🔻تفسیر سوره مبارکه #منافقون 🔺 ادامه 👆👆 بخش چهارم 🔸در همان سوره مبارکه «توبه» که بسیاری از آیات مربوط به نفاق است آیه ۷۴ آن سوره این است که ﴿یَحْلِفُونَ بِاللّهِ مَا قَالُوا وَ لَقَدْ قَالُوا کَلِمَةَ الْکُفْرِ وَ کَفَرُوا بَعْدَ إِسْلاَمِهِمْ وَ هَمُّوا بِمَا لَمْ یَنَالُوا﴾؛ اینها سوگند یاد می‌کنند که آن حرف را نزدند، در حالی که آن حرف کفرآمیز را زدند. به حسب ظاهر ایمان آوردند، به حسب باطن مؤمن نبودند. این تکرار حلف که از اینها به عنوان ﴿حَلاَّفٍ مَهِینٍ﴾ یاد می‌شود، برای اینکه اینها سوگند را سپر نجات از خطر قرار دادند، ﴿اتَّخَذُوا أَیْمَانَهُمْ جُنَّةً﴾؛ لذا ﴿فَصَدُّوا عَن سَبِیلِ اللَّهِ﴾، 🔹گرچه این «صدّوا» به حسب ظاهر متعدی است اما درباره این «صدّ» با «صاد» معنا کردند که «انصرفوا بأنفسهم و صرفوا غیرهم» یعنی آنها که خودشان از دین منصرف می‌شوند و دیگران را از دین منصرف می‌کنند. اینها را می‌گویند «صدّ عن سبیل الله» کردند. یعنی خودشان #منصرف_از_دین هستند #دیگران را هم منصرف می‌کنند. 🔺 ﴿فَصَدُّوا عَن سَبِیلِ اللَّهِ إِنَّهُمْ سَاءَ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ﴾؛ کار بسیار بدی کردند، چرا؟ ﴿ذلِکَ بِأَنَّهُمْ آمَنُوا ثُمَّ کَفَرُوْا فَطُبِعَ عَلَی قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لاَ یَفْقَهُونَ﴾، اینکه دارد اینها ایمان آوردند و کفر ورزیدند، اینها از سنخ ارتداد نبود. البته ممکن است در جمع منافقان کسانی باشند که اوّل ایمان آورده باشند بعد کفر ورزیده باشند؛ لکن غالب اینها اصلاً ایمان نیاوردند. اینکه دارد: ﴿بِأَنَّهُمْ آمَنُوا﴾، یعنی ظاهراً ﴿ثُمَّ کَفَرُوْا﴾، یعنی باطناً. 👈 سیره اینها را در سوره مبارکه «بقره» به صورت روشن بیان کرده؛ ➖ فرمود وقتی به منافقان می‌گویند که ﴿لاَ تُفْسِدُوا فِی الأرْضِ﴾، می‌گویند: ﴿نَحْنُ مُصْلِحُونَ﴾؛ یعنی: ﴿وَ إِذَا قِیلَ لَهُمْ لاَتُفْسِدُوا فِیْ الأرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ﴾، بعد می‌فرماید: ﴿أَلاَ إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَ لکِنْ لاَ یَشْعُرُونَ﴾، [آیه ۱۱ و۱۲ سوره بقره] آن‌گاه فرمود: ﴿وَ إِذَا قِیلَ لَهُمْ آمِنُوا کَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ کَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ﴾؛ وقتی به اینها گفته می‌شود به خدا و قیامت #ایمان_بیاورید، می‌گویند اینها که مؤمن‌اند #عقب‌افتاده‌ میباشند، #ضعیف‌الفکر هستند، ما روشنفکر هستیم منوّرالفکر هستیم. اینها #سفیه هستند، ما عاقل هستیم. ما چرا کار سفیهانه انجام بدهیم؟ ❗️کسی که دین را ـ معاذالله ـ #ارتجاع می‌داند، #سفاهت می‌داند، این دیگر اوّل ایمان و بعد کفر نیست، این از همان اوّل کافر است؛ منتها لساناً ایمان می‌آورد باطناً کافر است، این می‌شود نفاق. 🔻 قرآن کریم عقل و سفه را مشخص کرده است نمونه عقل را انبیا دانستند، روش وجود مبارک ابراهیم خلیل(سلام الله علیه) را عقل دانستند بعد فرمود: ﴿وَ مَنْ یَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ إِبْراهیمَ إِلاَّ مَنْ سَفِهَ نَفْسَه﴾؛ کسی که خود را نشناسد سفیه است. یک بیان لطیفی سیدنا الاستاد(رضوان الله علیه) دارد که «مَنْ عَرَفَ نَفْسَهُ فَقَدْ عَرَفَ رَبَّهُ»، این حدیث نورانی به منزله عکس نقیض آیه سوره «حشر» است. ﴿لاَ تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ﴾، اگر کسی خدا را فراموش کرد، کیفرش این است که خودش را فراموش می‌کند به فکر همه چیز هست مگر به فکر خودش. به فکر #ساخت_و_ساز هست به فکر #خوردن هست به فکر #لذت_و_عیش_و_نوش است؛ اما به فکر خودش نیست که من چه کار باید بکنم؟ من که نمی‌پوسم، من با مرگ از پوست به درمی‌آیم، کجا می‌خواهم بروم؟ این به فکر همه چیز است مگر به #فکرخودش. پس ﴿لاَ تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ﴾، اگر کسی ـ خدای ناکرده ـ راه خدا را فراموش کرد، کیفرش این است که ﴿فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ﴾، بدترین خطر این است که خدا اینها را از یاد خودشان می‌برد، پس اینها به یاد خودشان نیستند. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی @qurantehran