eitaa logo
فصلنامه رهیافت اندیشه
588 دنبال‌کننده
749 عکس
8 ویدیو
10 فایل
🔖تحلیل و پاسخ‌یابی مسائل اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، حقوقی و... در چهارچوب اندیشه اسلامی 🔖گفت‌وگوهای چالشی با اساتید و صاحب‌نظران 🔖بهره‌گیری از یادداشت‌های مسئله‌محور پژوهشگران و نویسندگان ارتباط با ادمین: @admin_rahyaftandisheh تبادل: @rahyaft_t
مشاهده در ایتا
دانلود
🔘 تورم موجود در جامعۀ ما تورم فشار هزینه است 📌 دکتر حسین درودیان در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 وقتی صحبت از تورم و نقدینگی می‌شود، تفسیر متعارف این است که پول دست مردم زیاد می‌شود و آن‌ها هم با آن اقدام به خرید می‌کنند یا مثلاً سرمایه‌گذاری می‌کنند. به هر حال این‌ها باعث می‌شود که روی قیمت کالا فشار بیاید. 🔖یعنی مثلاً اگر این لپ‌تاپ گران می‌شود، به‌خاطر این است که مردم در حال حاضر آن را بیشتر می‌خرند و چون موجودی آن تقریباً امری ثابت است، قیمت آن بالا می‌رود. دربارۀ بقیۀ کالاها هم به همین ترتیب است. بنابراین تعبیر اثرگذاری نقدینگی و فشار تقاضا این است. 🔖 اما تورم‌زایی تیپ نقدینگی در جامعۀ ما این‌گونه می‌شود که به بازارهای دارایی حمله می‌کند، قیمت‌های دارایی جهش می‌کند و بعداً جهش قیمت دارایی روی قیمت کالاها و خدمات تخلیه می‌شود. در حالی که همچنان قدرت خرید مردم خراب است و نمی‌توان این را نوعی فشار تقاضا تلقی کرد. به عبارت دیگر مثلاً اگر لپ‌تاپ گران می‌شود، به دلیل بالارفتن نرخ ارز است؛ نه اینکه چون مردم بیشتر می‌خرند. باید گفت که این تورم، تورم فشار هزینه است. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 مهار تورم نیازمند اصلاح کلی اقتصاد ایران است 📌 دکتر حسین درودیان در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 مهار تورم نیازمند اصلاح کلی اقتصاد ایران است. البته بینش متعارف با این حرف مخالف است؛ چراکه تورم مسئله‌ای است که جدای از بخش حقیقی می‌توان آن را مهار کرد. ولی در تفسیر ما به‌نظر مهار تورم جز با احیای مشهود در اقتصاد حاصل نمی‌شود. 🔖تورم محصول ناترازی‌ها، عیوب و کسری‌های مختلفی است که در جاهای مختلف وجود دارد. در‌واقع تورم مکانیزمی تعدیل‌کننده است. اینکه می‌گوییم تورم تک‌رقمی توصیه‌شدنی نیست، یعنی وقتی شما آن مسائل را دارید و نمی‌گذارید از طریق تورم این مسئله تعدیل شود، مطمئن باشید جای دیگری با نرخی تصاعدی در حال انباشت است. 🔖 بنابراین تورم ایران ناشی از افت و افول کلی اقتصاد ایران است. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 تورم در کشورهای پیشرفته پدیده‌ای تقاضایی است 📌 دکتر حسین درودیان در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 در کشورهای پیشرفته هرچقدر اقتصاد، امروزی‌تر و پیشرفته‌تر می‌شود، تورم به‌سمت یک پدیدۀ‌ تقاضایی حرکت می‌کند. ضمن اینکه عرضه به بلوغ کافی رسیده و می‌تواند انعطاف کافی را از خودش نشان دهد. 🔖همچنین اقتصاد هم به‌ویژه در طرف تولید یا در اشتغالِ کامل است یا در مرز اشتغالِ کامل است؛ به‌عبارت دیگر بنیان تولیدی اقتصاد تکمیل شده است. منظور از بنیان تولیدی این است که طرف عرضه عمدتاً در کنترل کمپانی‌های بزرگ و بالغ با توان سازماندهی قوی و با درجۀ عالی از نوآوری و دانش از حیث فناورانه و کیفیت است. 