سعید دینی 📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙 @ostadahadi 🍏🍏🍏🍏🍎🍎🍎🍎🍎 #درس_خارج_اصول_۹۷/۹/۱۸ #جلسه_39 #حجیت_خبر_واحد #وجوه_استدلال_به_آیه_نفر یکی از آیاتی که دلیل بر حجیت خبر واحد گرفته اند آیه نفر (توبه/122) است. ما كانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ. اصولیین پنج وجه در کیفیت دلالت آیه آورده اند: 1. مرحوم #شیخ_انصاری_در_رسائل و #آخوند در کفایه فرمودند از اطلاق انذار (در جمله لینذروا قومهم مطلق است) چه انذار افاده علم کند چه ظن، انذار مخبر عادل ظن می‌آورد و عمل به آن واجب میشود چون آخر آیه فرمود لعلهم یحذرون یعنی حذر از انذار واجب است وجوب از لعل بدست آمد شیخ دو دلیل بر وجوب حذر می‌آورد: أ‌. دلیل عقلی؛ چون اگر در مورد خداوند در معنای حقیقی اش استعمال شود مخالف علم خدا است بایستی لعل را از معنای ترجی به مطلق محبوبیت بگیریم وقتی حذر از انذار محبوب مولا باشد لازمه اش وجوب است چون حذر یا مقتضی دارد یا نه اگر اقتضا نباشد قهرا محبوب نخواهد بود و اگر مقتضی تمام باشد حذر واجب میشود. ب‌. دلیل شرعی: یعنی اجماع مرکب؛ هرکه از علما در خبر واحد قائل به محبوبیت حذر باشد قطعا به وجوب حذر فتوا میدهد چون هیچ فقیهی نگفته حذر واجب نیست درعین حال عمل به خبر عادل محبوب است و لذا محبوبیت عمل به خبر مستلزم وجوب حذر است. ( در بحث اوامر گذشت که گاهی صیغه های انشا با الفاظ تمنی و ترجّی و استفهام انشا میشود و گاهی نظیر صیغه إفعل برای طلب انشا میشود و گاهی برای اهانت و تعجیز انشا میشود) اینجا هم لعل در معنای حقیقی اش برای خداوند جائز نیست #مرحوم_طبرسی در مجمع البیان لعل را بمعنای وجب گرفت و قائل به مجاز شد ولی شیخ و آخوند لعل را بمعنای محبوبیت گرفتند اقرب المجازات محبوبیت است نه وجب. 2. این است که لولا تحضیضیه است دلالت بر لزوم و وجوب نفر برای فقاهت میکند #جامی در شرح کافیه #ابن_حاجب میگوید «فمعنی حروف التحضیض إذا دخلت علی الماضی التوبیخ و اللؤم علی ترک الفعل و معناه فی المضارع الحضّ علی الفعل و الطلب » یعنی اگر لولا بر ماضی بیاید توبیخ و مذمت بر ترک فعل است و اگر بر مضارع بیاید بمعنای وادار کردن بر عمل و طلب است پس توبیخ برای نرفتن برای تحصیل فقه معنایش لزوم کوچ از وطن برای تحصیل فقه است سپس علت نفر را انذار قرار داد آنگاه حکم به محبوبیت حذر کرد #حذر دو معنا دارد: أ‌- ترسیدن ب‌- اجتناب و پرهیز از خطر مراد آیه معنای دوم است. هر سه واژه مطلق است: فلولا نفر مطلق است. لینذروا مطلق است. لیتفقهوا مطلق است. پس پرهیز از امور خطرناک واجب است چراکه اگر واجب باشد ولی مردم به إنذار ترتیب اثر ندهند لغویت لازم می‌آید و از خداوند حکیم لغو صادر نمیشود.نظیر قول زنان که قرآن آنان را از کتمان مافی الارحام نهی کرده و حرف زن در این زمینه قبول میشود چراکه اگر قبول قولش واجب نباشد و کتمان زن حرام باشد لغوبت لازم میآید و از خداوند حکیم لغو صادر نمیشود. 🍃 🌹🍏🍃🌾🌷 🍃🍀🌾🌷➖➖🌷 🔴🍏🍏🍏🍏🍎🍃🌾🍏 📚📖📚📖📚📖📚📖📚📖 @ostadahadi 🔴➖➖➖➖➖➖➖➖🔴📕📕📕⚫️🔴🔵⚫️🔴🔵🔴🌷🍃 🔵⚫️🔴🔵🔴➖➖➖➖🔴🍃🌷

