●━━━━━━─────── ⇆ㅤ ◁ㅤㅤ❚❚ㅤㅤ▷ㅤㅤ ↻

کز نیستان تا مرا ببریده اند در نَفیرم مرد و زن نالیده اند  ┅═✾ معنای کلمات ✾═┅┄┈ [ نیستان ] نی زاد، جایی که نی از آنجا برآمده [ نفیر ] ناله ┅═✾ شرح ✾═┅┄┈ حکایت انسان حکایت یک نی است که از نی زار و مبدا خودش بریده و جدا شده باشد. نی تا وقتی که در نی زار است ناله ای ندارد و وقتی جدا می شود نالان می شود. می گوید: اگر آدمی ناله ای دارد بخاطر جدا شدن از مبدأ است و تا برگردیم و وصل نشویم همین خواهد بود. نتنها خودم می نالم و بلکه هر کسی هم می شنود نالان می شود چون او هم متوجه می شود که بُریده و جدا از نی زار و نیستان خودش شده است. چه کسی است در عالم که نفیر و ناله و اندوه نداشته باشد؟ و اندوه انسان ها گواه بر وجود نقطه ای بنام "شادی" است. مانند تشنگی که علامت است که اگر آب نبود تشنگی نبود. آدمی با هیچ چیز آرام و خرسند نمی شود و به هر چیزی می رسد بعد چند روز آزرده می شود و همین عدم رضایت علامت است که جایی بنام مبدأ و خاستگاه وجود دارد که انسان به رضایت و خرسندی می رسد و آن مبدأ خداوند سبحان است. مولانا از زبان خداوند سبحان می گوید‌: نگفتمت مرو آنجا که آشنات منم در این سراب فنا چشمهٔ حیات منم نگفتمت که به نقش‌ جهان مشو راضی که نقش‌بند سراپردهٔ رضات منم همه ی اینها حکایت ناقوسی است که فریاد می کنند و از ما می خواهند از ظواهر دنیا بگذریم که رَد کردن با گذر کردن متفاوت است. و گذر کردن به معنای استفاده کردن است ولی دلبسته نشو... #نور_ماه #مثنوی ________ نـــــــورمـــــــاه | @normah _________

اگر دشنام فرمایی و گر نفرین دعا گویم جواب تلخ می زیبد لب لَعل شَکرخا را ┅═✾ معنای کلمات ✾═┅┄┈ [ فرمایی ] از ریشه "فرمودن" که فرمودن سه معنا در زبان حافظ دارد: ۱. دستور دادن: مرا روزِ ازل کاری به جز رندی نفرمودند ۲. کاری انجام دادن: فکرِ معقول بفرما، گلِ بی‌خار کجاست؟ ۳. گفتن: کجا رویم بفرما از این جناب کجا و در اینجا معنای سوم مقصود است که یعنی اگر دشنام بگویی... [ می زیبد ] زیبنده است، شایسته است [ لعل ] سنگ قیمتی که رنگ های مختلفی دارد و در اینجا رنگ سرخ لعل مورد نظر است [ لب لعل ] لبی که مانند لعل سرخ است [ شکرخا ] خا از فعل "خاییدن" به معنای به نرمی جویدن است. "شکرخا" یعنی شکر جویدن، منتهی این کنایه از سخنان شیرین گفتن است. همانطوری که "ژاژخا" یعنی جویدن یک گیاه خاصی که بدان "ژاژ" می گویند که شبیه تره می ماند ولی خیلی بی ارزش اشت. و "ژاژخایی" کنایه از سخنان بیهوده و بی ارزش گفتن است. [ لب لَعل شَکرخا ] لبی که مانند لعل سرخ است و سخنان شیرینی از آن بیرون می زند ┅═✾ شرح ✾═┅┄┈ این بیت عاشقانه و خطاب به معشوق است. معشوقی که تاکنون جزء خوبی و شیرینی و حلاوت از او چیزی ندیده؛ ولی به دلیلی که قطعا به جا بوده و حکمت خود را داشته، رفتار تلخی از خودش نشان داد. این معشوق و محبوب بی تردید جزء حضرت حق نمی تواند باشد و لذا حافظ خطاب به او می گوید: گمان مبری که من از دامان تو دست خواهم کشید؛ یعنی فکر نکنی که بخاطر یک حادثه ی ناگوار و یک رنج تلخ و یک معیشت تنگ که مثال دشنام و نفرین را دارد و مثل دشنام و نفرین تلخ و ناخوش است، رابطه ی من با تو خراب شود. و فکر نکنی که من خوبی ها و کرامات تو را بخاطر یک تلخی فراموش خواهم کرد. هرگز! تو خوبی پس هر چه از تو سَر بزند خوب است. بقول آن شاعر که گفت: مرا اگر تو مشرف کنی بدشنامی منش بجای هزاران سلام برگیرم چون دُرون دشنام تو سلام قرار دارد یا بقول سعدی که گفت: فحش از دهن تو طیبات است حافظ در اینجا تمثیلی از رنج ها و سختی ها و تلخی ها می کند که خداوند به هر دلیلی برای آدمی مقدر می کند و می گوید: اینها مثال این را دارد که کسی به شخص دیگر دشنام و نفرین بگوید. و آنچه که خداوند با آدمی می کند در واقع جواب و عکس العمل رفتار خود آدمی ایست. یک رفتار تلخی انسان از خودش نشان می دهد و طبیعی است که جواب تلخ خواهد گرفت. پس این جواب تلخ زیبنده و شایسته است چون به جا است. بخصوص اینکه از وجود سراسر زیبای او سَر می زند که مثال لب لعل شکرخا را دارد؛ یعنی سراسر جمال و شیرینی و دلنشینی است. حافظ در قالب تمثیل می گوید‌: اگر تو به ما دشنام بگویی یا ما را نفرین کنی، از ما دشنام و نفرین نخواهید شنید و بلکه از ما دعا خواهد شنید. این بیان در قالب تمثیل است وگرنه خداوند سبحان نفرین و دشنام نمی دهد و نیازمند به دعای هیچ کسی نیست. و اگر بخواهید از تمثیل خارج کنید، می توانید نفرین را بردارید و مصیبت قرار دهید و دعا را بردارید و شکر و شکیبایی قرار دهید. حافظ می گوید: اگر دشنام یا نفرین دهید، دعا می کنم چون عکس العمل کردار من اینگونه بود و از آن گذشته «جواب تلخ می زیبد لب لَعل شَکرخا را» یعنی هرچند جواب تلخ از زبان هیچ کس زیبنده نیست؛ ولی از تو می زیبد چون هر چه خوبان کنند خوب است، چون جواب تو تلخ هم باشد همراه خودش شیرینی ها دارد. و این بود که سعدی می گفت‌: بزن سیلی و رویم را قَفا کن چنان به صورت من بزن که صورت من به پشت برگردد چون زدن تو مثل زدن آن نوازنده است بر دَف. با زدن های اوست که صدا های خوشی تولید می شود. #نور_ماه #غزلیات_حافظ ________ نـــــــورمـــــــاه | @normah _________

هــــر گــــه کــــه تــــو را جــــویــــم در دل نــــگــــرم

🔶 مــــشــــورت اگر انسانها با یکدیگر مشورت کنند و عقل دیگران را بر عقل خود بیفزایند، از ارتکاب رفتارهای بد و گفتارهای بد در امان می مانند... زانکه با عقلی چو عقلی جفت شد مانع بدفعلی و بدگفت شد ________ نـــــــورمـــــــاه | @normah _________