🔖 در چنین اقتصادی، مسئلۀ قیمت‌ها مسئلۀ تقاضاست؛ یعنی در حالت عادی چیزی به نام انقطاع‌های سمت عرضه و محدودیت‌های هماهنگی وجود ندارد. این مورد هم به فشار تقاضا بستگی دارد و طرف تقاضا نیز وضعیت همواری دارد؛ یعنی می‌توان وضعیت آن را با متغیری مثل نرخ سود بانکی یا همان نرخ بهره تنظیم و مدیریت کرد. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 ابرتورم پدیده‌ای اجتماعی است 📌 دکتر حسین درودیان در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 آن چیزی که ما از ابر تورم می‌فهمیم، تورم‌های نجومی است؛ یعنی به‌گونه‌ای که در فاصلۀ کوتاهی قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند و کار به‌جایی می‌کشد که دیگر مبادلات مختل می‌شود. 🔖به‌طور کل ابر تورم پدیده‌ای اقتصادی نیست؛ بلکه بیشتر پدیده‌ای اجتماعی است؛ یعنی برمی‌گردد به ازهم‌گسیختگی روابط اجتماعی که انعکاس آن به شکل تورم می‌شود؛ مثلاً کشورهایی مثل ونزوئلا و زیمبابوه که دچار فروپاشی اجتماعی شدند. البته بحث علّیت و هم‌زمانی همچنان پابرجاست؛ ولی تفسیر من این است که چون دچار فروپاشی اجتماعی می‌شوند، انعکاس آن‌ها در حوزۀ پول و قیمت، ابر تورم می‌شود. 🔖 بنابراین ابرتورم زمانی به وجود می‌آید که در این مسئله وجه اجتماعی و سیاسی پیدا شود. البته ممکن است پله‌پله به آنجا برسد و در‌نهایت به این مسئله منتهی شود. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 بالا نگه‌داشتن دستمزد در راستای نوعی تعادل در چرخۀ اقتصاد 📌 دکتر حسین درودیان در گفت‌وگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛ 🔖 گاهی در چرخه‌ای بالا نگه‌داشتن دستمزد می‌تواند تعادل خوبی را حفظ کند یا تعادل بد به وجود نیاورد. 🔖 به این معنی که وقتی مثلاً بنگاه باید به نیروی کار دستمزد خوبی بپردازد و این خیلی کاهش پیدا نکرده است، قدرت خرید نیروی کار بیشتر می‌شود و این قدرت خرید نیروی کار دوباره می‌آید و صرف خرید کالاها و خدمات می‌شود. 🔖 یعنی کالاها و خدمات را همان بنگاه‌هایی تولید می‌کند که چرخۀ اقتصادی در آن‌ها به تعادل می‌رسد. درست است که برای کارفرما و کارآفرینی که دستمزد زیادی می‌دهد، به‌عنوان هزینه تلقی می‌شود، اما وقتی این قضیه را در سطح کلان نگاه می‌کنید، می‌بینید که این دوباره به شکل درآمد به آن فرد برمی‌گردد که البته این امر انعکاسی به سطح نقدینگی پیدا می‌کند و بحث درون‌زایی پول و نقدینگی این‌گونه شکل می‌گیرد که این انفعال هم باعث رشد نقدینگی در اقتصاد می‌شود. 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 اولویت حفظ دارایی موجود بر توسعه و سرمایه‌گذاری در فضای تورمی 📌 دکتر حسین درودیان در گفت‌وگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛ 🔖 در اوضاعی که قیمت‌ها بالا رفته و تولیدات هم بیشتر شده و به پول بیشتری نیاز است و سیاست‌گذار اجازه نمی‌دهد پول متناسب به‌وجود بیاید، به این امید که بتواند جلوی تورم را بگیرد، جلوی تورم گرفته نمی‌شود. 🔖 درنتیجه قحطی در پول و فشار به شبکۀ بانکی ایجاد می‌شود و بسیاری از تقاضاهای اعتباری اجابت نمی‌شود. لذا با توجه به سیاست‌های اعمالی، ظرفیت اعتباری در کشور به وضوح تنزل پیدا کرده و اگر از حیث تجویزی و قضاوت ارزشی بخواهیم چیزی بگوییم، واقعیت این است که در چنین موقعیتی بهتر است تسهیلات بانکی بیشتر به‌سمت سرمایه در گردش سوق پیدا کند. 🔖 در چنین فضایی که تورم بالایی وجود دارد و رشد نقدینگی جا مانده، ممکن است گردش کسب‌و‌کارهای موجود، تولیدات موجود، بخش‌های موجود و بنگاه‌های موجود مختل شود و باید اولویت را بر این گذاشت که این امور مختل نشود؛ چه برسد به اینکه بخواهید فکر سرمایه‌گذاری و توسعه و گسترش باشید؛ یعنی طبعاً حفظ آن چیزی که دارید، نسبت‌به توسعه و گسترش اولویت پیدا می‌کند. 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 وضعیت ایده‌آل در ضد تورمی‌شدن صنعت نفت و گاز 📌 دکتر حسین درودیان در گفت‌وگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛ 🔖 ما زمانی می‌توانیم تأمین مالی صنعت نفت و گاز و تولید آن را به‌عنوان نیروی ضد تورمی تلقی کنیم که محصولی که از اینجا به‌دست می‌آید، محصولی بازارپذیر باشد؛ یعنی در بازار بیاید و قیمت پیدا کند. 🔖 این‌گونه بگویم که بخشی از پول و نقدینگی موجود برای خرید آن کالا صرف می‌شود که انگار درست است برای تأمین مالی نقدینگی ایجاد شده؛ ولی در عین حال این کار به عرضۀ محصولی در اقتصاد منجر شده که برای خرید همان محصول صرف می‌شود؛ یعنی خودش چرخه‌ای را شکل داده؛ نه اینکه نقدینگی شکل گرفته که روی سر بقیۀ کالاها و خدمات آوار شود. 🔖 این نقدینگی صرف محصولی شده که از محل همین سرمایه‌گذاری تولید و عرضه شده است. حال منظور من این نیست که دقیقاً همان پول آمده و صرف همین محصول شده باشد. مثلاً ۴۰۰‌هزار میلیارد تومان وارد بخش نفت و گاز شده و بین ذی‌نفعان توزیع شده است؛ ولی لزوماً همین پول متقاضی محصولات این صنعت نیست؛ بلکه منظور، عرضۀ ۴۰۰‌هزار‌میلیارد تومان محصول در بازار است که متقاضیان خاص خود را خواهد داشت؛ به عبارت دیگر انگار از سمتی ۴۰۰‌هزار‌میلیارد تومان تزریق شده و از طرف دیگر ۴۰۰‌هزار‌میلیارد تومان جذب شده است. در این صورت می‌توان گفت که اثر تورمی ندارد و صرفاً اثر تولیدی دارد؛ یعنی رشد اقتصادی را افزایش داده و سرمایه ایجاد کرده است؛ بدون اینکه تورم ایجاد کند.‌ 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 فشار‌گذاشتن بر نقدینگی، کنترل‌ مؤثری بر تورم ندارد 📌 دکتر حسین درودیان در گفت‌وگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛ 🔖 تورم زیاد فعلی - عکس آن چیزی که اقتصاددانان و سیاستگذاران فکر می‌کنند- زاییدۀ نقدینگی و پدیده‌ای اقتصادی نیست که دولت بخواهد با ابزارهای اقتصادی مثل کنترل نقدینگی جلوی آن را بگیرد. 🔖همان طور که در نتایج سیاست‌ها و عملکرد دولت در‌این‌باره مشاهده می‌شود، این تورم با این سیاست‌ها مهار نشده و در اوضاعی که کشور احتمالاً ۵۰‌درصد تورم داشته باشد و رشد نقدینگی هم ۳۵، ۳۶‌درصد ‌شود، فاصلۀ چشمگیری به‌وجود خواهد آمد. 🔖 به عبارت دیگر هرچند دولت بر نقدینگی فشار گذاشته است، چون به خیال من آن تورم از جای دیگری تغذیه می‌شود، این فشار‌گذاشتن بر نقدینگی، کنترل‌کنندۀ مؤثر تورم نیست و تورم همچنان در عدد بالایی باقی می‌ماند. این امر تعادلی را در شبکۀ بانکی رقم می‌زند و تراز حقیقی پول کاهش پیدا می‌کند که این شکاف به‌معنای بالاتربودن تورم از رشد نقدینگی است.