🔻تفسیر سوره مبارکه #منافقون 🔺ادامه👆 بخش دهم ✅ قرآن کریم خصوصیات #منافق را مشخص کرده است. یک بیان نورانی از امام باقر(سلام الله علیه) هست که این کتاب الهی میزان است خودتان را بر این میزان عرضه کنید. این ترازوست ! شما آیاتش را خوب بررسی کنید، خودتان را به آن عرضه کنید، میزان باشید، آن وقت اگر ـ خدای ناکرده ـ مشکلی در شمابود به اصلاح خودتان بپردازید، در دیگران مشکلی پیدا کردید به اصلاح آنها قیام کنید و مانند آن. 🔹 مؤمنین را قرآن کریم مشخص کرد فرمود: ﴿الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِنَاتُ بَعْضَهُمْ أَولِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ﴾ اما درباره منافقین فرمود: ﴿الْمُنَافِقُونَ وَ الْمُنَافِقَاتُ بَعْضَهُم مِن بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمُنْکَرِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ﴾، کار تشکیلاتی دارند، نرم‌افزاری‌شان همین است. فرمود: ﴿وَ إِذَا قِیلَ لَهُمْ تَعَالَوْا یَسْتَغْفِرْ لَکُمْ رُسُولُ اللَّهِ﴾؛ راه توبه باز است، بیایید برگردید. ﴿لَوَّوْا رُؤُوسَهُمْ وَ رَأَیْتَهُمْ یَصُدُّونَ وَ هُم مُسْتَکْبِرُونَ﴾؛ به حال استکبار گردنکشی می‌کنند سرشان را می‌پیچانند، گردنشان را می‌پیچانند، ما و پیغمبر! ما و استغفار! این است. پس راه تا آخرین لحظه باز است. گفتند بیایید پیغمبر برای شما استغفار کند، در سوره مبارکه «نساء» دارد که ﴿وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللّهَ تَوَّاباً رَحِیماً﴾ بیایند حضور شما، خودشان هم استغفار بکنند. حالا اگر دعای اینها مستجاب نشد تو ای پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) که مستجاب الدعوه‌ هستی برای آنها دعا کنی، یقیناً اثر دارد. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی @qurantehran

🔻تفسیر سوره مبارکه #منافقون 🔺 بخش یازدهم ✅ وَ إِذَا قِیلَ لَهُمْ تَعَالَوْا یَسْتَغْفِرْ لَکُمْ رُسُولُ اللَّهِ لَوَّوْا رُؤُوسَهُمْ وَ رَأَیْتَهُمْ یَصُدُّونَ وَ هُم مُسْتَکْبِرُونَ (۵) سَوَاءٌ عَلَیْهِمْ أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِر لَهُمْ لَن یَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْفَاسِقِینَ (۶) 🔸 اینها(منافقون) قبلاً هم محضر پیامبر صلوات الله علیه می‌آمدند اما منافقانه می‌آمدند. ﴿وَ إِن یَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ﴾، با حضرت گفتگو می‌کردند؛ اما الآن واقعاً بیایند نه اینکه مثل قبلاً که می‌آمدند. درِ رحمت تا آخرین لحظه باز است. پس از این طرف هیچ مشکلی نیست درِ رحمت باز است. فرمود آن لحظه هم به اینها بگویند باز گردنکشی می‌کنند: ﴿لَوَّوْا رُؤُوسَهُمْ وَ رَأَیْتَهُمْ یَصُدُّونَ﴾، فرمود تا آن لحظه هست این «یصدون» که قبلاً گفته بودند برای اینکه این «فاء» خیلی حرف دارد: ﴿اتَّخَذُوا أَیْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا﴾، کسی که می‌خواهد میدان جنگ برود چه کار می‌کند؟ زره می‌پوشد، سپر می‌گیرد، وارد میدان می‌شود. فرمود اینها با سپرِ قَسم وارد میدان جنگ شدند. پس از این طرف هیچ مشکلی نیست درِ رحمت باز است. 🔸 ﴿وَ هُم مُسْتَکْبِرُونَ﴾، در برابر دین خدا با کبریایی برخورد می‌کنند، این را عمداً به سوء اختیار خودشان بستند؛ لذا می‌فرماید: ﴿سَوَاءٌ عَلَیْهِمْ أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِر لَهُمْ﴾، تو مکمّل توبه اینها هستی. آن مقوّم اصلی‌اش خود اینها هستند باید بیایند توبه کنند.  🔸﴿لَن یَغْفِرَ اللَّهُ﴾، این «لَن» نفی تأکید است و نه تأبید. ﴿لَن یَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ﴾، چرا؟ ﴿إِنَّ اللَّهَ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْفَاسِقِینَ﴾، «فَسَقَ»؛ یعنی «خَرَجَ». ما هر چه گفتیم این نیامد، حالا ما چه کار بکنیم؟ یعنی عمداً دست اینها را بگیریم بیاوریم در بهشت؟ این که با دین تا توانست مبارزه کرد، اینکه نمی‌شود. برای اینکه ﴿هُمُ الَّذِینَ یَقُولُونَ لاَ تُنفِقُوا عَلَی مَنْ عِندَ رَسُولِ اللَّهِ﴾، این برهان مسئله است. فرمود این عرب به شکار سوسمار می‌رفت، ما او را طوری تربیت کردیم که در حال إحرام از آهو می‌گذرد، این از زمین به آسمان رفت. مگر اینها به دنبال سوسمار نمی‌رفتند و سوسمار شکار نمی کرد؟ اینها(منافقان) می‌روند به آنها می‌گویند چرا به این #فقرا کمک می‌کنید؟ این پست‌فطرتی تا کجا؟ این می‌شود #جنگ_نرم. این تحریم اقتصادی از جای دیگر نیست، این تحریم اقتصادی بدتر از استکبار است. ثروت‌های اساسی دست همان یهودی‌ها بود که در خیبر بودند و گرنه مدینه سرمایه‌دار سنگین نداشت. بقدری بود که بتواند خودش یک شام و ناهاری داشته باشد. اینها که از مکه آمدند مدینه، جا نداشتند. اموال منقولشان را که کسی نمی‌خرید غیر منقول هم که قابل نقل و انتقال نبود، اینها با دست خالی از مکه به مدینه آمدند کجا بروند؟ رفتند در #مسجد. اصحاب صفّه شدند. چه کسی اینها را تأمین می‌کرد؟ همین مردم مدینه که ﴿وَ یُؤْثِرُونَ عَلَی أَنفُسِهِمْ وَ لَوْ کَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ﴾،اینها می‌آمدند می‌گفتند که چرا به اینها نان می‌دهید؟ به اینها ندهید که پیغمبر را تنها بگذارند.... #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی @qurantehran

🔻تفسیر سوره مبارکه #منافقون 🔺 ادامه 👆بخش یازدهم 🔸کار این عربی را که فرمود ما اینها را از زمین به آسمان بردیم. قدّاره‌بندی بود، قسمت مهم اینها در جاهلیت از قدّاره‌بندی ارتزاق می‌کردند مخصوصاً در مکه. برای پسرشان وقتی زن می‌گرفتند که این بتواند قافله‌ای را غارت کند! چون‌آنجا نه جای صنعت بود، نه کشاورزی بود، نه دامداری بود فقط یک گروه خاصی سرمایه داشتند. بقیه با غارتگری زندگی می‌کردند. #امن نبود. در قرآن فرمود که مگر نمی‌بینند که همه جا ناامن است مگر مکه، ما اینجا را امن کردیم. 🔸این مردمی که به دنبال سوسمار می‌رفتند حالا از آهو می‌گذرند، ما اینها را این گونه کردیم. اینها می‌گویند چرا به این فقرا کمک می‌کنید؟ این قابل هدایت است؟ ﴿هُمُ الَّذِینَ یَقُولُونَ لاَ تُنفِقُوا عَلَی مَنْ عِندَ رَسُولِ اللَّهِ﴾؛ این فقرایی که اطراف پیغمبر هستند فقیر هستند، چیزی به اینها ندهید ﴿حَتَّی یَنفَضُّوا﴾؛ او را رها کنند. این بدتر است، وقتی خدااین تحریم را حلّ کرد، آن را هم یقیناً حل میکند. ﴿وَ لِلَّهِ خَزَائِنُ السَّماوَاتِ وَ الأرْضِ وَ لکِنَّ الْمُنَافِقِینَ لاَ یَفْقَهُونَ﴾... 🔸 در سوره مبارکه «هود» به شعیب گفتند ما نمی‌فهمیم تو چه می‌گویی؛ آیا او بحث‌های کلامی و اعتقاید و فلسفی و مطالب عمیق فقهی و مطالب عمیق اصولی و مسئله ترتّب و اجتماع امر و نهی و اینها را مطرح می‌کرد؟ یا می‌گفت #دزدی نکنید و #کم ندهید؟ #اختلاس نکنید؟ همین! ببینید آیه ۸۳ به بعد سوره مبارکه «هود» این است: ﴿وَ إِلی‏ مَدْیَنَ أَخاهُمْ شُعَیْباً قالَ یا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَکُمْ مِنْ إِلهٍ غَیْرُهُ وَ لا تَنْقُصُوا الْمِکْیال﴾؛کم‌فروشی نکنید، گران‌فروشی نکنید، بدفروشی نکنید، همین! جامعه را اینها اصلاح می‌کند. مشکل جامعه همین است که انسان معیب نفروشد، کم نفروشد، گران نفروشد، اختلاس نکند، نجومی نگیرد، دروغ نگوید، همین‌هاست، در آیه ۹۱ دارد که ﴿یَا شُعَیْبُ مَا نَفْقَهُ کَثِیراً مِمَّا تَقُولُ﴾؛ خیلی از حرف‌هایت را ما نمی‌فهمیم همین است! این #نفاق است. وجود مبارک شعیب می‌گفت چیزی کم نگذارید، مال مردم را کم نگذارید، خلف وعده نکنید، در امانت خیانت نکنید همین! اینها می‌گفتند ما #نمی‌فهمیم_تو_چه_می‌گویی؟ یعنی قبول نداشتند این مکتب را. 🔸بنابراین اگر قرآن می‌فرماید که اینها نمی‌فهمند، نه یعنی ما مسئله ترتّب را مطرح کنیم اینها نمی‌فهمند! نه، کسی که مال‌دوست است، خیانت، #بد است را نمی‌فهمد، همین! امانت چیز خوبی است را نمی‌فهمد. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی @qurantehran

🔻تفسیر سوره مبارکه #منافقون 🔺 ادامه 👆بخش یازدهم 🔸یک بیان نورانی حضرت امیر در نهج‌البلاغه دارد که: «فَالصُّورَةُ صُورَةُ إِنْسَانٍ وَ الْقَلْبُ قَلْبُ حَیَوَانٍ لَا یَعْرِفُ بَابَ الْهُدَی فَیَتَّبِعَهُ وَ لَا بَابَ الْعَمَی فَیَصُدَّ عَنْهُ وَ ذَلِکَ مَیِّتُ الْأَحْیَاء»؛ ✍ این یک جنازه عمودی است بعد افقی می‌شود. فرمود در بین زنده‌ها این مرده است. برای اینکه فقط مال می‌خواهد. وقتی بگویید خیانت نکنید، این نمی‌فهمد. وقتی «فَالصُّورَةُ صُورَةُ إِنْسَانٍ وَ الْقَلْبُ قَلْبُ حَیَوَانٍ لَا یَعْرِفُ بَابَ الْهُدَی ...» #نفاق همین است! 🌸﴿یَقُولُونَ لَئِن رَجَعْنَا إِلَی الْمَدِینَةِ لَیُخْرِجَنَّ الأعَزُّ مِنْهَا الأذَلَّ وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لکِنَّ الْمُنَافِقِینَ لاَ یَعْلَمُونَ (۸) 🔸در یکی از غزوه‌ها به هر وسیله‌ای بود اینها وارد شدند، نمی‌خواستند بجنگند. دیدند که وجود مبارک پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) حرف اوّل را می‌زند، دیدند که وجود مبارک پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) رهبری جنگ را پیروزمندی جنگ را همه را به عهده دارد. فرماندهی کلّ قوا هم برای اوست. کسی اینها را تحویل نمی‌گیرد. گفتند ما اگر به مدینه برگردیم توطئه می‌کنیم و آن نفاق خود را علنی می‌کنیم آنکه عزیز است روی کار می‌آید، اینها که ذلیل هستند اینها را از شهر بیرون می‌کنیم! مدینه شهر ماست، از اول ما بودیم، سرمایه برای ماست، اینها مهاجر هستند، اینها آمدند، ما اینها را بیرون می‌کنیم، نگفتند مهاجرین را، می‌گفتند ـ معاذالله ـ عزیزترین مردم مدینه ذلیل‌ترین آنها را بیرون می‌کنند ﴿لَیُخْرِجَنَّ الأعَزُّ مِنْهَا الأذَلَّ﴾، خدا فوراً پاسخ داد: ﴿وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لکِنَّ الْمُنَافِقِینَ لاَ یَعْلَمُونَ﴾، این حرف و تصمیم را در میدان جنگ گرفتند، آن وقت خدا می‌فرماید: ﴿وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ﴾، «الی یوم القیامة» این اصل هست. ﴿وَ لکِنَّ الْمُنَافِقِینَ لاَ یَعْلَمُونَ﴾؛ ❗️ #منافق نمی‌داند که #عزت مخصوص خداست، مخصوص پیغمبر است و مخصوص مؤمنین. در بحث‌های قبلی هم ملاحظه فرمودید که گرچه ذات اقدس الهی عزت را هم برای خودش هم برای پیغمبر هم برای مؤمنین قرار داد؛ اما در آیات دیگر این مسئله توحید را تبیین کرد که مبادا کسی خیال کند که غیر از خدا کسی بالاصالة عزیز است! آنجا فرمود: ﴿الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمیعاً﴾ #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی @qurantehran

🔻تفسیر سوره مبارکه #منافقون 🔺 بخش دوازدهم أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیم ﴿یَقُولُونَ لَئِن رَجَعْنَا إِلَی الْمَدِینَةِ لَیُخْرِجَنَّ الأعَزُّ مِنْهَا الأذَلَّ وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لکِنَّ الْمُنَافِقِینَ لاَ یَعْلَمُونَ (۸) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ تُلْهِکُمْ أَمْوَالُکُمْ وَ لاَ أَوْلاَدُکُمْ عَن ذِکْرِ اللَّهِ وَ مَن یَفْعَلْ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (۹) وَ أَنفِقُوا مِن مَا رَزَقْنَاکُم مِن قَبْلِ أَن یَأْتِیَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ فَیَقُولَ رَبِّ لَوْلاَ أَخَّرْتَنِی إِلَی أَجَلٍ قَرِیبٍ فَأَصَّدَّقَ وَ أَکُن مِنَ الصَّالِحِینَ (۱۰) وَ لَن یُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْساً إِذَا جَاءَ أَجَلُهَا وَ اللَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (۱۱)﴾ 🔹 گفتیم این سوره مبارکه که در مدینه نازل شد، گرچه نفاق فردی را هم به همراه دارد؛ اما مسائل محوری این، مربوط به #نفاق اجتماعی و سیاسی است. کارشکنی‌های اینها نسبت به حکومت اسلامی و نسبت به وجود مبارک پیغمبر (صلّی  الله علیه و آله و سلّم) و جامعه اسلامی است. اینها فکر می‌کنند تنها چیزی که انسان را می‌تواند تأمین بکند، مال و فرزند است و فکر می‌کنند تنها محدوده‌ای که بشر در آن از هستی سهمی دارد، بین #میلاد و #گور است. از نظر اعتقاد، به بیش از این معتقد نیستند. ❌ کسی که پایان زندگی را قبر می‌داند و ـ معاذالله ـ می‌گوید بعد از مرگ هیچ خبری نیست و کسی که تمام توانش را در داشتن مال و فرزند می‌داند، این گرفتار #نفاق خواهد شد. اگر ذوق سیاسی یا کار سیاسی داشته باشد، در کارشکنی‌های سیاسی و اجتماعی کوشش می‌کند و گرنه منافقانه به سر می‌برد. این نفاق بدترین بیماری و بدخیم‌ترین بیماری فردی و اجتماعی است. ❗️ کامل‌ترین و بدترین و سخت‌ترین دشمن همین منافقین هستند، برای اینکه ظاهر آنها با باطن آنها دوتاست و انسان اگر با مار و عقرب بخواهد برخورد کند، این مار ظاهرش مار است باطنش هم مار است؛ اما کسی که ظاهرش انسان است باطنش مار است، با او مصافحه می‌کند و مسموم می‌شود، در آیه چهارم همین سوره فرمود: ﴿هُمُ الْعَدُوُّ﴾ و اگر این در داخل خود شخص ظهور بکند، اعدیٰ عدو او خواهد بود. این با مردم باایمان که برخورد کرد به یک نحو است، با مردم کافر برخورد کرد به نحوِ دیگر است، به دستورهای دینی ظاهراً که می‌رسد یک نحوِ است، باطناً که می‌رسد به نحو دیگر است. اینکه حضرت فرمود: «أَعْدَی عَدُوِّکَ نَفْسُکَ الَّتِی بَیْنَ جَنْبَیکَ» برای همین است، برای اینکه این آدم را سرگرم می‌کند. 🔺 اگر مارها به صورت انسان دربیایند و در جامعه زندگی کنند، آن وقت آن جامعه چگونه می‌تواند به سلامت به سر ببرد؟ با اینها به حسب ظاهر مصافحه می‌کند همین که دست داد مسموم می‌شود. در فضای اینها زندگی می‌کند، در همان فضا مسموم می‌شود. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی @qurantehran

🔻تفسیر سوره مبارکه #منافقون 🔺 ادامه 👆بخش دوازدهم 🔸بیان نورانی حضرت امیر(سلام الله علیه) است که فرمود: «فَالصُّورَةُ صُورَةُ إِنْسَانٍ وَ الْقَلْبُ قَلْبُ حَیَوَانٍ لَا یَعْرِفُ بَابَ الْهُدَی فَیَتَّبِعَهُ وَ لَا بَابَ الْعَمَی فَیَصُدَّ عَنْهُ وَ ذَلِکَ مَیِّتُ الْأَحْیَاء». می‌فرماید یا چشم باطن داشته باشید و باطن اینها را ببینید، مثل کاری که امام باقر(سلام الله علیه) کرد در سرزمین عرفات. آنها که گفتند: «ما أکثر الحجیج و أقل الضجیج» حضرت فرمود نه این چنین نسیت، ««مَا أَکْثَرَ الضَّجِیجَ‏ وَ أَقَلَّ الْحَجِیج»، ما حاجی در صحنه عرفات نداریم، نگاه کنید! آن کسی که از اصحاب امام بود نگاه کرد، دید صحنه عرفات است و پر از حیوانات. ⬅️ یا انسان باید آن چشم را پیدا کند، ⬅️ یا حرف این ذوات مقدس را قبول بکند، ⬅️ یا دو روز صبر بکند ببیند بعد از مرگ چه درمی‌آید؟ ✅ قرآن نمی‌خواهد کسی را تحقیر کند بگوید این مثل حیوان است، نه واقع حیوان است. حالا اگر یک عده مار و عقرب، افعی در جامعه بودند به صورت انسان، آن وقت چگونه آدم می‌تواند زندگی بکند؟ هیچ راهی برای زندگی نیست؛ لذا فرمود: ﴿هُمُ الْعَدُوُّ﴾، برای اینکه شما به ظاهرش اطمینان می‌کنید بعد می‌شوید، مثل اینکه اختیار خود را دادید به یک انبار سَمّ، این است. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی @qurantehran

🔻تفسیر سوره مبارکه #منافقون 🔺 بخش سیزدهم أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیم ﴿یَقُولُونَ لَئِن رَجَعْنَا إِلَی الْمَدِینَةِ لَیُخْرِجَنَّ الأعَزُّ مِنْهَا الأذَلَّ وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لکِنَّ الْمُنَافِقِینَ لاَ یَعْلَمُونَ (۸) یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ تُلْهِکُمْ أَمْوَالُکُمْ وَ لاَ أَوْلاَدُکُمْ عَن ذِکْرِ اللَّهِ وَ مَن یَفْعَلْ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (۹) وَ أَنفِقُوا مِن مَا رَزَقْنَاکُم مِن قَبْلِ أَن یَأْتِیَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ فَیَقُولَ رَبِّ لَوْلاَ أَخَّرْتَنِی إِلَی أَجَلٍ قَرِیبٍ فَأَصَّدَّقَ وَ أَکُن مِنَ الصَّالِحِینَ (۱۰) وَ لَن یُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْساً إِذَا جَاءَ أَجَلُهَا وَ اللَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (۱۱)﴾ 🔹 این سوره که در مدینه نازل شد، فضای آن سوره و جوّ آن زمان را کاملاً تبیین می‌کند. گروهی به عنوان منافق در جامعه اسلامی ظهور کردند که باطناً کافر و ظاهراً مسلمان هستند. نه تنها باطناً کافر هستند و ظاهراً مسلمان، چون اصل انسان باطن است و فرع انسان ظاهر او، تمام اندیشه و انگیزه آنها در مدار کفر است؛ لذا قرآن کریم فرمود: ﴿هُمْ لِلْکُفْرِ یَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلاِْیمَانِ﴾؛ یعنی در روزهای آزمون اینها به مرز کفر نزدیک‌تر از مرز ایمان‌ هستند، چون اصل انسان قلب اوست. وقتی قلب تیره شد و آلوده شد و کافر بود، در روز خطر اینها در مدار قلب حرکت می‌کنند نه در مدار زبان. پس درصدد براندازی نظام بوده و هستند. 🔸 آن‌گاه براساس اینکه «الْمُنَافِقُ کَافِر»، نفاق به کفر نزدیک‌تر است تا به اسلام و منافق به کفّار نزدیک‌تر هستند تا به مسلمین. همین گروه گفتند: ﴿لَئِن رَجَعْنَا إِلَی الْمَدِینَةِ لَیُخْرِجَنَّ الأعَزُّ مِنْهَا الأذَلَّ﴾، اینها قدرت زندان کردن نداشتند، چون زندان در اختیارشان نبود. قدرت قتل و کشتن نداشتند چون اسلحه به دست مؤمنین هم بود. فقط توطئه برای تبعید و اخراج که از سرزمین ما باید خارج بشوید شما وارد مِلک ما شدید، به این بهانه‌ها وادارشان کنند که همان طوری که کفّار وادار کردند مسلمان‌ها از مکه به مدینه بیایند، اینها که باطناً کافر هستند تلاش و کوشش می‌کنند که مسلمان‌ها از مدینه بیرون بروند. این ﴿لَیُخْرِجَنَّ الأعَزُّ مِنْهَا الأذَلَّ﴾، ناظر به این است. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی @qurantehran

🔻تفسیر سوره مبارکه #منافقون 🔺 ادامه 👆بخش سیزدهم پس «فتحصّل أنّ النفاق کفرٌ و أنّ المنافق کافر» و اینکه کفر ملّت واحده است و کفّار در صدد زندان یا اعدام یا تبعید رهبران الهی بودند. بخشی از اینها را صریحاً گفتند، بخشی از اینها را سریعاً عمل کردند که ﴿یَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ حَقٍّ﴾، اگر فرمود بسیاری از انبیا را همین کفّار کشتند، بسیاری از نبیین را همین‌ها کشتند، حرف‌های آنها هم حرف‌هایی بود که منافقین صدر اسلام می‌زدند، می‌شود: «الکفر ملّةٌ واحدة». آن وقت این را ذات اقدس الهی تبیین کرد. فرمود اینها براساس چه مداری می‌گویند؟ نگفتند ما که #مالک مدینه هستیم #اهل_مدینه هستیم مهاجرین را بیرون می‌کنیم. می‌گفتند ما عزیز هستیم اینها ذلیل. هر عزیزی باید ذلیل را از سرزمین خود بیرون کند قرآن کریم از اینها به عنوان مدعیان #عزت یاد می‌کند بعد می‌فرماید عزت دو قسم است: 1⃣ عزت صادق 2⃣ عزت کاذب اینکه دارد: ﴿وَ إِذَا قِیلَ لَهُ اتَّقِ اللّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالإِثْمِ﴾، یعنی عزیز بی‌جهت. این عزیز بی‌جهت در فرهنگ فارسی ما هم هست؛ یعنی دروغ، عزیز نیست. وقتی به کسی بگویید مواظب وظیفه‌ات باشد، باتقوا باش ﴿وَ إِذَا قِیلَ لَهُ اتَّقِ اللّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالإِثْمِ﴾؛ یعنی این در اثر گناه خود را عزیز پنداشت. اینجا هم ﴿لَیُخْرِجَنَّ الأعَزُّ مِنْهَا الأذَلَّ﴾، شما ببینید اسمای حُسنای الهی در قرآن کریم فراوان است از بیشترین اسمای حُسنای الهی مسئله عزیز بودن اوست. او عزیز است، عزت مختصّ به اوست، برای اینکه کار را عزیز انجام می‌دهد. بیگانه خیال نکند که توان کاری دارد. 🔸 عزیز به معنای محبوب نیست، عزیز به معنای قادر نیست، عزیز به معنای مقتدر که بالاتر از قادر است نیست، عزیز به معنای نفوذناپذیر است. چون نفوذناپذیر است می‌تواند هر کاری را انجام بدهد. آن زمین سختی که کلنگ در آن نفوذ ندارد می‌گویند: «ارضٌ عزاز»؛ یعنی نفوذ نمی‌پذیرد. شما می‌خواهی با کلنگ این زمین را سوراخ کنید نمی‌شود. «#عزت»؛ یعنی نفوذناپذیری. چون نفوذناپذیر است در مبارزات پیروز است. با چه چیزی شما می‌خواهی او را از صحنه خارج کنی؟ او که نفوذناپذیر است. 🔹 ذات اقدس الهی خودش را به عنوان عزیز معرفی می‌کند؛ بعد می‌فرماید اگر دین مرا یاری کردید مظهر عزیز من هستید، در همین سوره دارد که ﴿لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنینَ﴾، این مسلمان در سایه دین می‌شود عزیز #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی @qurantehran

🔻تفسیر سوره مبارکه #منافقون 🔺 بخش چهاردهم أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیم ﴿یَقُولُونَ لَئِن رَجَعْنَا إِلَی الْمَدِینَةِ لَیُخْرِجَنَّ الأعَزُّ مِنْهَا الأذَلَّ وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لکِنَّ الْمُنَافِقِینَ لاَ یَعْلَمُونَ (۸)﴾ 🔸 #عزیز به معنای محبوب نیست، عزیز به معنای قادر نیست، عزیز به معنای مقتدر که بالاتر از قادر است نیست، #عزیز به معنای نفوذناپذیر است. چون نفوذناپذیر است می‌تواند هر کاری را انجام بدهد. آن زمین سختی که کلنگ در آن نفوذ ندارد می‌گویند: «ارضٌ عزاز»؛ یعنی نفوذ نمی‌پذیرد. شما می‌خواهی با کلنگ این زمین را سوراخ کنید نمی‌شود. 🔸 « #عزت»؛ یعنی نفوذناپذیری. چون نفوذناپذیر است در مبارزات پیروز است. با چه چیزی شما می‌خواهی او را از صحنه خارج کنی؟ او که نفوذناپذیر است. ➖ ذات اقدس الهی خودش را به عنوان عزیز معرفی می‌کند. ➖ بعد می‌فرماید اگر دین مرا یاری کردید مظهر عزیز من هستید. مسلمان در سایه دین می‌شود عزیز. اگر عزت به معنای نفوذناپذیری است و این عزت مختصّ خداست و نفوذناپذیری قدرت می‌آورد، مسلمان نفوذناپذیر است قدرت هم دارد ﴿لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنینَ﴾. 🔸 #عزت فقط مختصّ به خداست و اگر کسی الهی فکر کرد عزیز می‌شود. خدا عزیز است. عزیز نه یعنی محبوب، عزیز یعنی نفوذناپذیر، به هر حال نمی‌شود با او درافتاد. اگر نمی‌شود با او درافتاد پس نباید مخالفت کرد. یک آدم عاقلی که نمی‌آید بیل و کلنگ بگیرد با سلسله جبال البرز دربیفتد، این عزیز است. او خودش را خسته می‌کند، سرانجام از پا در می‌آید. مگر با چهار تا بیل و کلنگ می‌شود به جنگ سلسله جبال البرز رفت؟ فرمود عزت مختصّ به اوست، خودتان را خسته نکنید. این عزتی که شما دارید عزت کاذبه است، ﴿أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالإِثْمِ﴾، بعد وقتی آن آب داغ جهنم را به او می‌چشانند می‌گویند: ﴿ذُقْ إِنَّکَ أَنتَ الْعَزِیزُ﴾، نزد قومت عزیز بی‌جهت بودی، حالا بنوش! این برای آخرتش است. می‌گویند تو که عزیز بی‌جهت بودی، وقتی نهی از منکر می‌کردند ﴿أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالإِثْمِ﴾، حالا بچش! این برای آخرت است؛ اما در دنیا ممکن نیست کسی بگوید دین و بایستد و شکست بخورد، این هیچ ممکن نیست. ـ خدای ناکرده ـ هر جا آسیب می‌رسد در اثر عمل نکردن ماست. بارها به عرض شما رسید این اسپانیای فعلی و اندلس سابق علمای بزرگ داشت همین ابن رشد اندلسی فقیه بود حکیم بود قاضی بود. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی @qurantehran

🔻تفسیر سوره مبارکه #منافقون 🔺 ادامه 👆بخش چهاردهم 🔸 غرض این است که این اسپانیای فعلی چندین مسجد داشت که امروز همه اینها به صورت کلیسا درآمد، پس می‌شود اسلام از بین برود! می‌شود کفر بیاید سرجایش، در جنگ‌های صلیبی همین طور بود. اینکه قصه یأجوج و مأجوج نیست که کسی بگوید فلان جا سند دارد فلان جا سند ندارد. این بیخ گوش ماست هر روز هم مسافرین می‌آیند و می‌روند همه این کلیساها دیروز مسجد بود. پس می‌شود ـ خدای ناکرده ـ اسلام از جایی برخیزد و کفر بیاید سرجایش. 🔸 منافقین در مدینه گفتند: ﴿لَیُخْرِجَنَّ الأعَزُّ مِنْهَا الأذَلَّ﴾، آن وقت خدا پاسخ داد که عزت مختصّ ماست عزت مختصّ مؤمنین است چه کسی به شما اجازه می‌دهد که مؤمنین را از سرزمینشان بیرون کنید؟ این است که ما دو دستی باید بچسبیم به این دین. نه بیراهه برویم نه راه کسی را ببندیم نه دروغ بگوییم نه اجازه بدهیم کسی دروغ بگوید. در و دیوار این دین را باید ببوسیم. این ما را عزیز کرد و ـ خدای ناکرده ـ کوتاه نیاییم. 🔸 مؤمن در همین دنیا نفوذناپذیر است. در بهشت کسی کاری به کار کسی ندارد تا بگوییم آنجا نفوذناپذیر است. 🔸فرمود اینها می‌گویند: ﴿لَئِن رَجَعْنَا إِلَی الْمَدِینَةِ لَیُخْرِجَنَّ الأعَزُّ مِنْهَا الأذَلَّ﴾ در حالی که ﴿وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ﴾، ولو اینها نمی‌دانند. بعد می‌فرماید منشأ بسیاری از این مراحل نفاق و بدتر از نفاق اگر چیزی بدتر از نفاق باشد همان «حُبُّ الدُّنْیَا» است که «رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَة» است. فرمود: ﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ تُلْهِکُمْ أَمْوَالُکُمْ وَ لاَ أَوْلاَدُکُمْ عَن ذِکْرِ اللَّهِ﴾، اینکه فرمود: ﴿وَ اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْراً کَثِیراً﴾؛ همیشه به نام خدا باشید، این دستوری هم که به ما دادند هر کاری که می‌خواهید بکنید هر حرفی که می‌خواهید بزنید، بگویید: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» البته ذکر خداست ثواب دارد؛ اما یک قرنطینه است. هر کار یعنی هر کار! حالا لازم نیست آدم با صدای بلند بگوید: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ». نه زیر لب هم بگوید «بسم الله» کافی است، چرا؟ برای اینکه آدم هر حرفی می‌خواهد بزند یا چیزی را بخواهد بخرد یا چیزی می‌خواهد بفروشد، یا وارد یک مسئله‌ای می‌خواهد بشود، این قرنطینه است. این کار باید یا واجب باشد یا مستحب، تا رویش بشود بگوید خدایا به نام تو! اگر حرام یا مکروه بود که نمی‌تواند بگوید خدایا به نام تو. این یک قرنطینه است؛ البته ثواب خاص خودش را هم دارد. هر کاری که می‌کنیم بگوییم: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ»، یعنی باید رویمان بشود که بگوییم خدایا به نام تو! از این دستور بهتر چیست؟ 🔸فرمود: ﴿لاَ تُلْهِکُمْ﴾؛ شما را مشغول نکند از یاد خدا. #مال مشغول نکند؟ #اولاد مشغول نکند؟ این یک احترام است به شخص؛ یعنی خودت را به اینها مشغول نکن. به دلیل اینکه در ذیل فرمود: ﴿وَ مَن یَفْعَلْ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ﴾، اوّل نهی متوجه اموال و اولاد است که اموال شما را مشغول نکند، یعنی خودت سرگرم آنها نشو... #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی @qurantehran

🔻تفسیر سوره مبارکه #منافقون 🔺 بخش پانزدهم (آخر) أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیم ✅ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ تُلْهِکُمْ أَمْوَالُکُمْ وَ لاَ أَوْلاَدُکُمْ عَن ذِکْرِ اللَّهِ وَ مَن یَفْعَلْ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ (۹) وَ أَنفِقُوا مِن مَا رَزَقْنَاکُم مِن قَبْلِ أَن یَأْتِیَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ فَیَقُولَ رَبِّ لَوْلاَ أَخَّرْتَنِی إِلَی أَجَلٍ قَرِیبٍ فَأَصَّدَّقَ وَ أَکُن مِنَ الصَّالِحِینَ (۱۰) وَ لَن یُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْساً إِذَا جَاءَ أَجَلُهَا وَ اللَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (۱۱) 🔸می‌فرماید: ﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ تُلْهِکُمْ﴾؛ اینها شما را سرگرم نکند؛ نه به دنبال بازی بروید، نه کسی شما را بازی بدهد. اگر کسی به دنبال بازی نرفت، باید اوّلاً #شاکر باشد که به دنبال بازی نرفت، #تلاش و #کوشش کند که او را بازی ندهند. مردان الهی در هر دو بخش موفق بودند؛ نه کسی را بازی دادند نه کسی توانست اینها را بازی بدهد. ببینید در سوره مبارکه «نور» گذشت فرمود مردان الهی کسانی‌ هستند که ﴿لاَّ تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَ لاَ بَیْعٌ عَن ذِکْرِ اللَّهِ﴾، نه تنها ﴿الَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ﴾؛ به دنبال لغو و لهو و اینها نمی‌روند، کسی هم نمی‌تواند اینها را بازی بدهد: ﴿لاَّ تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَ لاَ بَیْعٌ عَن ذِکْرِ اللَّهِ﴾؛ نه #اهل_لهو هستند نه #گرفتار_الهاء؛ نه خودشان به طرف بازی می‌روند نه کسی می‌تواند اینها را بازی بدهد. ﴿لاَّ تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَ لاَ بَیْعٌ عَن ذِکْرِ اللَّهِ﴾، این می‌شود مردان الهی. حالا لازم نیست انسان امام و پیغمبر باشد، این حدّ اگر شدنی نبود که این همه اصرار نمی‌کردند، خیلی‌ها هم به اینجاها رسیدند. 🔹مال مشغولت نکند، مال مشغولت نکند یعنی چه؟ یعنی تو مشغول مال نباش؛ منتها ادب قرآن کریم این است که اینها وسیله سرگرمی‌ تو نباشند در ذیل هم برهان اقامه کرد. مال که آدم را مشغول نمی‌کند، آدم مشغول مال می‌شود. 🔹پس صدر آیه این است که ﴿لاَ تُلْهِکُمْ﴾، ﴿لاَ تُلْهِکُمْ﴾، ﴿لاَ تُلْهِکُمْ﴾، ذیل این است که ﴿وَ مَن یَفْعَلْ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ﴾. در آیه ۱۴ سوره آل‌عمران فرمود به هر حال آنچه شما را سرگرم می‌کند یا #جماد است یا #گیاه است یا #حیوان است یا #انسان، بیش از این چهار تا که نیست. شما که سرگرم ملائکه و اسمای حُسنای الهی نمی‌شوید.! همین چهار تاست: ﴿زُیِّنَ لِلنَّاسِ #حُبُّ_الشَّهَوَاتِ﴾ این شهوات چند تاست؟ ﴿مِنَ #النِّسَاءِ وَ #الْبَنِینَ﴾؛ زن و فرزند. ﴿وَ الْقَنَاطِیرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ #الذَّهَبِ وَ #الْفِضَّةِ﴾ که جماد است. ﴿وَ #الْخَیْلِ_الْمُسَوَّمَةِ وَ #الأنْعَامِ﴾ که حیوانات و جانداران هستند. ﴿وَ #الْحَرْثِ﴾ که گیاهان هستند. جماد است و گیاه است و حیوان است و نبات، همین‌ها سرگرمی‌ هستند بیش از این چهارتا که نیست. ادامه👇👇 #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی @qurantehran

