✅ استاد سید منذر #حکیم: سه سطح #اجتهاد: استظهار، استنباط، استنطاق
🔹سه سطح از اجتهاد و فقاهت وجود دارد: سطح اجتهاد استظهاری، سطح اجتهاد استنباطی، سطح اجتهاد استنطاقی. در فقه متداول، استظهار و استنباط طی شده است؛ اما استنطاق را بايد تاسيس نمود.
🔹سطح اول اجتهاد؛ #استظهار است، استظهار یعنی هر چه در آیات و روایات آمده است و از دلالت مطابقی يا تضمني يا التزامي این آیات و روایات به دست میآید.
🔹سطح دوم اجتهاد؛ #استنباط است؛ این پیچیدهتر است از آنچه که از ظهور آیات و روایات به دست میآيد و استظهار میشود. وقتی تمام کلیات فقهي منصوص و قواعد يا اصول استنباط از قرآن و سنت دانسته شد، یک فرع و مسالهای مطرح ميشود؛ فقیه باید بتواند تشخیص دهد که این فرع و مساله مصداق کدامیک از این احكام كلی است که استظهار کرده است؛ البته باتوجه به ادله متعارض بايد به نتيجهاى روشن برسد؛ لذا گفته میشود استنباط رد الفروع الی الاصول است.
🔹سطح سوم اجتهاد كه مرحله بالاتر است؛ #استنطاق است که شهید صدر در تفسیر موضوعی خودش به آن پرداخته است. براى به دست آوردن حكم مسائل جدیدی که در آیات و روایات هیچ ذکری از آنها دیده نمیشود، امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمودند: ذلکِ الْقُرْآنُ فاسْتنْطِقُوهُ؛ قرآن را به سخن بیاورید. یکی از دلایل بقا و جاودان بودن قرآن همین است که قابلیت پاسخگویی در همه عرصهها و زمینهها را دارد؛ اما به شرطی که با #روش_استنطاقی وارد شوید؛ چرا که آیات قرآن صریحا در این موضوع صحبت نکرده است.
#اختصاصی
🔸 کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
✅ مثالهایی در فقه استظهاری، استنباطی، استنطاقی
🔹#استظهار:
- کشف وجوب نماز، از آیهٔ «أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولََ»
- کشف وجوب روزه از آیهٔ «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ»
🔹#استنباط:
- کشف تفکیک واجبات نماز، به ارکان و غیرارکان از حدیث «لاتُعادُ الصَّلاةُ الّا من خمسةٍ: الطهور و الوقت و القبلة و الرکوع و السجود»
- استنباط قاعده «اصالة الصحة» از ادله
🔹#استنطاق:
- کشف اهداف و ارزشهای نظام اقتصادی اسلام، با استفاده از مجموع ادله قرآنی و روایی
- کشف ارزشها و اصول حاکم بر روابط انسان با محیط زیست
▫️با سپاس از استاد #الهی خراسانی ( استاد خارج فقه و اصول)
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad