#در_قرآن ریشه صدق در قرآن 155 بار در 144 آیه و 49 سوره قرآن ذکر شده است. ریخت های مختلف واژگانی با لحاظ گوناگونی اعراب های آنها 60 مورد قرآنی در دایره این ریشه به شمار می آید. مهمترین مشتقات این ریشه در قرآن عبارتست از: صدیق، صادق، اصدق، صدقه، متصدق، تصدیق ترکیب هایی که قرآن در خصوص صدق ذکر می کند، عبارتست از: #قدم_صدق #لسان_صدق #مقعد_صدق #مبوأ_صدق #وعده_صدق #مدخل_صدق و #مُخرج_صدق

#در_قرآن #لسان_صدق 🔰تعبیر «لسان صدق» در قرآن دو مرتبه ذکر شده است. آیاتی که در آنها این تعبیر به کار رفته است، عبارتند از: وَ وَهَبْنا لَهُمْ مِنْ رَحْمَتِنا وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا (مریم/50) و از رحمت خويش به آنها عطا كرديم و ذكر خير بلند آوازهاى به ايشان داديم (ترجمه المیزان) وَ اجْعَلْ لي لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرين (الشعراء/84) و نزد آيندگان نيكنام گردان (ترجمه المیزان) 📍لسان در اینگونه موارد دلالت بر یادی است که مردم از کسی می کنند و اضافه آن به صدق یعنی یاد نیکی که از شخص به عمل می آید. عبارت معادل آن در محاوره روزمره فارسی عبارتست از «ذکر خیر». در اهمیت این موضوع بایسته است به حدیث امیرالمومنین اشاره شود که فرمودند: َ لِسَانُ الصِّدْقِ لِلْمَرْءِ يَجْعَلُهُ اللَّهُ فِي النَّاسِ خَيْراً مِنَ الْمَالِ يَأْكُلُهُ وَ يُوَرِّثُه؛ نام نيكى كه خداوند براى كسى در ميان مردم قرار دهد از ثروت فراوانى كه هم خودش بهره مىگيرد و هم به ارث مىگذارد بهتر و برتر است. (الکافی، ج2، ص154) 📍این دو آیه کاملا با یکدیگر مرتبط هستند؛ حضرت ابراهیم ابتدا از خداوند این درخواست را دارد که خداوندا وی را نام وی را بلندآوازه قرار دهد و خداوند در آیه سوره مریم نوید اجابت دعای او را می دهد. این اجابت هنگامی رخ داد که قرآن می فرماید: «فَلَمَّا اعْتزَلهُم؛ هنگامی که او از مشرکین دور گشت» (مریم/49) 📍درس مهم در این آیات اینست که خداوند در اثر عدم همراهی ابراهیم با جهان شرک و پایداری در راه حق و حقیقت، نام او را در تاریخ پر آوازه ساخت آنگونه ادیان بزرگ آسمانی هر یک به نحوی خود را ادامه دهنده راه ابراهیم بزرگ می خوانند؛ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِمَ وَ إِسْمَاعِيلَ وَ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ الْأَسْبَاطَ كاَنُواْ هُودًا أَوْ نَصَارَى (بقره/140) بنابر این انسان باید در محاسبات خویش، تاریخ ربوبی را مدنظر بگیرد؛ تاریخی که در پس اراده الهی تحقق می یابد و عاقبت از آن متقین است هر چند به حسب عمر ظاهری کوتاه مورد اتهام و تمسخر قرار گیرد. آری؛ ⚜گر خواهی نشوی رسوا، همرنگ حقیقت شو.💎 میرخانی

#در_قرآن #مقعد_صدق 📍تعبیر «مقعد صدق» به معنای قرارگاه راستین تنها یک مورد در قرآن ذکر شده است. در قرآن مجید در آیه آخر سوره قمر آمده است: في مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَليكٍ مُقْتَدِر.(قمر/55) 📍این توصیف یکی از توصیفات والایی است که خداوند برای بهشتیان ذکر کرده است. علت این والایی به خاطر آنست که نهایت قرب را می رساند. خداوند در اینجا از واژه «عند» به معنای نزد استفاده نموده است. این نزدیکی و عندیت در حالی است که برای توصیف خویش از «ملیک مقتدر» استفاده نموده است. ملیک مبالغه برای ملک و پادشاهی است و افزون بر این مبالغه به مقتدر وصف شده است. 