☘ عقلانیت معنوی (1_۳) 🔰خلاصه ارائه یک #ارائه_علمی #بخش_اول ♻️ مفهوم شناسی ما بایست یک تعریف را در مورد هم معنویت، هم عقلانیت و هم ترکیب ایندو یعنی عقلانیت معنوی فرض بگیریم و عبور کنیم. چون واقعا هر دو واژه و ترکیب آن‌ها محل تأمل زیادی دارد و تعاریف خیلی زیادی در این خصوص صورت گرفته است. اینکه ما ادعا کنیم این تعریف کاملترین و بهترین است شاید ادعای بزرگی باشد. اما می‌توان گفت از معنویت وعقلانیت یک ارتکاز ذهنی و عقلی و فطری و خودبنیاد داریم که می‌شود آن را بر اساس همه دیدگاهها مبنا قرار داد ♻️تعریف عقلانیت می‌توان گفت عقلانیت همان به کارگیری و کاربست عقل در حوزه‌های مختلف معرفتی یا کاربردی و عملی و علمی است که خروجی آن ممکن است تبیین، موجه‌سازی، استدلال کردن و پیش‌بینی و آینده‌نگری و ... باشد. ♻️تعریف معنویت معنویت دارای خصلت‌ها و ویژگیهایی است که آن را با سایر حوزه‌ها متمایز می‌کند. حتی با الهیات، عرفان، تصوف، عقلانیت، عدالت و از این قبیل. ویژگیهای از قبیل: ۱_ معنویت یک نوع «فراروی» از مادیت است، فراروی از ظواهر است، از مادیت به عالم معنا و از ظاهر به عالم باطن و در حقیقت به سوی کمال نهایی پیش رفتن است. ۲_ معنویت نوعی «زیست» است، نوعی تجربه است، نوعی لمس حقیقت است، و لذا معنویت چه بسا با سایر علوم تئوریک متمایز شود ۳_معنویت در بطن زندگی قابل تجربه است. یعنی معنویت خود را در حوزه روابط انسانی، روابط اجتماعی، رابطه انسان با خود، رابطه انسان با خدا، رابطه انسان با محیط زیست نشان می‌دهد و تجلی‌اش در این حوزه‌ها است. ☘ عقلانیت معنوی (۲) #بخش_دوم ♻️اهمیت و جایگاه عقلانیت و معنویت متوجه دو بعد انسانی و دو کانون وجودی انسانی است. بعدی که ناظر به بعد شناختی است و بعدی که ناظر به بعد روحی است. موضوع معنویت روح انسان و نیازهای روحی انسان است. موضوع عقلانیت بحث معرفت و شناخت و بعد معرفتی انسان است. بحث عقلانیت و معنویت چه بسا ذیل بحث کلام جدید عقل و دین؛ ایمان و عقلانیت؛ فلسفه و عرفان و یا دعوای تاریخی عقل و عشق قرار می‌گیرد اما با آنها تمایزاتی دارد. این پروژه انضمامی‌تر است، آن پروژه‌ها مثل فلسفه و عرفان و امثالهم چه کاری که استیس کرده و چه کاری که ملاصدرا انجام داده چه کاری که ابن سینا در اشارات و تنبیهات کرده انتزاعی‌تر هستند. بحث عقلانیت معنوی انضمامی‌تر است و وارد حوزه زیست انسان، حوزه روابط انسان و سبک زندگی او می‌شود. به جز مفهوم عقلانیت معنوی، مفهوم معنویت عقلانی هم داریم که فعلا دستور ما نیست. عقلانیت معنوی از چند جهت ضروری و واجب و حیاتی است. ضرورت یعنی چه؟ یعنی اگر نباشد تالی فاسد دارد. اگر نباشد چه تالی فاسدی خواهد بود؟ اگر باشد چه عواید و فوایدی خواهد داشت؟ ☘☘ #بخش_سوم 🔰ضرورت‌های عقلانیت معنوی این ضرورتها در دنیای معاصر را می‌توان در قالب 5 محور تشریح کرد: 3⃣آسیب‌شناسی معنویت و صیانت از معنویت اگر معنویت به مردم عوام‌الناس سپرده شود معنویت را به خرافه تبدیل می‌کنند و زاویه‌دار و انحرافی می‌شود. آن وقت همان معنویت که ما آن را ضروری و نیاز می‌دانستیم باعث چالش می‌شود. الان معنویتهای منهای دین وجود دارد. معنویت منهای شریعت، معنویت منهای عقلانیت، معنویت منهای عدالت، معنویت خرافاتی، معنویتهای نوپدید، معنویتهای صوفیانه، معنویت آیینی و امثال اینها وجود دارد. این‌ها نیاز به آسیب‌شناسی ندارد؟ این‌ها صیانت نمی‌خواهد؟ 👈 عقلانیت معنوی از معنویت صیانت می‌کند. چون می‌خواهد به درون وجود من بیاید و وارد زندگی و خواب و بیداری من شود، نیاز به حدود و ثغور دارد وگرنه چیزی شبیه معنویت هندی می‌شود. این بت می‌شود خدا، آن بت می‌شود روح و سر از حلول و پانتئیسم و همه‌خدایی و همه در خدایی و امثال اینها درمی‌آورد. تعیین حدود و ثغور معنویت هم با عقلانیت انجام می‌گیرد. این با تراث فلسفی و عقلانی و معرفتی ما انجام می‌شود. امیرالمومنین (ع) فرمودند لیسَ الْعاقِلُ مَنْ یَعرِفُ الْخَیرَ مِنَ الشَرَّ، وَلکِنُّ العاقِلَ مَن یَعْرِفُ خَیْرَ الشَّرَّینِ: کسی که خیر را از شر تشخیص می‌دهد عاقل نیست، بلکه عاقل کسی است که بهترین را از میان دو بد می‌شناسد. یعنی کارکرد عقل و عقلانیت اینقدر ظریف و باریک است و نه تنها از بین خیر و شر، بلکه از بین دوتا شر بهترین را می‌تواند انتخاب کند. یعنی جای عقلانیت معنوی همین‌جا است که معنویت در متن زندگی تحدید پیدا کند و قلمرو و چارچوب آن محدود شود تا جایی که معنویت سر از خرافه درنیاورد و از سویی تئوریک و نظری صرف هم نباشد. 🎤ارائه حجت الاسلام گریوانی در اندیشکده معنویت. ادامه دارد .... #مهارت_پژوهشی ╔═📚📒════════╗ @moslem_garivani مهارتکده ╚════════📖🔖═╝