🔶بخش دوم از 📝شرح فراز ششم #خطبه_امام_حسین ع در منا
نقش علما در #استبداد و #استضعاف مردم
✅ تحلیل دقیقی از عوامل انحطاط جامعه اسلامی
محور اصلی خطابهی اباعبدالله الحسین(ع) نقشی است که علماء ایفا میکنند. البته این نقش، در دو جهت است: یک جهت نقشی است که عالمان و فرزانگان در قبال حاکمان دارند و دوم، نقشی است که عالمان و فرزانگان در قبال تودههای مردم دارند. اگر علماء، نقش خود را بهدرستی بشناسند و بهدرستی ایفا کنند، در برابر حکمرانان میایستند و جلوی سلطهی مطلق آنها را بر تودهی مردم میگیرند. اما اگر عقبنشینی کردند و خود را به حکومت فروختند، این مانع و سدّ از مقابل حکومت برداشته میشود و بهسهولت حاکمان بر مردم چنگ میاندازند و آنها را تسخیر میکنند و با فریب و شیوههای دیگر آنها را تحتفشار قرار میدهند.
حضرت در این بند اول این فراز، نسبت و رابطهی بین حاکمان و عالمان را مشخص کردند که سلطهی حاکمان بهجهت کوتاهی عالمان است.
اما بعد از اینکه حکمرانان نالایق و ستمپیشه، قدرت را بهدست گرفتند، بند دوم این فراز، آن است که شیوه و روش حکمرانی آنها چگونه است و با قدرت چه میکنند؟ بند سوم هم مربوط به ارتباطی میشود که بین مردم و حکمرانان، بعد از حصر عالمان دین اتفاق میافتد یعنی آن ضلع سوم چه ارتباطی با اصحاب قدرت پیدا میکنند؟ این امور سهگانهای است که در این فراز مطرح است.
✅ روش حکمرانی #ظالمان
حضرت سه خصوصیت را بیان فرمودند؛ خصوصیت اول «یَعْمَلُونَ بِالشُّبُهَاتِ»، دوم: «یَسِیرُونَ فِی الشَّهَوَاتِ»، سوم «یَتَقَلَّبُونَ فِی الْمُلْکِ بِآرَائِهِمْ». این سه ویژگی کلیدی دولتهای #استبدادی فاسد و ستمکار است.
✅ ویژگی اول حکمرانی جائران: تصمیم گیری بر اساس #اوهام
ویژگی اول این است: شما امور را به آنها سپردید تا آنها براساس شبهات کار کنند: «وَ أَسْتسلَمْتُمْ أُمُورَ اللَّهِ فِی أَیْدِیهِمْ یَعْمَلُونَ بِالشُّبُهَاتِ». مبنای فعالیت آنها شبهات است. «عمل کردن براساس شبهات» به چه معناست؟ نخست باید توجه داشت که حضرت نفرمودند «یعملون فی الشبهات» بلکه فرمودند: «یَعْمَلُونَ بِالشُّبُهَاتِ» یعنی به استناد شبهه عمل میکنند و مبنای عملشان شبهه است. انسان برای اینکه رفتار خودش را موجه کند و خوب جلوه دهد، دوگونه میتواند عمل کند: برخورد اول این است که برای عمل خود، حجت و استدلال داشته باشد و عملش مستند به یک منطق باشد. برخورد دوم این است که شخص، عملی را مرتکب میشود و چون دستش از دلیل کوتاه است، به #توجیه روی میآورد و بهجای حجت، وجوه بیاعتباری را میشمارد تا خود را تبرئه کند. در اینجا مقصود از «یَعْمَلُونَ بِالشُّبُهَاتِ» همین نوع دوم از رفتار حاکمان است.
این تعبیر را در نهجالبلاغه امیرالمؤمنین علی(ع) هم میبینیم. ابن ابیالحدید معتزلی در شرح این جمله نهج البلاغه میگوید: «عملوا بالشبهه لا بالحجه»(ج۷، ص۱۷۸) شبهه در اینجا در برابر حجت و دلیل منطقی است.
✅ ویژگی دوم حکمرانی جائران: رفتار بر مبنای شهوات نفسانی
خصلت دوم در شیوهی حکمرانی این ظلمه این است: «یَسِیرُونَ فِی الشَّهَوَاتِ» دائماً در شهوتها و تمایلات خودشان سیر میکنند. البته تمایلات در حکمرانان مختلف است؛ بعضی از حکمرانان بودند که دنبال لذتهای جنسی بودهاند برخی بودند که شهوت مالی داشتند . اما بعضی بودند که شهوت در #قدرتطلبی داشتند . حفظ آقایی و #سروری خود و به رخ دیگران کشیدن، هم یک نوع شهوت است. ویژگی این افراد در همهی انواع شهوترانیها این است که مبنای رفتار آنها تمایلاتشان است. در اینجا هم منطق و استدلالی برای رفتار آنها وجود ندارد.