💎این عبارت «عند ملیک مقتدر» بیانگر آنست که این افراد در نهایت تکریم مهمانی قرار دارند و هر چه بخواهند، خداوند برای آنان فرو نمی گذارد چرا که هر گونه نعمت و پاداشی در دست قدرت و فرمان اوست که اینان همگی در نهایت تشرف و نزدیکی با وی هستند.💎 📍افاده و بار معنایی عبارت «مقعد صدق» بسته به اینست که ما اضافه این عبارت را از چه سنخ بدانیم؟ برخی آن را اضافه بیانیه و برخی آن را اضافه اختصاصیه برشمرده اند. ✅بر اساس اضافه بیانیه (دربرداشتن معنای «من») معنا چنین است که جایگاه مومنان، جایگاه صدقی است که هیچگونه باطل و بیهودگی در آن راه ندارد؛ تمام آنچه می یابند، همان وعده صدقی است که خداوند در برابر اعمال نیکشان به آنان نوید داده بود. این بار معنایی نظیر آنی است که مومن شهر انطاکیه در برابر وعده صدق الهی گفت: قَالَ يَالَيْتَ قَوْمِى يَعْلَمُون؛ ای کاش قوم من نیز از این وعده های صدق الهی آگاه بودند. (یس/26) علامه طباطبایی در تعمیق این معنا می گوید: قربی که هیچ بعدی در آن نیست و حضوری که در آن هیچ غیبی نیست. (نک:المیزان، ج19، ص89) ✅بر اساس اضافه اختصاصیه (دربرداشتن معنای «ل») معنا چنین است که جایگاه مومنان برآمده از صدق آنهاست. یعنی این پاداش ارزانی و مختص کسانی است که تمام وجود آنها صدق و راستی است؛ بین باور و افعال آنها هیچ دروغ و باطلی راه ندارد. علامه طباطبایی این وجه را هم احتمال عبارت مقعد صدق ذکر کرده و هم سبب تعبیر لسان صدق. (نک:المیزان،ج15، ص286) روایتی که آلوسی از امام صادق علیه السلام در تفسیر خویش نقل می کند، همین معنا را تایید می کند (نک:روح المعانی، ج14، ص95) ✍🏻میرخانی

#در_قرآن #مبوأ_صدق 📍این تعبیر همچون برخی تعابیر گذشته تنها یکمرتبه در قرآن ذکر شده است و آن هم درباره بنی اسرائیل. در سوره یونس چنین آمده است: ⚜وَ لَقَدْ بَوَّأْنَا بَنىِ إِسْرَ ءِيلَ مُبَوَّأَ صِدْقٍ وَ رَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ فَمَا اخْتَلَفُواْ حَتىَ جَاءَهُمُ الْعِلْمُ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضىِ بَيْنهَمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كاَنُواْ فِيهِ يخَتَلِفُونَ(یونس/93) به راستى ما بنىاسرائيل را در جايگاهى [خوش آب و هوا و منطقهاى سرشار از نعمت ها] جاى داديم و به آنان از انواع روزىهاى پاكيزه روزى بخشيديم [ولى آنان در نبوّت موسى و در دين خدا روى به اختلاف آوردند] و اختلاف نكردند مگر پس از آنكه دانش [به حقايق و معارف] براى آنان آمد يقيناً پروردگارت روز قيامت ميان آنان درباره آنچه در آن اختلاف مىكردند، داورى خواهد كرد. (انصاریان)⚜ 📍مبوأ به معنای محل سکونت است که بر این اساس «مبوأ صدق» یعنی منزلگاهی راستین. مراد از «مبوأ صدق» یعنی محل زیستی که از نظر آب و هوا و سایر امکاناتی که برای یک زندگی نیاز است، در آنجا فراهم است. 📍علامه طباطبایی برای همه این هفت ترکیب صدق نکته مشترکی را بیان کرده است. طبق نظرگاه ایشان اضافه صدق به این هفت کلمه مفید این معناست که هر یک از این ها دارای آثار مطلوبی که مورد انتظار هستند، می باشد. مثلا وعده صدق بیانگر یک وعده بایسته و مطلوب است. همچنین مبوأ صدق که بیانگر مکانی است که بایسته یک زیست مطلوب است. (المیزان، ج10، ص120) 📍اینکه این مکان با این توصیفات قرآنی کجاست، بین مفسران اختلاف است؛ برخی آن را سرزمین شام و فلسطین برشمرده اند و برخی دیگر آن را مصر که علامه طباطبایی وجه دوم را رد می کند. (همان) نکته تکمیلی در ذیل این عبارت اینکه برخوردارى از مسکن مناسب، در زمره نعمتهاى الهى و مورد پسند اديان الهى است چرا که خداوند در این آیه آن به عنوان نعمتی بر بنی اسرائیل از سوی خود قلمداد کرده است. ✍میرخانی

#در_قرآن 📌 #وعدالصدق این تعبیر نیز همچون تعابیر گذشته تنها یکمرتبه در قرآن در آیه ذیل آمده است: ⚜أوْلَئكَ الَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنهْمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُواْ وَ نَتَجَاوَزُ عَن سَيِّاتهِمْ فىِ أَصحْابِ الجْنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِى كاَنُواْ يُوعَدُونَ(احقاف/16) اين گونه انسانهايند كه ما بهترين اعمالشان را قبول مىكنيم و از گناهان ايشان هم درمىگذريم آن چنان كه از گناهان اهل بهشت درمىگذريم، و اين وعده صدقى است كه از آغاز خلقت تا به امروز گوشزد انسانها شده است (ترجمه المیزان)⚜ ✳️تعبیر «وعد الصدق» بیانگر آنست که وعده های الهی تخلف ناپذیر است. خلف وعده زمانی رخ می دهد که شخص یا جاهل باشد و نداند که چگونه وعده اش محقق می شود؛ یا فراموشکار؛ یا بخیل و ترس آنکه مبادا چیزی از او دارایی هایش کم شود؛ یا ضعف اعم از ناتوانی در فراهم ساختن مقدمات وعده اش و ضعف عملی که همان سستی و تنبلی است. هیچ یک از اینها در خدای کامل مطلق راه ندارد. ✳️ بنابر این تمام وعده های الهی صادق است نه اینکه تنها برخی از آنها صادق باشد همانگونه که این تعبیر در واقع به صورت موصوف و صفت به شکل «الوعد الصدق» بوده است. ✳️ وعد در اینجا مصدری است که به معنای مفعولی خود یعنی چیزی که وعده داده شده، است. این وعده عبارتست از قبول بهترین اعمال و بخشش گناهان که در پیش از این ذکر شده است؛ اگرچه می تواند ناظر به تمام وعده های الهی در قرآن مجید باشد. ✍ میرخانی

#در_قرآن #مدخل_صدق و #مخرج_صدق ✳️تعبیر «مدخل صدق» و «مخرج صدق» هر دو در کنار یکدیگر در آیه هشتاد سوره اسراء آمده است: ⚜وَ قُل رَّبِّ أَدْخِلْنىِ مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنىِ مخُرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَل لىِّ مِن لَّدُنكَ سُلْطَنًا نَّصِيرًا؛ و همواره بگو پروردگارا مرا با قدمى صدق داخل و با قدمى صدق بيرون كن و به من از جانب خود بصيرت و حجت روشنى كه همواره ياريم كند عطا كن (ترجمه المیزان)⚜ 🔰معنای آیه این است خدایا من در همه شئوون و کارهای و رسالت هایی که بر عهده من است ورود و شروعی صادقانه و نیز خروج و پایانی صادقانه داشته باشم؛ چه کارهایی که از همان ابتدا با ریا، تزویر و مانند آن شروع می شود و چه کارها که در ابتدا صادقانه و خالصانه اما در اثنای آن با غیر صدق همراه می شود و از این رو پایانی غیرصادقانه دارد. 🔰برخی از مفسران معنای گسترده آیه را به زمان هجرت و ورود به مدینه و خروج از مکه (نک: التحریر و التنویر، ج14، ص147) و برخی به هنگام ورد به قبر و خروج از آن در روز قیامت اختصاص داده اند، که وجهی برای این اختصاص نیست. 