🔘 حقوق بشر؛فناوری سیاسی غرب یا موازین فطری و طبیعی؟
📌دکتر باقر انصاری در گفتوگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛
🔖 مشکلی که ما بعضاً با نظام بینالمللی حقوق بشر داریم، این است که به آن نگاهی صفروصدی میکنیم. به هر حال نظام بینالمللی حقوق بشر برای خود یک ماشین و سیستمی دارد و ما این سیستم را بهطور کامل نمیشناسیم.
🔖حقوق بشر چیزی نیست که ما تنها با یک مطالعه و برداشت اجمالی بتوانیم از عهدۀ آن بربیاییم و بفهمیم که حقوق بشر دقیقاً چهکارهایی انجام میدهد. نگاهی که ما مثل بسیاری از کشورهای دیگر به حقوق بشر داریم، جهات خوشبینانه و بدبینانه دارد.
🔖 نگاه بدبینانه این است که میگویند حقوق بشر در حد یک فناوری سیاسی است و علیه بعضی کشورها قابلیت استفاده دارد و در نتیجه، نهایت تلاش خود را میکنند که این فناوری سیاسی خنثی شود تا علیه خودشان استفاده نشود بلکه بتوانند علیه دیگران از آن استفاده کنند.
🔖 در نگاه خوشبینانه بحث این است که نهایت حرف حقوق بشر این بوده که دولت با مردم خود در نهایت احترام رفتار کند و آزادی آنان را رعایت کند و تبعیض را از میان بردارد. اگر نگاه اینگونه باشد، دولت این موارد را میپذیرد، به آن عمل میکند و برای آن هم سازوکار تعیین میکند.
#ماهنامه
#رویش_اندیشه
#باقر_انصاری
🌐 @rouyeshandisheh
🔘 چالشهای حقوق بشری؛ چالشهایی سیاسی میان کشورهای مختلف است
📌 دکتر باقر انصاری در گفتوگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛
🔖 در سطح بینالمللی، نهادهای ناظر بر حقوق بشر دو دسته هستند: نهادهای سیاسی و نهادهای ترافعی. مثلاً کمیتۀ حقوق بشر یک نهاد ترافعی است و اشخاصی که آنجا هستند، از جانب خودشان حرف میزنند. اما شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل یک نهاد سیاسی است.
🔖 چه توقعی میتوان از این نهاد سیاسی داشت؟ نمایندگان دولتها بر اساس منافع و مصالح خودشان تصمیم میگیرند و بعضاً کانادا و آمریکا و اتحادیۀ اروپا به آنها فشار میآورند و لابیهایی با یکدیگر دارند.
🔖 عملاً نگاه میکنیم و میبینیم که فلان کشور در زمینۀ حقوق بشر دهها برابر از ما بدتر است و بسیاری بدیهیات حقوقی را ندارد و رعایت نمیکند. اما به آن کشور هیچ اعتراضی نمیشود و اصلاً آن را محکوم نمیکنند.
🔖 اما درمورد کشور ما دائماً گزارش و ایراد و اعتراض گرفته میشود و اصلاً برای این کار گزارشگر ویژه انتخاب شده و مأموریت او هم دائماً ادامه پیدا میکند. لذا بیشتر این چالشها، چالشهایی سیاسی از جانب ما و طرف مقابل است.
🔖 اعتقاد من بر این است که بههیچوجه آمریکا و انگلستان و حتی کشورهایی مثل عربستان دوست ندارند که کشور ما در زمینۀ حقوق بشر وجهۀ خوبی داشته باشد. بنابراین هرچقدر که ما بهانه به دست آنها بدهیم، به نفع خواستۀ آنهاست.
#ماهنامه
#رویش_اندیشه
#باقر_انصاری
🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 دو برداشت مختلف از حقوق بشر اسلامی
📌 دکتر باقر انصاری در گفتوگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛
🔖 از مفهوم حقوق بشر اسلامی برداشتهای مختلفی ارائه شده است و برخی از اشخاص، نویسندگان و رجال سیاسی و دینی ما وقتی که کلمۀ حقوق بشر اسلامی را به کار میبرند، منظورشان این است که ما یک سری حقهای بشری داریم که مبنا و منشأ آنها اسلام و منابع اسلامی است و کاری به حقوق بشر بینالمللی که اصطلاحاً به آن حقوق بشر غربی گفته میشود، ندارند.
🔖 از نظر این اشخاص، ما حقوق بشر اسلامی داریم و در نتیجه با اصطلاح حقوق بشر بینالمللی میانۀ خوبی ندارند و خود را بینیاز از این میدانند که بروند و مطالعه کنند که دقیقاً این حقوق بشر بینالمللی به چه معنا است.
🔖 در معنای دوم حقوق بشر اسلامی که ما به کار میبریم، در واقع همان حقوق بشر بهمفهوم مصطلح بینالمللی است؛ اما حقوق بشری که از فیلتر اسلام عبور کرده باشد. به هر حال خود نظام بینالملل حقوق بشر یک انعطافها و تکنیکهایی را باقی گذاشته که فرهنگها و کشورهای مختلف بتوانند آن اقتضائات تمدنی اخلاقی و فرهنگی خودشان را در عین رعایت حقوق بشر حفظ کنند.
🔖 از این منظر میشود گفت که خروجی آن چیزی که از فیلتر اندیشههای اسلامی این اشخاص عبور میکند، حقوق بشری میشود که موردتأیید اسلام است.
#ماهنامه
#رویش_اندیشه
#باقر_انصاری
🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 وظیفۀ مهم هر دولت پیگیری نقض حقوق بشر شهروندان خود است
📌 دکتر باقر انصاری در گفتوگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛
🔖 اگر شما به کل هنجارهای حقوق بشر دقت کنید، میبینید هدف این است که دولتها حقوقی که برای افراد در نظر میگیرند را رعایت کنند.
🔖 پس اگر قرار است در ایران حقوق بشر رعایت شود، تنها دولت جمهوری اسلامی باید این کار را بکند. اگر قرار است در عراق حقوق بشر رعایت شود، تنها دولت عراق باید آن را رعایت کند و همین طور در سایر کشورهای اسلامی.
🔖 بنا نیست که آمریکا در جمهوری اسلامی ایران مرتکب نقض حقوق بشر شود. اگر هم چنین کاری میکند، وظیفۀ دولت ماست که از حقوق مردمی که داخل کشور هستند و قربانی این نقض شدند، حمایت کند.
🔖 بنابراین نقض حقوق بشر در وهلۀ اول یا از جانب بخش خصوصی و یا از جانب خود دولت صورت میگیرد؛ یعنی یا مستقیم انجام میشود و یا غیرمستقیم. در هر دو فرض، دولت مکلّف است که این نقض را موردپیگرد قرار دهد و شیوۀ جبران مناسبی را برای آن در نظر بگیرد. اگر این کار را انجام ندهد، در مرحلۀ بعدی نوبت میرسد به اینکه من نسبت به نقض حق خودم در مراجع حقوق بشری تظلمخواهی کنم.
#ماهنامه
#رویش_اندیشه
#باقر_انصاری
🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 هر نظام منطقهای ذیل یک نظام جهانی معنا پیدا میکند
📌 دکتر باقر انصاری در گفتوگو با ماهنامۀ رویش اندیشه؛
🔖 اگر کشورهای اسلامی بخواهند نظامهای منطقهای ایجاد کنند باید به این نکته توجه داشته باشند که هر نظام منطقهای ذیل یک نظام جهانی معنا پیدا میکند. تا زمانی که نهادهای بینالمللی اینها را تأیید نکنند و قبول نداشته باشند، راه به جایی نخواهند برد. بهخاطر همین منشور اولیۀ حقوق بشر بیشتر از اعلامیۀ قاهره موردتوجه واقع شده است.
🔖 من شخصاً نه امیدی به این اعلامیۀ قاهره دارم و نه به اعلامیۀ جدیدی که قرار است تهیه شود و واقعیت هم این است که عصر اعلامیهنویسی دیگر گذشته و حداقل مربوط به نیمقرن پیش است. اگر در حال حاضر اقداماتی هم انجام میشود، برای این است که در یک منطقۀ خاصی حمایتهای بیشتر و جدیتری داشته باشد و یا برای این است که کنوانسیونی را تدوین کنند که آن اعلامیه، پیشدرآمدی برای آن کنوانسیون باشد.
🔖 اما هنوز در میان کشورهای اسلامی چنین قصدی دیده نمیشود که یک ائتلاف جدی و ارادهای جدی حاصل شود تا بخواهند سازوکارهای حقوق بشری و مکانیزم خاصی ایجاد کنند و بهنظر من این چیزی است که تنها روی کاغذ خواهد ماند و اثر خاصی نخواهد داشت.
#ماهنامه
#رویش_اندیشه
#باقر_انصاری
🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 چالشهای ستاد حقوق بشر قوۀ قضائیه در ایران
📌 دکتر باقر انصاری در گفتوگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛
🔖 ستاد حقوق بشر به این دلیل در قوۀ قضائیه ایجاد شد که بیشترِ ایرادهای حقوق بشری علیه ما در قوۀ قضائیه بوده و لذا چنین نهادی در قوۀ قضائیه پدید آمد تا خودش به این ایراد و اشکالهایی مثل بازداشت و شکنجه پاسخ دهد.
🔖 نکته این است که آیا ستاد حقوق بشر میتواند تصویری از حقوق بشر را بهصورت ملّی در کشور منعکس کند؟ مثلاً آیا میتواند بگوید که در وزارت فرهنگ و ارشاد، وزارت بهداشت و وزارت کار وضعیت چگونه است؟ بهنظر من این ستاد چنین ظرفیتی ندارد.
🔖 نکتۀ دوم این است که ستاد حقوق بشر در کشورهای دیگر یک نهاد ملّی است. وقتی صحبت از نهاد ملّی میشود، باید اشاره کرد که نهاد ملّی یک ترکیب خاصی غیر از دولت دارد؛ یعنی ستاد حقوق بشر ما اینقدر در اطراف خود دوربین و نهادها و تشکیلات آنچنانی گذاشته و تردد افراد در آنجا با مشکلات زیادی همراه است که تنها افراد خاص با دیدگاههای خاصی میتوانند جلسه داشته و با اعضای آن حشرونشر داشته باشند.
🔖 بنابراین توفیقی هم که تابهحال در زمینۀ حقوق بشر داشته این بوده که مرتب میرود و میگوید که ما این قانون را داریم و قانون اساسی ما چنین گفته و شریعت ما هم این را گفته و ما این طرح را در مجلس داریم و در حوزۀ سلامت و یارانه چنین کردیم. نهادهای بینالمللی هم از یک طرف از این کارها استقبال میکنند که چه قانون اساسی خوبی دارید و از یک طرف دیگر هم ایراد میگیرند که چرا آن را رعایت نمیکنید.
#فصلنامه
#رهیافت_اندیشه
#باقر_انصاری
🌐 @rahyaft_andisheh