✅ ویژگی سوم حکمرانی جائران: #استبداد به رأی
ویژگی سوم این است: «یَتَقَلَّبُونَ فِی الْمُلْکِ بِآرَائِهِمْ» اینها کسانی هستند که اوضاع و احوال حکومت را صرفاً براساس نظر خودشان میچرخانند و استبداد دارند. گویا هیچکس در حکومت عقل و شعوری ندارد و خدا یکجا هرچه عقل و فکر و هوش و تدبیر است، به یک نفر داده است. معیار حقانیت، رأی حاکم میشود، هرچه حاکم گفت حق است و هرچه نگفت، باطل است. همه باید به او نگاه کنند و چشمشان به دهان او باشد. امام حسین(ع) به علمای دین، نخبگان و فرزانگان جامعه میفرمایند که شما مقصرید در اینکه چنین اتفاقی افتاده است.
ادامه دارد👇
@quranpuyan
⁉ در اين 40 سال، چقدر از ويژگيها و روش #حكام_مستبد و #ظالم فاصله گرفتيم؟! و چقدر به #جمهوريت و #اسلام نزديك شديم؟
✅ قسمت هفتم:
⭕️سلب #آزادی و #رفاه مردم: استعباد و استضعاف دو ویژگی حکومت #ظالمان
"آثار بیتدبیریهای حکمرانان ظالم، در زندگی مردم خودش را نشان میدهد. زندگی مردم، بازتابی از صلاحیت یا عدم صلاحیت حاکمان است و آنجا تجلی و ظهور پیدا میکند.
امام حسین ع فرمودند: «وَ أَسْلَمْتُمْ الضُّعَفاء فِی أَیْدِیهِمْ» شما علماء کار را به دست این ظلمه سپردید و درواقع تودههای ضعیف و ناتوان مردم را بهدست آنها دادید. این مردم، چه پناهی داشتند؟ رسانهی مستقل و حزب داشتند؟ قدرت مالی داشتند؟ چه قدرتی در میان مردم وجود داشت؟ همهی اینها را دولتهای استبدادی مصادره میکنند که هیچ مانعی در برابر آنها نباشد. مردمی با دست خالی!
✅ آنوقت میدانید چه اتفاقی افتاد؟ این مردم ضعیف دو گروه شدند: «فَمِنْ بَیْنِ مُسْتَعْبَدٍ مَقْهُورٍ وَ بَیْنِ مُسْتَضْعَفٍ عَلَى مَعِیشَتِهِ مَغْلُوبٍ»
یک گروه به #استعباد و بردگی گرفته شدند و یک گروه به #استضعاف مالی و اقتصادی.
کسیکه از ادارهی زندگی و #معیشت ناتوان بود. از صبح تا شب اول میدوید؛ شیفت اول، شیفت دوم حتی شیفت سوم ولی توان ادارهی زندگی را نداشت. استضعاف در معیشت داشتند و اینکه این افراد مغلوب بودند یعنی توان ادارهی زندگی را نداشتند.
کاری با مردم میکنند که این مردم چنان غوطهور در مشکلات زندگی خودشان باشند که اصلاً جرأت نکنند چیزی بگویند، میترسند نانشان قطع میشود. این یک عده که #معیشتشان_مغلوب است.😓
گروه دیگر که نگران معیشت نیستند و اقشار متوسطی هستند که درآمدی دارند و از رفاه نسبی برخوردار هستند، بلای دیگری هم سر اینها آوردند. حضرت فرمودند: «مُسْتَعْبَدٍ مَقْهُورٍ» جلوی #آزادیهای اینها را گرفتند و مثل بردگان مقهور شدند تا جرأت نفس کشیدن و نظر دادن نداشته باشند. آنجا استضعاف مالی در معیشت، اینجا استعباد به بردگی و به بندگی گرفتن!
خلاصه همه و همه تحت سلطه قرار دارند. آن فلسفهای که پشت قیام اباعبدالله الحسین(ع) وجود دارد، این فلسفه است.
✅ شاخص ارزیابی حکومت از منظر امام(ع) چیست؟ ایا #ظواهر و مناسک دینی و اعتکاف است؟
امام حسین(ع) میفرمایند که ماهیت حکومت #ظلمه این است. حضرت عنوان «ظلمه» را قرار دادند، میتواند حکومت سرمایهداری باشد، میتواند کمونیستی باشد، میتواند #اسلامی باشد، حضرت اینجا اصلاً بحث اسم ندارند. بحث واقعیت و مسمّی و بحث محتواست.
👈 که دو شاخص برای رشد جامعه وجود دارد: یک؛ سطح رفاه و دو؛ آزادی و #کرامتی که برای مردم است.
در برابر شاخص اول، حضرت نقطهی مقابل آن را فرمودند «استضعاف» و در برابر شاخص دوم، فرمودند: «استعباد». این هم دو شاخص. آن دو شاخص اول، برای یک دولت مطلوب و این دو شاخص برای دولتی که اهل ظلم و ستم است.
