فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
روزنگار چهارم آذرماه
روز آبان از ماه آذر/ آرتمیس؛ نخستین بانوی دریاسالار ایرانی
امروز روز آبان از ماه آذر 3762 زرتشتی، یکشنبه چهارم آذرماه 1403 خورشیدی، بیستوچهارم نوامبر 2024 میلادی
گات ها1
فرازهایی از پیام اشو زرتشت:
سراسر اندیشه و گفتار و کردار اشوزرتشت الهامی است از سوی خداوند یکتا که انسان را به سوی رسایی و خوشبختی راهنمایی میکند.
یسنا، هات ۲۸، مقدمهی گاتها
—————————— * ——————————-
آبان ایزدآبان:
– دهمین روز هرماه سی روزه در گاهشمار ترادادی زرتشتی، آبان نام دارد.
– در آیین زرتشتی، روز با برآمدن خورشید (گاه هاوَن، هنگام بامداد) آغاز میشود.
– آبان به چم آبهاست، آب در اوستا به ریخت “آپ” آمده، در پارسی باستان آپی و در فارسی آب گفته میشود. در سرود اوستایی آبان یشت، “آپ” ایزد نگهبان آب های پاک و بالنده است.
– نماد آبان در اوستا، به ریخت (اردیویسور آناهیتا) آمده که به چم (معنی) آب پاک و بالنده است.
– آخشیج آب به مانند آخشیجهای آتش و خاک و هوا، نزد ایرانیان سپندینه بوده و آلوده کردن آن از کارهای ناشایست است.
—————————- * ———————————-
800px Artemisia at the Battle of Salamis
نگارهای پندارین از آرتمیس یکم در نبرد سالامیس
آرتمیس؛ نخستین دریاسالار زن جهان است که ایرانی بود
«آرتمیس» 2 هزار و 504 سال پیش دریاسالار ایران و مشاور خشایارشا شد
آرتمیس یکم (به یونانی Ἀρτεμισία) ملکه هالیکارناس در ساتراپی پارسی کاریا و فرماندهی بخشی از نیروی دریایی پارس در دومین تهاجم ایرانیان به یونان در زمان لشکرکشی خشایارشا شاهنشاه پارسی هخامنشی، در سال ۴۸۰ پ.م. بود. دو ماه پس از جنگ دریایی سالامیس که 29 سپتامبر سال 480 پیش از میلاد (مهرماه) روی داد و ایران در آن موفقیتی نداشت، خشایارشا (Xerxes the Great) «بانو آرتمیس (Artemisia I)» از افسران نیروی دریایی ایران را به درجه اَدمیرالی (دریاسالاری) ارتقا داد، او را مشاور نظامی خود کرد و عنوان تشریفاتی «کاپیتان کشتی اختصاصی شاه» داد.
آرتمیس از بزرگان شهر بندری هالیکارناسوس (امروزه بُدروم) در ساحل جنوبی آناتولیا (ترکیه امروزی) بود که این بندر و جزیرهای در مجاورت آن، بخشی از ساتراپی کاریا (Caria) از قلمرو ایران را تشکیل میدادند. پدر و پدربزرگان آرتمیس پیشتر فرمانداران محلی هالیکارناسوس بودند. آرتمیس که مهارت ویژهای در جنگ دریایی داشت و در اصطلاح یک استراتِژ بود، پیش از لشکرکشی خشایارشا به یونان برای سرکوب کردن اتحادیه کشور ـ شهرهای یونانی به ریاست آتن، فرماندهی یک یکان دریایی کوچک مرکب از 5 کشتی جنگی را برعهده داشت و با کشتیهای خود به ناوگان ایران که از یکانهای دریایی سرزمینهای تابعه؛ فنیقیه، ایونی، قبرس و … تشکیل شده بود، پیوست و در جنگ دریایی آرتمیسیوم (Artemisium) در ساحل جزیره بزرگ Euboea (Evia) قهرمانی و ابتکار از خود نشان داد. در این نبرد، ناوگان ایران پیروز شد.
برپایهی نوشته هرودوت، پس از این پیروزی، نیروی دریایی ایران، مرکب از 1207 کشتی و 36 هزار سرباز دریایی، فراریان یونان را تا جزیره سالامیس در نزدیکی آتن دنبال کرد. نیروی زمینی چند صد هزار نفری ایران به موازات ناوگان خود در خشکی در حرکت بود و شهرهای یونانی در سر راه را یکی پس از دیگری تصرف میکرد. اسپهبد مَردونیوس (مَردونیا) فرمانده یکانهای زمینی بود و آریابیگنِس و به نوشته مورخان یونانی پسر خشایارشا فرمانده واحدهای دریایی بودند.
در جنگ دریایی سالامیس، با وجود شجاعت و مهارت نیروهای ایرانی، ناوگان یونان با بهرهگیری از تاکتیکهای برتر و شناخت بهتر از منطقه موفق به شکست نیروهای ایرانی شد. این شکست برای نیروی دریایی ایران تلخ بود، اما باعث نشد که اهمیت آرتمیس و تواناییهای نظامی او نادیده گرفته شود. خشایارشا با تقدیر از عملکرد آرتمیس، او را به دریاسالاری ارتقا داد و مشاور نظامی خود کرد.
آرتمیس نه تنها برای مهارتهای نظامی، بلکه به دلیل هوش استراتژیک و تواناییهای رهبریاش مورد احترام قرار گرفت. او با بهرهگیری از تجربیات خود، توانست نقش مهمی در بهبود و تقویت نیروهای دریایی ایران داشته باشد و به عنوان یک نماد قدرت و اراده، در تاریخ نظامی ایران جایگاه ویژهای پیدا کرد.
هرودوت که خود نیز از اهالی هالیکارناس بوده، شگفتی خود را از شرکت این بانو در جنگهای رویاروی با یونان پنهان نکرده است. بنابر گفتهی هرودوت هیچکدام از فرماندهان ایرانی به اندازهی او به خشایارشا رای درست نداده و راهنمایی گرانبها نکرده است.
آرتمیس در پارسی کهن (گوینده راستی) یا (بانویی درست گفتار و درست کردار) است.
——————— * ————————
یادروز چهارم آذرماه: