🔸تعریف اراده تکوینی و اراده تشریعی خداوند و اختیار انسان ✨انسان کسب و اکتساب دارد؛ خیر را مطابق معرفتش و به نفع خودش کسب می‌کند «لَها ما كَسَبَت»؛ اما شر را علیه خودش و در جهت خسرانش اکتساب می‌کند، «وَعَلَيها مَا اكتَسَبَت» چون انجام شر، مخالفت کردن با وجدان و باعث زحمت است و به چنگ آوردن آن برای انسان مشکلتر است. استاد #حمید_پارسانیا #اراده_تکوینی #اراده_تشریعی #انسان #اختیار #علوم_انسانی_اسلامی 💠 eitaa.com/parsania_net

#تقسیم_بندی_علوم #تعریف_علم #علوم_انسانی_اسلامی #انقلاب_اسلامی #حمید_پارسانیا 💠 eitaa.com/parsania_net

🔰بر اساس تعریف‏ های پست‌مدرن از علم نیز امکان علم دینی و یا قدسی وجود ندارد. 🔹 پدید آمدن علم قدسی دارای الزاماتی است و این علم تنها با عبور از معنای پوزیتیویستی علم محقق نمی‏شود. 🔹 برای شکل‌‏گیری علم دینی باید از مفروضات پنهان اندیشه‏ های پست‌مدرن نیز عبور کرد. 🔹 علم دینی و معنوی با تفسیر دیگری از علم سازگار است که فراتر از دنیای مدرن و اندیشه‏ های پست‌مدرن امکان بروز و حضور می ‏یابد. 🔹 تفسیر و تعریفی که فرهنگ و تمدن اسلامی از دیرباز با آن آشنا بوده و اینک با مرجعیت علم مدرن از دسترس سازمان‏های رسمی علم کشورهای اسلامی خارج شده است. ✒️قسمتی از مقاله بازسازی علم مدرن و بازخوانی علم دینی ◀️ متن کامل مقاله: https://t.me/hparsania/214 #علم_دینی #علم_مدرن #علم_پست_مدرن #فرهنگ_اسلامی #بازسازی_علم_مدرن_و_بازخوانی_علم_دینی #حمید_پارسانیا 💠 eitaa.com/parsania_net

♻️تطورات معنای عقل 🔸"..برای عقل، معانی و #اصطلاحات مختلفی وجود دارد که هر یک از آنها ناظر بر یکی از ابعاد، مراتب و لایه های عقل است و از جمله آنها عبارتند از: 🔸1- عقل ابزاری: جهت‌گیری #اصلی عقلانیت ابزاری تسلط آدمی بر طبیعت است. فرانسیس بیکن با رویکرد به این معنا در کتاب «نو ارغنون» گفت که دانایی، #توانایی است. ماکس وبر رفتارهای انسان غربی را که متأثر از غلبه عقلانیت ابزاری است،‌کنش‌های عقلانی معطوف به هدف می‌داند، یعنی رفتارهایی که متوجه هدف‌های دنیوی قابل دسترسی است... 🔸2- عقل متافیزیکی: به شناسایی احکام اصل هستی می‌پردازد. احکام متافیزیکی با آنکه مقید به عالم طبیعت نیستند، ‌اغلب بر اشیای طبیعی نیز صادقند. 🔸3-عقل عملی: این عقل در قبال عقل نظری است و موضوعات آن غیر از موضوعات عقل نظری است. عقل #عملی درباره #هستی ‌هایی بحث می‌کند که بر اساس اراده انسانی تکوین می‌یابد. 🔸.4- عقل نظری: عقل نظری درباره هستی‌هایی سخن می‌گوید که #خارج از حوزه اراده انسان تحقق دارند؛ این معنای از عقل، اعم از عقل متافیزیکی و عقل متافیزیکی، بخشی از عقل نظری است... 🔸5- عقل مفهومی: عقل #مفهومی ، معنایی اعم از آگاهی و #دانش عقل #نظری و عملی دارد. خصوصیت اصلی عقل مفهومی، این است که با وساطت مفاهیم ذهنی به شناخت موضوعات محل #بحث خود می‌پردازد.. 🔸.6- عقل شهودی: این عقل بدون وساطت مفاهیم ذهنی به شهود حقایق کلی و فراگیر نایل می‌شود. عقل شهودی به یک اعتبار در قبال عقل #مفهومی و به اعتبار دیگر در قبال شهودهای حسی، دون عقلی و یا #شهود های #عرفانی ، فراعقلی است..." 🔻جهت تفصیل #مباحث منابع ذیل معرفی می گردد: 📃مقاله " از عقل قدسی تا عقل ابزاری" نوشته حمید پارسانیا 📃 مقاله " نقدِ نقد - در پرتو ایضاح مفهومی نظریۀ علم دینی آیت الله جوادی آملی " نوشته حمید پارسانیا 📘کتاب "روش شناسی انتقادی حکمت صدرایی" نوشته حمید پارسانیا 📕کتاب "علم و فلسفه" نوشته حمید پارسانیا 📗کتاب "ما و علوم انسانی 4" مجموعه #نشست های دومین دوره مقدماتی طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی #علم #عقل #اسلام #مدرن #تطورات_علم #تطورات_عقل #عقل_ابزاری #عقل_عملی #عقل_شهودی #عقل_مفهومی #عقل_نظری #عقل_متافیزیکی #پارسانیا #حمید_پارسانیا #دانشگاه_تهران

