࢪٺ‌زینب‌ڪبرۍ‌سلام‌الله‌علیها‌ موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۱/۴/۱۵ https://t.me/hammamghaleh

موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۴/۱۵ https://t.me/hammamghaleh

قصه کبوتر(کفتر) و شاهین (لاچین) و داوری امام علی زنده نام اولیاقلی یگانه دوتارابریشمی موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۴/۱۶ https://t.me/hammamghaleh

موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۴/۱۶ https://t.me/hammamghaleh

. یغما حیدریغمای نیشابوری درسال ۱۳۰۲ در روستای صومعه،متولد و درسال ۱۳۶۶ وفات یافت وی که درکوره پزخانه نیشابوربه شغل خشت مالی مشغول بودازجمله شاعران بزرگی است که حدودچهارهزار و پانصدبیت شعرازوی به یادگارمانده است.اشعاریغما درقالب سه کتاب"اشک عاشورا،مجموعه غزلها و سیری درغزلیات یغما،هم اکنون در دسترس علاقه مندان به شعر می باشد. وی صدای بسیارزیبایی نیز، داشته است. قسمتی از ناله های این خشت مال نیشابوری که در قالب آواز میخواند: "مرا اسرار از این گفتگو، بالاتر است اما به گوش خلق ازین حرف بالاتر نمیگنجد" نشان می دهدکه شاعراز آشفتگی های جامعه زمان خودمی‌ نالد صدایی که تاعمق جان انسان،می نشیند این صدا ی زیبا ناشناخته مانده است.شاعری که سوادآکادمیک نداشت بلکه سراسر وجودش شوق و سوز و گداز بود. درباره شاعری خودمی گوید: من یکی کارگربیل به دستم برمن نام شاعرمگذارید وحرامم مکنید یغماجهان بینی،تفکر فلسفی خاص خودرا،دارد. من برای نان به یزدان هم نمی آرم نیاز این من و این پینه های دست من،برهان من موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۴/۱۶ https://t.me/hammamghaleh

#آشیقها آشیقها،هنرمندانی خواننده و نوازنده بودندکه درآذربایجان و دیگرنقاط کشور،ازجمله خراسان وبخصوص کلات وروستاهای آن،درجشنهاوعروسیها،حضورفعال داشتند وبانواختن سازهای مختلف همچون: صرنا،دهل،دایره،تار،کمانچه،قپّوز،قوشما،بالابان،نی و...بابداهه گویی وخواندن آواز،فضای شادودل انگیزی را،ایجادمیکردندوبا"ایونهای"(بازیها،رقصها)مختلفی که اغلب آنهاآیینی بودند همراه می شد. باگسترش شبکه برق رسانی وبا ظهورگروههای"ارکستر"آشیقها دربسیاری ازموارد،جای خودرا،به آنهاسپردندکه دیگرازبرو،بیای گذشته،برخوردارنیستند. ازآشیقهای محلی،میتوان،مرحوم حسینعلی لشکری وکربلایی احمد علیزاده رانام بردکه سالیان متمادی درعروسیهاوجشنهاارائه خدمت کردندوشادی دیگران رافراهم ساختند. وجه تسمیه آشیق را،برخی از کلمه عربی "عشق"دانسته وگفته اندبه خنیاگرانی گفته میشودکه سروده های عاشقانه می خواندندامابرخی دیگرمعتقدندکه اصل کلمه ترکی است وازدوبخش"آغ"به معنی سفیدو"ایشیق"به معنی روشنایی است.یعنی آواز خوانانی که بادم خود به مردم امید،میدادندوروشنایی راهدیه میکردند. ✍علی کوهستانی اسیق سو🌹 موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۴/۱۷ https://t.me/hammamghaleh