🔰پیرامون واژگان مدخل و صدق در نظرگاه مفسران نیز دو احتمال است: 1⃣ برخی مُدخل و مُخرج را مصدر به شمار آورده اند (نک: مجمع البیان، ج6، ص671) این احتمال با تمامی معانی سازگار است. 2⃣ برخی دیگر آن دو را اسم مکان برشمرده اند (نک: التحریر و التنویر، ج14، ص147) که بیشتر با دو احتمال معنایی اخیر سازگار است. 👌آنچه در این آیه قابل توجه است، این دو مطلب است: 1⃣ باید در هر عمل راستی تمام وجود شخص را پوشش دهد؛ کلامی بگويد كه باور دارد و عمل می كند و عملى کند كه همان را می گوید و باور دارد. علامه طباطبایی اشاره دارد که این همان مقام صدیقین است و از این همین رو عبارت «اجْعَل لىِّ مِن لَّدُنكَ سُلْطَنًا نَّصِيرًا» یعنی مرا همچون زندگی صدیقین اداره کن. (المیزان، ج13، ص176) 2⃣ شروع نیک به تنهایی مهم نیست؛ مهم تر سرانجام و فرجامی نیک و خیر و به تعبیر مشهور «عاقبت به خیری» است. به همین دلیل آیه پس از ورود صادقانه، سخن از خروج صادقانه نیز گفته است. گو اینکه این مقام صدیقین را تا پایان برای خویش مراقبت نمایم. ✍ م.میرخانی

#در_قرآن #مراتب_صداقت 📍در بخش نخست صداقت در قرآن به تعابیر هفت گانه صدق در قرآن پرداختیم. آن تعابیر عبارت بود از: قدم صدق، لسان صدق، مقعد صدق، مبوأ صدق، وعد الصدق، مدخل صدق و مخرج صدق. https://eitaa.com/rasti1/7 https://eitaa.com/rasti1/12 https://eitaa.com/rasti1/18 https://eitaa.com/rasti1/26 https://eitaa.com/rasti1/61 📍تمامی این تعابیر یک بار در قرآن بکار رفته است مگر تعبیر لسان صدق که یکبار درباره دعای ابراهیم و دیگر درباره اجابت آن بکار رفته است. 💎 آنچه به عنوان چکیده کلام از این هفت تعبیر می توان ذکر کرد، دیدگاه علامه طباطبایی است. ایشان برای همه این هفت ترکیب صدق نکته مشترکی را بیان کرده است. طبق نظرگاه ایشان اضافه صدق به این هفت کلمه مفید این نکته است: هر یک از این ها دارای آثار مطلوبی که مورد انتظار هستند، می باشند؛ با اضافه صدق بر این هفت کلمه، هر آنچه که از مضاف این تعابیر انتظار می رود، در بار معنایی آنها فهمیده می شود. مثلا وعده صدق بیانگر یک وعده بایسته و مطلوب و کامل است. همچنین مبوأ صدق بیانگر مکان مطلوبی به فراخور یک زیست مطلوب است. (المیزان، ج10، ص120) 📌 در این بخش به این مسئله می پردازیم که خداوند متعال صدق را در چه مواردی به کار برده است؟ حیطه کاربست صدق چه مواردی است؟ اولین ساحتی که از شنیدن واژه صدق به ذهن می رسد، راستی در گفتار است؛ آنچه شخص به زبان خویش جاری می سازد، دروغ نیست. یکی از زمینه هایی که صدق در قرآن به کار رفته است، همین صدق در گفتار است. آیات مختلفی اشاره به این مرتبه و نیز اشاره به افراد مختلفی دارد. 1⃣ در این مورد خداوند خودش را از همه کس صادق تر برشمرده است. این مطلب با دو تعبیر متفاوت به صورت استفهام انکاری در سوره نساء بیان شده است؛ در آیه 78 آمده است: ⚜و مَنْ أَصْدَقُ‏ مِنَ اللَّهِ حَديثاً⚜ و در آیه 122 ذکر شده است: ⚜منْ أَصْدَقُ‏ مِنَ اللَّهِ قيلاً⚜ ✳️ در اینجا صدق خداوند به تنهایی بیان شده است اما در برخی دیگر از آیات با ضمیر جمع بیان شده است. عبارت مزبور چنین است: ⚜إنَّا لَصادِقُونَ‏⚜(انعام/146) در مواردى که صیغه جمع به کار برده شده، برخی علت آن را نقش و کارکرد وسایط فیض الهى مانند ملائک در تحقق فعل برشمرده اند. برخى دیگر افاده بزرگی و عظمت مقام