📗 #تقدم_قران بر #حديث و انتقاد از كساني كه هرچيزي را به اسم #روايت مي پذيرند.
#علامه_طباطبایی هرچند که با حدیث مخالف نیست و هیچگاه حجیت قول و فعل معصوم را زیر سوال نبرده، اما دیدگاه و رویکرد خاصی به حدیث دارد.
رویکرد این متفکر برجسته و دیدگاه خاص او درباره حدیث را در دو جا می‌توان پیگیری کرد: نخست در روش تفسیری‌اش است و دیگری در تعلیقاتش بر اصول کافی و بحارالانوار.
👌هر دوی این تعلیقات با #مخالفت بسیاری از طیف حوزوی مواجه شد.
💢یکی از اصول روششناختی تفسیری در المیزان، #تقدم صریح قرآن بر #احادیث است و در روش علامه نیز قرآن به عنوان ملاک و محک نقد و سنجش احادیث و داور آنها مطرح شده و نه بر عکس. قرآن وحی آسمانی و سند مورد اطمینان است. حتی در احادیث معتبر و متواتری از ائمه معصومین نیز نقل شده که ملاک ارزیابی احادیث، متن قرآن کریم است.
👈به همین دلیل در جای جای المیزان، روایات با ظاهر و سیاق آیات و نیز با اصول کلی استخراج شده از قرآن مقایسه و سنجیده شدهاند و با کوچک‌ترین تضاد و مخالفت، از مقام #اعتبار و حجیت، #ساقط شدهاند هر چند که در میان آنها، احادیثی باشند که از حیث سند قوی و قابل قبولند.
⭕⭕ ايشان در تفسير سوره سوره يوسف با انتقاد از مفسريني كه هر روايتي را نقل مي كنند، نوشته است:
«چرا عده اى #سبك_مغز اين حرفها را از خود درست مى كنند، و دست به دست مى گردانند؟ جهت عمده آنها دو چيز است:
افراط در پذيرش و تسليم در برابر هر چه حديث نام دارد، يكى از دو علت وقوع دراين افترائات مى باشد
يكى از افراطشان در پذيرفتن و تسليم در برابر هر حرفى كه اسم حديث و #روايت داشته باشد، ولو هر چه باشد.
اينها آنچنان نسبت به حديث ركون و خضوع دارند كه 👈👈حتى اگر بر#خلاف_صريح_عقل و صريح قرآن هم باشد قبولش نموده احترامش مى گذارند، و يهوديان هم وقتى اينها را ديدند، #مشتى_كفريات مخالف عقل و دين را به صورت #روايات در دست و دهان آنان انداخته و به كلى حق و حقيقت را از يادشان بردند اذهانشان را از معارف حقيقى منصرف نمودند.»
💢تعلیقات بر #بحارالانوار و اصول کافی
علامه طباطبایی بر ۸۸ موضع از بحار الانوار تعلیقه نوشت و اصولاً قرار بود در آن دوران چاپ جدید بحارالانوار با تعلیقات علامه طباطبایی منتشر شود، اما پس از انتشار این مختصر، مرحوم آیت‌الله‌العظمی بروجردی ادامه چاپ و انتشار تعلیقات علامه را به صلاح ندانست و این به دلیل فشارهایی بود که از جانب #اخباریون بر آیت الله بروجردی وارد می‌شد.
👈مرحوم آیت‌الله حسینی طهرانی از شاگردان ایشان درباره این تعلیقات می‌نویسد:
«علامه تا جلد ششم بر بحارالانوار تعلیقه نگاشتند، اما در یکی دو تعلیقه صریحاً نظر علامه #مجلسی را رد کردند. این امر برای طبقه‌ای که تا این اندازه حاضر نبودند نظرات مجلسی مورد ایراد واقع شود، خوشایند نشد و متصدی و مباشر طبع، بنا به الزامات خارجیه، از ایشان تقاضا کرد که در بعضی مواضع، قدری کوتاه‌تر بنویسند و از بعضی ایرادات صرف نظر کنند. علامه حاضر نشدند و فرمودند:
🔻🔻👈«در مکتب شیعه، ارزش جعفر بن محمد صادق (ع) از #علامه_مجلسی بیشتر است و زمانی که امر دایر شود به جهت بیانات و شروح علامه مجلسی و ایراد عقلی و علمی بر حضرات معصومین (ع)، ما حاضر نیستیم آن حضرات را به مجلسی بفروشیم و من از آنچه به نظر خود در موضع مقرر لازم می‌دانم بنویسم، یک کلمه کم نخواهم کرد.»
(رجوع کنید به کتاب «مهر تابان» ص ۳۵ از انتشارات علامه طباطبایی)
آن دو موردی که علامه طباطبایی صریحاً نظر علامه مجلسی را رد می‌کند در موضوع #تحریف_قرآن است.
در آن دو مورد علامه مجلسی تمایل به مساله تحریف قرآن نشان می‌دهد که علامه طباطبایی مخالف شدید نظریه تحریف قرآن است.
همین دو مورد نشان می‌دهد که باید با تعمق و نگاه انتقادی به احادیث روی آورد و هر حدیثی را بدون تحقیق نپذیرفت.
http://quranpuyan.com/yaf_postst3878_shnyy-b-dydghhy-fqhy--tfsyry--sysy-w-jtmy-w-Hkwmty-lmh-TbTbyy.aspx
کانالِ قرآن‌پویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
⭕️یکی از پیامدهای ناپسند #حدیث‌گرایی افراطی، #غفلت از سرچشمه جوشان معرفت دینی در #قرآن کریم است.
🛑قسمت اول:
❓به نظر می‌رسد حدیث و روایت جایگاه پررنگ‌تری نسبت به قرآن پیدا کرده و حتی می‌توان از غلبه مرجعیت حدیث بر مرجعیت قرآن صحبت کرد، شما دلیل این اتفاق را چه می‌دانید؟
👈واقعیت این است که در اندیشه اسلامی آن هم با قرائت اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع)، قرآن ثقل اکبر و سنت ثقل اصغر است که در سنت، ما با حدیث مواجه هستیم که همان گزارش سنت است.
💫هر دو گزاره کتاب الله و عترتی در عمل معتبرند اما مسئله بسیار مهم و حائز اهمیت این است که قرآن کریم #قطعی‌الصدور و حدیث #ظنی‌الصدور است و به همین خاطر احتمالات دیگری درباره صدور حدیث می‌توان مطرح کرد؛ به این معنا که وجود برخی از روایات معیوب، ضعیف و حتی جعلی دور از ذهن نیست.
🖊در آثار محدثان یا محققان ممکن است بین روایاتی که بنا به دلایل و شواهدی و بنا به بعضی از قرائن، آثار ضعیف و حتی جعلی در آنها پیدا است یا بین روایات صحیح و ضعیف و احیاناً جعلی فرقی نگذارند و این محل اشکال است اما در هر صورت اصل اساسی، قرآن کریم و روایات صحیح است.
⬅️روایات صحیح معتبرند زیرا پس از گذشت از فیلترهای سنجش با قرآن کریم و دلالت‌های عقلی، باید مبنای معرفت دینی و عمل دینی قرار بگیرند اما
◀ با این حال این روایات در رتبه دوم قرار می‌گیرند یعنی اصل و اساس بنیادی قرآن است و حدیث در تبیین قرآن، تأکید آموزه‌های قرآنی و تفسیر آموزه‌های قرآنی جایگاه مهمی دارد.
برخی در طول تاریخ اسلام عملاً راه اعتدال را پوییدند و در پیش گرفتند؛ یعنی قرآن را اصل دانستند و روایات و احادیث را در مقام تفسیر و تبیین و توسعه دایره آموزه‌های دینی و شریعت به شرط عدم مخالفت با قرآن و دلالت‌های عقلی در کنار قرآن به حساب آوردند که ما نیز باید اینگونه نگاه کنیم.
🔻اما برخی هم بیشتر به قرآن تمایل پیدا کردند و از قدیم «حسبنا کتاب الله» را مطرح کردند. امروزه نیز جریان فکری و فرهنگی « #القرآنیون» یا « #قرآن‌بسندگان» حضور دارند که پایگاه آنها ابتدا در مراکش و پاکستان بود و اکنون بیشتر در مصر فعالیت می‌کنند و کتاب می‌نویسند که گروهی از طبقه نخبگانی مسلمانان نوگرا را شامل می‌شوند.
⬅️دکتر صبحی المنصور یکی از برجسته‌ترین محققان این حوزه است که کتابی با عنوان «القرآن و کفا مصدراً لتشریع» دارد که نام این کتاب نیز کاملاً به محتوای آن ناظر است که در این کتاب به دلایلی و با طرح بحث مشخصی نتیجه می‌گیرد که #قرآن به مثابه تنها منبع شناخت شریعت کفایت می‌کند و هیچ نیازی به #سنت نیست. این گرایش افراطی از آغازین سال‌های صدر اسلام یعنی بلافاصله بعد از وفات حضرت رسول‌الله(ص) شروع شده است و امروزه با تئوری‌پردازی‌های جدید دامن گسترده و در این رابطه کتاب می‌نویسند.
👈در مقابل این جریان سویه پررنگ‌تری در جهت تفریطی داریم؛ یعنی برخی قرآن را کنار می‌گذارند و #حدیث را به عنوان مرجعیت اصلی، اساسی و پایه اصلی شناخت دین قرار می‌دهند. این تئوری چون نقص جدی دارد به ناچار به #روایات_ضعیف، معیوب و #جعلی گرایش پیدا می‌کند و از #عقل‌گرایی هم فاصله می‌گیرد.
🔻آنها قرآن کریم را بدون دلالت‌های روشن تلقی می‌کنند و بحث‌هایی مانند اینکه «ما قرآن را نمی‌فهمیم»😞 یا به اصطلاح اصولیون «ظواهر قرآن حجیت ندارد» را مطرح می‌کنند که #اخباریون افراطی در شیعه این تلقی را دارند که البته شامل درصد کمی از محققان و علما می‌شود و در میان اهل سنت هم اشاعره هستند که جنبه‌های افراطی اهل حدیث را شکل می‌دهند.
💫ادامه دارد.
🎙گفتگوي دکتر عبد الهادی فقهی زاده عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با سايت ايكنا
کانالِ قرآن‌پویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دین
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