برای ایجاد تفکر انتقادی در کودکان چه کار کنیم؟
واقعیت آن است که تفکر انتقادی بیش از هر چه باید در مدارس پرورش و شکوفا شود. ما پدر مادرها باید بتوانیم زمینه تفکر انتقادی را در بچه هایمان مهیا کنیم.
انجمن فلسفی اروپا برای پرورش تفکر انتقادی در کودکان توصیههایی دارد که بسیار کاربردی و نتیجهبخش است؛ اگر که آنها را با آگاهی و شناخت و به گونهای مؤثر به کار گیریم:
1- زودتر دست به کار شوید: هر چند ممکن است کودکان خردسال برای فرا گیری دروس زندگی در قالب منطق رسمی آمادگی کافی نداشته باشند، اما شما می توانید روند ساده نتیجهگیری را به آنها آموزش دهید. تنها لازم است با فرزندتان گفت و گوهای رفت و برگشتی انجام دهید.
برای مثال اگر مایل به شرکت در برنامهای خاص یا پوشیدن لباس منتخب شما نیست، از او بخواهید دلایل خود را برایتان توضیح دهد.
با این تمرین کودک به مرور زمان میآموزد که علاوه بر ریشهیابی نتیجهگیریهای خود، علل ذکر شده توسط دیگران را هم ارزیابی کند. پس به او فرصت تصمیمگیری بدهید و درهنگام تصمیم گیری، اجازه دهید به اندازه کافی فکر کند، دلایلش را بگوید و کاری را که درست میداند عملی کند. به جای او تصمیم نگیرید فقط راهنماییهای لازم را به او بدهید و خطرات و هشدارهای لازم را بگویید.
- تعصب و اجبار به خرج ندهید: آموزش تفکر انتقادی نیازمند ارائه یک سری دستور العمل های مشخص به کودکان و ملزم ساختن آنها با پیروی از این متدها است. اما باید مراقب باشید که در این حیطه هیچ گونه رفتار تعصب آمیز و یا توام با اجبار از خود نشان ندهید. اگر کاری را از کودک خود میخواهید، همیشه دلیل آن را نیز شرح دهید.
- کودکان را به پرسش تشویق کنید: پرسش اساس تفکر انتقادی است. پرسشگری توانمندی ذهنی کودکان را افزایش میدهد و یادگیری را برای آنها مفرح و مهیج می کند. از طریق پرسش کردن، کودکان نقش فعال بیشتری در تفکر نقادانه و استدلال پیدا میکنند. پس:
کودکان را به پرسش کردن و پرسشهای بیشترتشوبق کنید؛
از کودکان پرسشهایی بپرسید که میدانید جوابشان را میدانند. اجازه دهید آنها احساس کنند که خودشان جواب را یافتهاند؛
فضای یادگیری را برای ایده های که آنها می دهند باز بگذارید. اجازه دهید تا آن ها از تجربه ایده های جدید راحت باشند و از خطا کردن، نترسند؛
جواب اشتباه را به عنوان یک فرصت یادگیری تلقی کنید. هرگز کودک خود را به خاطر جواب اشتباه سرزنش نکنید؛
همواره به پرسشها کودکانتان با اشتیاق پاسخ دهید؛
به یاد داشته باشید پرسشهایی که با "چه"، "کدام"، "کجا" پرسیده میشوند، حافظه را تحریک میکنند و پرسشهایی که با "چرا"، "چطور" و "چگونه" همراهند، تفکر را تحریک می کنند. پس در سوال از کودکان از چرا، چطور و چگونه بیشتر استفاده کنید.
- از فرزندتان بخواهید که توضیحات و راه حلهای جایگزین را نیز در نظر بگیرد: بسیاری از مشکلات پیچیده تر از تصور ما هستند و به همین علت ممکن است نیازمند بیش از یک راه حل باشند. اگر کودکان بتوانند راه حلهای مختلفی را برای یک موضوع واحد در ذهن خود طراحی کنند، تفکر منعطفتری برای حل مسائل خواهند داشت.
