✅ بخش دیگر از آثار شیخ مفید جنبه تاریخی دارد، البته «تاریخ با رویکرد روایات» و از جمله آثار خیلی مهم و تأثیرگذار شیخ مفید می‌توان به کتاب «الارشاد» ایشان اشاره کرد که خواننده را نسبت به شناخت حجت‌هایی که خداوند برای مردم تعیین کرده ارشاد می‌کند و این حجت‌ها کسی جز ائمه اطهار(ع) نیست، لذا کتاب ارشاد شیخ مفید یکی از بهتریم کتاب‌هایی است که یک عالم شیعی برای شناخت ائمه اطهار(ع) از امام علی(ع) تا امام عصر(عج) نیاز دارد و البته شیخ مفید چند کتاب هم درباره غیبت امام زمان(عج) و اثبات غیبت ایشان نوشته است. ✅ در فرصت اندک نمی‌توان درباره شیخ مفید سخن گفت جز اینکه اشاره کنیم به اینکه شیخ مفید در یکی از حساس‌ترین دوره‌های تاریخ اسلام و تاریخ شیعه یعنی قرن چهارم و پنجم که اوج منازعات کلامی و مذهبی بوده در بین شیعیان و اهل سنت در بغداد که شهر حساس و مرکز قدرت و خلافت بنی‌عباس بوده از کیان مذهب شیعه دفاع علمی می‌کند و تا 200 کتاب او را شاگردش نجاشی معرفی می‌کند. ✅ یکی دیگر از شاگردان شیخ مفید، شیخ طوسی است که بعد از شیخ مفید به فاصله یک نفر که سید مرتضی بوده و جانشین شیخ مفید می‌شود، بعد از او شیخ طوسی رئیس مذهب شیعه می‌شود و شیخ طوسی هم کتابی با عنوان «الفهرست» دارد که در این کتاب درباره شیخ مفید جملاتی دارد و می‌فرماید: «شیخ مفید کنیه ابوعبدالله داشته و معروف به «ابن معلم» است. ایشان از جمله متکلمان امامیه است که ریاست مذهب امامیه به ایشان منتهی شد. ایشان رئیس شیعیان در عصر خودش بود و آدمی بود که در علم، دانش و کلام پیشتاز بود، حافظه قوی داشت و حاضر جواب بود. در سال 338 هجری قمری متولد شد و دو شب مانده به ماه رمضان سال 413 وفات یافت و روزی که ایشان فوت کرد در تشییع جنازه ایشان خیل عظیمی از جمعیت از مخالف و موافق حضور یافتند که همه محزون بودند. 🔻 میراث فکری شیخ مفید برای نسل امروز چه دارد؟ ✅ یکی از میراث‌های فقهی شیخ مفید برای ما بسط مباحث عقلی در حوزه تفکر شیعه است. در دنیای قدیم، مکتب فکری شیخ مفید در بغداد را به عقل‌گرایی توصیف می‌کردند، در برابر مکتب فقهی قم که صبغه نقل‌گرایی دارد. به همین دلیل می‌گویند که شیخ صدوق که نماد فقه حوزه علمیه قم است، مکتب فقهش بیشتر بر نقل‌گرایی استوار بوده و کتابی با عنوان «الاعتقادات» داشته و می‌گویند شیخ مفید کتاب الاعتقادات را نقد و بررسی می‌کند و کتاب «تصحیح الاعتقادات» را می‌نویسد و در این کتاب برخی افکار شیخ صدوق را با رویکرد عقل‌گرایی نقد عالمانه کرده است. این یکی از میراث‌های شیخ مفید است که برای ما برجای گذاشته و آن این است که در علم کلام، تفسیر، حدیث و ... ضمن وفاداری به نقل صحیح با مایه‌هایی از عقل‌گرایی همراه است. یعنی شیخ مفید متهم نیست که قرآن و حدیث را زیرپا گذاشته ولی مفتخر به این است که عقل‌گرایی را بیش از مثلاً شیخ صدوق در استنباط‌های فقهی، تاریخی و کلامی خودش لحاظ کرده است. ✅ آثار شیخ مفید مخصوصاً آثاری که صبغه تاریخی و کلامی دارد در اثبات امامت و جایگاه شیعه در زمانه ای که مسائل اعتقادی را زیر سؤال می‌برند خیلی مهم و ارزشمند است و در حوزه شناخت ائمه(ع) توصیه به خواندن کتاب الارشاد می‌کنم که از کتاب‌های تأثیرگذار در حوزه شناخت امامت شیعی است. ♻️ جهت مطالعه گفتگوی فوق در سایت اصلی بر روی لینک زیر کلیک نمائید: 🌐 http://www.ibna.ir/fa/longint/299095 🆔 @ostadmaaref

#خبر_گزاری 💠گفت‌وگو با مجید معارف به مناسبت زادروز شیخ مفید... 🗒 یکشنبه ۹ آذر ۱۳۹۹ 🔻 شیخ مفید بر اساس میراث مکتوبی که به جا گذاشته، چه جایگاهی دارد؟ ✅یکی از بهترین گزارش‌ها درباره شیخ مفید و تألیفات ایشان را یکی از شاگردان او بنام نجاشی نوشته که صاحب کتاب «الفهرست» است و گزارش بسیار متقنی ارائه کرده است. نجاشی که از علمای رجال و کتابشناس بزرگ شیعه است در کتاب خود (به رقم 1068) بعد از اینکه که شیخ مفید را با نام و نشان و نسب معرفی می‌کند از او به عنوان «شیخنا» و «استادنا» نام می‌برد و می‌گوید: «فضل شیخ مفید مشهورتر از آن است که به وصف آید» و سپس به معرفی آثار شیخ مفید از جمله «رساله المقنعه» که به معرفی اسلام از نظر معارفی و فقهی پرداخته و کتاب‌های «الافصاح فی الامامه»، «الارشاد»، «الفصول المختارة من العیون و المحاسن»، «نقض المروانیه» و ... می‌پردازد و بعد کتاب‌های فقه و اصول ایشان را معرفی می‌کند و شاید نزدیک به 200 کتاب از او نام می‌برد. البته بسیاری از کتاب‌های شیخ مفید تا زمان ما باقی مانده و تعدادی نیز از بین رفته است. چند سال قبل در یک کنگره‌ای که در قم به مناسبت بزرگداشت شیخ مفید برگزار شد، مجموعه‌ای از آثار شیخ مفید که چاپ و عرضه شده است، معرفی شد. ✅ وقتی عناوین کتاب‌های شیخ مفید که نجاشی برای ما ذکر می‌کند را نگاه می‌کنیم، احساس می‌کنیم که در دو محور اساسی این کتاب‌ها نوشته شده، یکی محور فقه است که شیخ مفید حقیقتاً یک فقیه مبرا در عصر و زمان خود بوده و کتاب المقنعه ایشان معروف است و جنبه فقهی، اعتقادی و کلامی دارد. بعدها یکی از شاگردان شیخ مفید بنام شیخ طوسی بخش فقهی رساله المقنعه را یک نقشه و چارچوبی برای تألیف کتاب «تهذیب الاحکام» قرار می‌دهد و از دل کتاب تهذیب الاحکام هم کتاب «الاستبصار» درآمده و اهل فضل می‌دانند که این دو کتاب از جمله کتب اربعه حدیثی شیعه است که با الهام از کتاب المقنعه شیخ مفید نوشته شده است. بنابراین بخشی از کتاب‌های شیخ مفید، کتاب‌های فقهی و اصول فقهی ایشان است، مثلاً کتابی با عنوان «اصول الفقه» دارند و کتاب دیگری با عنوان «مناسک الحج» و کتاب مختصر «المتعه» و «مختصر مناسک الحج» را تألیف کرده‌اند. ✅ از سوی دیگر بخش اعظمی از کتاب‌های شیخ مفید نیز جنبه کلامی دارد. دانش کلامی به دانش اعتقادات هر مکتبی گفته می‌شود، مثلاً وقتی ما درباره امامت بحث می‌کنیم یک بحث کلامی انجام می‌دهیم یا وقتی عقیده طرف مقابل را رد می‌کنیم، داریم یک کار کلامی انجام می‌دهیم. شیخ مفید در درجه اول به عنوان یک متکلم شناخته شده است و مخالفان و موافقان او را به عنوان متکلم می‌شناسند. 🔻 خدمات ارزنده شیخ مفید در حوزه فقه شیعه چه تحولی در عرصه سیاسی و حکومتی پدید آورد؟ ✅ ابن ندیم در کتاب الفهرست خود حقیقتی را درباره شیخ مفید تصریح می‌کند و می‌گوید: «ریاست متکلمان در عصر و زمانه ما به شیخ مفید رسیده و احدی با او به مناظره برنمی‌خیزد، مگر اینکه مغلوب می‌شود و این نکته هم قابل ذکر است که شیخ مفید بغدادی بوده و بغداد در قرن چهارم و پنجم که شیخ مفید زندگی می‌کرده مرکز حضور جریان‌های مختلف اسلامی بوده، مثلاً در اهل سنت دو گروه معروف «اشاعره» و «معتزله» قرار دارند و رئیس اشاعره بغداد در آن زمان قاضی ابوبکر باقلانی بوده و رئیس معتزله بغداد، قاضی عبدالجبار بوده که هر دو از معاصران شیخ مفید بودند و شیخ مفید هم رئیس مذهب شیعه در بغداد بوده است. علی‌القاعده گاهی بین این‌ها بحث‌های علمی و مذهبی رخ می‌داده و کار به مناظره‌های علمی می‌کشیده و در این مناظره‌ها همگان اذعان دارند که شیخ مفید بر رقبای خود پیروز می‌شده و کار بجایی می‌رسد که دو مرتبه شیخ مفید را از بغداد اخراج کردند و بعد مجدداً ایشان را با احترام به بغداد می‌آوردند و او کار خود را انجام می‌داده است. 🔻 چگونه می‌توان از اندیشه و تفکر میانه شیخ مفید در علم کلام برای نزدیکی فکری و اتحاد عملی میان مذاهب اسلامی استفاده کرد؟ ✅ وقتی ما کتاب‌های شیخ مفید را نگاه می‌کنیم بخشی از کتاب‌های ایشان، کلامی است، مثلاً در آثار ایشان کتاب «ایمان ابی‌طالب» دیده می‌شود. ابوطالب پدر حضرت علی(ع) است و بسیاری از اهل سنت معتقد به ایمان ایشان نبودند، ولی ایشان حتی یک کتاب در اثبات ایمان ابوطالب نوشته یا مثلاً در برخی کتاب‌ها به رد افکار بعضی از دانشمندان اهل سنت پرداخته به عنوان مثال در رابطه با کتابی با عنوان «العثمانیه»، ایشان کتابی با عنوان کتاب «الرد علی الجاحظ العثمانیه»، یا کتابی با عنوان «نقض الفضیلة المعتزله» دارد و همه این کتابها، کلامی است و کتاب‌هایی مانند «النقض علی علی بن عیسی الرمانی» و «النقض علی ابی عبدالله البصری» نشان می‌دهد این مرد چقدر در حوزه علم کلام و نقد مخالفان خود قوی و چابک بوده است.

💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷 #معرفی_مقاله 💠 مقاله: بررسی سیر تاریخی کتابت حدیث در شیعه 📖 چکیده: كتابت حديث پس از صدور از معصوم عليه السلام و به دنبال آن تدوين در كتاب های قابل اعتماد، از عوامل مهم و موثر در حفظ حديث و جاودانگی آن است. نگارش احاديث در شيعه و اهل سنت، به استناد شواهد تاريخی، وضعيت يكسانی ندارد. نگارش احاديث نبوی- كه در حال حاضر در منابع حديثی اهل سنت تجسم يافته است- در سير تدوين خود با موانع و محدوديتهای فراوان روبه رو شده و با فاصله زياد از زمان صدور اوليه محقق گشت، حال آن كه كتابت حديث در شيعه و نسبت به روايات امامان معصوم عليه السلام از زمينه هاي مناسب و مساعد برخوردار گرديد. اين مقاله در صدد است تا با اتكا به شواهد تاريخی به بررسی اين موضوع بپردازد. 📘 مجله: علوم حدیث، پاييز و زمستان 1384, دوره 10, شماره 4-3 (38-37); از صفحه 74 تا صفحه 86. 🆔 @ostadmaaref

💠 بررسی سیر تاریخی کتابت حدیث در شیعه 🖌 نویسنده: دکتر مجید معارف #حديث #كتابت #تدوين #اصول #مكتوبه #مسايل #صادقين_عليه_السلام 🆔 @ostadmaaref

💠 رونمایی و نقد کتاب "روش شناسی مطالعات میان رشته‌ای قرآنی" 🔻 با حضور دکتر مجید معارف و دکتر احمد پاکتچی 🗒 زمان: سه شنبه ۱۶ دی ماه ۱۳۹۹ - ساعت ۱۸ تا ۲۰ 🌀 لینک ورود به جلسه: vc.isu.ac.ir/ch/researchevents 🆔 @ostadmaaref

💠 رونمایی و نقد کتاب "روش شناسی مطالعات میان رشته‌ای قرآنی" 🔻 سخنران: دکتر مجید معارف 🗒 زمان: سه شنبه ۱۶ دی ماه ۱۳۹۹ 🆔 @ostadmaaref

💠 توصیه‌ی دکتر معارف به دانشجویان در مورد ورود به حدیث 🆔 @ostadmaaref

#وبینار #نشست_علمی 🔹 سلسله نشست‌های علمی کنگره سید مرتضی علم الهدی 🔹 موضوع: جایگاه حدیث سید مرتضی (ره) 🔹 سخنرانان: دکتر مجید معارف - دکتر شریعتی نیاسر 🔹تاریخ: 1399.10.13 🆔 @ostadmaaref

#خبر_گزاری 💠گزارشی از سخنرانی دکتر معارف در نشست علمی «جایگاه حدیث سیدمرتضی(ره)» که از سوی دفتر قم بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی به صورت وبینار برگزار شد. 🗒 ۱۳ دی ۱۳۹۹ 🔻 دوره‌ی زندگی سید مرتضی (ره) یکی از طلایی‌ترین دوره‌های حضور سیاسی و اجتماعی شیعه با ظهور آل بویه و تضعیف قدرت سیاسی عباسیان بوده است؛ به گونه‌ای که در برخی بلاد، عباسیان از آل بویه دستور می‌گرفتند. 🔺 در دوره ایشان، بغداد در عین پایتخت سیاسی به پایتخت فرهنگی هم تبدیل شده بود. سعدی در شعری می‌گوید که من طلبه شهریه‌بگیر نظامیه بغداد بودم؛ در این شهر، چهار جریان علمی، زندگی اجتماعی داشتند. یکی از این جریانات، شیعیان است که حوزه کرخ بغداد را در اختیار داشتند. 🔻 جریان شیعیان بغداد از قرن سوم شکل گرفت و یونس بن عبدالرحمان، شیخ مفید، قولویه، تلعکبری و بعدها سیدرضی، سیدمرتضی و شیخ طوسی به عنوان اوج و قله متعلق به این جریان فکری بودند، گرچه با ترک بغداد از سوی شیخ طوسی، حوزه بغداد رو به افول رفت. این جریان با عقل‌گرایی شناخته می‌شود. در کنار جریان شیعه، جریان معتزله هم حضور جدی داشت و با حضور کسانی چون قاضی عبدالجبار، این جریان تقویت زیادی پیدا کرد؛ سیدمرتضی هم در دوره‌ای شاگرد عبدالجبار بود، به همین دلیل برخی او را معتزلی خواندند. 🔺 جریان اشعری هم با حضور ابوالحسن اشعری جان تازه‌ای یافت و کسانی مانند ابوبکر باقلانی آن را تقویت کردند و جریان فقهی حدیثی حنابله هم در کنار جریانات دیگر وجود داشت؛ این جریانات به تقابل در دو سطح رسید؛ یکی تقابل در سطح عوام و دیگری در سطح خواص؛ مناظرات و تقابل علمی مذهبی با حضور رهبران این جریانات یعنی در سطح خواص برگزار می‌شد؛ سیدمرتضی مناظرات زیادی برگزار کرد و در همه آنها موفق بود؛ مسئله دیگر هم رواج احتجاج و ردیه‌نویسی بوده است. مثلاً سیدمرتضی ردیه‌ای بر العثمانیه نوشت. 🔻 تقابل دیگر در سطح عوام متعصب بوده است، زیرا عوام اهل تسنن را تحریک می‌کردند و این مسئله سبب شد تا برخی کتابخانه‌های شیعه و مدارس علمیه آتش بگیرد و حتی شیخ مفید دوبار مجبور شد تا به تبعید برود و منزل سیدمرتضی هم مورد تهاجم قرار گرفت و شیخ طوسی هم از بغداد بیرون رفت. در این دوره، همچنین شاهد تقابل‌های درون‌مذهبی شیعه هستیم. ✅ تقابل نقل‌گرایان و عقل‌گرایان 🔻 مشهور است که حوزه قم با حضور مرحوم کلینی و صدوق بر نقل‌گرایی و حوزه بغداد بر عقل‌گرایی استوار بود؛ یعنی حتی اگر به حدیث هم اعتنا دارند، آن را مبتنی بر عقل‌گرایی کرده‌اند؛ لذا تقابل علمی میان مفید و صدوق و کلینی رخ داده است. 🔺سیدمرتضی قطع و یقین را مبنای حجیت شرعی می‌دانست و براین اساس، با روایات تعامل می‌کرد، لذا او منکر حجیت خبر واحد بود؛ انکار حجیت خبر واحد گاهی با ملاحظات کلامی همراه بود که در کتاب العدة فی اصول الفقه به تفصیل بیان و اندیشه انکار حجیت خبر واحد را تعدیل کرده است؛ مبنای باور وی هم آیات شریفه«وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ»(اسراء/۳۶) و آیه«إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ»(یونس/۶۶) و ...است. 🔻 مکتب امامیه در بغداد چون عقل‌گرا بود، قطع و یقین را به خصوص در حوزه عقاید، حجت می‌دانستند. مرتضی معتقد است که به وسیله عقل، پیامبر و ائمه(ع) برای ما اثبات می‌شود، لذا سیره پیامبر و ائمه، مبنای قطع و یقین برای پیروانشان می‌شود؛ او عصمت را درباره پیامبر و ائمه به ترتیب به شهادت تنزیه الانبیاء و الشافی فی الائمه پذیرفته، لذا آموزه‌های پیامبر و ائمه، منبع یقین است. ✅ پذیرش اخبار آحاد محفوف به قرائن 🔻 ایشان گفته است، اگر راوی ثقه، مخاطب پیامبر و ائمه باشد و حکم دین را دریافت کند، نقل مرجح بر عقل است، اما عمده روایات، تخاطب میان ائمه و مخاطب شیعه نبوده است، لذا منبع ما اخبار رسیده و واصله است؛ در اینجا تقسیم حدیث به متواتر و آحاد رخ می‌دهد؛ اخبار متواتر، اخبار آحاد محفوف به قرائن است که به یقین می‌انجامد و بیشتر اخبار ما این وضعیت را دارند. از جمله این قرائن، قرائن سندی است. البته بخشی از روایات، اخبار آحاد خالی از قرائن هستند. 🔺 سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا می‌توانیم خبر واحدی در نظر بگیریم که هیچ قرینه‌ای ندارد؛ بیان کرد: حداقل قرینه برای یک خبر آن است که معارض دارد یا خالی از تعارض است، سند دارد یا ندارد؛ آیت‌الله معرفت از آیت‌الله خویی نقل می‌کرد که در منظر ایشان، خبر واحد، خبر ضعیف بوده است. یعنی یا معارض داشت یا متن، مخالف با آموزه‌های شیعه بوده یا سند غیرمعتبر دارد. ظاهراً سیدمرتضی هم چنین دیدگاهی دارد وگرنه اگر به وثاقت صدوری حدیث آحاد می‌رسید، آن را می‌پذیرفت. او معتقد نبود که احادیث آحاد باید دور ریخته شود.