گوینده را ذکر کرده اند. با توجه به اینکه آیه شریفه در باره حرمت شحم گاو و گوسفند بر یهودیان است که امری تشریعی می باشد، شاید نظر دوم در علت ذکر صیغه جمع برتر باشد مگر کسی تقریر کند در ابلاغ تشریع نیز فرشتگان نقش ایفا می کنند. @rasti1 2⃣غیر از خداوند متعال که بیان شد، در مواردی دیگر موضوع آیه صدق گفتاری بوده است. از جمله آنها در ذیل سرگذشت قوم لوط در سوره حجر است. هنگامی که آن دو فرشته به صورت دو جوان زیبا نزد لوط آمدند و پیامبر خدا از اعمال زشت قوم خود در هراس بود، آن دو فرشته در دلداری نبی الهی گفتند: ما حامل عذاب الهی هستیم و راست می گوییم. یکی از موارد چهارگانه تعبیر ⚜إنَّا لَصادِقُونَ⚜ اینجاست. 3⃣سومین مورد صداقت در گفتار مربوط به صداقت حضرت عیسی در ادعای نبوت از زبان حواریون است. حواریون به حضرت عیسی گفتند:⚜نريدُ أَنْ نَأْكُلَ مِنْها وَ تَطْمَئِنَّ قُلُوبُنا وَ نَعْلَمَ أَنْ قَدْ صَدَقْتَنا وَ نَكُونَ عَلَيْها مِنَ الشَّاهِدينَ⚜می‌‏خواهيم كه از آن مائده بخوريم تا دلهايمان آرام گيرد و بدانيم كه تو به ما راست گفته‌‏اى و بر آن شهادت دهيم(مائده/113) 🌺 @rasti1 ✍ میرخانی

#در_قرآن #مراتب_صداقت 📍در بخش نخست صداقت در قرآن به تعابیر هفت گانه صدق در قرآن پرداختیم. آن تعابیر عبارت بود از: قدم صدق، لسان صدق، مقعد صدق، مبوأ صدق، وعد الصدق، مدخل صدق و مخرج صدق. https://eitaa.com/rasti1/7 https://eitaa.com/rasti1/12 https://eitaa.com/rasti1/18 https://eitaa.com/rasti1/26 https://eitaa.com/rasti1/61 📍تمامی این تعابیر یک بار در قرآن بکار رفته است مگر تعبیر لسان صدق که یکبار درباره دعای ابراهیم و دیگر درباره اجابت آن بکار رفته است. 💎 آنچه به عنوان چکیده کلام از این هفت تعبیر می توان ذکر کرد، دیدگاه علامه طباطبایی است. ایشان برای همه این هفت ترکیب صدق نکته مشترکی را بیان کرده است. طبق نظرگاه ایشان اضافه صدق به این هفت کلمه مفید این نکته است: هر یک از این ها دارای آثار مطلوبی که مورد انتظار هستند، می باشند؛ با اضافه صدق بر این هفت کلمه، هر آنچه که از مضاف این تعابیر انتظار می رود، در بار معنایی آنها فهمیده می شود. مثلا وعده صدق بیانگر یک وعده بایسته و مطلوب و کامل است. همچنین مبوأ صدق بیانگر مکان مطلوبی به فراخور یک زیست مطلوب است. (المیزان، ج10، ص120) 📌 در این بخش به این مسئله می پردازیم که خداوند متعال صدق را در چه مواردی به کار برده است؟ حیطه کاربست صدق چه مواردی است؟ اولین ساحتی که از شنیدن واژه صدق به ذهن می رسد، راستی در گفتار است؛ آنچه شخص به زبان خویش جاری می سازد، دروغ نیست. یکی از زمینه هایی که صدق در قرآن به کار رفته است، همین صدق در گفتار است. آیات مختلفی اشاره به این مرتبه و نیز اشاره به افراد مختلفی دارد. 1⃣ در این مورد خداوند خودش را از همه کس صادق تر برشمرده است. این مطلب با دو تعبیر متفاوت به صورت استفهام انکاری در سوره نساء بیان شده است؛ در آیه 78 آمده است: ⚜و مَنْ أَصْدَقُ‏ مِنَ اللَّهِ حَديثاً⚜ و در آیه 122 ذکر شده است: ⚜منْ أَصْدَقُ‏ مِنَ اللَّهِ قيلاً⚜ ✳️ در اینجا صدق خداوند به تنهایی بیان شده است اما در برخی دیگر از آیات با ضمیر جمع بیان شده است. عبارت مزبور چنین است: ⚜إنَّا لَصادِقُونَ‏⚜(انعام/146) در مواردى که صیغه جمع