‌ 🔖 این قضیه همراه با رشد اقتصادی در سال‌های اخیر تشدید می‌شود. علت اهمیت رشد اقتصادی مثبت در این قضیه به نقش‌آفرینی آن در مصارف پول مربوط می‌شود. تورم و رشد اقتصادی مجموعاً مصارف پول را تعیین می‌کنند؛ یعنی وقتی شما تورم بالا و رشد اقتصادی مثبت دارید و سطح قیمت‌های بالاتر و رشد اقتصادی که اتفاق افتاده، ایجاب می‌کند که پول بیشتری هم به‌وجود بیاید تا اقتصاد بتواند بگردد.‌ 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 موانع و چالش‌های پیش روی سرمایه‌گذاری‌های نفتی 📌دکتر حسین درودیان در گفت‌وگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛ 🔖تصور این است که کشور در حوزۀ نفت در سرمایه‌گذاری‌های جدید با دو مانع و چالش روبه‌رو‌ست؛ یکی چالش‌های فنی و بحث تجهیزات و دانش و... است که در داخل وجود ندارد و دومی نیازمندی به سرمایۀ نقدی ارزی است. 🔖مورد اول یعنی وقتی تجهیزات و ماشین و ابزارآلات داخلی نداریم، باید از خارج از کشور وارد کنیم و واردکردن آن به این معناست که یا باید به شکل سرمایه‌گذاری خارجی باشد یا باید خرید از خارج از کشور باشد که دوباره چالش ما چالش ارز می‌شود. اگر چنین باشد، طبعاً بحث پایۀ پولی و بحث بانک و اموری از این قبیل بلاموضوع است؛ یعنی صورت‌مسئله را جواب نمی‌دهد.‌ 🔖حال دربارۀ پایۀ پولی یا اینکه بانکی تأسیس بشود، اولاً بانک وقتی تأسیس می‌شود، اگر سپرده‌پذیر باشد که منظور همان بانک‌های مرسوم و متعارف است، در آن صورت به لحاظ فنی معنای دقیقی دارد؛ ولی بحث تأمین مالی که بانک‌های موجود انجام می‌دهند، استفاده از پول موجود و جذب منابع مردم نیست. تأمین مالی موجود در‌حقیقت پولی است که بانک ایجاد می‌کند که همان اضافه‌شدن به رشد نقدینگی است. 🔖لذا باید دید که ماهیت پروژه چیست. اگر بازدهی ندارد و برگشت آن به این سادگی نیست، پایۀ پولی برای آن وجاهت پیدا می‌کند؛ هرچند که اثرات آن روی کمیّت‌های پولی خیلی جدی‌تر است و اگر برگشت‌پذیر است و بازدهی ایجاد می‌کند، لازم نیست سراغ پایۀ پولی برویم؛ بلکه می‌توانیم مستقیماً از تأمین مالی بانکی استفاده کنیم. 🌐 @rahyaft_andisheh
🔘 چگونگی تأمین مالی نظام بانکی 📌 دکتر حسین درودیان در گفت‌وگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛ 🔖 در اقتصاد بحثی وجود دارد و خیلی در آن تأکید و اصرار می‌شود که نظام بانکی تأمین‌کنندۀ مالی فعالیت‌های کوتاه‌مدت و سرمایه در گردش است و به اصطلاح مربوط به آن اموری می‌شود که زودبازده است و طرف می‌تواند آن را سریع برگرداند؛ چون ماهیت سپرده‌ها ناپایدار و کوتاه‌مدت است. پس نظام بانکی نباید در تأمین مالی به سراغ پروژه‌های بلندمدت و اساسی و زمان‌دار برود. 🔖 این بحثی است که خیلی روی آن اصرار وجود دارد؛ ولی ما منطق این را درست نمی‌دانیم و همچنین در خیلی از موارد با شواهد و تجربیات برخی کشورها سازگاری ندارد که نظام بانکی داشتند و نظام بانکی آن‌ها هم کاملاً برای پروژه‌های بلندمدت اساسی تأمین مالی انجام می‌داد. 🔖 این بحثی کلی است و حال اینکه موضوع خاص نفت و گاز در اینجا مطرح باشد و ظرفیت نظام بانکی به‌سمت آن برود، این هم باز موضوع مستقلی است که حس می‌کنم این نوع تأمین مالی باید به صنایعی اختصاص پیدا کند که بیشتر وجه کاربردی دارند و درگیری آن‌ها با اقتصاد به لحاظ پیوندهای پسینی و پیشینی آن‌ها قوی‌تر است. 🌐 @rahyaft_andisheh