✅ خضوع نسبت به قرآن و تعبد شرعی 🔻 گاهی سیدمرتضی به نقد صریح برخی اخبار آحاد می‌پرداخت و برخی مواقع از آن در احتجاجات استفاده می‌کرد، زیرا مخالفان فکری و عقیدتی، اخبار آحاد را قبول داشتند و اگر روایتی آحاد باشد و قرینه برای آن نباشد، کنار می‌گذاشتند. مثلاً سید ‌در مورد روایت ستون حنانه، یا عمل نکردن آتش برای سوزاندن قرآن، گفته است که توجیه عقلی ندارد، اما توجیه قرآنی دارد و به آیه ۴۴ اسراء «تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَكِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا » استناد کرده است. 🔺 سیدمرتضی نسبت به قرآن خضوع فوق‌العاده دارد و روحیه تعبد شرعی در شخصیت وی نهادینه است، لذا عقل‌گرایی او به صورت مطلق نیست که منکر اخبار شود، اما در مقام فقه حدیثی، عقل را معتبر می‌داند؛ لذا در اینکه آتش قرآن را نمی‌سوزاند، آورده که مراد از این روایت آتش نگرفتن ظاهر کتاب قرآن نیست، بلکه باید آن را تأویل کنیم؛ مانند خشوع کوه در برابر نزول قرآن که در سوره حشر بیان شده است. 🔻 در امر به معروف هم چون ریشه قرآنی دارد، همه اخبار این مسئله را می‌پذیرد و آن را واجب شرعی می‌داند، ولو آنکه برخی روایات آن اشکالاتی دارد. ♻️ جهت مطالعه‌ی متن سخنرانی فوق در سایت اصلی بر روی لینک زیر کلیک نمائید: 🌐 https://iqna.ir/fa/news/3945076 🆔 @ostadmaaref

💠 نکته‌ای در باب احادیث جعلی کتب اهل سنت 🆔 @ostadmaaref

💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷 #معرفی_مقاله 💠 مقاله: حل تعارض روایات ذبائح اهل کتاب در جوامع حدیثی شیعه 📖 چکیده: باب ذبائح اهل کتاب یکی از پراختلاف ترین ابواب فقهی شیعه است. در یک بررسی اجمالی پی می بریم که روایات این باب به چهار دسته تقسیم می شود، روایات نهی مطلق، روایات نهی از ذبیحه غیراهل کتاب، روایات حلیت ذبائح اهل کتاب به شرط تسمیه و روایات حلیت بی قید و شرط ذبائح اهل کتاب. تعارض روایات این باب به حدی است که به هیچ عنوان قابل جمع نبوده و مضامین آنها به هیچ عنوان با یکدیگر جمع نمی شود و باید یک طرف از روایات را بر دیگری ترجیح داد. با توجه به دستورات امامان معصوم علیهم السلام در حل تعارض روایات، پی می بریم که روایات حرمت اصل و مبنا بوده و روایات حلیت از روی تقیه صادر شده است. 📘 مجله: پژوهشنامه قرآن و حديث، پاييز و زمستان 1390 , دوره - , شماره 9 ; از صفحه 9 تا صفحه 24. 🆔 @ostadmaaref

💠 حل تعارض روایات ذبائح اهل کتاب در جوامع حدیثی شیعه 🖌 نویسندگان: دکتر مجید معارف، آقای حمید مدرسی #تعادل_و_تراجیح #حل_تعارض_روایات #ذبائح_اهل_کتاب #فقه_الحدیث 🆔 @ostadmaaref

#معرفی_کتاب 💠 کتاب: شخصیت شناسی حضرت زهرا -سلام الله علیها- بر پایه کتاب و سنت 🔻 این کتاب برگرفته از دو مقاله علمی است: مقاله نخست «سیمای حضرت زهرا سلام‌الله علیها در روایات اهل تسنن» و مقاله دیگر «شاخصه‌های ایمان در الگوی فکری – رفتاری حضرت فاطمه علیها السلام‌» است. 🔹 مؤلف با بازبینی کلی در مباحث این دو مقاله، به ویژه با تقویت اسناد و افزودن مطالبی دیگر و نیز اصلاح ساختار، اثر فوق را عرضه کرده است. 🔹 در این ساختار، مطالبی ذیل این عناوین بیان شده است: «گستره فضایل حضرت زهرا سلام‌الله علیها در کتاب و سنت؛ جایگاه فاطمه زهرا سلام‌الله علیها در قرآن و تفسیرهای روایی؛ جایگاه فاطمه زهرا سلام‌الله علیها در حدیث و تاریخ؛ منظومه اعتقادی حضرت زهرا سلام‌الله علیها؛ حضرت زهرا سلام‌الله علیها و دفاع از رسالت و ولایت؛ پاکدامنی و عفاف حضرت زهرا سلام‌الله علیها؛ بررسی سیره عبادی حضرت زهرا سلام‌الله علیها ؛ شکوه و جلال فاطمه سلام‌الله علیها در قیامت.» 🔹 گفتنی است کتاب شخصیت‌شناسی حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها بر پایه کتاب و سنت، نوشته مجید معارف به سفارش پژوهشکده حج و زیارت، در ۹۶ صفحه و با قطع پالتویی از سوی مؤسسه نشر مشعر به بازار کتاب عرضه شده است. 🆔 @ostadmaaref

#معرفی_کتاب 💠 کتاب: شخصیت شناسی حضرت زهرا -سلام الله علیها- بر پایه کتاب و سنت 🔹نوشته‌ی: دکتر مجید معارف 🔺ناشر: نشر مشعر - قم 🆔 @ostadmaaref

💠 لایو اینستاگرامی 🔻 موضوع: گزارشی درباره اخبار شهادت حضرت فاطمه سلام الله علیها در منابع اسلامی 🔺 سخنران: دکتر مجید معارف 🗓یکشنبه 28 دی ماه 1399 همزمان با شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها 🕟ساعت 16:30 🌐پخش زنده اینستاگرامی صفحه رسمی انجمن علمی علوم قرآن و حدیث 🆔https://www.instagram.com/SCSQH/ 🆔 @ostadmaaref

#خبر_گزاری 💠گزارشی از سخنرانی دکتر معارف در نشست «گزارشی درباره اخبار شهادت حضرت فاطمه(س) در منابع اسلامی» 🗒 ۲۸ دی ۱۳۹۹ 🔻 چند وقتی است در فضای مجازی شاهد بیان شبهه‌هایی هستیم؛ مثلاً اینکه اخبار شهادت حضرت زهرا(س) از جعلیات شیعیان است. برخی هم تعبیر «افسانه شهادت» را استفاده می‌کنند. این مطلب نیز واکنش‌هایی از ناحیه علاقه‌مندان به اهل بیت(ع) در پی دارد و آن اینکه آیا این اخبار، از وثاقت تاریخی برخوردار است یا خیر. من تصمیم گرفتم در اطراف این قضیه صحبت کنم. 🔺 اخبار مربوط به شهادت حضرت زهرا(س) در هر کدام از کتاب‌های شیعه و سنی به نحوی منعکس شده و می‌توانیم نمونه‌ای از این گزارش‌ها را داشته باشیم. منتها اگر بخواهیم راجع به این اخبار قضاوت کلی کنیم باید بگویم این اخبار را می‌توان از دو زاویه مشاهده کرد. یک اینکه حادثه شهادت حضرت زهرا(س) را به عنوان یک واقعه در تاریخ اسلام و مجرد از سایر وقایع ببینیم. این یک شیوه برخورد با اخبار است. برخورد دوم اینکه این واقعه را در ضمن مجموعه‌ای از وقایع بدانیم؛ یعنی مجموعه‌ای از وقایع در زمان رسول خدا(س) اتفاق افتاده است و ما با سلسله اتفاقاتی مواجه هستیم که یک حلقه از آن اتفاقات به حضرت زهرا(س) برمی‌گردد. ✅ حلقه‌ای از سلسله وقایع تاریخی 🔻 در مورد خود حضرت زهرا(س) هم چند مسئله مطرح است،؛ برای مثال یک مسئله این است که مقامات خلافت، باغ فدک را از ایشان گرفتند و این طور توجیه کردند که این باغ جزء میراث پیامبر(ص) است و پیامبر(ص) فرمودند: ما پیامبران ارثی بر جای نمی‌گذاریم. پس برای خود حضرت زهرا(س) هم چند اتفاق افتاده است. اولین مطلبی که می‌خواهم خدمت دوستان بیان کنم این است که نباید یک واقعه تاریخی که ارتباط با وقایع قبل و بعدش دارد، از سایر وقایع جدا کنیم و به تنهایی تحلیل کنیم. اگر در صدر اسلام در آستانه رحلت پیامبر(ص) مجموعه‌ای از اتفاقات افتاده، باید احتمال بدهیم این اتفاقات ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. 🔺 نکته دوم اینکه در این موضوع با یک رشته اخبار مواجهیم. این اخبار یا دینی یا تاریخی است. اخبار دینی اخباری است که گوینده آن یک معصوم است. خب، در این زمینه خبر خاصی از رسول خدا(ص) در اختیار نداریم. آنچه در اختیار داریم یک سری مبانی است. این دست از روایات رسول الله(ص) را که بیانگر مبانی است، شیعه و سنی هر دو روایت کردند؛ مثلاً پیامبر(ص) فرمودند هر کس فاطمه(س) را خشمگین کند، مرا خشمگین کرده است. در کتاب صحیح بخاری هم همین حدیث ثبت شده است. این روایت در حکم یک مبنا برای بحث ماست. ✅ نگرش تاریخی و غیردینی به شهادت 🔻از ائمه(ع) درباره حضرت زهرا(س) روایاتی را می‌بینیم که مثلاً در کتاب «کافی»، «امالی» شیخ مفید و شیخ طوسی و «احتجاج» طبرسی وارد شده است، اما احادیث شیعیان نوعاً برای شیعیان حجیت دینی دارد، ولی برای اهل سنت یک گزارش تاریخی است. به خاطر تفاوت مبنایی که اهل سنت با ما دارند، روایات شیعه برایشان حجیت شرعی ندارد، ولی ممکن است به عنوان گزاره تاریخی به آن توجه کنند. نتیجه اینکه جنس اخبار مربوط به شهادت حضرت زهرا(س) در کتاب‌ها جزء اخبار تاریخی است به این معنا که پس از رحلت پیامبر(ص)، صحابه و مورخان گزارشگر آن وقایع بودند. پس ما در این مسئله با تاریخ سر و کار داریم. ✅ آیا واقعاً تکیه بر تاریخ برای اثبات یا نفی یک مسئله راهگشاست؟ 🔺 وقتی سخن به اینجا می‌رسد باید بگوییم اخبار تاریخی بر دو نوع است؛ یک رشته از اخبار تاریخی به شرح واقعه‌ای با ذکر جزئیات می‌پردازد، ولی یک رشته از اخبار تاریخی آن واقعه را در شکل کلی‌تری در اختیار ما قرار می‌دهند. اگر آن اخبار تاریخی متنوع و متعدد شد و با هم تعارض نداشت ممکن است بتوانیم از آن یک مفهوم مشترک بیرون بکشیم و آن مفهوم تواتر تاریخی است که علم‌آور است. ✅ نگاه سیستماتیک به تاریخ 🔻 نتیجه اینکه در قضایای شهادت حضرت زهرا(س) باید نگاهمان به تاریخ نگاه سیستماتیک باشد و مجموعه‌ای از وقایع را ببینیم؛ وقایعی که هر کدام در جای خودش یکی از رخدادهای تاریخ اسلام است و غیر قابل انکار است. در ادامه به چند مورد از این وقایع مسلم تاریخی اشاره می‌کنم؛ اول، تشکیل سقیفهبرای تعیین خلیفه است. دوم انتخاب ابوبکر علی‌رغم بی‌میلی انصار مدینه است. سوم بیعت جمع کردن برای ابوبکر است. چهارم نارضایتی علی(ع) و چند نفر از یاران ایشان از این واقعه است. مطابق با یک گزارش وقتی عباس می‌شنود مردم با ابوبکر بیعت می‌کنند، پیشنهاد بیعت با امیرالمومنین(ع) را مطرح می‌کند، ولی ایشان می‌گویند من مشغول تجهیز رسول الله(ص) هستم.

