▶️ مبانی و معیارهای توصیف علم دینی 🌀@parsania_net

📌 علم دینی علم دینی دانشی است که به موضوع‌های علوم تجربی و علوم انسانی می‌پردازد و در مطالعات خود به گونه‌ای از دین بهره می‌گیرد. گرچه تعریف یکتا و پذیرفته شده‌ای از مفهوم علم دینی در نوشتارهای مرتبط وجود ندارد، همگی این تعریف‌ها فصل مشترکی دارند: علم مبتنی بر الهیات، که منظور الهیات اسلامی است. #فلسفه_اسلامی #سیاست #علوم_انسانی #جامعه_شناسی #روانشناسی 🌀@parsania_net

🔰 جامعه‌شناسی دینی تاکنون مورد غفلت واقع شده ‌است / 🏴 روش شناسی مطالعات اربعین 💠 از پدیده پیاده روی اربعین می توان به روش شناسی مطالعات اربعین و لزوم تکثر روش شناسی از واقعه اربعین به خاطر گستردگی آن رسید،این روش شناسی مطالعات اربعین باید در مورد مناسک دینی هم به کار برود که این مربوط به جامعه شناسی دینی است و تاکنون مورد غفلت واقع شده است. 💠 این پدیده را می توان با چند روش بررسی کرد؛ اول اینکه زیارت اربعین را به عنوان یک امر تکوینی که در قلمرو تکوین مراد خداوند قرار می گیرد بررسی کنیم که این بعد مربوط به بعد الهی و عرفانی اربعین می باشد و در قلمرو رفتار فردی نیست؛ این روش همان چیزی است که به گفته ملاصدرا جغرافیای ملک با ملکوت در هم تنیده شده است؛ انسان کافر خود آتش متحرک است، ولی انسان مومن بهشت متحرک و این همان چیزی است که پیامبر می گوید من از فاطمه بوی بهشت استشمام می کنم. 💠 ساحت دیگر در بررسی اربعین و مناسک دینی این است که از این جهت مورد توجه قرار می گیرند که این مراسم فعل انسانی است و انسان به عنوان یک کنشگر مطرح است؛ البته خود این ساحت دارای یک دوگانگی است که اولین آن به لحاظ تجویزی به موضوع اربعین می پردازد و این مسائل مطرح می شود که آیا فردی که این کار را انجام می دهد کار خوبی انجام داده یا خیر؟ کار واجبی انجام داده یا مستحب یا مباح؟ در واقع این ساحت شریعتی مناسک اربعین است. 💠 در این بعد در واقع ما اربعین را به لحاظ دینی می شناسیم نه به لحاظ واقعیت وجودی آن و روش این ساحت رجوع به روایات است؛ از لحاظ اینکه اربعین فعل انسانی است این حوزه مربوط به عمل انسان هاست و این یک پدیده و مطالعه تاریخی و میدانی است. در این روش به یک مطالعه پدیده زمانی و مکانی می پردازیم. در این بعد به این می پردازیم که چه کسانی مخالف آمدن مردم بودند و چه کسانی موافق، وقتی با آمدن آنها مخالفت شد کنش گران چه کردند؟ آیا از رفتن منصرف شدند و یا تهدید؟ و اگر به زیارت رفتند توسط تهدیدکنندگان چه برخوردی با آنها شد؟ 💠 احکام در این حوزه را نباید با هم خلط کرد یعنی که اگر در مقطعی تاریخی کنش گران به این تجویز عمل کردند و در دوره ای دیگر عمل نکردند نباید آن را به شریعت نسبت داد و این همان سفری است که در مطالعه مناسک دینی ممکن است رخ بدهد و رخ هم داده است. 🌀@parsania_net

▶️ جایگاه علم در جهان اسلام 🌀@parsania_net

📚معرفی کتاب «روش‌شناسی بنیادین اندیشمندان معاصر جهان اسلام» 📮اثر حاضر، شامل مجموعه تأمل‌هایی در پروژه فکری متفکران معاصر مسلمان است که براساس روش شناسی بنیادین به نگارش در آمده است. 📮در مقدمه کتاب، روش‌شناسی بنیادین؛ تمهیدات نظری آمده است که بخشی از درس‌گفتار حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا با عنوان «روش شناسی متفکران معاصر اسلامی» است که در دوره یکساله فکر معاصر عربی – اسلامی در المرکز الاسلامی للدراسات الاستراتیجیه ارائه شده است که در ضمن آن، به چیستی، چرایی و چگونگی اجرای روش شناسی بنیادین می‌پردازد... 🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید. #معرفی_کتاب @shouba 🌀@parsania_net