به کار برده شده، برخی علت آن را نقش و کارکرد وسایط فیض الهى مانند ملائک در تحقق فعل برشمرده اند. برخى دیگر افاده بزرگی و عظمت مقام گوینده را ذکر کرده اند. با توجه به اینکه آیه شریفه در باره حرمت شحم گاو و گوسفند بر یهودیان است که امری تشریعی می باشد، شاید نظر دوم در علت ذکر صیغه جمع برتر باشد مگر کسی تقریر کند در ابلاغ تشریع نیز فرشتگان نقش ایفا می کنند. @rasti1 2⃣غیر از خداوند متعال که بیان شد، در مواردی دیگر موضوع آیه صدق گفتاری بوده است. از جمله آنها در ذیل سرگذشت قوم لوط در سوره حجر است. هنگامی که آن دو فرشته به صورت دو جوان زیبا نزد لوط آمدند و پیامبر خدا از اعمال زشت قوم خود در هراس بود، آن دو فرشته در دلداری نبی الهی گفتند: ما حامل عذاب الهی هستیم و راست می گوییم. یکی از موارد چهارگانه تعبیر ⚜إنَّا لَصادِقُونَ⚜ اینجاست. 3⃣سومین مورد صداقت در گفتار مربوط به صداقت حضرت عیسی در ادعای نبوت از زبان حواریون است. حواریون به حضرت عیسی گفتند:⚜نريدُ أَنْ نَأْكُلَ مِنْها وَ تَطْمَئِنَّ قُلُوبُنا وَ نَعْلَمَ أَنْ قَدْ صَدَقْتَنا وَ نَكُونَ عَلَيْها مِنَ الشَّاهِدينَ⚜می‌‏خواهيم كه از آن مائده بخوريم تا دلهايمان آرام گيرد و بدانيم كه تو به ما راست گفته‌‏اى و بر آن شهادت دهيم(مائده/113) 🌺 @rasti1 ✍ میرخانی

🌸🌸 🌺 #در_قرآن #مراتب_صداقت 📍 در یادداشت پیشین 📝بیان شد یکی از موارد استعمال صداقت، صداقت در کلام و زبان است. این راستی گفتار در موارد مختلفی ذکر شده است که عبارتند از: 1⃣صداقت خداوند 2⃣صداقت فرشتگان حامل پیام عذاب قوم لوط 3⃣ صداقت حضرت عیسی از زبان حواریون در ادعای نبوت آیات مربوطه به اینها نیز بیان شد اما مصادیق دیگر صداقت گفتاری: 4⃣ادعای صداقت برادران یوسف در دو جریان مختلف. اولین ادعای صداقت برادران یوسف هنگامی بود که با اصرار، یوسف خردسال را با خود به صحرا و دشت🏜 بردند اما بدون یوسف پیش پدر خویش بازگشتند و مدعی شدند که گرگ یوسف را خورد. آنها گفتند هر چند ما راست بگوییم اما تو سخن ما را باور نخواهی کرد؛ ⚜و ما أَنْتَ بِمُؤْمِنٍ لَنا وَ لَوْ كُنَّا صادِقينَ ⚜(یوسف/17) دومین بار زمانی بود که برای گرفتن گندم در ایام قحطی از کنعان به مصر رفته بودند ولی به دلیل پیدا شدن جام دربار 🍸در اثاثشان، آنها مجبور شدند بدون بنیامین پیش پدر خویش بازگردند. وقتی حضرت یعقوب فرزند خویش را غایب دید، بسیار اندوهگین و ناراحت 😔گردید. برادران داستان را برای یعقوب نبی بازگو نمودند و گفتند: پیرامون این داستان می توانی از مردم مصر و کاراوانیانی که با ما همراه بودند، سوال نمایید و بعد با تاکید گفتند: ⚜إنَّا لَصادِقُونَ⚜ ما راست می گوییم (یوسف/82) 💎نکته جالب آنکه در تعبیر اول از «لو» استفاده شده که نشانگر غیرواقعی بودن ادعای آنهاست برخلاف دومین تعبیر که از «إنا» استفاده شده است که نشانگر صدق حقیقی آنهاست. 5⃣ مصداق دیگر کاربست صداقت در مرتبه صداقت گفتاری پیرامون جریان یوسف و زلیخاست. زمانی که یوسف از چنگ زلیخا به سمت درب کاخ فرار 🏃🏻🏃🏻🏃🏻می کرد و زلیخا نیز به دنبال او می دوید، با گرفتن پیراهن یوسف از پشت سر پیراهن وی پاره گشت. پس از گشودن درب به یکباره خود را پیش عزیز مصر دیدند.