سعید دینی 📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙📗📙 @ostadahadi 🍏🍏🍏🍏🍎🍎🍎🍎🍎 #درس_خارج_اصول_۹۷/۹/۱۹ #جلسه_40 #حجیت_خبر_واحد #وجوه_استدلال_به_آیه_نفر #وجه_سوم_شیخ_رسائل وجه سوم: به دلیل غایةالواجب واجبٌ آیه را دلیل بر حجیت خبر واحد گرفت وقتی نفر به مقتضای لولا واجب شد و إنذار بعنوان غایت واجب، واجب شد و حذر هم غایت انذار است باید واجب باشد چون معقول نیست مقدمه واجب باشد و ذی المقدمه واجب نباشد پس پذیرش خبر واحد واجب است. کاربرد #لعل برای غایت در قرآن فراوان است مانند لعلکم تتقون یا تفلحون یا مثل جمله أسلِم لعلک تُفلِح لعل برای غایت است . #فرق_سه_وجه چیست؟ 1. وجه اول ناظر به ملازمه بین محبوبیت حذر عند الإنذار و بین وجوبِ حذر شرعا و عقلا بود. 2. وجه دوم ناظر به لزوم لغویت وجوب الإنذار در صورتی که حذر واجب نشود بود. 3. وجه سوم ناظر به ملازمه بین وجوب إنذار و وجوب حذر است بخاطر اینکه وجوب حذر غایت إنذار واجب است پس این سه فرق دارند. 4. #وجه_چهارم_آخوند در حاشیه رسائل ص 68 میفرماید بحسب عرف وجوب حذر مستلزم وجوب انذار نیست ولی وجوب انذار مستلزم وجوب حذر هست ولواینکه بین وجوب انذار و وجوب حذر عقلا و شرعا ملازمه نباشد و عرف میگوید اگر تورا کسی انذار کرد چون انذار واجاب است برتو لازم است آنرا قبول کنی و ترتیب اثر دهی. 5. #وجه_پنجم_شیخ _رسائل فرمود: اخبار کثیره ای دلالت بر تلازم وجوب انذار و وجوب حذر و ترتیب اثر بر خبر واحد به حکم آیه دارد مثلا در صحیحه یعقوب بن شعیب و عبدالاعلی دارد که اگر امام از دنیا رفت شیعیان منتظر بمانند تا عده ای بروند و معلوم کنند امام بعدشان کیست مائامیکه نافرین در طلبند هم نافرین و هم متخلفین معذورند اما بعد برگشت و خبر آوردنشان که امام جواد (ع) بعد امام رضا (ع) امام است حجت تمام است این روایات در ذیل آیه اثبات میکند که آیه در مقام وجوب حذر و وجوب ترتیب اثر به خبر عادل است هم انذار و هم حذر را واجب میکند بینشان ملازمه قائل است. آیا از آیه نفر میتوان برای تخصیص آیات ناهیه عمل به ظن کمک گرفت؟ #مرحوم_شیخ بر دلالت آیه #سه_اشکال گرفت؟ 1- وجوب انذار معلوم است ولی آیا وجوب حذر مطلق است؟ خواه انذار علم بیاورد خواه ظن، حذر واجب است و باید ترتیب اثر داد؟ شیخ میگوید علم معتبر است نه ظن و ترتیب اثر به انذار منذر منوط به علم است چون آیه درصدد بیان وجوب نفر است یعنی عده ای از مردم به شغل و کار خود بپردازند و عده ای برای یادگیری فقه کوچ کنند آیه درصددبیان غایتش نیست شاید وجوب حذر مشروط به علم است اگر انذار علم بیاورد باید ترتیب اثر داد آیه میخواهد وجوب کفایی تحصیل فقه را بیان کند نه وجوب حذر را. #مرحوم_خویی اشکال را حل کرد فرمود : اطلاق آیه به دو راه ثابت میشود: أ‌- اصالة البیان؛ در شک به اینکه آیه در مقام بیان وجوب حذر است یا نه اصالة البیان جاری میکنیم و رفع شک میکنیم. ب‌- اهمال در وظیفه مکلفین: خداوند وظیفه مکلفین را مهمل نمی‌گذارد لذا مردم را دو دسته کرد عده ای بروند فقه یاد بگیرند و آموزش دهند و واجب است بر مردم که تن به آموزش دهند اگر بر مردم واجب نکنیم اهمال لازم میآید درحالیکه خداوند قبیح است وظیفه مردم را مهمل بگذارد لذا قطعا حذر اطلاق دارد هم صورت علم و هم صورت ظن به انذار را می‌گیرد. 🍃 🌹🍏🍃🌾🌷 🍃🍀🌾🌷➖➖🌷 🔴🍏🍏🍏🍏🍎🍃🌾🍏 📚📖📚📖📚📖📚📖📚📖 @ostadahadi 🔴➖➖➖➖➖➖➖➖🔴📕📕📕⚫️🔴🔵⚫️🔴🔵🔴🌷🍃 🔵⚫️🔴🔵🔴➖➖➖➖🔴🍃🌷