برشی از کتاب گرانقدر سروش هدایت ج 3- برش 229 #آیت_الله_جوادی_آملی #سروش_هدایت #اسلام_شناسی #آموزه_های_اسلامی #قرآن_شناسی #آموزه_های_قرآنی 🔅🔅🔅 📈 مقدمه بر شرح صحيفه سجاديه جناب آقاي حاج شيخ حسن ممدوحي ⏪ سوم. عقل در شكوفايي دفائن خود وامدار نقل است: «ويثيروا لهم دفائن العقول» [نهج البلاغه، خطبه 1.]، چه اينكه تعامل عقل و نقل در اين است كه بسياري از دفائن نقل به بركت عقل اثاره مي شود؛ يعني خداي سبحان گنجينه هاي فراواني را كه در درون جان انسان نهادينه فرمود، به وسيله رهبران الهي در طي متون مقدّس ديني شكوفا مي كند، چه اينكه دفينه هاي بي شماري را در باطن آيات و روايات مستور داشت كه به وسيله عقول برهاني استنباط مي گردد، بنابراين اصل اثاره كردن دفينه ها تعاملي است كه خداوند دو بال عقل و نقل را در آن فضاي باز و آزاد، به پرواز در مي آورد. ▫ يكي از آن موارد جريان دعاست، زيرا با طرح جريان نيايش كه در چهره تابلوي متون نقلي مي تابد، عقل حكيمان به جست وجو پرداخت كه آيا دعا با نظام علّي و معلولي جهان هستي كه مورد پذيرش عقل و نقل است، مخالف است يا نه. حكمت الهي عهده دار اصل طرح و حلّ نهايي آن شده است و ثابت نمود كه: 🔹 1. نظام علّي و معلولي حقّ است. 🔹 2. دعا و نيايش حقّ است. 🔹 3. هماهنگي دعا با نظام علت و معلول قابل توجيه است. 🔹 4. نه كسي كه معتقد به نظام علّي و معلولي است، مجاز است كه از فيض دعا محروم شود و نه مؤمن به دعا و نيايش، مجاز است نظام علّت و معلول را باور نكند.... ▫▫ نموداري از گسترش فلسفه الهي در پرتو مبادي ديني را مي توان در نوشتار ابن سيناِ يافت. وي در اين باره چنين مي نويسد: «سبب اجابت دعا، موافات و هماهنگي دعا با ساير اسباب تحقّق چيزي است كه خواسته داعي است؛ يعني وقتي نيايش داعي با ساير اجزاي علل موافق باشد، آن چيز يافت مي شود و اگر با آنها هماهنگ نباشد، آن چيز يافت نمي شود، زيرا در تحقّق معلول لازم است تمام اجزاي علّت تام حاصل شود، به طوري كه موادّ لازم از يك سو و كيفيت تركيب آنها از سوي ديگر، همراه با پيدايش همه شرايط و رفع همه موانع باشد و چون دعا يكي ازاجزاي علل است، نه بدون آن مقصود حاصل مي شود و نه به صرف آن بدون تحقّق ساير اجزاي علل، همانند تأثير بعضي از اجزاي داروي تركيبي كه سهم تعيين كننده اي در درمان بيماري دارد كه اگر همه مواد لازم پديد نيايد و تركيب علمي و فنّي آن صورت نپذيرد، اثر درمان حاصل نخواهد شد؛ يعني بدون آن جزء معين علاج حاصل نمي شود، چه اينكه به صرف وجود آن جزء، بدون تحقّق ساير اجزا درمان پديد نمي آيد. ▫ همان طور كه تأثير جزء مهمّ داروي تركيبي برابر نظام علّي و معلولي است و طبق نظم تكويني مسبّب الاسباب صورت مي پذيرد، تأثير دعا و سهم تعيين كننده آن(در مجموعِ اموري كه مورد آزمون گردد) نيز از اين قبيل است. البته گاهي ارتباط دعا با خواسته اي كه انجام مي شود، از سنخ علّت و معلول نيست، بلكه از قبيل معلولهاي علّت واحداند كه معيّت معلولي دارند و هر دو از يك علت حاصل مي شوند. ‌🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