🏴 یا اَبا عَبْدِ اللّهِ، لَقَدْ عَظُمَتِ الرَّزِیَّهُ، وَ جَلَّتْ وَ عَظُمَتِ الْمُصیبَهُ بِکَ عَلَیْنا وَ عَلى جَمیعِ اَهْلِ الْاِسْلامِ، وَ جَلَّتْ وَ عَظُمَتْ مُصیبَتُکَ فِى السَّماواتِ عَلى جَمیعِ اَهْلِ السَّماواتِ. ✴️ واقعه عظیم عاشورا، واقعه ای است که نمی‌توان آن را ندید یعنی به گونه ای است که آن واقعه خود را بر انسان آشکار می کند، چندان که انسان ناگزیر از دیدن آن می‌شود و همچنین واقعه ای است که نمی‌توان آن را دید، یعنی عظمت آن چنان است که فراتر از ادراک و فهم همگان است و هرکس و یا هر گروه و جمع به رغم مواجهه ای که با آن دارد آن را بدان گونه که در قامت آن باشد نمی شناسد و یا آنکه آن را سخت می تواند بشناسد. 🌀@parsania_net

✴️ چیستی فلسفه سیاسی اسلامی 1️⃣ جلسه اول 🎙استاد حمید پارسانیا 🔸وقتی که ما در مورد اهمیت فلسفه سیاسی بحث می کنیم، یک ابهام مفهومی داریم که مراد ما از فلسفه سیاسی چیست؟ گاه ما فلسفه سیاسی را مقابلِ علم سیاست قرار می دهیم و گاه نیز فلسفه سیاسی به دو یا سه معنای دیگر به کار برده می شود. 🔸این نوع تفسیر در مورد فلسفه سیاسی که فلسفه را در مقابل علم قرار می دهد، حدود صد تا دویست سال سابقه دارد، فلسفه سیاسی در این کاربرد، معنای خودش را در حاشیه معنای جدید علم سیاست پیدا کرد، ابتدا علم سیاست معنای جدید خود را از نیمه دوم قرن نوزدهم تا قرن بیستم پیدا کرد و سپس به موازات آن، فلسفه سیاسی به عنوان دانشی که غیر از علم است، در برابر علم معرفی شد. 🔸البته بحث هایی که در قلمرو فلسفه علم بوجود آمد، به تدریج نشان داد که ساینس و حوزه معرفت علمی؛ یعنی علم سیاست، به لحاظ ساختار درونی اش، مستقل از بخش های غیر علمی معرفت نمی باشد و علم سیاست از گزاره هایی که احیاناً بخشی از آنها به حوزه فلسفه سیاسی بازمی گردد، مستقل نیست. به عنوان مثال این مسئله در اندیشه پوپر راه پیدا کرد، که شما فرضیه های علمی تان را با روش علمی بدست نمی آورید. 🔸زیرا علم از نظر او دارای دو مقام است: یکی مقام داوری و دیگری مقام کشف. داوریِ علمی روش تجربی دارد، اما در مقام نظریه پردازی و کشف شما فرضیه هایتان را از حوزه های مختلف معرفتی می توانید بگیرید. 🌀@parsania_net

✴️ چیستی فلسفه سیاسی اسلامی 2️⃣ جلسه دوم 🎙استاد حمید پارسانیا 🔸معنای دوم فلسفه سیاسی این است که فلسفه سیاسی همان علم سیاست است، فلسفه تا قبل از قرن نوزدهم، معنای علم را داشته است سوفیا، در یونان به معنای معرفت علمی بوده و لکن در یونان سوفیست ها یعنی عالمان، گرفتار شکاکیت شدند و چون عالمان به شکاکیت گرفتار آمدند، آنچه که مصداق علم دانسته می شد، سر از شک و تردید درآورد. در حقیقت عالمان آبروی، علم را بردند و در این فضا، سقراط خود را سوفیست ننامید. بلکه خود را فیلاسوفیا، یعنی دوستدار علم نامید. 🔸فلسفه هنگامی که به معنای علم برهانی به کار برده می شود همه علوم نظری و عملی را شامل می شود و بر این اساس به متافیزیک(فلسفه اولی) علوم ریاضی، فلسفه ریاضی، علوم طبیعی، فلسفه طبیعی، گفته می شود، و بر همین قیاس علوم سیاسی و اجتماعی، فلسفه اجتماعی و یا سیاسی هم به کار می رود. 🔸هنگامی که به تقسیم بندی علوم ارسطو، فارابی، ابن سینا، خواجه نصیر الدین طوسی مراجعه می کنید، فلسفه سیاسی در تعریف آنان، همان علم برهانی سیاست است، یعنی دانش روش مند برهانی است که پیرامون موضوعات اجتماعی و سیاسی بحث می کند، و این دانش مقید به تجربی بودن نیست. هر چند که به حسب نیاز از تجربه و حس نیز استفاده می کند. 🔸فارابی علاوه بر آن که از عقل نظری و عملی برای گسترش فلسفه سیاسی استفاده می کند، ازعقل مستفاد و عقل قدسی نیز سخن می گوید، او حضور و وجود این عقل را در مباحث متافیزیک و علم النفس اثبات می کند که حاصل ارتباط وجودی و شهودی پیامبران و ائمه معصومین و اولیاء الهی با عقل فعال است. 🌀@parsania_net

▶️ چه کسی میتواند قائل به گفتگو باشد؟ 📌@parsania_net

✴️ چیستی فلسفه سیاسی اسلامی 3️⃣ جلسه سوم 🎙استاد حمید پارسانیا 🔸برای فلسفه سیاسی علاوه بر معنای پوزتیویستی و معنایی که در تاریخ اندیشه اجتماعی دنیای اسلام صورت گرفت که ترادف فلسفه با علم را ترسیم می کند دو معنای سوم و چهارم می تواند وجود داشته باشد، معنای سوم بر این اساس شکل می گیرد که فلسفه در معنای متافیزیک به کار برده می شود. 🔸اگر فلسفه به معنای علم برهانی باشد، علم برهانی براساس موضوع خود به اقسامی تقسیم می شود و یکی از اقسام مهم متافیزیک یا فلسفه اولی است، متافیزیک یا فلسفه اولی، علمی است که درباره احکام موجودی خاصی نظیر موجود طبیعی یا موجود ریاضی بحث نمی کند، بلکه درباره احکام موجود از آن جهت که موجود است یعنی درباره احکام کلی موجودات بحث می کند، و به همین دلیل به فلسفه اولی، فلسفه کلی یعنی علم کلی نیز می گویند و دیگر علوم را نیز علوم جزئی می خوانند. 🔸اگر متافیزیک اصلِ وجود خداوند، وحی و مانند آن را اثبات کند، بسیاری از مباحث علم سیاست و فلسفه سیاسی به معنای دوّم آن مسیر و سرنوشتی خاص پیدا می کند زیرا بر این اساس هم جامعه آرمانی و هنجارها و ارزش های مربوط به آن شکل دینی پیدا می کند و هم مباحث انتقادی علم سیاست ابعاد و مبانی خاص خود را می یابد. پس معنای سوم فلسفه سیاسی ناظر به نوعی فلسفه مضاف است، باید توجه داشت که به رسمیت شناختن فلسفه سیاسی به این معنا در صورتی ممکن است که برای متافیزیک ارزش معرفت شناختی قائل باشیم. 🔸جهان اسلام و متفکرین مسلمان به دلیل این که متافیزیک را نیز دانشی علمی می دانند، برای فلسفه های مضاف ارزشی ویژه باید قائل باشند. 🌀 eitaa.com/parsania_net