📜 #عقل کلی در #حکمت #اسلامی " ...بعد از تنزل به مرتبه تعین ثانی، تنزل است به مرتبه #ارواح که آن را عالم #غیب و #عالم امر و عالم #علوی و عالم #ملکوت گویند و آن عبارت از عالمی است که اشارت حسی بدان راه نیابد. چنان که عالم #شهادت ، عبارت از عالمی است که اشارت حسی بدان راه یابد و آن را عالم خلق و عالم سفلی و عالم ملک نیز گویند. «فلا أقسم بما تنصرون» (حاقه:۳۸) اشارت به عالم خلق است [و] «و بما لا تبصرون» (حاقه: ۳۹) اشارت به عالم امر. موجودات عالم امر بر دو قسم اند قسمی آن اند که به عالم اجسام به وجهی از وجوه تعلق ندارند؛ به حسب تصرف و #تدبیر ، ایشان را کروبیان خوانند و ایشان دو قسم اند: قسمی آن اند که از عالم و عالمیان به هیچ وجه خبر ندارند: «هاموا في جلال #الله و جماله منذ خلقهم»، و ایشان را ملائکه مهیمه خوانند و #مصطفی (ص) از ایشان خبر چنین می دهد: «إن لله تعالى أرض بيضاء مشحونة خلقأ مسيرة الشمس فيها ثلاثون يوما هي مثل أيام الدنيا ثلاثين مرة و هم لا يعلمون أن في الأرض خلقا يعصونه و أنهم لا يعلمون أن الله خلق آدم و إبليس» و قسمی دیگر آن اند که اگر چه به عالم اجسام تعلق ندارند و در #شهود قیومیت #شیفته و متحيرند، اما ایشان #حجاب #بارگاه الوهیت اند و وسائط فيض ربوبیت، و رئیس ایشان #فرشته ای است که آن را #روح اعظم خوانند و در آنجا از او عظیم تر فرشته ای نیست. به اعتبار دیگر، او را #قلم اعلی خوانند که «أول ما خلق الله القلم»؛ و به اعتبار دیگر، عقل اول گویند که «أول ما خلق الله العقل»؛ و این روح اعظم #صلوات الله علیه در صف اول این طایفه است و روح #القدس که او را جبرئیل گویند، در صف آخر. «وما ما إلا له مقام معلوم» (صافات:۱۶۴)..." جامی. #نقد النصوص جهت تفصیل مباحث منابع ذیل #معرفی می گردد: 📘کتاب "مبانی و اصل #عرفان #نظری " نوشته سید یدالله یزدان پناه 📙کتاب " #مفاتیح الغیب" نوشته صدرالدین محمد شیرازی ترجمه محمد خواجوی 📕کتاب " #قرآن و عرفان و برهان از هم جدائي ندارند" نوشته حسن حسن زاده #آملی #پارسانیا #حمید_پارسانیا 💠 eitaa.com/parsania_net

پانزده مسأله درباره آموزش #فلسفه ۱. آموزش‌­های کوتاه‌مدت و درازمدت ۲. سنت متن‌­خوانی ۳. تاریخ فعال و زنده‌ی حکمت اسلامی ۴. ضرورت تعامل با مسائل فلسفی معاصر ۵. رصدکردن بنیان‌های فلسفی متون آموزشی ۶. مسأله‌محور شدن رساله­‌های سطح چهار ۷. فعال‌کردن دروس جاری نسبت به مسائل فلسفی معاصر ۸. تدوین متون ناظر به مسائل معاصر ۹. تحول در مفاهیم محوری، مثل فلسفه و علم ۱۰. سوبژکتیوشدن معرفت ۱۱. تحولات حوزه­‌های معرفتی ۱۲. جابه‌جا‌شدن اراده و علم ۱۳. مقولات، فلسفه­‌ها و علوم مدرن ۱۴. نقاط قوت فلسفه‌ی اسلامی و فلسفه­‌های مدرن ۱۵. آموزش ناظر به جریان‌های فکری معاصر #فلسفه_اسلامی #حمید_پارسانیا #عقل #علم #حکمت_اسلامی 💠 eitaa.com/parsania_net

