ا ﷽ ا
☘ابوبصیر که بود ؟
ابوبصیرها:
اَبوبَصیر عنوانی مشترک و مهم که برای چند تن از راویان احادیث استفاده شده است
از جمله :
🔹یحیی بن ابیالقاسم اسدی
🔹 لیث بن بَخْتَری مرادی
🔸عبدالله بن محمد اسدی کوفی
🔸 یوسف بن حارث
🔸 ابوبصیر ثقفی
در برخی از روایات امامیه نام ابوبصیر بدون افزودن هیچ قیدی، در سلسله اسناد قرار گرفته و تنها با کمک گرفتن از قراین خارجی ممکن است هویت راوی را حدس زد؛ البته در تعداد اندکی از اسانید هویت ابوبصیر با قیدی تعیین شده است.
اشتراک عنوان «ابوبصیر» میان یحیی اسدی و لیث مرادی و برخی دیگر سبب شده است تا بحث و پژوهش در هویت ابوبصیر در اسانید گوناگون در بین محدثان و رجالشناسان امامی از سدههای نخستین مطرح شود.
از آنجا که «ابوبصیر» کنیه پنج نفر بوده که برخی از آنان مسلّماً ثقه اند، بزرگان ما کتاب های مستقلی تحت عنوان ابابصیر نوشته اند.
مرحوم آیت الله خویی با بیان قرینه گفته است که هر جا ابوبصیر به طور مطلق آورده شود، مراد یحیی بن قاسم ثقه است. حاجی نوری نیز به همین قول معتقد است.
☘بررسی احوال دو "ابوبصیر"مشهور:
🔹ابوبصیر یحیی اسدی
یحیی بن قاسم اسدی» (م، ۱۵۰ ق)
از راویان مورد وثوق شیعه در کوفه و از یاران مشهور امام باقر و امام صادق علیهماالسلام بوده است.
کنیۀ او ابومحمد بود و شاید از آن رو ابوبصیر(بینا و روشندل) خوانده میشد که از بینایی محروم بود.
ابوبصیر از اصحاب اجماع بوده و دو کتاب «مناسک حج» و «یوم و لیلة» را از تألیفات او برشمردهاند.
جایگاه علمی و روایی:
غالب روایات ابوبصیر اسدی، بی واسطه از امام باقر و امام صادق علیهما السلام نقل شده است. شیخ طوسی وی را در شمار اصحاب امام کاظم علیه السلام (امامت: ۱۴۸-۱۸۳ق) نیز آورده است، ولی باید در نظر داشت که وی تنها حدود ۲ سال از امامت آن حضرت را درک کرده و شمار روایات موجود به نقل ابوبصیر از امام کاظم علیه السلام بسیار اندک است.
ابوبصیر اسدی به جز امامان معصوم، از ابوحمزه ثمالی و صالح بن میثم نیز روایت می کند.
رجالیان، ابوبصیر را به بزرگی، جلالت و وثاقت ستوده اند. ابوعمرو کشّی، وی را جزﺀ طبقه اوّل اصحاب اجماع و از جمله شش فقیه بزرگ شیعه در قرن دوم هجری می شمارد. شیخ کلینی و کشّی، روایاتی را از امام باقر و امام صادق علیهما السلام در مدح و ستایش وی، نقل کرده اند. شیخ کشى از شعیب عقرقوفى روایت کرده است که گفت: به حضرت صادق علیه السلام گفتم که بسا شود ما محتاج شویم به سؤال بعض مسایل، از کى سؤال کنیم؟ فرمود: بر تو باد به اسدى، یعنى ابوبصیر.
🔹ابوبصیر مرادی
لیث بن بختری مرادی
مشهور به ابوبصیر، از محدثان و علمای شیعی کوفه در نیمۀ نخست سدۀ ۲ق/۸م است. او از اصحاب امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام محسوب شده است.
ابوبصیر مرادی، همان طور که شعیب عقرقوفی اظهار داشته است وفات امام صادق علیه السلام را درک کرده است، ولی گزارش صریحی در مورد موضعگیری او در قبال فطحیه دیده نمیشود.
او شخصیتی است که محمد بن مسلم با همه عظمت در راه مکه بهاتفاق جمعی از یاران به او اقتدا کرد و نماز را به امامت او بهجای آورد.
کشی وی را در عدد اصحاب اجماع برشمرده است. او کتابی داشته است که جمعی از راویان آن را روایت میکنند
گرچه برخی چون ابن غضائری و نجاشی مذهب او را مستقیم ندانستهاند اما به دلیل وثاقت او اعتبار روایی او مورد طعن نیست.
در مورد رابطۀ او با امام کاظم (علیهالسلام)، اگرچه طوسی در الفهرست و رجال او را در زمرۀ اصحاب آن حضرت آورده است، ولی این نکته در کلام برقی، کشی و نجاشی تأیید نشده و در اسانید روایات نیز روایت او از امام کاظم (علیهالسلام) به اثبات نرسیده است.
👌هر دو ابوبصیرِ معروف، از نظر رجالی ثقه می باشند.
منبع: کتب رجال/ویکی شیعه/ دانشنامه اسلامی (ماده ابوبصیر)
#ابوبصیر
#یحیی_بن_قاسم_اسدی
#ابوبصیر_اسدی
#لیث_بن_بختری_مرادی
#ابوبصیر_مرادی
#سند_شناسی
#رجال
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135