▶️ نقش عاشورا در علم و عمل شیعیان 📌@parsania_net

✴️ چیستی فلسفه سیاسی اسلامی 4️⃣ جلسه چهارم 🎙استاد حمید پارسانیا 🔸فلسفه سیاسی در معنای چهارم به معنای نوعی روش شناسی بنیادین است، و مرادف با روش به کار برده می شود و از آن با عنوان فلسفه علم سیاست نیز یاد می شود، تفاوت این معنا با معانی سه گانه قبل در این است که فلسفه سیاسی در معانی سابق خود، همواره به عنوان یک علم درجه اول به کار برده می شود. 🔸رویکردهای پسامدرن نیز با آن که تاثیر مبادی متافیزیکی یا معرفت شناختی را در حوزه علم سیاست می پذیرند به دلیل این که برای معرفت فلسفی ارزش جهان شناختی و علمی قائل نیستند و این معرفت را به دیگر حوزه های حیات و زندگی انسان نظیر قدرت، اراده، و عمل اجتماعی تقلیل می دهند کار فلسفه علم سیاست، را به کاوش در زمینه های انسانی و اجتماعی معرفت سیاسی محدود و مقید می گردانند. 🔸خوشبختانه در سال های اخیر برخی از طلاب حوزه علمیه به دو معنای اخیر فلسفه سیاسی پرداخته اند. برخی از نشست ها در قم پیرامون وجوه سیاسی حکمت متعالیه، شکل گرفت، این نشست ها به دنبال آن است. بخشی از فلسفه صدرایی را که مبادی متافیزیکی علم سیاست را تأمین می کند شناسایی شود. 🔸فلسفه به معنای روش نیز کم و بیش جایگاه خود را در مطالعات سیاسی حوزوی پیدا می کند و لکن آفت این دسته مباحث در این است که روش شناسی و فلسفه علم سیاست نیز براساس مبادی معرفت شناختی مدرن و یا پسامدرن شکل گیرد. 🔸زیرا در این صورت نیز فلسفه سیاسی جهان اسلام و فقه سیاسی شیعه به گونه ای قرائت خواهد شد که ابعاد وحیانی و متافیزیکی آن به زمینه های صرفا تاریخی - فرهنگی و اجتماعی تقلیل پیدا خواهد کرد. 🌀@parsania_net

✴️ عشق چیست؟ ✴️ معشوق حقیقی کیست؟ 💠 عشق کالایی نیست که در هر کوی و برزنی یافت شود، عشق گوهری عظیم است که انسان با نحوه سلوک در زندگی اش به تدریج آن را به دست می آورد، عشق هرگز با ارتباط ظاهری دو فرد پدید نمی آید، زن و مرد وقتی به این گوهر گرانقدر دست می یابند که عزم خود را جزم کنند و زندگی خود را در جهت وصول به آن سامان بخشند. 💠 عشق حقیقی هنگامی در دسترس قرار می گیرد که عاشق بتواند زیبایی ذاتی معشوق را ببیند و چون ذات انسان چیزی جز نشانه حق - سبحانه و تعالی - نیست، عشق حقیقی تنها با ظهور و طلوع حق تعالی آشکار می شود. 💠 جوان به پیمان الست، حدیث العهد است،گوهر عشق در نهادش پنهان است، او حیات خود را با یاد آن آغاز کرده، زندگی اش را برای وصول به آن سپری می کند؛ به همین دلیل هر جا اثری از زیبایی می بیند، دل می سپارد. 💠 زیبایی ظاهری در افق طبیعت طلوع می کند و ظاهری ترین بخش جوان را به خود مشغول می‌سازد، اگر جوان نشانه های ظاهری را مقصود و مطلوب خود پندارد، از حقیقتی که جان تشنه‌اش را آرام می کند، باز می ماند. 💠 جهادهای سه گانه مقاطع مختلف، رزم و پیکار مستمری است که انسان از جوانی آغاز کرده، تا رسیدن به قله پیروزی ادامه می دهد: جهاد اصغر، جهاد اوسط و جهاد اکبر. 💠 شخصی که در صحنه جهاد اصغر پیروز می‌گردد، در آستانه ملکوت عالم قرار گرفته، برای ورود به جمع ملائک آماده می شود؛ امیر مؤمنان علی(ع) می‌فرماید: «المجاهد الشهید فی سبیل الله باعظم اجرا ممن قدر فعف لکاد العفیف ان یکون ملکا من الملائکة ». (نهج البلاغه، حکمت، قصار 474) 💠 اجر و پاداش مجاهدی که در راه خداوند کشته شود بیش تر از کسی نیست که توانایی بزهکاری داشته باشد، ولی عفت و پاکدامنی به کار برد، نزدیک است انسان عفیف و پاکدامن فرشته‌ای از فرشتگان باشد. 💠 در صحنه جهاد اوسط انسان مجاهد گام پیش گذاشته، به راستی به جمع فرشتگان می پیوندد و از همه محاسن و زیبایی‌های فرشتگان بهره مند می شود . جهاد اکبر، عالی ترین مرتبه جهاد با نفس است، انسان در این مقام به اصلاح اوصاف نفسانی نمی پردازد و رذائل اخلاقی را هدف قرار نمی دهد؛ مقصد مجاهد در صحنه جهاد اکبر، خود نفس است؛ او می‌کوشد واپسین حجاب و مانع طلوع حقیقت را بر طرف سازد. 💠 این آگاهی، زمینه تجلی و ظهور حسن و زیبایی الاهی را فراهم می آورد، نخستین تجلیات ربانی و اغلب به صورت بارقه هایی کوتاه، کوه نفسانیت آدمی را در هم فرو می ریزد و هستی کاذب و دروغین انسان را نابود می سازد؛ عشق الاهی با ظهور زیبایی اش شعله می‌کشد و بدین ترتیب با عبور از دولت عاقلی نوبت عاشقی فرا می رسد. 👈متن تفصیلی در سایت استاد پارسانیا 🌀@parsania_net