📜عقل نظری و عملی ✨“بدان که فلسفه عبارت است از استکمال نفس انسانی به سبب #معرفت و شناخت حقایق موجودات – آنگونه که هستند و #حکم به وجود آنها از روی تحقیق و ثبوت، همراه با براهین، نه از روی گمان و تقلید و پندار – به مقدار طاقت و وسع #انسانی – و اگر خواهی گویم: فلسفه، #عالم را نظمی عقلی، به #قدر #توان بشری می بخشد تا تشبه به باری تعالی حاصل آید، و چون انسان موجودی است که همچون معجون از دو #آمیزش به هم رسیده: صورت معنوی امری، و ماده حسی خلقی، و نفسش نیز دوجهت تعلق و تجرد دارد، از این روی حکمت، به حسب ساختار دو نشأه – با به صلاح آمدن دو قوه – منقسم به دوقسم می شود: نظری تجردی، و عملی تعقلی. ✨اما نظری؛ غایتش نقش پذیری نفس است به صورت وجود، بر نظام خود – کامل و تمام – و گردیدنش عالمی عقلی، مشابه عالم و جهان خارجی و مشهود، ولی نه در ماده، بلکه در #صورت و #آرایش و هیئات و نقش آن؛ و این نوع از حکمت مطلوب سرور رسولان (ص) بوده که در دعایش از پروردگارش درخواست می کرده و می گفته:”رب ارنا الاشیاء کماهی”، یعنی: پروردگارا! اشیا را آنگونه که هستند به ما بنمایان، و حضرت #ابراهیم علیه السلام هم همین را درخواست داشت، آنجا که درخواست می کند: “رب هب لی حکما”، یعنی: پروردگارا! مرا فرزانگی بخش (۸۳- شعرا) و حکم عبارت است از تصدیق به وجود اشیاء که ضمنا مستلزم تصور آنها هم هست. ✨و اما عملی، میوه و نتیجه اش انجام عمل نیک است ، برای #تحصیل ( #ملکه ) بلندی و برتری یافتن نفس بر بدن، و (ملکه) مقلوب و رام شدن بدن نسبت به نفس، و به این دوقسم #رسول #خدا صلی الله علیه وآله اشاره کرده و فرموده: “تخلقوا بأخلاق الله”، یعنی: به اخلاق و صفات الهی خوپذیر شوید، و خلیل علیه السلام همین را در درخواستش از خدا داشت که گفت: “والحقنی بالصالحین”، یعنی: قرین شایستگانم کن (۸۳ – شعرا) “ #صدرالدین #محمد #شیرازی (ملاصدرا)/اسفار اربعه/ جلد۱ جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد: 📘کتاب “حکمت متعالیه در اسفار اربعه- جلد ۱ و ۴” نوشته صدرالدین محمد شیرازی ملاصدرا 📙کتاب “رحیق مختوم- جلد۱” نوشته آیت الله #عبدالله #جوادی #آملی 📗کتاب “شرح #فارسی اسفار اربعه- جلد۱” نوشته آیت الله حسن #حسن زاده آملی #ملاصدرا #حکمت #عقل #عقل_نظری #حکمت_متعالیه #اسفار_اربعه #پارسانیا #حمید_پارسانیا 💠 eitaa.com/parsania_net

✍️ یادداشت استاد پارسانیا در بررسی دنیای متجدد و لایه‌های معرفتی آن 📌منظور از دنیای متجدد، غرب بعد از رنسانس یعنی جهان غرب در چهارصد سال اخیر است؛ #سکولاریزم عمیق‎ترین لایه معرفتی این جهان است، سکولاریزم به‌معنای نگاه دنیوی و این جهانی به هستی است، سکولاریزم دارای دو بعد عملی و نظری است. بعد عملی سکولاریزم میل و گرایش عملی به این جهان است؛ کسی که وابستگی و علاقه به زندگی دنیا دارد، ممکن است به‎لحاظ نظری به جهان معنوی و حقایق فوق طبیعی نیز قائل باشد. چنین شخصی، ممکن است کنش‎ها و رفتارهای دنیوی و این جهانی خود را توجیه معنوی و یا دینی نیز بکند، بعد نظری سکولاریزم ناظر به تفسیر دنیوی و این جهانی هستی است، تفسیر سکولار و دنیوی عالَم شامل یکی از موارد زیر می‎تواند باشد: #اول: انکار صریح ماوراء طبیعت؛ این نوع از سکولاریزم ، نوع عریان آن بوده و با ماتریالیسم و ماده گرایی همراه است. #دوم: برخورد شکاکانه و تردیدآمیز نسبت به حقایق هستی. این شکاکیت صور مختلفی می‎تواند داشته باشد. مثل انکار ارزش جهان‎شناختی معرفت آدمی به‎طور مطلق و یا انکار امکان شناخت متافیزیک از طریق به تعلیق بردن و وجود هستی. #سوم: دفاع به‎ظاهر همدلانه نسبت به دین، از طریق تفسیرهای کارکردگرایانه و یا پراگماتیستی. نوع سوم سکولاریزم نظری، نه‎تنها چهره دین‎ستیزانه آشکار و عریان ندارد، بلکه ظاهری معنویت‎گرا و دینی دارد. خصوصیت دفاع سکولار از دین در این است که در این نگاه، دین نیز در حاشیه مطامع و منافع این جهانی آن پذیرفته می‎شود. سکولاریزم عملی ریشه‎ای دیرین در تاریخ زندگی بشر دارد. اما سکولاریزم نظری، خصوصیت منحصر به‎فرد جهان متجدد است. #سکولاریسم #دنیای_متجدد #رنسانس #دین #سیاست #حمید_پارسانیا 💠 eitaa.com/parsania_net

🔰 عقلانیت شیعی و عقلانیت مدرن 🔸عالم مدرن، مبانی هستی‌شناختی، انسان‌شناختی و معرفت‌شناختی دارد، شاید ویژگی معرفت‌شناختی جهان مدرن همان‌ چیزی است که از آن به عنوان اینلایتنمنت و روشنگری یاد می‌کنیم که در واقع وقتی می‌خواهد زبان خود را پیدا کند با دکارت آغاز می‌شود. 🔸هیچ فرهنگ و هیچ تاریخ و هیچ تمدنی فارغ از این نوع سوال‌ها و جواب‌ها نیست، فناوری و تکنولوژی و علم و سیاست و اقتصاد و نحوه‌ زیست و حیات متاثر از این لایه‌ها است. 🔸اگر انقلابی همانند انقلاب اسلامی ایران در سطح فرهنگی ورود می‌کند و به بیانی قصد دارد تا از سلطه‌ فرهنگ مدرن خود را رها و احیا کند، قاعدتاً باید در این سطح با جهان مدرن تفاوت داشته باشد؛ انقلاب اسلامی ایران به دلیل این که یک هویت فرهنگی دارد، یقیناً چنین لایه‌ای برای آن وجود دارد؛ این لایه متعلق به جهان اسلام است و خیزش فرهنگی و تاریخی و تمدنی اسلامی است، می‌خواهد سهم خود را در این نظام جهانی متناسب با هویت خود طلب کند و نسبت به سلطه‌ای که از ناحیه‌ دیگر عالم ایجاد شده، زبان نقد دارد. 🔸جریانی که با یک نگاه عقلی و با مدلی از عقلانیت در شکل و شمایل فلسفه‌ اسلامی استمرار یافته است و از فارابی شروع می‌شود یا قبل‌تر از او از خطبه‌های بلند یا قبل‌تر از آن از آیاتی از قرآن که به تفکر و تعقل تحریک می‌کند؛ خطبه‌هایی که آینده‌ تاریخ اسلام را در شکل‌گیری جریان عقلانی سمت‌وسو می‌بخشد؛ متفکرینی چون فارابی، سهروردی، ابن‌سینا، خواجه نصیر، میرداماد و ملاصدرا نمونه‌هایی از جریان فلسفی هستند که مدعی است از این منبع معرفتی استفاده می‌کند. 🔸این جریان بیشتر یک جریان شیعی در جهان اسلام است، جریان اسلامی است، اما بیشتر جریان شیعی است؛ در مقابل جریان حدیث‌گرایی که اساس آن اموی است و بعد شکل تعدیل شده‌ آن به صورت کلام اشعری ادامه می‌یابد... و انقلاب اسلامی ایران در بستر تفکر شیعی رخ داد و در بستر تفکر شیعی عنصر عقل، عنصری محوری و جدی است، فلسفه و بعد هستی‌شناسی او یک هستی‌شناسی صرفاً نقلی و حدیثی یا یک هستی‌شناسی صرفا تحمیلی و شهودی نبود؛ عقل، یک حضور محوری داشت که البته این عقل یک عقل نقل‌ستیز و یا شهودستیز هم نبود؛ این عقلانیت ویژه جهان اسلام است و با عقلانیت عصر روشنگری کاملا تفاوت دارد، عقلانیت عصر روشنگری که با اینلایتنمنت تعین پیدا می‌کند، شهودستیز و وحی‌ستیز است و به دنبال آن عقل‌ستیز و نقل‌گریز است؛ اما این‌جا این گونه نیست. #اسلام #عقلانیت #مدرنیسم #فارابی #حمید_پارسانیا #روشنگری 💠 eitaa.com/parsania_net