🔺 پنجم، اجتماع و تحصن مخالفان در منزل امیرمؤمنان(ع) است. از طرفی برای دستگاه خلافت لازم بود برای تثبیت خلافت، بیعت حداکثری بگیرد و نگذارد کانونی از مخالفان شکل بگیرد. ششم، مراجعه به خانه علی(ع) جهت تسلیم مخالفان است. در اینجا روشن می‌شود فاطمه زهرا(س) هدف مخالفان نبود، ولی در مسیر هدف مخالفان قرار داشت. وقتی از طرف دستگاه خلافت، به خانه حضرت علی(ع) مراجعه کردند تا ایشان و دوستانش را ببرند، قطعاً آنها با طیب خاطر بیرون نمی‌آمدند و بیعت نمی‌کردند. پس معلوم است باید یک مقدار تهدید و مذاکره وجود داشته باشد. حدیث «احراق البیت» در اینجا شکل می‌گیرد؛ یعنی خلیفه تهدید کرد خانه را آتش می‌زنم. حدیث «احراق البیت» را خیلی از مورخین روایت کردند از جمله طبری، دینوری، ابن ابی الحدید. ✅ ناخشنودی و رحلت سریع حضرت زهرا(س) 🔺 درباره احراق بیت هیچ چیزی نمی‌گویم، ولی می‌گویم یکی دیگر از مسلمات تاریخی، ناخشنودی حضرت زهرا(س) بعد از رحلت رسول خدا(ص) است. این ناخشنودی از دو جهت بود: یکی از جهت فدک که ایشان ادعا می‌کرد موهبه است، ولی از ایشان گرفته شد. این جزء قطعیات تاریخی است. دوم، مسئله علی(ع) است. به هر حال فاطمه(س) به خاطر اتفاقاتی که برای امیرالمؤمنین(ع) افتاد ناخشنود بود. 🔻 یکی از نکاتی که جزء مسلمات تاریخی است مرگ سریع حضرت زهرا(س) در هجده سالگی است. باید دید چرا فاطمه(س) در جوانی فوت می‌کند؟ آیا ایشان بیمار بوده است؟ آیا کسی درباره ایشان سابقه بیماری گزارش کرده است؟ در گزارشات تاریخی نشنیدم ایشان بیمار بوده است. ایشان کار منزل را اداره می‌کرد و چهار فرزند را بزرگ کرده بود. اگر کسی بگوید شاید به جهت وفات پیامبر(ص) و در اثر تألمات روحی از پای درآمدند، می‌گوییم که مگر ایشان برای ما الگوی صبر نیست. کدام عقل قبول می‌کند کسی در اثر تألمات روحی ناشی از مرگ پدر از دنیا برود. بنابراین مرگ ایشان مرگ سریعی است. پس قدر متیقن از اخبار این است که ایشان در عنفوان جوانی و فاصله کمی پس از رحلت پیامبر(ص) از دنیا رفتند. ✅ داستان عیادت و دفن شبانه 🔻 مسئله بعد عیادت کردن خلیفه اول و دوم است که خیلی از منابع آن را نقل کردند. خب حضرت زهرا(س) به آنها اجازه ورود ندادند، آنها علی(ع) را واسطه کردند و حضرت زهرا(س) پذیرفت، ولی وقتی وارد منزل شدند، ایشان از آنها روی برگرداند. حضرت زهرا(س) در آن جلسه فرمودند شما از پیامبر شنیدند که فرمودند فاطمه(س) پاره تن من است و هر کس او را به خشم بیاورد مرا خشمگین کرده است؟ بعد فرمودند: من از شما ناراحتم و رسول خدا(ص) را ملاقات می‌کنم در حالی که از شما دو نفر ناراحت هستم. بعد حضرت زهرا(س) به علی(ع) وصیت می‌کنند که من راضی نیستم اینها در تشییع جنازه من باشند و بر من نماز بخوانند. ابن ابی الحدید هم بر صحت این گزارش تأکید می‌کند. مسئله بعد هم که جزء مسلمات تاریخ است، دفن ایشان در شب و مخفی بودن قبر ایشان است که سؤال بزرگی ایجاد کرده است که چرا باید تشییع ایشان شبانه و مخفیانه باشد. این یک نکته مجهول تاریخی است. 🔺 وقتی ما این نکته‌ها را که از وقایع صدر اسلام است مطرح می‌کنیم و همه را در رابطه با هم می‌بینیم قضیه آمدن به خانه حضرت زهرا(س) و اینکه برای ایشان اتفاقی افتاده شده باشد، مثل اینکه صدمه‌ای به ایشان وارد شده باشد معقول و منطقی است. بنابراین بدون آنکه حضرت زهرا(س) به شکل مستقیم هدف دستگاه خلافت باشند، به طور غیر مستقیم مورد هدف قرار گرفتند. این کلیت اتفاقاتی است که برای ایشان رخ داد. 🔺 سایر وقایع جزء جزئیات مسئله است که موجب انحراف است. اگر شما در تاریخ روی وقایع جزئی دست بگذارید، قابل مناقشه است، ولی اگر نگاه سیستماتیک داشتید و جایگاه فاطمه(س) را در مناسبات خلافت تازه شکل گرفته دیدید، برایتان خیلی طبیعی است که ایشان دچار تأملات روحی و جسمی شده باشد و حاصل آن یک وفات سریع و زودرس باشد، همان‌طور که امیرمؤمنان(ع) زمانی که حضرت زهرا(س) را دفن می‌کردند به این نکات اشاره کردند. ♻️ جهت مطالعه‌ی متن سخنرانی فوق در سایت اصلی بر روی لینک زیر کلیک نمائید: 🌐 https://iqna.ir/fa/news/3948284 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی 💠 لایو اینستاگرامی 🔻 موضوع: گزارشی درباره اخبار شهادت حضرت فاطمه سلام الله علیها در منابع اسلامی 🔺 سخنران: دکتر مجید معارف 🗓یکشنبه 28 دی ماه 1399 همزمان با شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها 🆔https://www.instagram.com/SCSQH/ 🆔 @ostadmaaref

#در_محضر_استاد 💠 توضیحی در باره روایت «کونوا دعاة الناس بغیر السنتکم...» 🆔 @ostadmaaref

#مصاحبه_ها #در_محضر_استاد 💠 عنوان مصاحبه: نگاهی متفاوت به استاد محمدباقر بهبودی (ره) 🔻 قسمت اول 🔹 مصاحبه کننده: مهندس سیدجواد افتخار زاده 🆔 @ostadmaaref

#فایل_صوتی #بیان_استاد 💠 همایش بین المللی بررسی اندیشه های شهید مطهری (ره) 🔻 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹 تاریخ: 13 بهمن 1399 🆔 @ostadmaaref

#سخنرانی #خبر_گزاری_ها 💠 نشست «تحلیل و نقد رویای رسولانه پیامبر(صلی الله علیه وآله)» 🔸 سخنران: مجید معارف 🔻 زمان: شنبه ۱۸ بهمن‌ماه 🔹 مکان: در دانشگاه الزهرا(سلام الله علیها) 🆔 @ostadmaaref

#به_زودی 💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷 #معرفی_مقاله 💠 مقاله: مکتوبه‌های حدیثی در روایات امامان شیعه و نقش علی بن مهزیار در نگهداری و انتقال آن‌ها 🔻 نویسندگان: مجید معارف؛ سعیده کاظم توری 📖 چکیده: کتابت، از طرق تحمل حدیث است. راوی از طریق مکاتبه با محدثان و در شرایطی با امام(ع) ارتباط برقرار می کند و از او در خواست حدیث یا در یک مسئلۀ شرعی تقاضای فتوا می‌نماید. در روایات شیعه، پرسش و پاسخ با امام معصوم (ع) به‌صورت مکتوب و غالباً توسط پیک صورت گرفته است. برخی محدثان بر این باورند که مکتوبات حدیثی از اعتبار کمتری نسبت به مسموعات برخوردار است، اما با بررسی این دسته از روایات‌ و وجود قراین و شواهدی، بر تأیید صدور آن‌ها صحت بسیاری از مکتوبات ‌محرز می‌شود. از امتیازات مهم مکتوبات حدیثی، عدم نقل به معنا در آن‌هاست. در هر عصر و زمانی، عده‌ای از یاران ائمه(ع) مسئول جمع‌آوری سؤالات شیعیان و دریافت پاسخ کتبی آن سؤالات از امامان(ع) بوده‌اند. مکاتبات عبدالملک بن اعین با امام صادق(ع) نمونه‌ای از این موارد است. علی بن مهزیار اهوازی محدثی صاحب اندیشه و دارای ذهن دوراندیش بود که با جمع‌آوری، حفظ و صیانت شمار متعددی از مکتوبات آن را به نسل‌های بعد از خود انتقال داد. علاوه بر آن نیز او از طریق مکاتبه با امامان عصر خود از جمله امام جواد و امام هادی (ع) به دامنۀ صدور مکتوبات حدیثی در شیعه افزوده است 📘 مجله: حدیث پژوهی... 🆔 @ostadmaaref

#مصاحبه_ها #در_محضر_استاد 💠 عنوان مصاحبه: نگاهی متفاوت به استاد محمدباقر بهبودی (ره) 🔻 قسمت دوم 🔹 مصاحبه کننده: مهندس سیدجواد افتخار زاده 🆔 @ostadmaaref