- در مورد تعصب و تبعیض صحبت کنید: حتی کودکان 6 ساله نیز به خوبی میتوانند درک کنند که احساسات و انگیزههای انسانی بر قضاوتهای ما تاثیر میگذارند. به آنها بگویید و نشان دهید که تعصب و تبعیض عوامل مخربی هستند که میتوانند از به دست آمدن نتیجه مطلوب و مورد انتظار جلوگیری کنند. تعصب و تبعیض را با مثال های ساده به آنها بیاموزید.
- از کودکان بخواهید تا افکارشان را بلند بیان کنند: بیان کردن افکار و ایده هایی که بچه ها در ذهن دارند باعث می شود تا آنها روش فکر کردن و نحوه یادگیری آنها را بهتر بفهمید و در ضمن اعتماد به نفس بیشتری در بیان افکار و عقاید خود پیدا کنند.
- به عقاید کودکان احترام بگذارید:
اجازه دهید بچه ها عقاید و نظر خود را داشته باشند. این شاید یکی از زیربناییترین و در عین حال مشکلترین بخش آزاداندیشی و مهیا شدن بستری برای تفکر انتقادی است. در واقع زمانی که کودکان شما در منزل تجربه داشتن عقاید و نظراتی متفاوت با والدین و پذیرش آن از سوی والدین را تجربه میکنند به گونهای زیربنایی پذیرش عقاید مخالف و نظرات متفاوت دیگران را در خود نهادینه کردهاند. پس آنها عقاید خودشان را داشته باشند حتی اگر با عقاید شما متفاوت یا مخالف باشد و به نظراتشان احترام بگذارید و اگر قرار است با آن مخالفت کنید حتما با استدلال همراه باشد.
کارگاههای مهارت های زندگی کودکان ، نوجوانان و بزرگسالان
در شهرستان ورزنه👇
🏠مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی نسیم
شهرستان ورزنه
@moshavereh_salamat_ravan
03146485840
09133705782
مشاوره 👇
@ravanshenas_100
@Moshavere_20_20
🔷به مناسبت هفته جهانی اضطراب
مرکز مشاوره ورزنه در نظر دارد همایش «مداخلات روان شناختی خانواده محور در مدیریت اضطراب» برگزار نماید.
ولی متاسفانه به دلیل عدم مشارکت و همکاری سازمان ها و ارگان ها و اهمیت ندادن به موضوع، همایش «مداخلات روانشناختی خانواده محور در مدیریت اضطراب» برگزار نخواهد شد.🖤 😔
🔹 📌یه نوع شخصیتی هست بهش میگن پارادوکسیکال (Paradoxical)، درکش برای بقیه احتمالا سخت باشه، اینجوریه که...
🔹 در عین دوست داشتن تنهایی دوست داره بیرون بره، مهمونی بره، اما بعد مدتی از توی جمع بودن پشیمون میشه
🔹 دلش رابطه میخواد اما در عین حال از تنهاییش هم نمیتونه دست بکشه
🔹 میگه اهمیتی نمیده و براش مهم نیست اما تا مغز استخوون میشینه به تک تک جزئیاتش فکر میکنه و دچار اورثینک میشه
🔹 عاشق گوش دادنه اما هیچ وقت نمیگه چه چیزی درون خودش در حال رخ دادنه
🔹 دوست داره بهش توجه بشه اما بی تفاوت از کنار هرچیزی میگذره
🔹 دوست داره با بقیه نزدیک و عمیق باشه رابطهش اما در عین حال از صمیمیت فراریه
🔹 خلاصه که این تناقض ها باعث شده درک رفتارش برای بقیه سخت بشه
🏠مشاوره ی پیش از ازدواج و مشاوره ی دوران عقد و نامزدی را جدی بگیر😍👇
@moshavereh_salamat_ravan
03146485840
09133705782
مشاوره 👇
@ravanshenas_100
@Moshavere_20_20
📚آنچه من آموختم: دو نوع گفتگو در زندگی روزانه هر فرد وجود دارد. یکی صحبت با دیگران، و دیگری حرف زدن با خودت.
❒آنچه که معلوم است، نوع مکالمههایی که در روز با آن درگیر هستی، تاثیر به سزایی بر کیفیت زندگیت دارد.