😳😳 فوری زلیخا با دروغ مدعی خیانت یوسف شد و دست به مظلوم نمایی زد. يوسف در دفاع مقابل دروغ پراکنی های زلیخا گفت: او مرا با اصرار و التماس به سوى خود دعوت كرد. به طور معمول در چنين بزنگاهی صداقت جوان زیبارو مورد تخطئه است تا کلام زن شوهردار و دارای مقام حکومتی. در این میان یکی از راه رسید و محک صداقت گفتار آن دو را چنین گفت: ⚜إنْ كانَ قَمِيصُهُ قُدَّ مِنْ قُبُلٍ فَصَدَقَتْ وَ هُوَ مِنَ الْكاذِبِينَ وَ إِنْ كانَ قَمِيصُهُ قُدَّ مِنْ دُبُرٍ فَكَذَبَتْ وَ هُوَ مِنَ الصَّادِقِينَ⚜اگر پيراهن يوسف از جلو پاره شده باشد، آن زن راست می‌گويد، و يوسف دروغگو است و اگر پيراهنش از پشت سر پاره شده است، آن زن دروغ می‌گويد و يوسف راستگو است. (یوسف/26و27) 6⃣ مصداق آخر در به کار رفتن صدق در مرتبه گفتار مربوط به داستان حضرت سلیمان و غیبت هدهد 🕊است. هنگامی که او دلیل غیبت خویش را سفر به قوم سبا ذکر کرد، حضرت سلیمان در جواب فرمود: ⚜قالَ سَنَنْظُرُ أَ صَدَقْتَ أَمْ كُنْتَ مِنَ الْكاذِبينَ⚜ (نمل/27) 📌تمامی آیاتی که بیان شد نشانگر به کاررفتن صداقت در مرتبه گفتار است. ✍ میرخانی 🌸 @rasti1

🌺🍃 🌸 #در_قرآن #مراتب_صداقت ✳️ عرصه و مرتبه دیگر صداقت، صداقت در وعده است. در قرآن حکیم در این خصوص دست کم می توان به 6 آیه اشاره داشت. بیشتر این آیات ناظر به صادق الوعده بودن خداوند است و آیه ای نیز ناظر به صادق الوعده بودن مومنین مجاهد است که به بررسی تک تک آیات می پردازیم. ✳️ در میان آیاتی که خداوند را به راستی در وعده متصف نموده است، بیشتر آیات ناظر به تحقق وعده ها در قیامت در خصوص پاداش عملکرد مومنین است. اولین آیه ای که می توان بدان اشاره داشت، آیه 74 سوره زمر است. در آیه آمده است: ⚜و قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي صَدَقَنا وَعْدَهُ وَ أَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ نَشاءُ فَنِعْمَ أَجْرُ الْعامِلينَ⚜می‌گويند: سپاس خدايى را كه هر وعده كه به ما داد، راست بود. آن زمين را به ما ميراث داد. و اكنون در هر جاى بهشت كه بخواهيم مكان می‌گيريم. عمل كنندگان را چه مزد نيكويى است. ✳️اولین رفتار بهشتیان بعد از ورود به بهشت و استقبال گرم نگهبانان بهشت، ادب سپاسگزاری است. شکر و سپاس به خاطر چی؟ اولین دلیل این ادب، اولین مطلبی است که در نظر آنان جلوه گر است و آنست که خداوند به تمام وعده هایش در روز جزا جامه عمل پوشانده است. از همین رو آنان ابتدا شکر خدا را ناظر به ویژگی ها و نعمت های بهشت ننمودند بلکه گفتند: وعده های او راست بود. اینکه وعده خداوند چه بوده است، تعبیر بعد از واو تفسیری معین می کند؛ ⚜أوْرَثَنَا الْأَرْضَ⚜زمین را به ما ارث داد» زمین در اینجا منظور بهشت است. 📍دلیل استفاده از تعبیر ارث می تواند یکی از موارد زیر باشد: 1⃣ نعمت های بسیاری در برابر اعمال کمی که می توانست به حساب شکر نعمت های دنیوی گذاشته شود 2⃣ از آنجایی که هر انسان مکانی در دوزخ و مکانی در بهشت دارد، وقتی بهشتی شود آن مکان دوزخ برای سایرین باقی می ماند طبق آنچه که در روایت نبوی مطرح شده است. 3⃣ با نهایت آزادی می توانند از بهشت استفاده کنند و بهره مند شوند. (تفسیرنمونه/ج19،ص557) 4⃣ علامه طباطبایی دلیل استفاده از این تعبیر را در بقاء بهشت برای بهشتیان (المیزان/ج15،ص12) و شریک نبودن با دیگران می داند. در اينجا بهشت را از اين جهت ارث ناميده كه بهشت در معرض آن بود كه به تمامى افراد اعطاء شود، چون خدا آن را به شرط ايمان و عمل صالح به همه وعده داده بود، پس اگر به متقين اختصاص يافت در حقيقت از اينان به آنان ارث رسيده، نظير اين عنايت در آيه ⚜أنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ⚜(انبیا/105) است. (المیزان/ج14،ص79) 💎 آنچه مهم است این ارث بری بهشت در دنیا به مومنین وعده داده شده بود و اکنون به آن دست یافته اند و راستی خداوند در وعده را با تمام وجود خویش درک نموده اند. آیات ⚜تلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي نُورِثُ مِنْ عِبادِنا مَنْ كانَ تَقِيًّا⚜(مریم/63) ⚜ أولئِكَ هُمُ الْوارِثُونَ الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيها خالِدُون⚜(مومنون/10و11) همان وعده هایی است که اکنون محقق شده است. ✍🏻 میرخانی 🌸🌟 ❤️ @rasti1

#در_قرآن ✳️ در مراتب صداقت و راستی سخن به وعده صادق رسید و بیان شد در باره راستی وعده های خداوند متعال دست کم می توان به 5 آیه اشاره داشت که در یادداشت پیشین به آیه 74 زمر پرداخته شد. یکی دیگر از آیات در این خصوص آیه 16 سوره احقاف است. در این آیه آمده است:⚜أولئِكَ الَّذينَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ نَتَجاوَزُ عَنْ سَيِّئاتِهِمْ في أَصْحابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذي كانُوا يُوعَدُونَ⚜ اينان اند كسانى كه ما بهترين اعمالشان را قبول می كنيم و از گناهان ايشان هم درمی گذريم آن چنان كه از گناهان اهل بهشت درمی گذريم، و اين وعده صدقى است كه از آغاز خلقت تا به امروز گوشزد انسانها شده است. این آیه دربردارنده سه نوید به مومنان است: 1⃣ بهترین اعمال آنها پذیرفته می شود 2⃣ از خطاها و اشتباهات آنان چشم پوشی می شود 3⃣ در زمره بهشتیان قرار می گیرند ❇️ سپس برای تاکید بر این سه می فرماید که این وعده راست و صادقی است که پیوسته به شما داده می شد. ✳️ آیه دیگر که بیانگر صدق در وعده خداوند متعال است، آیه 5 ذاریات است. این آیه می گوید: ⚜إنَّما تُوعَدُونَ لَصادِقٌ⚜ بدرستى آنچه كه وعده داده می شود، هر آينه راست است. این آیه جواب چهار سوگندی است که در چهار آیه پیشین ذکر شده است. خود آیه نیز دارای تاکید إنّ و لام بر سر لصادق است و مجموع این تاکیدات برای این است که به کافران و منکران بگوید که وعده های الهی صادق است. برخی بیان کرده اند که توعدون برگرفته از وعید است که تنها شامل وعده های ناظر به عذاب و عقاب خداوند است ولی بیشتر مفسران وعده مزبور را مطلق و هر آنچه که مربوط به قیامت است، برشمرده اند. 📍این دو آیه درباره وعده های اخروی است که صادق و حتمی می باشد و هیچ تخلفی ندارد زیرا خلف وعده يا ناشى از جهل است که ندانسته از پیامد و شرایط وعده گزافی داده است، يا ناشی از عجز است که اکنون توانایی تحقق آن را ندارد و حال آنکه خداوند متعال هم عالم است و هم قادر. از همین رو همه وعده هایش راست و تخلف ناپذير است. 💎 نکته درس آموز اول آنست که مومن در راستای یکرنگی با محبوب و خالق خویش اهل وعده های صادق باشد و همه روی حرف آن حساب باز کنند و در موارد عجز و جهل احتیاط کرده و وعده به گزاف ندهد و دوم آنکه با وعده های صادق خداوند هیچ جای ناامیدی و تلخی برای مومن باقی نمی ماند اگرچه که در سختی باشد. ✍🏻 میرخانی 🌸🌟 ❤️ @rasti1