❇️ حقوق متقابل #حکومت و #شهروندان در #رساله_حقوق امام #سجاد(ع)
🛑قسمت اول:
#امام_زینالعابدین علیه السلام در این رساله شریفه به بیان پنجاه حق از حقوق الله تبارک و تعالی و حقوق انسان بر خود و حقوق بعضی از افعال عبادی و حقوق اصناف و گروههای مختلف اجتماع؛ پرداخته است.
آنچه در این مجال و مقاله مختصر به آن پرداخته میشود، درنگی کوتاه در «حقوق متقابل زمامداران و شهروندان» در این رسالۀ شریفه میباشد.
🌹#امام_سجاد علیه السلام #حقوق #حاکمان و #شهروندان را در بخش مربوط به «حقوق الائمه» بیان فرموده است:
🔸«فَأَمَّا حَقُّ سَائِسِکَ بِالسُّلْطَانِ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّکَ جُعِلْتَ لَهُ فِتْنَهً وَ أَنَّهُ مُبْتَلًى فِیکَ بِمَا جَعَلَهُ اَللَّهُ لَهُ عَلَیْکَ مِنَ اَلسُّلْطَانِ وَ أَنْ تُخْلِصَ لَهُ فِی اَلنَّصِیحَهِ وَ أَنْ لاَ تُمَاحِکَهُ وَ قَدْ بُسِطَتْ یَدُهُ عَلَیْکَ فَتَکُونَ سَبَبَ هَلاَکِ نَفْسِکَ وَ هَلاَکِهِ وَ تَذَلَّلْ وَ تَلَطَّفْ لِإِعْطَائِهِ مِنَ اَلرِّضَا مَا یَکُفُّهُ عَنْکَ وَ لاَ یُضِرُّ بِدِینِکَ وَ تَسْتَعِینُ عَلَیْهِ فِی ذَلِکَ بِاللَّهِ وَ لاَ تُعَازِّهِ وَ لاَ تُعَانِدْهُ فَإِنَّکَ إِنْ فَعَلْتَ ذَلِکَ عَقَقْتَهُ وَ عَقَقْتَ نَفْسَکَ فَعَرَّضْتَهَا لِمَکْرُوهِهِ وَ عَرَّضْتَهُ لِلْهَلَکَهِ فِیکَ وَ کُنْتَ خَلِیقاً أَنْ تَکُونَ مُعِیناً لَهُ عَلَى نَفْسِکَ وَ شَرِیکاً لَهُ فِیمَا أَتَى إِلَیْکَ وَ لا قُوَّهَ إِلا بِاللّهِ». (مکاتیب الائمه، ج ۳، ص ۲۰۱)
❇درنگی در مواجهه شهروندان با حكومتهاي قدرت محور
امام زین العابدین علیه السلام در بخش مربوط به #حقوق_حاکمان و زمامداران که معنای آن این است که #شهروندان در برابر حکومت و حکومت کنندگان وظایف و تکالیفی دارند؛
↩️نخست خطاب به شهروندان که در آن اعصار به آنها « #رعیّت و رعایا» میگفتند، متذکر میشود که بدان تو موضوع و سوژه آزمایش برای حاکم و سلطان و زمامدار قرار داده شدهای و او مورد #ابتلا و #امتحان درباره تو میباشد، چرا که با قدرتی که دارد بر تو سلطنت یافته؛ وقتی چنین است تو به عنوان رعیت و شهروند وظیفهداری از سر اخلاص و خالصانه #ناصح و خیرخواه او باشی .
↩️و دیگر اینکه با او به #دشمنی و نزاع و درگیری بر نخیزی، زیرا او بر تو مسلط است و دست برتر با او است و در صورت #تخاصم و تنازعِ تو با او و حکومتش، نتیجه نابودی خودت و نابودی او میباشد.
ميزان همكاري با حكومت غيرمطلوب
👈البته حضرت درباره #تبعیت از #حکومت و سازگاری با برنامهها و رفتارش نیز حد و مرز بیان میکند و آن اینکه: تا آنجا که #ضرر و شرّ حاکم و حکومت از تو برداشته شود و آن حد و مقدار از تبعیّت برای دین تو ضرر ندشته باشد، با حکومت همراه باش و در این کار از خدای متعال درخواست یاری داشته باشد.
📌وظیفه دیگری که حضرت بیان میکند اینکه: با #حاکم و #حکومت در عزت و آقائی و بزرگی او معارضه نداشته باش و خودت را نظیر و مثل او قرار نده؛ چرا که تحقیقاً این کار تو نافرمانی و اذیت او و اذیت خودت میباشد و در نتیجه خود را در معرض بدیهای او قرار دادهای و او را نیز در معرض نابودی قرار دادهای؛ یعنی با #ظلم و جوری که در حق تو در این مدت خواهد کرد، او نیز نابود میشود. و تو خود با این کارت او را به ضرر خودت یاری کردهای و شریک او شدهای در #بدیهایی که در حق تو خواهد کرد.
حضرت در پایان نیز متذکر میشود که هیچ قوّت ونیرویی نیست مگر به نیروی مطلق و لایزال الله تعالی.
از فرازهای این بخش از رساله حضرت فهمیده میشود که حضرت حکومتهای رایج را قصد کرده و به علاقمندان خود یادآور میشوند که چه باید بکنند تا از خطرات و مضرّات آن محفوظ باشند.
❇این، حکومت و حاکم قدرت محور است که تحمل هیچ مخالف و مخالفتی را ندارد و با #شمشیر به #معارضهها و نافرمانیها پاسخ میدهد، در حالی که اگر حکومت اسلامی باشد، باید چنانکه امیرالمؤمنین علیه السلام فرموده #شنوای_سخنان_مخالف هم باشد و پا از جاده عدالت بیرون ننهد، چنانکه سیره آن حضرت همین بود و تنها ایجاد هرج و مرج و قتل و غارت شهروندان از سوی مخالفان و معارضان را خط قرمز قرار داده بودند و در این صورت با آنها مقابله میکردند.
ادامه دارد
📚حجت الاسلام محمد کاظم تقوی پژوهشگر فقه ومعارف اسلامی، نقل از سايت انديشه ما
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