❖خودگوییهای ذهنی مثبت، میتواند روحیه فرد را بطور چشم گیری بهبود بخشد، اعتماد به نفسش را تقویت کند و بهرهوریش را افزایش دهد.
❖درحالیکه خود گوییهای منفی نه تنها حال و روزمان را بهم میریزد، حتی میتواند ما را سرگردان یا به حال خودمان رها کند و موجب مشکلات کوچکی شود که رفته رفته بزرگتر میشوند و حتی مشکلات بزرگتری را به وجود میآورند که قبلا وجود خارجی نداشتهاند.
اینکه آدم مثبتگرا و یا منفیگرایی باشی، انتخاب خود توست.
📒 خودت را به فنا نده
🩺🧠اختلال وسواسی اجباری(obsessive-compulsive disorder)
❒از دو قسمت ساخته شده است. وسواس ها و ،اجبارها اما توجه داشته باشید ،که طبق معیارهای 5-DSM لازم نیست فرد هم وسواس و هم اجبار داشته باشد تا مبتلا به اختلال وسواسی اجباری اعلام شود حضور یکی از این دو به تنهایی کافی است.
➊وسواس ها: وسواس ها (obsessions) مثل مهمانان ناخوانده ای هستند که کنگر خورده و لنگر انداخته اندآنها مثل تروریستهای ذهنی (mental terrorists) به ذهن فرد یورش می آورند و و باعث میشوند او ،معذب مشوش مضطرب عصبی وگاهی هراسان شود.
❒وسواسها خود را به سه شکل نشان میدهند
❒افکار: افکار وسواسی کلماتی هستند که دایم در ذهن شما زنگ میزنند و تکرار میشوند برای مثال اگر شیئی کثیف رالمس کنید ممکن است این فکر در ذهنتان دایم تکرار شود اگر همین حالا دستم را نشویم حتماً مریض خواهم شد بعضی دیگر افکار وسواسی خود را به صورت تردید یا دغدغه نشان میدهند مثلاً تردید دربارۀ این موضوع که آیا درها را قفل کرده اید یا نه یا دغدغه دربارۀ این که مبادا لوازم داخل کمد مرتب چیده نشده باشند. .
❒ترسها: ترسهای وسواسی عبارتند از احساسات انگیزه های ناگهانی یا نگرانی هایی درباره این موضوع که مبادا کاری ،نابجا ناشایست یا نامطلوب انجام دهید. برای مثال ممکن است.از این بترسید که به یکی از عزیزانتان صدمه وارد کنید یا هر کاری انطور که شما آن را ی دانید پیش نرود یک مثال دیگر از ترس وسواسی زمانی است که نگران هستید مبادا در طول یک مراسم مذهبی شروع به پرت و پلا گویی و فحاشی کنید با مبادا به هنگام رانندگی ناگهان به آن طرف خیابان بروید و با اتوموبیلهایی که از روبرو می آیند شاخ به شاخ شوید.
❒ایماژها (images) یا تصاویر ذهنی اینها تصاویری ناخوانده و مزاحم هستند که در ذهنتان شکل می گیرند و معمولاً صحنه هایی پرخشونت ترسناک، از لحاظ اخلاقی مذموم، عجیب و ،غریب و نامطلوب را نشان میدهند تصاویر ناراحت کننده شامل صحنه هایی درباره سکس با حیوانات کودک آزاری یا آدم کشی فجیع هستند.
✦نکته هم در انگلیسی و هم در فارسی کلمه obsession وسواس معمولاً نشان دهنده این است که فرد روی چیزی لذتبخش یا مطلوب تمرکز حواس دارد و به آن سخت علاقه مند است. مثلاً وسواس ،ماهیگیری وسواس جمع آوری تمبر وسواس یادگیری انگلیسی، وسواس هنر، یا حتی وسواس پرداخت قرض یا جبران لطف .دیگران اما در اختلال وسواسی اجباری، کلمه obsession با این علایق مثبت هیچ ربطی ندارد
#بخش ➖اول
🧠🩺ادامه بحث اختلال وسواسی اجباری
➋اجبارها: اجبارها (compulsions) اعمالی هستند که مردم احساس میکنند مجبورند انجام دهندتا با وسواس ها مقابله کنند یا با آنها کنار بیایند. این اعمال (actions) معمولاً شكل رفتارها (behaviors) یعنی رفتارهای فیزیکی را به خود می گیرند مثل شستن دستها یا چک کردن مکرر قفل درها و پنجره ها با مراسم ریچوالی رفتارهایی که طبق یک نظم و ترتیب خاص انجام میگیرند و به شکل مراسم (rituals) در می آیند مثل ردیف چیدن همه اشیای داخل کابینت به شیوهای بسیار دقیق و غیرعادی؛ غیر عادی از لحاظ دقیق بودن برخلاف وسواس ها که باعث افزایش اضطراب و استرس رنج وعذاب (شخصی) میشوند وظیفه اجبارها افراد مبتلا به OCD معمولاً رفتارهای تکراری با خنثی کردن وسواسها یا کاستن از دیسترس قوانین سختگیرانه انجام میدهند. برای مثال اجبارا گاهی شکل اعمال ذهنی را به خود میگیرند
(mental acts)
هر بارفردکه میخواهد خانه را ترک کند کلیدها را ۶۰بار،با یک نظم خاص می چرخاند. شمردن یا تکرار کردن عبارات یا جملات اخبارها وظایف زیر را شامل میشود
❒کاهش اضطراب:برای مثال نگرانی وسواسی درباره این که مبادا درها قفل نباشند و در نتیجه دزد وارد خانه شود فرد ممکن است احساس اجبار کند که باید برگردد و قفل در را دوباره چک کند. بعد از این کار به طور موقت احساس آسودگی خیال میکند اما وقتی دوباره خانه را ترک میکند وسواس دوباره برمیگردد و او را مجبور میکند برگردد و قفل را بار دیگر چک کند این چرخه ممکن است چندین بار تکرار شود تا این که بالاخره فرد بتواند به قول جوان ترها بیخیال شود و به سایر فعالیتهای روزمره خود برسد.
❒از بین بردن ترس: بعد از استفاده از سرویس بهداشتی عمومی فرد ممکن است از میکروبهای احتمالی آلودگی به آنها و مریض شدن بترسد او ممکن است شدیداً احساس کند که نیاز دارد دستهایش را درست و حسابی بشوید او که با خودش یک مایع ضدعفونی همراه آورده است ۳۰ دقیقه وقت صرف شستن دستهایش میکند و با این که دستهایش سرخ شدهاند پوستشان در اثر شستنهای مکرر در طول روز، نازک و حساس و
حتی زخم شده است خود را مجبور می بیند این کار را بکند
❒کاهش ناراحتی:یعنی اجبارها صرفا به دلیل نیاز فرد برای احساس راحتی کردن یا حالا بهتر شد انجام میگیرند. برای مثال فرد ممکن است برای خودش یک کاهش ناراحتی (discomfort) بعضی اخبارها صرفاً به دلیل نیاز فرد برای احساس راحتی رفتار مراسمی (ritual) ایجاد کرده باشد و احساس کند قبل از خوابیدن مجبور است آن راانجام دهد . او اشیای روی کمد کنار تختخواب خود را بارها و بارها مرتب میکند تا سرانجام به خودش بگوید حالا" بهتر شد احساس کند از وضعیت آنها راضی است و خیالش آسوده شده است علاوه بر ،آن شانه راست و شانه چپ خود را هر کدام پنج بار میخاراند و این کار را انقدر تکرار میکند تا احساس راحتی کند آنگاه است که میتواند به رختخواب برود
❒افزایش اطمینان: فرد ممکن است وسواس این را داشته باشد که مبادا کسی را با ماشین زیر کند تقریباً ،همیشه هر بار که ماشین او از روی یک برآمدگی در خیابان عبور میکند نگرانی او شروع می.شود. او معمولاً احساس اجبار میکند که دنده عقب بگیرد یا دور بزند و برگردد و محل را چک کند تا کاملاً اطمینان حاصل کند که به کسی صدمه نرسانده است. این اجبار (کامپالژن) هر روز ساعتها وقت او را میگیرد
❒قوت قلب گرفتن: کودک ۱۰ ساله ممکن است یک نگرانی وسواسی داشته باشد که نکند پدر و مادرش او را دیگر دوست نداشته باشند بنا بر این هر شب بعد از این که او را به اتاقش میفرستند تا بخوابد به اتاق خواب آنها میرود و میپرسد که آیا او را دوست دارند یا نه او احساس اجبار میکند که باید این کار مراسمی (ritual) را به دفعات انجام دهد تا قوت قلب
بگیرد.