⭕حضرت در اینجا با صحابه و تابعین پیامبر صحبت میکنند و میتوانستند بابی در مسائل دینی و شاخصهای دینی باز کنند که مردم چقدر مقید به مسائل دینی هستند، وضع نماز جماعت چگونه است، وضع حضور مردم در مساجد چگونه است، وضع اعتکاف در زمان #اعتکاف چگونه است. حضرت میتوانستند اینها را هم مطرح بفرمایند ولی نفرمودند.
فرمودند شما در سطح جامعه بروید و قبل از آنکه به آن مسائل برسیم، اول ببینید که مردم در زندگی روزمرهی خود چگونه زندگی میکنند. یک عدهای از مردم را با «استضعاف»، «مغلوب» کردند و عدهای را با «استعباد» و بندگی، «مقهور» کردند. دیگر بعد از اینکه مردم مغلوب و مقهور هستند، چه چیزی برای این جامعه باقی میماند؟"
🖊شرح خطبه امام حسین ع در منا- ایت الله سروش محلاتی
@quranpuyan
پيامبر اسلام، شخصيت استثنايي در رحمت و مديريت
⭕️مجموعه اقداماتی که ما می توانیم #اقدامات_پیامبر (ص) را در آن مجموعه قرار دهیم، « #حکمت» نام می گیرد و لذا آنچه #حکمت اقتضا می کرد پیامبر انجام می دادند.
⭕️در ابتدا باید فضای آرامی وجود داشته باشد تا مسلمانانی پیدا شوند و ایمان بیاورند. در یک مراحلی باید پیامبر به عنوان مبلغ حکمت، #رحمت و #اخلاق ظاهر شوند
به نحوی که حتی بعد از ۱۴۰۰ و اندی سال، انسان به سختی می تواند باور کند که فردی هرروز روی سر پیامبر خاکروبه بریزد و بعد از اینکه پیامبر از وضعیت بیماری او مطلع می شود به عیادتش می رود.
این در اوج بودن قله اخلاق و رافت و رحمت عادی نیست و نباید عادی تلقی شود.
♻ در قرآن کریم، به قلم #قسم یاد شده است؛ «والقلم و مایسطرون».
این کافی است که تاثیر عظیمی را از پیامبر اکرم (ص) نشان دهیم. بدین معنا که حضرت، عظمت تحقیق و پژوهش را نهادینه می کنند.
⭕تشکیل #دولت از دیگر تدابیر پیامبر اکرم (ص) است
#نهادسازی از اقدامات و تدابیر دیگر رسول خداست.
پیامبر (ص) نهاد #مسجد را می سازند و برای آن کارکرد تعریف می کنند.
رسول خدا، نهاد « #جماعت» را بنیان می گذارند.
ما به جماعت به عنوان خواندن نماز و بردن ثواب نگاه می کنیم درحالیکه به جماعت باید نگاه نهادی هم داشت که اگر درست اداره شود تاثیر خود را می گذارد و در زمان پیامبر (ص) به خوبی اداره می شد.
⭕ پیامبر(ص) باید نبوت خود را به شکل #امامت استمرار دهند و لذا در جای جای حرکات خود به شخصیت و ولایت #امیرالمومنین (ع) اشاره می کنند. اینجاست که من نه به عنوان یک مسلمان و معتقد به پیامبر اکرم (ص)، حضرت را یک #نابغه در جهان انسان می دانم.
👈پیامبر را باید فارغ از نبوت و وحی تحلیل کنیم که درجنگ و #مدیریت جنگ یک استثناست،
در #رافت و رحمت یک استثناست.
وقتی ارزش را می خواهند نهادینه کنند، مال و نسب را ارزش نمی دانند، #تقوا، صلاح و سداد را به عنوان ارزش مطرح می کنند و لذا پیامبر را می توان نابغه مدیریت دانست.
⭕«خواست» و « #رای_مردم» ویژگی حکمرانی توحیدی
در این نظام حکمرانی هیچ #تحمیلی وجود ندارد؛
«لِیَقومُ الناس بالقسط» است نه «لِیُقَوِّمَ الناسَ بالقسط».
در این نظام هیچ ابهامی وجود ندارد و همه چیز #شفاف است.
این شعار پیامبر(ص) که فرمودند
«لیس الاکبرهو الافضل بل الافضل هو الاکبر»؛
در این شعار، ما #شایستهسالاری را می بینیم.
👈در جوامع اسلامي امروز ، نماز، جماعت، قرآن وجود دارد اما با خیلی از محورها هم فاصله دارد؛😔
اگر #ظلم_پذیری است،
اگر #استضعاف فکری است،
اگر از نظر #اقتصادی و فرهنگی مشکل داریم،
اینها جامعه مطلوب نبوی نیست.
راه رسیدن به آن جامعه مطلوب، سخت نیست.
🎙ايت الله ابوالقاسم علیدوست در گفت وگو با شفقنا
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━