🔥مدینه جاهله ⚡️فارابی در تقسیم‌بندی خودش در "المُدُن" در کنار مدینه فاضله از "مدینه فاسقه" هم نام می‌برد و می‌گوید مدینه فاسقه آن است که فهم ویژگی‌های مدینه فاضله را دارد اما عزم و نوع گرایش آن متفاوت است و با جهت‌گیری مجزایی به سوی آن حرکت می‌کند. ⚡️هر فرهنگی از یک نظام معنایی و ساختمان باورها و دلدادگی به یک حوزه معنایی خاص شکل می‌گیرد و این رویداد با اراده انسان شکل می‌گیرد. هنگامی که انسان به سوی معنایی که فهمید، دل داد و ذیل آن عمل کرد، آن معنا از طریق وجود آن انسان شروع به عمل خواهد کرد و دست و پا پیدا می‌کند. ⚡️فارابی معتقد است که اگر سطح عقل کنار رفت و حس و خیال و زمین و زمان محور انسان شد و عقل هم به اسارات این امر درآمد، "مدینه جاهله" شکل می‌گیرد. او برای مدینه جاهله اقسامی ترسیم می‌کند که در آن انسان‌ها به دنبال قدرت، ثروت و انواع لذات دنیایی هستند. فارابی در ادامه می‌گوید که هر یک از این تقسیم‌بندی‌ها دارای لوازمی است که نوعی از رقابت‌ها، مناسبات و انسجام‌ها را ایجاد می‌کند که در ادامه و در روند چنین مدینه‌ای مشکلات کلانی را به وجود می‌آورد. فارابی در این مدینه جاهله انسان را غافل از معاد عنوان می‌کند که مرگ را نادیده می‌گیرد. #حمید_پارسانیا 💠eitaa.com/parsania_net

📌تجربه، عقل و اراده تا کجا توانایی حقیقت شناسی دارد؟ ✅ مرگ متافیزیک از وجوه عقلانیت مدرن است؛ متافیزیک تبدیل می شود به معرفت شناسی وسپس به جامعه شناسی شناخت؛ در کانت روشنگری متوجه این می شود که بفهمد سیستم ذهنی، خود چیست؟ روشنگری درگرو سوژه شناسی است، چون حقیقت ومعرفت متعلق به سوژه است. ✅ اما در جهان اسلام روشنگری به معنای مدرن نیست، علم به معنای مفهوم عقلی صرف معنا پیدا نمی کند؛ در جهان اسلام همواره مرجعیت وحی و نقل وجود دارد؛ عقلانیت در جهان اسلام موضع‎گیری در مقابل نهی گذشته نداشته و به سوی تجربه گرایی و پوزیتویست تقلیل پیدا نکرد، اما شناخت حسی را هم تکذیب نکرد، علم در جهان اسلام هرگز به علم تجربی افول نکرد. ✅ علم در جهان اسلام هرگر سوبژکتویته نشد، علم فهم تاریخی داشت؛ اما خودش تاریخی نشد، مفسر دارد از منظر خود سؤال می‎کند و جواب را از متن می گیرد، علم ذات دارد و عالم به ساحت علم راه می‎یابد، عالم باید در اینجا خود را بسازد تا به ساحت علم راه بیابد. ✅ متافیزیک در عقلانیت اسلامی هرگز به محصول انسانی تغییر و تبدیل پیدا نمی‎کند، بلکه مبادی اصول موضوعه سایر علوم را تامین می‎‌کند. #حمید_پارسانیا 💠eitaa.com/parsania_net

#حمید_پارسانیا از نحو تولید علوم اجتماعی در ایران میگوید... ♦️نیاز نیست علوم اجتماعی متناظر با فرهنگ اسلام تولید شود..! 🔷 مدیریت دانش گرفتن مدیریت از حال تکنوکرات و شتابزده و توجه به مدل های تاریخی و بومی است. _ #تولید_علم __ 💠 زندگی برای علوم انسانی ✅ 🔻 https://eitaa.com/joinchat/2795962370C57415e19ef