❒افزایش احساس امنیت: فرد ممکن است به دفعات نگرانیهایِ وسواسی داشته باشد که مبادا افکار او باعث آسیب دیدن اعضای خانواده شود بنابراین اگر کوچکترین ایماژ (تصویر ذهنی یا فکر درباره هر یک از اعضای خانواده) داشته باشد، احساس یاداوری می کند که باید این حرف را ۵۰ بار برای خودش تکرار کند نگران نباش جرج اسم برادر من خانواده ام را خیلی دوست دارم گاهی حساب از دستش در می رود و مجبور است از اول شروع کند.
❒مثال :مونیکا ۲۶ ساله وضعیت خود را این گونه تعریف میکند شستن موهایم همیشه حدود یک ساعت طول می کنند. موهای پشت سرم، بغلهای سرم، جلوی سرم، روی سرم را میشویم؛ هر قسمت را دقیقاً شصت بار مالش می دهم امکان ندارد یک بار پنجاه و نه یا شصت و یک بار شود؛ برای شستن دستهایم با شانه انقدر کیسه میکشم که پوستم به خونریزی میافتد گاهی احساس میکنیم استخوانم بیرون زده و ممکن است صابون به آن (استخوان) بخورد
#بخش ➖دوم
یه بحث در روانشناسی هست به نام خلأ عاطفی یا احساسی، به مواقعی میگن که فرد نه خوشحال است نه ناراحت!
نه امید داره نه انتظار!
نه به دنبال پاسخی برای این حالتش است نه هیچی!
نه چیزی خوشحالش میکنه نه برعکس!
خیلیامون دقیقا تو همین وضعیت هستیم...
『🧠🩺تا به حال حتماً برایتان پیش آمده است که یک قطعه آهنگ یا یک ترانه دایم در گوشتان بنوازد و کلام آن دایم در ذهنتان تکرار شود؟』
❒دانشمندان همه چیز را مورد مطالعه قرار میدهند و برای هر چیزی اسم می گذارند. آنها برای آهنگی که در گوشتان دایم تکرار میشود یک اصطلاح انتخاب کرده اند: earworm کرم گوش خوب فکرش را بکنید یک انگل کوچک و ساده که مغزتان را سوراخ می کند. خودتان را تجسم کنید که چنین کرمی در گوشتان وول میزند 💔
❒ کرم گوش، (موسیقی اعصاب خردکنی که در گوش تکرار میشود) خصوصیات مشترک زیادی با وسواس دارد. قطعات ،آهنگ مثل ایماژها و افکار وسواسی ذهنتان را بارها و بارها غرق در خود میکنند و احساس می کنید که هم مزاحمتان هستند، هر چه بیشتر برای خلاص شدن از شر آنها تلاش میکنید جری تر پررو و گستاخ تر میشوند کرمهای ،گوش مثل وسواس ها در افرادی که زیاد نگران میشوند با فراوانی بیشتری روی میدهند
❒روش خلاص شدن از کرمهای گوش؟ متأسفانه تا کنون هیچ روش مؤثری برای سمپاشی آنها کشف نشده است. بعضی افراد سعی میکنند یک آهنگ را با یک آهنگ دیگر عوض کنند. بعضی آهنگ را تا آخرمی خوانند و گزارش میدهند که از شر کرم خلاص شده.اند بعضی دیگر با منتقل کردن کرم گوش به دیگران از دست ان راحت میشوند؛ یکی از کرم گوشهای که مهدی گنجی از ان یاد می کند که به طور متناوب میاید و میرود و بارها به گوش دیگران نیز سرایت کرده است، تحریف یک ترانه آذری است."من به یارم چه کار کردم یارم از من ای بالام کنار می گذرد؟"