✅گزارش #اختصاصی روشنا از نشست #روششناسی اجتهاد آیت الله #خامنهای (جلسه اول)
🔹در اولین نشست روششناسی اجتهاد آیت الله خامنهای بر اساس کتاب #غنا، استاد مبلغی به #اهمیت روششناسی اجتهاد پرداخت و گفت: ما در فقه روش داریم اما روش شناسی نداریم؛ روش شناسی #فواید_بیشماری دارد و استنتاج ما را سریعتر، دقیقتر، جامعتر و بهروزتر میکند.
🔹ایشان افزود: روششناسی اجتهاد، مطالعات فقهی را #کن_فیکون میکند و برای برخی که دچار تحیر در درس خارج هستند و دچار خستگی درسی شدهاند، راه برون رفت، #تمرکز_بر_روششناسی است.
🔹استاد مبلغی گفت: باید روش فقیهان نیرومند مثل امام #خمینی، آیت الله #خامنهای، شهید #صدر و آیت الله #خویی را بشناسیم؛ این کار، ما را جلو میاندازد؛ ولی اگر روششناسی نداشته باشیم متوقف میشویم.
🔹در ادامه، ایشان به ابعاد روششناسی اشاره کرد و گفت: ارکان عملیه الاستنباط ۷ بخش دارد که روش در آنها ظهور مییابد:
۱. فقه النص (فقه القرآن، فقه الحدیث: مضمون الحدیث/ سند الحدیث)
۲. فقه الموضوع
۳. فقه الآراء
۴. فقه اللغه
۵. فقه السیر و المرتکزات و الاعراف
۶. فقه التطبیق
۷. فقه الترتیب
🔹استاد مبلغی گفت: #فقه_الحدیث آیت الله خامنهای مبتنی بر سه روش است:
✔️الف. لحنالقول شناسی
یکی از راههای رسیدن به لحن القول، قرائت همه روایات وارده در مسئله است (رک. ص۳۴۵ کتاب غنا)
✔️ب. بهرهگیری از قاعده مناسبات حاکم بر سوال و جواب
که شامل دو بخش است:
- قاعده ناظرسازی جواب امام به انگیزه معرفتی سائل؛ مثلا اگر دقت کنیم که انگیزه سائل پرسش از یک امر بدیهی نیست، فهم ما از پاسخ امام تغییر میکند.
- قاعده ناظرسازی جواب امام به اندیشه سائل؛ باید بدانیم که ارتکازات ذهنی سائل چه بوده است.
✔️ج. لزوم مراجعه به منبع اصلی حدیث (به جای کتب فقهی)
🔹استاد مبلغی در ادامه به #فقه_الموضوع پرداخت و گفت: آیت الله خامنهای از سه روش در فقه الموضوع استفاده میکنند:
✔️الف. توجه به جامعه زمان صدور احادیث
✔️ب. بهره گیری از نگاه تخصصی؛ مثلا شناخت موسیقی کلاسیک و غیرکلاسیک
✔️ج. مناط شناسی
مناط شناسی عمدتا در موضوعات رخ میدهد و سه نوع تنقیح مناط میتوانیم داشته باشیم که نوع اول آن رایج است؛ اما دو نوع دیگر آن عمدتا در آثار آیت الله خامنهای به چشم میخورد:
- الغای خصوصیت داخلی؛ که رایج است
- الغای خصوصیت خارجی؛ یعنی خصوصیت از لسان شارع نیست اما به ادبیات فقهی که رجوع میکنیم، میبینم وجود دارد، مثلا مثل طرب انگیزی و لعب و موزون بودن که این پیرایههای خصوصیتی باعث شده مناط واقعی از دسترس خارج شود.
- تثبیت خصوصیت؛ که آیت الله خامنهای خصوصیت «اضلال عن سبیل الله» را مناط حرمت غنا می دانند.
▫️پی نوشت:
سایر مولفهها (فقه الآراء، فقه اللغه و ...) در جلسات آتی بررسی خواهد شد.
#گزارش_اختصاصی
🔸 کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)👇
🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604
✅گزارش #اختصاصی روشنا از نشست #روششناسی اجتهاد آیت الله #خامنهای، بر اساس کتاب #غنا (جلسه دوم)
🔹در دومین نشست روششناسی حضرت آیت الله خامنهای بر اساس کتاب غنا، استاد مبلغی به بیان سایر مولفههای هفتگانه روششناسی اجتهاد، فقه اللغه و فقه الاقوال پرداخت.
🔹استاد مبلغی گفت: آیت الله خامنهای دارای سه روش در #فقه_اللغه هستند:
☑️الف. رجوع «دقیق» به لغت
☑️ب. محصور نماندن در لغت و تمرکز بر «خاستگاه های چندگانه واژه» به منظور هم افزایی تبیینی آن؛ یعنی همزمان به خاستگاه های عرفی، لغوی، ادبی، فقهی و ... واژه توجه می کنند (رک. ص ۱۹۵ کتاب غنا)؛ اما برخی مجتهدان صرفا به لغت مراجعه می کنند و با بیان مجمل بودن لغت، قدر متیقن گیری می کنند که رهبری این روش را نمی پذیرند (رک. ص۹کتاب غنا).
