✍️راهبردهای سیاسی حضرت فاطمه زهرا (س) در منظومه معرفتی ولایت و امامت
💎 گفتار اول: قیام برای استحکام دستگاه معرفتی ولایت و الگوی حکمرانی غدیر
نام فاطمه از منظر مفهومی و محتوایی می‌تواند بازتاب دهنده چند معنا باشد:
۱. جدا شده از هر گونه ناپاکی (عصمت از معصیت)؛
۲. جدا کننده طهارت از نحوست؛
۳. جدا کننده عقلانیت از جهالت؛
۴. جدا کننده ولایت از خلافت؛
۵. جداکننده عدالت از ظلمت؛
۶. جدا کننده فطرت پاک سرشت از غریزه دنیا طلب.
🔹از منظر زیرساختی اندیشه سیاسی حضرت زهرا (س) دارای چهار متغیر اصلی است. به تعبیر دیگر مبانی اندیشه حضرت بر چهار رکن محوری استوار است. این چهارکن عبارت‌اند از:
🔅اول. رحامت فاطمی: حضرت زهرا (س) در ساحت مادی، به واسطه پیوند نسبی با پدر بزرگوارشان رسول مکرم اسلام (ص) از یک سو و به واسطه پیوند سببی با همسرش امیرالمومنین و شان مادری برای سایر ائمه از امام حسن و امام حسین و فرزندانش تا امام عصر علیهم السلام از سوی دیگر، حلقه اتصال نبوت و وصایت و واسطه تداوم ولایت و امامت است. بنابراین منظور از رحامت فاطمی استحکام و تسکین جامعه ایمانی به مثابه خانواده بزرگ از طریق اتصال مودت آمیز وصایت و ولایت با نبوت است. با این اوصاف حضرت زهرا (س) سرچشمه "خانواده کوثری" است.
🔅دوم. دین دانی فاطمی: اندیشه حضرت زهرا (س) در ساحت عقلانی، مبتنی بر فهم و ادراک تمام و کمال فلسفه ایجاد، تثبیت و تدوام معارف اسلامی و بازشناسی و بازفهمی حقایق توحیدی از پیرایه‌های غیرتوحیدی و خرافی است. بنابراین هدف ایشان توسعه آگاهی، معرفت اصول و احکام مکتب توحیدی از یک سو و زدودن پیرایه های جاهلانه و متعصبانه از چهره اسلام ناب محمدی (ص) از سوی دیگر است.
🔅سوم. دین داری فاطمی: سلوک اخلاقی حضرت زهرا (س) در ساحت معنوی، مبتنی بر بندگی محض و مخلصانه در برابر ذات توحیدی و اجرای احکام الهی در زندگی فردی، در عین برخورداری از مقام ولایت و عصمت است. بنابراین هدف ایشان کسب رضایت خداوند از طریق اخلاص در عمل است که منجر به ارائه الگوی انسان صالح برای جامعه بشری شده است.
🔅چهارم. دین یاری فاطمی: سلوک فرهنگی و تربیتی حضرت در دوره حضور پیامبر اکرم (ص) به دلیل قرار گرفتن در ذیل شخصیت پدرشان، اتخاذ سیاست سکوت اجتماعی و خاموشی سیاسی و تمرکز بر ساحت فرهنگی و تربیت فرزندان خود و توانمندسازی فکری و دینی زنان مدینه النبی بود. با این وجود حضرت زهرا (س) در مقام ام ابیها، حامی عاطفی رسالت پیامبر و در مقام ام الائمه، تربیت جانشینان پیامبر با هدف تداوم جریان رسالت بود.
🔅پنجم. دین بانی فاطمی: سلوک رفتاری حضرت پس از رحلت پیامبر اعظم و در ساحت اجتماعی - سیاسی صیانت از دین توحیدی است که برای دفاع از ارزش‌های الهی به ویژه امامت و ولایت در شرایط فتنه گون عملیاتی می‌شود. بنابراین آن حضرت در تلاش است وضعیتی ترسیم کند تا امت اسلامی بتواند با تمسک به آن و درس آموزی از الگوی مطرح شده از طریق باطل گریزی، زمینه حق گرایی را در جامعه دینی نهادینه کند.
♻️ یافته راهبردی
🔹اسم مبارک و رسم مطهر حضرت فاطمه الزهراء سلام الله علیها، به‌عنوان حجت کبری الهی و الگوی انسان کامل در زیست انسانی و جامعه ایمانی بر مبنای "حیات کوثری" است. به همین سبب هدف نهایی آن حضرت از قیام، استحکام بینش حکیمانه و تعمیق منش مومنانه در محبان و پیروان اهل البیت برای حمایت از "الگوی حکمرانی ولایت در غدیرخم" است. بنابراین کنشگری فاطمه مبتنی بر ارکان دین‌دانی، دین‌داری، دین‌یاری و دین‌بانی عینیّت پیدا نمود تا الگوی تحول اجتماعی در تمام عصرها و عرصه‌ها باشد.
️ ادامه دارد...
✍️#️احمد_باقری_مزینانی استادیار دانشگاه/ بازنویسی شده ۲۳ آذرماه ۱۴۰۲ه.ش/.
💎 کانال ایتا #راه_نگار
🆔https://eitaa.com/rahnegar1401
#فاطمه_زهرا_استحکام_معرفتی
#دین‌دانی_دین‌داری_دین‌یاری_دین‌بانی
#حیات_کوثری_حکیمانه_مومنانه
✍️ گفتار پایانی. کنش و کنشگری معطوف به هدف متعالی
💠 وجود معارف بنیادین دینی در محتوای خطبه فدکیه حضرت فاطمه الزهرا سلام الله علیها مانند: فلسفه توحید و خلقت، فلسفه نبوت و امامت، فلسفه حیات و ممات، فلسفه احکام و افعال و... حاکی از عمق دانش علمی همراه با مجموعه‌ای از گزاره‌های خلاقانه و هوشمندانه است که حضرت از آنها برای پرورش حکیمانه و پرهیزکارانه انسان مسلمان و حیات بخشی به جامعه اسلامی، ایراد کردند.
🔸علاوه بر شأن تبیینی مذکور؛ فاطمه به عنوان مظهر "ام ابیها" با اتخاذ راهبردهای شش گانه برای نسل‌های آینده - از فردای شهادت تا افق ظهور - مصداق کامل ایفای نقش مادری است. به گونه‌ای که فرزندان او "از حسن تا حسین و از حسین تا رضا و از رضا تا مهدی" علیهم السلام در تمام شئون عقلانی، انسانی و اجتماعی و سیاسی؛ "حق رهبری، سیادت، هدایت" و به تعبیر بهتر "حق ولایت و امامت" بر نسل بشر و به ویژه جامعه ایرانی - اسلامی دارند.
🔸نقش آفرینی اجتماعی حضرت فاطمه (س) متأثر از شرایط زمان، مکان و زمینه تحولات دینی، اجتماعی و سیاسی در حال وقوع بود. این تحولات خبر از یک دوره گذار انحرافی می‌داد که در آن غاصبان در حال طراحی مدل "مدینة السقیفه و مدینة الخلیفه" به عنوان جایگزین الگوی "مدینة النبی و مدینة الولی" بودند. مهمترین جلوه‌های کنشگری حضرت زهرا (س) در چنین دوره‌ای عبارت‌اند از:
🔅 اولا. کنش گفتمانی مبتنی بر جداسازی روایت جامعه نبوی از روایت جامعه خلافتی بود. به گونه‌ای که غاصبان قدرت و شیوه‌های غصب حکومت را تا پایان تاریخ با چالش مشروعیت مواجه نمود.
🔅ثانیا. کنش اجتماعی مبتنی بر وجاهت علمی و معنوی بود. به گونه‌ای که الگوی نهضت‌های روشنگرانه در جامعه اسلامی شد. اوج تجلی این نقش در نهضت عاشورا به تصویر کشیده شد.
🔅ثالثا. کنش سیاسی او مبتنی بر راهبردهای بدیع مانند؛ مطالبه، مجاهده، مخاطبه، محاکمه، متضافره و مخاتفه بود که علاوه بر مقابله با سیاست‌های اعمالی صاحبان قدرت، مبدأ مقاومت فعال و پایدار برای آیندگان شد.
♻️ فرااستناط راهبردی
مهمترین دستاورد "اندیشه سیاسی حضرت فاطمه الزهرا سلام الله علیها و مبتنی بر منظومه‌ی ولایت و امامت" ارائه "الگوی جهاد کبیر" در دوره گذار جامعه اسلامی است.
حضرت توانست با تکیه بر رویکرد قرآنی "مدیریت کوثری" که مبتنی است بر مؤلفه‌های "دین دانی"، "دین داری"، "دین‌یاری" و "دین بانی" در برابر رویکرد "مدیریت تکاثری" که مبتنی است بر مؤلفه‌های "وهمیه"، "غضبیه"، "شهویه" و "قهریه"، ضمن ارائه گفتمان مستحکم در ساحت نظر و الگوی از مقاومت پایداری در ساحت عمل را به نمایش بگذارد. والسلام
✍️#️احمد_باقری_مزینانی استادیار دانشگاه/ بازنویسی شده ۵ دی‌ماه ۱۴۰۲ه.ش/.
💎 کانال ایتا #راه_نگار
🆔https://eitaa.com/rahnegar1401
#منظومه_ولایت_امامت
#مدیریت_کوثری_فاطمی
#دین‌دانی_دین‌داری_دین‌یاری_دین‌بانی
#مدیریت_تکاثری_سقیفی
#وهمیه_غضبیه_شهویه_قهریه
✍️«مکتب فاطمی؛ الگوی برای کنشگری متعهدانه» (بررسی راهبردهای سیاسی حضرت فاطمه زهرا (س) در منظومه معرفتی ولایت و امامت)
💎 بخش سوم. راهبردهای سیاسی حضرت فاطمه زهرا (س)
💠 گفتار اول: قیام برای استحکام دستگاه معرفتی ولایت و الگوی حکمرانی غدیر
🔸نام فاطمه از منظر مفهومی و محتوایی می‌تواند بازتاب دهنده چند معنا باشد:
۱. جدا شده از هرناپاکی به سبب عصمت؛
۲. جدا کننده طهارت از نحوست؛
۳. جدا کننده عقلانیت از جهالت؛
۴. جدا کننده ولایت از خلافت؛
۵. جداکننده عدالت از ظلمت؛
۶. جدا کننده فطرت پاک سرشت از غریزه دنیا طلب.
🔹از منظر «زیرساختی اندیشه سیاسی حضرت فاطمه الزهرا» (س) دارای پنج متغیر اصلی است. به تعبیر دیگر مبانی اندیشه حضرت بر پنج رکن محوری استوار است. این پنج رکن عبارت‌اند از:
🔅اول. «رحامت فاطمی»: حضرت زهرا (س) در «ساحت مادی»، به واسطه پیوند نسبی با پدر بزرگوارشان رسول مکرم اسلام (ص) از یک سو و به واسطه پیوند سببی با امیرالمومنین و شان مادری برای سایر ائمه از امام حسن و امام حسین و فرزندانش تا امام عصر علیهم السلام از سوی دیگر، حلقه اتصال نبوت و وصایت و واسطه تداوم ولایت و امامت است. بنابراین منظور از رحامت فاطمی، استحکام و تسکین جامعه ایمانی به مثابه خانواده بزرگ از طریق اتصال مودت آمیز وصایت و ولایت با نبوت است. با این اوصاف حضرت زهرا (س) سرچشمه «خانواده کوثری» است.
🔅دوم. «دین دانی فاطمی»: اندیشه حضرت زهرا (س) در «ساحت عقلانی»، مبتنی بر فهم و ادراک تمام و کمال فلسفه ایجاد، تثبیت و تدوام معارف اسلامی و بازشناسی و بازفهمی حقایق توحیدی از پیرایه‌های غیرتوحیدی و خرافی است. بنابراین هدف ایشان توسعه آگاهی، معرفت اصول و احکام مکتب توحیدی از یک سو و زدودن پیرایه‌های جاهلانه و متعصبانه از چهره اسلام ناب محمدی (ص) از سوی دیگر است.
🔅سوم. «دین داری فاطمی»: سلوک اخلاقی حضرت زهرا (س) در «ساحت معنوی»، مبتنی بر بندگی محض و مخلصانه در برابر ذات توحیدی و اجرای احکام الهی در زندگی فردی، در عین برخورداری از مقام ولایت و عصمت است. بنابراین هدف ایشان کسب رضایت خداوند از طریق اخلاص در عمل است که منجر به ارائه «الگوی انسان صالح» برای جامعه بشری شده است.
🔅چهارم. «دین یاری فاطمی»: سلوک فرهنگی و تربیتی حضرت در دوره حضور پیامبر اکرم (ص) به دلیل قرار گرفتن در ذیل شخصیت پدرشان، اتخاذ سیاست سکوت اجتماعی و خاموشی سیاسی و تمرکز بر «ساحت فرهنگی» و تربیت فرزندان خود و توانمندسازی فکری و دینی زنان مدینه النبی بود. با این وجود حضرت زهرا (س) در مقام ام ابیها، حامی عاطفی رسالت پیامبر و در مقام ام الائمه، تربیت جانشینان پیامبر با هدف تداوم جریان رسالت بود.
🔅پنجم. «دین بانی فاطمی»: سلوک رفتاری حضرت پس از رحلت پیامبر اعظم و در «ساحت اجتماعی - سیاسی» صیانت از دین توحیدی است که برای دفاع از ارزش‌های الهی به ویژه امامت و ولایت در شرایط فتنه گون عملیاتی می‌شود. بنابراین آن حضرت در تلاش است وضعیتی ترسیم کند تا امت اسلامی بتواند با تمسک به آن و درس آموزی از الگوی مطرح شده از طریق «باطل گریزی»، زمینه «حق گرایی» را در جامعه دینی نهادینه کند.
♻️ یافته راهبردی
🔹اسم مبارک و رسم مطهر حضرت فاطمه الزهراء سلام الله علیها، به‌عنوان حجت کبری الهی و الگوی انسان کامل در زیست انسانی و جامعه ایمانی بر مبنای «حیات کوثری» است. به همین سبب هدف نهایی آن حضرت از قیام، «استحکام بینش حکیمانه و تعمیق منش مومنانه در محبان و پیروان» اهل البیت برای حمایت از الگوی حکمرانی ولایت در غدیرخم است. بنابراین کنشگری فاطمه مبتنی بر «ارکان رحامت، دین‌دانی، دین‌داری، دین‌یاری و دین‌بانی» عینیّت پیدا نمود تا «الگوی تحول اجتماعی در تمام عصرها و عرصه‌ها» باشد.
️ ادامه دارد...
✍️#️احمد_باقری_مزینانی استاد دانشگاه/ بازنویسی شده ۲۹ آذرماه ۱۴۰۳ه.ش/.
💎 کانال ایتا #راه_نگار
🆔https://eitaa.com/rahnegar1401
#فاطمه_زهرا_استحکام_معرفتی
#دین‌دانی_دین‌داری_دین‌یاری_دین‌بانی
#حیات_کوثری_حکیمانه_مومنانه
✍️«مکتب فاطمی؛ الگوی برای کنشگری متعهدانه» (بررسی راهبردهای سیاسی حضرت فاطمه زهرا (س) در منظومه معرفتی ولایت و امامت)
💠 گرفتار پایانی. «کنش و کنشگری معطوف به هدف متعالی»
🔸وجود معارف بنیادین دینی در محتوای خطبه فدکیه حضرت فاطمه الزهرا سلام الله علیها مانند: فلسفه توحید و خلقت، فلسفه نبوت و امامت، فلسفه حیات و ممات، فلسفه احکام و افعال و... حاکی از عمق دانش علمی همراه با مجموعه‌ای از «گزاره‌های خلاقانه و هوشمندانه» است که حضرت از آنها برای «پرورش حکیمانه و پرهیزکارانه» انسان مسلمان و حیات بخشی به جامعه اسلامی، ایراد کردند.
🔸علاوه بر شأن تبیینی مذکور؛ فاطمه به عنوان مظهر «ام ابیها» با اتخاذ «راهبردهای شش گانه برای نسل‌های آینده» - از فردای شهادت تا افق ظهور - «مصداق کامل ایفای نقش مادری» است. به گونه‌ای که فرزندان او «از حسن تا حسین و از حسین تا رضا و از رضا تا مهدی علیهم السلام» در تمام شئون عقلانی، فطری، اجتماعی و سیاسی؛ «حق رهبری، سیادت، هدایت» و به تعبیر دیگر «حق ولایت و امامت» بر نسل پیامبر، بشر و به ویژه جامعه ایرانی - اسلامی دارند.
🔸نقش آفرینی اجتماعی حضرت فاطمه (س) در دوره زیست مادی، متأثر از شرایط زمان، مکان و زمینه تحولات دینی، اجتماعی و سیاسی در حال وقوع بود. این تحولات خبر از یک «دوره گذار انحرافی» می‌داد که در آن غاصبان در حال طراحی مدل «مدینة سقیفی و مدل حکمرانی خلیفی» به عنوان جایگزین الگوی «مدینة النبوی و الگوی حکمرانی غدیری» بودند.
مهمترین «جلوه‌های کنشگری حضرت فاطمی» در چنین دوره‌ای عبارت‌اند از:
🔅 اولا. کنش گفتمانی مبتنی بر جداسازی روایت جامعه نبوی از روایت جامعه خلافتی بود. به گونه‌ای که غاصبان قدرت و شیوه‌های غصب حکومت را تا پایان تاریخ با چالش مشروعیت مواجه نمود.
🔅ثانیا. کنش اجتماعی مبتنی بر وجاهت علمی و معنوی بود. به گونه‌ای که نقشه‌راهی برای نهضت‌های روشنگرانه در جامعه اسلامی شد. اوج تجلی این نقش در نهضت عاشورا به تصویر کشیده شد.
🔅ثالثا. کنش سیاسی او مبتنی بر راهبردهای بدیع بود. راهبردهای مطالبه، مجاهده، مخاطبه، محاکمه، مباهله و مخاتفه که علاوه بر مقابله با سیاست‌های اعمالی صاحبان قدرت، مبدأ مقاومت فعال و پایدار برای آیندگان شد.
♻️ فرااستناط راهبردی
مهمترین دستاورد «مکتب فاطمی؛ برخوردارای از اندیشه سیاسی حضرت فاطمه الزهرا سلام الله علیها و مبتنی بر منظومه‌ی ولایت و امامت» و ترسیم و تثبیت «الگوی جهاد کبیر» در دوره گذار جامعه اسلامی است.
حضرت توانست با تکیه بر نظریه قرآنی «مدیریت کوثری» که مبتنی است بر مؤلفه‌های «دین دانی»، «دین داری»، «» و «دین بانی» در برابر دیدگاه «مدیریت تکاثری» که مبتنی است بر مؤلفه‌های «وهمیه»، «غضبیه»، «شهویه» و «قهریه»، ضمن ارائه گفتمان مستحکم در ساحت نظر و الگوی از مقاومت پایداری در ساحت عمل را به نمایش بگذارد. والسلام
✍️#️احمد_باقری_مزینانی استاد دانشگاه/ بازنویسی شده ۷ دی‌ماه ۱۴۰۳ه.ش/.
💎 کانال ایتا #راه_نگار
🆔https://eitaa.com/rahnegar1401
#منظومه_ولایت_امامت
#مدیریت_کوثری_فاطمی
#دین‌دانی_دین‌داری_دین‌یاری_دین‌بانی
#مدیریت_تکاثری_سقیفی
#وهمیه_غضبیه_شهویه_قهریه