▶️ پیامدها و چالش‌های حقوقی کاربست معاهدات بین المللی 📌@parsania_net

🔰حدیث پیمانه ❇️ انقلاب اسلامی ایران با توجه به ایجاد دگرگونی بنیادی در ابعاد مختلف جامعه و نیز ویژگی ممتازی که نسبت به سایر انقلاب های بزرگ دنیا دارد، از جنبه های مختلف قابل بررسی است که یکی از آنها شناخت جریان ها و نیروهای اجتماعی و سیاسی، اعم از نیروهای مذهبی، روشنفکران، سازمان ها، احزاب و گروه های مختلفی است که در تحولات انقلاب شرکت داشته اند. ❇️ البته باید در بررسی جریان ها و نیروهای سیاسی- اجتماعی با نگاهی دقیق، میزان تأثیرگذاری آنها را در رخدادهای قبل و بعد از انقلاب اسلامی در نظر گرفت تا تحریفی در این زمینه اتفاق نیفتد. ❇️ این پژوهش علاوه بر توجه به جریانهای صدر اسلام و نیز اصول اعتقادی و حرکت سیاسی تشیع، ویژگی های نیروهای اجتماعی و سیاسی ایران در دوره های مختلف تاریخ معاصر، صفویه، قاجاریه، پهلوی اول و دوم و نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی را به تفصیل بررسی کرده و به تبیین هویت، ریشه های تاریخی، منابع قدرت و عوامل ظهور و افول آن پرداخته است. ❇️ این کتاب، ویراست دوم کتاب "حدیث پیمانه؛ پژوهشی درباره انقلاب اسلامی" است که مطالعه آن به شناختی دقیق از جریانها، احزاب و گروههای قبل و بعد از انقلاب اسلامی منجر می شود. ❇️ این کتاب قبل از سال 1376 انتشار یافته و در حال حاضر نیز از سوی معاونت پژوهشی دانشگاه معارف و دفتر نشر معارف قم منتشر شده است. ❇️ مذهب و عصبیت، غرب و غربزدگی، منورالفکری و استبداد استعماری، روشنفکری در جابجایی قدرت، سنت و تجددطلبی دینی، نیروهای اجتماعی و انقلاب اسلامی ایران از فصلهای این کتاب هستند. ❇️ حرکت سیاسی تشیع، واقعیت اجتماعی تشیع از صفویه تا قاجاریه، جریان شناسی ماسونی ها، نیروهای اجتماعی ایران در تاریخ بیست ساله پهلوی اول، نیروهای اجتماعی و مذهبی ایران از سال 1320 تا 1332 و از 1332 تا 1342 و همچنین 1342 تا 1357، ویژگی روشنفکری در ایران، تاریخچه حرکت های نوگرایانه دینی درایران، جریان های روشنفکری در ایران، انقلاب اسلامی و استکبار جهانی، انقلاب اسبامی و نیروی روشنفکری و انقلاب اسلامی و نیروهای مذهبی و... از جمله موضوعاتی هستند که نویسنده کتاب به تحلیل و تبیین آنها پرداخته است. 🌀@parsania_net