☑️ج. تحلیل همزمانی واژگانی و گفتمانی
توجه به ادبیات و گفتمان حدیث در روش آیت الله خامنه ای گاه باعث می شود برخی سلبی اندیشی های تحریمی مانند حرمت مطلق لهو، مورد بازاندیشی قرار گیرد .
ایشان تفکیک فقه اللغه از فقه الموضوع را از باب عام بعد الخاص دانست.
🔹استاد مبلغی در ادامه به بررسی روش #فقه_الاقوال آیت الله خامنه ای پرداخت و گفت: ایشان چند روش دارند که به یک مورد آن در این جلسه اشاره می کنیم و آن «بررسی پرحوصله و کاملا اجتهادی اقوال مهم و سرنوشتساز» است.
ایشان افزود: نباید #اقوال_شاذ را کنار گذاشت، آیت الله خامنهای، نظر شاذ مرحوم #فیض در غنا و اقوال ناظر و مفسر آن را مورد بررسی تفصیلی قرار میدهند و جریان فیض را گسترش میدهند.
🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا)👇
🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604
✅گزارش اجمالی نشست #روششناسی اجتهاد آیت الله #خامنهای، بر اساس کتاب #غنا (جلسه سوم)
🔹گزارش این نشست را میتوانید در لینک ذیل مشاهده نمایید:
http://ijtihadnet.ir/شاذاندیشی-خوب-نیست-ولی-شاذپژوهی-خوب-اس
🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا)👇
🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97b
✅ روش #گرایشی (إتّجاهی)؛ روش آیت الله #خامنهای در گزارش اقوال
🔹حضرت آیت الله #خامنهای در درس خارج فقه (بحث #غنا)، برای نقل اقوال فقها از روش #گرایشی (إتجاهی) استفاده کردهاند.
🔹در این روش، به جای نقل همه اقوال یا برخی از آنها، اقوال ذیل چند #رویکرد و گرایش دستهبندی میشوند.
🔹ایشان در جلسه درس خارج فقه خود، اقوال مطرح را ذیل سه رویکرد قرار میدهند و میفرمایند: «در مجموع سه گرایش راجع به این تعبیر که قول الزور تفسیر به غناء شده است، وجود دارد ... » (کتاب غنا، ص۴۳ - ۴۵).
▫️یادداشت مرتبط: روش گرایشی (اتجاهی)؛ روشی در بررسی اقوال
#خردهفرایند_بررسی_اقوال
🔸 کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
✅ استاد علیدوست: لزوم کشف عناوین مرجع و پایه در فرایند اجتهاد
🔹بحثهای روشی را باید خیلی اهمیت بدهید به این دلیل که رفتار فقیه را تعیین میکند. لزوم کشف عناوین مرجع و پایه و تمییز آن از غیر آن، یک کلانبحثی است که توتی اکلها کل حین باذن ربها ... یک بحث روشی است که یک متد و #روش به استنباط فقیه میدهد.
🔹 یک مستنبط وقتی میخواهد استنباط کند، مفهومشناسی کند یا حکمی صادر کند، باید #عنوان_مرجع و پایه و اصلی را پیدا کند. سوگمندانه باید گفت که این مسئله مهم در اصول فقه ما جایگاهی ندارد، در حالی که یکی از ملاکهای مجتهد این است که بتواند عناوین پایه را پیدا کند.
🔹مثلا آیا #مجسمهسازی خودش #موضوعیت دارد و عنوان پایه است یا عنوان پایه یک چیز دیگری است؟ یا مثلا #غنا خودش عنوان پایه است؟ شیخ انصاری تصریح میکند که غنا موضوعیت برای تحریم ندارد یا مثلا میگوید: ان حرمة اللعب بآلات اللهو، الظاهر انه من حیث اللهو لا من حیث خصوص الآلة؛ اینجا عنوان پایه، لعب بودن یا آلت بودن نیست، بلکه لهو بودن است. در سخنان شیخ انصاری این اصطلاح عناوین پایه و تحلیلها نیست؛ ولی آن لب قضیه هست.
🔹البته به بهانه پیدا کردن عنوان پایه، عنوان مادر، عنوان اصلی، کارکردگرایی، جدا کردن ثابتات از متغیرات، برگرداندن قوانین بعضها الی بعض و ... نباید عنوان پایه بتراشیم و یادمان باشد که در هر حال از #انضباط_فقهی خارج نشویم.
(خارج فقه هنر، ۲۳ آبان ۱۴۰۰)
#اختصاصی
🔸روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔@ravesh_ejtehad