🔻تفسیر سوره مبارکه #منافقون 🔺 ادامه 👆بخش پانزدهم 🔸 درست است نفرمود «إنما»؛ اما بیش از این چهارتا که نیست، اینها که سرگرم مذاکره با ملائکه و اینها نیستند! همین‌هاست. بعد فرمود: ﴿ذلِکَ مَتَاعُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا﴾. 🔹بعد هم در قسمت اخیر فرمود: ﴿وَ أَنفِقُوا مِن مَا رَزَقْنَاکُم مِن قَبْلِ أَن یَأْتِیَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ فَیَقُولَ رَبِّ لَوْلاَ أَخَّرْتَنِی﴾، شما اگر واجب و مستحب را حالا مستحب هیچ، خدمات #واجب را، #زکاتهای واجب را، #حقوق واجب را ندادید هنگام #مرگ گرفتار می‌شوید. 🔹 در هنگام مرگ فقط تقاضا می‌کنید خدایا یک دو روز به ما مهلت بده که ما حق مردم را بدهیم. چک بی‌محل کشیدیم، دروغ گفتیم، کلاه‌برداری کردیم، کم دادیم، گران کردیم، ارزفروشی کردیم، ارز را بالا بردیم، ارز را پایین بردیم، به مردم و به اقتصاد #آسیب رساندیم. دیگر دو روز به ما مهلت بدهد که ما حق مردم را بدهیم. می‌فرماید تمام شد، همین! ﴿وَ أَنفِقُوا مِن مَا رَزَقْنَاکُم مِن قَبْلِ أَن یَأْتِیَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ﴾، این اقتصاد را همین آیه دارد درمان می‌کند. آنجا انسان مار و عقرب را به همراه خودش می‌برد. آدم صاف صاف تلاش و کوشش کند برای خودش مار و عقرب درست کند! فرمود آن وقت می‌گویید ﴿رَبِّ﴾ یکی دو روز به ما مهلت بدهید؟ می‌گوید تمام شد. ﴿لَوْلاَ أَخَّرْتَنِی إِلَی أَجَلٍ قَرِیبٍ﴾ 😥 من دو هفته نمی‌خواهم، همین دو روز، ﴿إِلَی أَجَلٍ قَرِیبٍ﴾، دو روز، یک روز. ﴿فَأَصَّدَّقَ﴾ این ﴿أَصَّدَّقَ﴾؛ یعنی «أتصدّق» صدقات واجب را باید بدهم حق مردم را باید بدهم کفّارات را باید بدهم ﴿وَ أَکُن مِنَ الصَّالِحِینَ﴾ توبه بکنم. فرمود:﴿وَ لَن یُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْساً إِذَا﴾ تمام شد این همه انبیا گفتند اولیا گفتند، مراکز مذهبی گفتند، تمام شد! 🔹 نه تنها تو، اصلاً اصل کلّی در نظام این است هر کسی عمرش تمام شد باید برود.  ﴿وَ لَن یُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْساً﴾ این نکره در سیاق نفی است. ﴿إِذَا جَاءَ أَجَلُهَا وَ اللَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ﴾، أجل مسمّی که آمد هیچ تکان‌خوار نیست. در اوّل سوره مبارکه «انعام» دارد به اینکه أجل مقضی قابل تغییر و تبدیل است اما أجل مسمّی قابل تغییر نیست چون «أجل مسمّی عنده». فرمود: ﴿لِیُثْبِتُوکَ أَوْ یَقْتُلُوکَ أَوْ یُخْرِجُوکَ﴾ اینها تلاش و کوشش کردند که این کارها را بکنند ولی یقیناً به این مقصد نمی‌رسند و ذات اقدس الهی حافظ توست. 🔹در سوره «کهف» آیه ۴۶ فرمود درست است که مال و بنون خوب است؛ اما ﴿زِینَةُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا﴾ است، ﴿وَ الْبَاقِیَاتُ الصَّالِحَاتُ خَیْرٌ عِندَ رَبِّکَ ثَوابا﴾ در این آیه که فرمود: ﴿لاَ تُلْهِکُمْ أَمْوَالُکُمْ﴾، مثل اینکه فرمود: ﴿فَلاَ یَکُن فِی صَدْرِکَ حَرَجٌ مِنْهُ﴾؛ یعنی غصه نخور! در صدر تو حرج نیاید؛ یعنی غصه نخور! مال و فرزند تو را مشغول نکند یعنی #مشغول نشو!   🔹غرض این است که فرمود منشأ این شقاوت اشتغال به لهو و لعبِ #مال و #فرزند است و این دشمن هم به نام #ابلیس تنها کارش این نیست که کسی را اهل جهنم بکند، کافر بکند، اگر به کفر بسنده می‌کرد هم یک مرحله بود. حالا ـ معاذالله ـ کسی را کافر کرد، منافق کرد یا کافر کرد، مگر دست برمی‌دارد؟ این تا آبروی آدم را نبرد رها نمی‌کند. تمام تلاش و کوششِ ابلیس این است که انسان را #بی‌آبرو بکند. چقدر این قرآن عمیق و دقیق است! در جریان آدم و حوّا چه کار کرد؟ با اینکه آنها معصوم بودند، تمام تلاش و کوشش ابلیس این است که حضرت آدم را برهنه کند... #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی @qurantehran