🏴 ارائه نظریه پدیده اربعین و ابعاد تمدنی آن به جامعه علمی جهان 🔸حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در همایش بین المللی اربعین حسینی که ازسوی کارگروه بین الملل کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین در سالن اجتماعات دفتر نمایندگی بعثه مقام معظم رهبری در كربلا برگزار شد بر لزوم ارائه نظریه پدیده اربعین و ابعاد تمدنی آن به جامعه علمی جهان تأكید كرد. 🔸وی با اشاره به دیدگاه پیتر برگر از جامعه شناسان مشهور غربی كه نظریه جدایی دین از زندگی بشر و از بین رفتن آخرین سنگر فرهنگ عمومی را تا پایان قرن بیستم مطرح می كند، گفت: در دورانی كه سكولاریسم علم و سیاست را فرا گرفته است، مردم كوچه و بازار نیز دین گریز خواهند شد. 🔸عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینكه برگر نظریه دیگری را در پایان قرن بیستم با عنوان «افول عقلانیت و افول سكولاریسم» مطرح می كند، گفت: وی پس از انقلاب اسلامی ایران احساس كرد كه یك بازگشتی از سوی فرهنگ عمومی در كل جهان برخواسته است كه در این زمینه اندیشمندان عراقی تجربه 50 ساله خود را ببینند. 🔸وی افزود: كشورهای اسلامی در حاشیه كشورهای غربی در حال طی مسیر سكولار شدن علم و سیاست و درگیر شدن فرهنگ عمومی و نهادهای علمی در این ماجرا بودند، اما امروز و در ماجرای اربعین بازگشت به دین از دل فرهنگ عمومی مردم برخواسته است كه خود را در سیاست جهانی و در نظام های علمی تحمیل می كند. 🔸حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا تصریح كرد: سیاست جهان اسلام از این حركت مردمی متأثر شده و سمت و سوی آن در حال تغییر است و این نشست به عنوان بخشی از جامعه علمی است كه می خواهد از این فرصت استفاده و حق دینی و معنوی خود را برای ارائه تئوری های مناسب با آن استیفا كند. 🔸وی با بیان اینكه اربعین هدیه ای الهی است كه خداوند آن را از طریق امت اسلامی به جامعه علمی اهدا كرده و از این هدیه، حوزه علمیه نجف و قم و مجامع علمی و دانشگاهی دو كشور باید استفاده كنند، گفت: اربعین پدیده ای بی نظیر در تاریخ بشری است كه ابتدا محقق شده و بعد باید نظریه مناسب آن را ارائه دهیم. 🌀@parsania_net

📌@parsania_net

🏴 اربعین، دخالت مستقیم خداوند در تاریخ 🔸راهپیمایی اربعین با آن عظمتش، دست‌کم ازنظر تعداد شرکت‌کنندگان، پدیده‌ای نیست که تحلیلگران و پژوهشگران اجتماعی بتوانند از کنار آن با غفلت عبور کنند. پدیده‌ای که هرسال بر وسعت و دربرگیری‌اش افزوده می‌شود، حتی پژوهشگران و هنرمندان بیگانه و غیرمسلمان را هم متوجه خود کرده است؛ هر چند اهتمام تحقیقی به این پدیده در حد و اندازه خود این پدیده نیست، اما حرکت‌هایی که در این زمینه انجام گرفته را نمی‌توان نادیده انگاشت. 🔸یکی از تلاش‌های پژوهشی که چند سال پیش در این زمینه انجام شد کنگره‌ای بود با عنوان «لقاءالحسین» که دومین دوره خود را پشت سر می‌گذاشت، در واقع این کنگره شاخه بین‌المللی همایش ملی اربعین بود؛ همایشی که یکی از سخنرانی‌هایش واکنش‌هایی را از سوی اهالی علوم انسانی به دنبال داشت. 🔻حاشیه‌های یک اظهار نظر 🔸حجت‌الاسلام دکتر حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در این نشست برای مطالعه پدیده اربعین بر ضرورت تفکیک سه حوزه تأکید کرده بود؛ تکوین، تشریع و رفتار مردم در این دو حوزه که در تاریخ ظهور می‌کند، او گفته بود: خداوند هدایت تشریعی ائمه معصومین علیهم السلام را در متن تاریخ قرار داده است و هر زمانی که کافران به این حقیقت، می‌خواهند این نور را با فوت دهانشان خاموش کنند با اراده خودش به میدان آمده و همان‌گونه که وعده داده است، نورش را تام می‌کند. 🔸اما یکی از بازتاب‌هایی که این سخنرانی داشت، یادداشتی بود که حجت‌الاسلام علی جعفری با عنوان «تقریری جامعه‌شناختی از علم‌الاجتماع اربعین‌شناختی حمید پارسانیا» منتشر کرد؛ جعفری در این سخنرانی حضور داشته و همان‌طور که از عنوان یادداشتش پیداست، سعی کرده قرائتی از سخنرانی پارسانیا ارائه کند. 🔸او در این یادداشت توضیح می‌دهد که چرا ورود پارسانیا به این مسأله مهم است و اهمیتش را مبنای علم‌الاجتماعی رویکرد پارسانیا قلمداد می‌کند. مبنایی که به‌زعم علی جعفری اولاً می‌تواند پیش‌فرض کلان همه تبیین‌های ما از پدیده‌های اسلامی بزرگ مثل راهپیمایی اربعین، ۲۲ بهمن، اعتکاف، آیین تشییع شهدا و… باشد؛ و ثانیاً راه را برای شکل‌گیری علوم اجتماعی اسلامی و بومی هموار کند. 🔸این مبنا به روایت علی جعفری از سخنرانی حمید پارسانیا، همان شکل سوم دخالت‌های خداوند در مناسبات عالم است که در شکل و شمایل پدیده‌هایی مثل راهپیمایی اربعین ظهور و بروز می‌کند؛ جعفری در توضیح ایده پارسانیا می‌گوید: «ایده نظری دکتر پارسانیا مبتنی بر توضیح نوع سوم دخالت‌های خداوند در مناسبات عالم، علاوه بر دخالت‌های «تکوینی» و «تشریعی» بود که ایشان تحت عنوان «دخالت‌های تاریخی» صورت‌بندی کردند. 🔸از نظر آقای پارسانیا خداوند علاوه بر ورودهای تکوینی از طریق سنت‌های آفرینش و نیز دخالت‌های تشریعی از طریق وحی و نبوت و سلسله امامت نوع سومی از دخالت‌های مستقیم را در تاریخ دارد که برای زنده و برجسته نشان دادن اعلام حقیقت و راه حق اجرا می‌شود. او راه‌پیمایی اربعین را از مصادیق برجسته دخالت مستقیم خداوند در تاریخ می‌داند.» 🔸او سپس اهمیت این مبنا را این می‌داند که پایه علم‌الاجتماعی خاصی را برای شکل‌گیری علوم اجتماعی اسلامی تمهید می‌کند و این علم‌الاجتماع را در عرض فقه، کلام و حکمت، از اقسام «الهیات» برمی‌شمرد و آن را علمی برای تبیین‌های اجتماعی می‌داند، در واقع راهبرد تحقق جامعه‌شناسی اسلامی، مطالعه پدیدارشناختی پدیدارهایی مثل راهپیمایی اربعین است: «در حقیقت نطفه جامعه‌شناسی اسلامی از جامعه‌شناسی این نوع از پدیده‌ها که در میانه‌ای از «دخالت الهی» و «پدیدار اجتماعی» قرار دارند نضج می‌گیرد.» 👈 گزارش تفصیلی در سایت استاد پارسانیا 🌀@parsania_net