برشی از کتاب گرانقدر سروش هدایت ج 3- برش 230 #آیت_الله_جوادی_آملی #سروش_هدایت #اسلام_شناسی #آموزه_های_اسلامی #قرآن_شناسی #آموزه_های_قرآنی 🔅🔅🔅 📈 مقدمه بر شرح صحيفه سجاديه جناب آقاي حاج شيخ حسن ممدوحي ▫ پس دعا لازم و توقع اجابت نيز مناسب خواهد بود و اگر گاهي اجابت نشد، معلوم مي شود هماهنگي تامّ بين اجزاي علل حاصل نشد و موافات نيز با در نظر گرفتن مصلحتِ مجموع نظام هستي است، نه خصوص مصلحت دعا كننده، هرچند مفسده ديگران را به همراه داشته باشد، همان طور كه روح در بدن مؤثر بوده و بدن از نفس متأثر، نفس تزكيه شده هنگام دعا، مشمول فيض ويژه مي شود كه مي تواند با آن در عنصري از عناصر طبيعت، يا در بدني از ابدان انساني، بلكه در نفسي از نفوس جامعه بشري اثر بگذارد. چنين تأثيري براي دعا، نه با هندسه علّي و معلولي ناهماهنگ است و نه مستلزم تأثير موجود داني در موجود عالي است، و نه موجب انفعال مبدأ اعلي از دعاست، زيرا علم ازلي هماره متبوع است نه تابع و اراده سرمدي همواره فعّال است نه منفعل، و اشياي منطقه اسكان هميشه تابع اند نه متبوع، و نفوس بندگان همانند ديگر موجودهاي امكاني منفصل اند نه فعّال، هرچند نسبت به حوزه اختيارات خود فعّال اند نه منفصل، و مختارند نه مجبور و نه مفوض».[ تعليقات ابن سينا، ص 51 و 155 و 180 و 181 (با تحرير و تلخيص).] ▫ حكيمان متأخّر نيز با عنايت به نوشته هاي حكماي متقدّم؛ نظير ابن سينإِ، به تأثير دعا و ورود آن در قلمرو نظام علّي و معلولي از يك سو، و منطقه قضا و قدر از سوي ديگر پرداخته و چنين مرقوم داشتند: «...دعا و طلب از جمله اسباب پيدايش و وجوداند. شكّي كه در اين باره مطرح مي شود كه اگر چيزي كه مورد دعا و خواستن است، قلم قضا بر آن جاري نشده باشد كه دعا سودي ندارد و اگر مورد مزبور متعلّق جريان قلم قضاي الهي باشد، تكلّف دعا براي چيست، قابل دفع است، زيرا طلب نيز از قضا و دعا از قدر است و اين دو از شرايط تحقّق مطلوب اند؛ يعني قضا و قدر الهي چنين تنظيم شده است كه فلان مطلوب توسّط دعا و طلب حاصل شود».[ قبسات، ص 444 ـ 445 و 449 ـ 450 (با تحرير و تلخيص).] ‌🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#تدبر #فهم_قرآن #امکان_فهم 🔅🔅🔅 📈 اقسام تدبر در قرآن ⏪ تدبر در قرآن کریم بر دو قسم است: ترتیبی و موضوعی ▫ تدبر ترتیبی، فهم مجموعی آیات و سوره­‌های قرآن، مطابق نظم هدایتی مصحف است. ▫ تدبر موضوعی، فهم مجموعی آیات مرتبط با یک موضوع کلی یا جزئی است. ▫ «تدبر» در قرآن با موضوع «سیره رسول الله» و «سیره مقبوله مؤمنان» قرآن کریم، کتاب تمدن­‌ساز است؛ هم امام­‌پرور است و هم امت­‌پرور. سیره رسول الله در قرآن، میزانی برای رهبری رهبران و اولیاء امور است،[۱] زیرا اجرای قرآن، تنها بر مبنای سیره آن حضرت امکان­‌پذیر است؛ و سیره مقبوله مؤمنان در قرآن، میزانی برای تبعیت امت از امامان برحق و اولیاء امور است.[۲] البته امت نیازمند شناخت سیره رسول الله هم هست تا میزانی برای شناخت امامان برحق و اولیاء امور داشته باشد. ▫ قرآن، بهترین، کامل­‌ترین و محکم­‌ترین منبع برای شناخت سیره رسول الله و سیره مقبوله مؤمنان است که این مهم، با تدبر این موضوعات در قرآن به دست می­‌آید. بنابراین، تدبر در قرآن با موضوع سیره نورانی رسول الله و سیره مقبوله مؤمنان، به عنوان راهبردی­‌ترین موضوعات تدبر موضوعی به شمار می­‌آید. ▫ نگرش مجموعی به سیره رسول الله و مؤمنان، مانع نگاه محدود، تک­‌بعدی و حتی غلط به سیره است و بر همین اساس، امری ضروری و لازم است. 🔅 نکته۱: تدبر در سیره انبیاء عظام که در قرآن مطرح شده، خود یکی از راه­‌های تدبر در سیره رسول الله است، زیرا بر اساس آیات قرآن، سیره آن حضرت، از سیره آن بزرگواران جدا نیست[۳] و ذکر سیره انبیاء در قرآن کریم، برای روشن کردن روش عمل به قرآن است. 🔅 نکته۲: سیره اهل بیت عصمت و طهارت، شرح سیره رسول الله است و پس از تدبر در سیره آن حضرت، امکان تدبر در سیره اهل بیت عصمت و طهارت بیش از پیش فراهم خواهد بود. ======== [۱]. اینکه گفته می­‌شود «اولیاء امور»، منافاتی با «ولی امر واحد» ندارد، چون در نظام ولایی، اولیاء امور در طول ولایت امر ولی واحد هستند. [۲]. گفتنی است که مصداق بارز و اتم و اکمل سیره مقبوله مؤمنان در قرآن کریم، حضرت امیر مؤمنان علی است. [۳]. ر.ک. سوره انعام، آیه ۸۳ تا ۹۰ 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#عهد_الهی #نور #رحمت_خاصه_حق #غبار_اندیشه #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 💢تعهد متقابل 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#عهد_الهی #نور #رحمت_خاصه_حق #غبار_اندیشه #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 💢تعهد متقابل ▫️ خدای سبحان عهدی را كه از ما گرفت ـ گرچه به گروه دیگر خطاب كرد امّا شامل حال همهٴ تعهّد سپرده هاست ـ فرمود: ﴿أَوْفُوا بِعَهْدِی أُوفِ بِعَهْدِكُم﴾؛[1] شما به عهدم وفا كنید من هم به عهدم وفا می كنم. معلوم می شود یك تعهّد متقابلی است بین عبد و مولا، همان طوری كه انسان به خدای سبحان تعهّد سپرد، خدای سبحان هم به انسان تعهّد دارد در مقام عمل. ▫️ یكی از بهترین نشانه های رحمت خاصه حق این است كه به ما اجازهٴ عهد دادند كه با خدا عهد ببندیم. عهد یك امر طرفینی است؛ همان طوری كه نذر یك تعهّد خاصّی است، یمین یك تعهّد خاصّی است، عهد هم یك تعهّد خاصّی است. بزرگان در این زمینه رساله هایی دارند؛ بعضی برای خودشان در زندگی تعهّداتی دارند؛ من عهد كردم این كارها را نكنم! بعضی از بزرگان وقتی سرگذشتشان را مطالعه می كنید رسالهٴ عهدیه دارند؛ عهد كردم كه فلان كار را نكنم؛ عهد كردم كه خودم را به قصّه سرگرم نكنم، آنها كه تفكّر عقلی دارند عهدشان این است. عهد كردم كه فلان كتاب ها را نخوانم، در این رشته كار كنم، نماز شبم ترك نشود، روزی یك مقدار قرآن بخوان، این عهدی است كه بزرگان داشته اند؛ رسالهٴ عهدیه هم می نوشتند. تعهّدات مشترك بین عبد و مولا برقرار بود. ▫️ خدای سبحان هم به اصل كلّی در قرآن وعده داد، فرمود: اگر به عهدتان وفا كردید من به عهدم وفا می كنم، فرمود: ﴿أَوْفُوا بِعَهْدِی أُوفِ بِعَهْدِكُم﴾.[2] دربارهٴ شهدا فرمود: ﴿فَمِنْهُم مَّن قَضَی نَحْبَهُ﴾؛[3] فرمود: اینها عهدشان را وفا كردند. خُب، خدا به عهدش وفا كرد؟ آری، فرمود: ﴿وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ أَمْوَاتاً بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یرْزَقُونَ﴾،[4] آنها پیش من هستند، من به عهدم وفا كردم. آنها تعهّد سپردند [كه] صحنه را ترك نكنند [و] به عهدشان وفا كردند: ﴿فَمِنْهُم مَّن قَضَی نَحْبَهُ﴾، من هم به عهدم وفا كردم اینها را مهمان خاصّم كردم. اگر در یك جا به عنوان اصل كلّی فرمود: ﴿أَوْفُوا بِعَهْدِی أُوفِ بِعَهْدِكُم﴾، نمونه های خاصّش هم ذكر كرد. كسانی كه به عهد خدا عمل كردند چه كسانی بودند و خدای سبحان دربارهٴ آنها به عهد خودش عمل كرد، چه كرد؟ همه را گفت. اگر اینها را نگفته باشد كه كتاب نور نیست. ▫️ كتاب وقتی نور است كه همه نقاط مسئله را روشن بكند كه روشن كرده است، یعنی در سراسر قرآن جای ابهام نیست، منتها ما باید دستی به چشم بكشیم كه گرد و غبار كنار برود [و] ببینیم، نه اینكه باید آیات را كند و كاو بكنیم كه گرد و غبار از آیات كنار برود تا آیه روشن بشود! اگر خدای سبحان فرمود: سراسر قرآن نور است یعنی هیچ جایش ابهام ندارد، كمرنگ و تاریك نیست [و] اگر غباری هست در چشم اندیشهٴ ماست. [1] . سوره بقره، آیه 40. [2] . سوره بقره، آیه 40. [3] . سوره احزاب، آیه 23. [4] . سوره آل‌عمران، آیه 169. 📚 درس تفسیر سوره مبارکه بقره ـ جلسه 79 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#قاریان ‌ 💢تلاوت زییا از سوره مبارکه عنکبوت ،آیات ۵۷ الی ۵۹ ◀️⁩قاری: عبدالرحمن مسعد ⁦ 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

امید ممدوح و آرزوی مذموم #آیت_الله_جوادی_آملی #علامه_جوادی_آملی #جوادی_آملی #امید #امیدوار #آرزو 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom 🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید.

برشی از کتاب گرانسنگ #تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (20) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 📈 فضاى نزول سوره بقره ⏪ شرايط سياسى و نظامى مدينه در زمان نزول سوره با شكل گيرى حكومت اسلامى در مدينه و آغاز اقتدار مسلمانان، خطر مهم از چهار جهت، حكومت نوپاى اسلام و حتى اصل موجوديت آن را تهديد مى كرد: ▫️ 1- مشركان قريش و عموم بت پرستان شبه جزيره. ▫️ 2- يهوديان كه در تجارت و اقتصاد مدينه نقش محورى داشتند. ▫️ 3- منافقان كه به تدريج و همپاى افزايش قدرت سياسى، نظامى و اقتصادى مسلمانان ، شمار آنان افزونتر و كارشكنى هاى بيشتر مى شد. ▫️ 4- از جهت تجديد دشمنى ديرين اوس و خزرج كه با اخوت اسلامى زبانه هاى آتش كينه آنان فرونشسته بود، ليكن عمده ترين خطر براى نظام اسلامى، يهوديان بودند كه براى نفاق افكنى بين مسلمانان و شكست حكومت اسلامى سخت تلاش مى كردند و از اين رو در سوره بقره بيش از هر گروه مخالفى، سخن از يهوديان است ▪️ و مهمترين اقدامهاى آنان در جهت دشمنى با مسلمانان بدين قرار است: 🔹 1- طرح شبهات براى سست كردن پايه هاى عقيده و عزم امت اسلامى. در اين باره سوره هاى بقره و نساء به تبيين مجادلات آنان و پاسخ به آنها پرداخته است. (73) 🔹 2- كوشش در جهت برافروختن دوباره آتش دشمنى و كينه توزى داخلى بين انصار (اوس و خزرج). 🔹 3- برقرارى روابط پنهانى با مشركان و منافقان. 🔹 4- همكارى با مشركان در نبردهاى مسلمانان با قريش مشرك. ▫️ گرچه پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) با يهوديان از اوس و خزرج و همچنين با سه طايفه معروف يهود (بنى قريظه، بنى النضير و بنى قينقاع) پيمانهاى دفاعى بست و از اين راه كوشيد تا مانع كارشكنى آنان شود، ولى دشمنيها و پيمان شكنى هاى آنان به بروز جنگهاى خونين با مسلمانان و سرانجام به نابودى يهوديان در مدينه انجاميد. ======================= 73- ر.ك تاريخ پيامبر اسلام ، دكتر آيتى ، ص 217 🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید. 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

برشی از کتاب گرانسنگ #تفسیر_تسنیم_جلد_دوم (21) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_بقره #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 📈 فضاى نزول سوره بقره ⏪ نكات قابل توجه ديگر درباره شرايط سياسى و نظامى مدينه در مقطع نزول سوره، بدين قرار است: ▫️ 1- توان نظامى و رزمى مسلمانان روز به روز افزايش مى يافت و پيمبر اكرم (صلى الله عليه وآله) در سال دوم (74) هجرت با اعزام گروههاى گشت و مراقبت به نقاط مختلف، دست به يك سلسله مانورهاى نظامى زد كه در تاريخ ثبت شده است ؛ (75) مانند سريه اى كه به فرماندهى حمزه بن عبدالمطلب و همراهى سى تن از مهاجران انجام شد و آنان تا كرانه درياى سرخ، مسير كاروانهاى تجارى قريش، پيش رفتند و برخى از آيات سوره مباركه بقره نيز ناظر به پاره اى از اين سريه هاست. (76) ▫️ هدف پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) از اين مانورها كه خود نيز در برخى از آنها، مانند سفر به بواط و ذات العشيره شركت داشتند، از يك سو افزايش آمادگى دفاعى و تهاجمى مسلمانان از سوى ديگر آگاه ساختن مخالفان معاند، به ويژه مشركان مكه، از توان نظامى و اقتدار روز افزون امت اسلامى بود. ▫️ 2- در مقطع نزول سوره بقره هيچ جنگ رسمى بين مسلمانان و مخالفان پيش نيامد. جنگ بدر نيز در ماه رمضان سال دوم هجرت، پس از مقطع نزول سوره رخ داد و برخى از آيات جهادى اين سوره در پى زمينه سازى اين جنگ است. ▫️ 3- با الهام از معارف و تعاليم اسلامى، مسلمانان چنان شيفته جهاد و شهادت در راه خدا شده بودند كه در سپاه بدر برخى نوجوانان نابالغ شركت كرده بودند كه رسول اكرم (صلى الله عليه وآله) از حضور آنان در صحنه كارزار مانع شد. ======================= 74- برخى مورخان ، شروع سيه ها را در سال اول و برخى ديگر در ماه صفر سال دوم هجرى مى دانند. ر.ك تاريخ پيامبر اسلام ، دكتر آيتى ، ص 218 75- سيره ابن هشام ، ج 2، ص 222 به بعد؛ كامل ابن اثير، ج 2، ص 77 - 78؛ مغازى واقدى ، ج 1، ص ‍ 19-9؛ بحار، ج 19، ص 186 76- مجمع البيان ، ج 1، ص 551، ذيل آيه 217 سوره بقره . 🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید. 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#چشمه_حکمت #آیات_نور #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #تفسیر_سوره_بروج #سوره_بروج #تفسیر_صوتی 🔅🔅🔅 📌نگاشت 32:تفسیر صوتی سوره بروج 📝 استاد فرزانه و مفسر عالیقدر آیت الله جوادی آملی 📒 جلسه چهارم(پایان) ☑ ثواب انتشار و استفاده از این فایل هدیه به پیشگاه مطهر امام موسی کاظم سلام الله علیه 🌴🌴🌴 🔰در رساندن سخن حق و پایبندی به آن استقامت بورزیم و ثابت قدم باشیم.یاریگر ما در انتشار این دغدغه باشید. 🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom

#چشمه_حکمت #آیات_نور #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #تفسیر_سوره_بروج #سوره_بروج #تفسیر_متنی 🔅🔅🔅 📌نگاشت 33:تفسیر متنی سوره بروج 📝 استاد فرزانه و مفسر عالیقدر آیت الله جوادی آملی 📒 جلسه چهارم(پایان) ☑ ثواب انتشار و استفاده از این فایل هدیه به پیشگاه مطهر امام موسی کاظم سلام الله علیه 🌴🌴🌴 🔰در رساندن سخن حق و پایبندی به آن استقامت بورزیم و ثابت قدم باشیم.یاریگر ما در انتشار این دغدغه باشید. 🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom

فن_اخلاق #همت_والا #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 💢اخلاق هدف گرا 📚 درس اخلاق تاریخ: 1388/09/12 🔰در رساندن سخن حق و پایبندی به آن استقامت بورزیم و ثابت قدم باشیم.یاریگر ما در انتشار این دغدغه باشید. 🔅تفسیر و قرآن پژوهشی @rahighemakhtoom