✅ چرا #روششناسی_اجتهاد ضرورت دارد؟
🔹فقدان روششناسی اجتهاد مانند این است که در ادبیات عرب به جای #آموزش_نحو ، به طلبه گفته شود: «ما ۱۰ - ۲۰ سال برای تو عربی صحبت میکنیم، تو خودت سعی کن دستور زبان و منطق درونی سخن گفتن ما را متوجه شوی»!
🔹اینجا هم معمولا اساتید ۱۰ - ۲۰ سال برای طلبه استدلال فقهی میکنند و به صورت ضمنی از طلاب خواسته میشود که خود با تلاشی وافر، روش اجتهاد و #منطق_استنباط فقهی استاد را متوجه شوند (که اکثریت طلاب نیز متوجه نمیشوند و به مقام اجتهاد نائل نمیشوند).
🔹اما #روششناسی_اجتهاد در پی این دغدغه است که ابتدا روش و منهج اجتهاد (فرایند کلان + خردهفرایندهای آن مثل فقه النص، فقه الموضوع، فقه آلاراء و ... + مبانی موثر کلامی و حدیثی و ...)، تا حد امکان آشکار شود و سپس مبتنی بر آن منطق فقهی روشن، مسائل عبادات و معاملات، #به_عنوان_مثال مطرح و مورد بررسی قرار گیرد.
▫️پینوشت:
روش اجتهاد در #علم_اصول آموزش داده نمیشود، علم اصول از «#عناصر مشترک استنباط» بحث میکند و نه از #فرایند استنباط و چگونگی تنظیم روابط این عناصر.
▫️یادداشت مرتبط:
استاد مبلغی: نیاز به تاسیس علم روششناسی اجتهاد داریم
استاد علیدوست: باید روششناسی اجتهاد را در حوزه به عرف تبدیل کنیم
🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا)👇
🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604
فرایند استنباط.pdf
772.9K
✅ مقاله #فرایند حکمشناسی در #استنباط
🔹نویسندگان: رضا میهندوست، سید محمدباقر قدمی (مدرسان سطوح عالی حوزه علمیه مشهد)
#فرایند_کلان_اجتهاد
🔸 کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 https://eitaa.com/ravesh_ejtehad
🆔 https://ble.ir/ravesh_ejtehad
✅ انواع روششناسی اجتهاد از منظر استاد #علیدوست
🔹الان سه نوع روششناسی استنباط داریم، یکی این است که بحثکننده، #روش_شخص_و_گروهی را مدنظر قرار داده و شناسایی میکند و کیفیت استنباط آنها را مشخص میکند، مانند روش اجتهاد امامیه و اهل سنت یا بین دو نفر فقیه شیعه مانند شیخ اعظم و شیخ عبدالکریم حائری و … .
🔹گونه دیگر این است که انسان اجتهاد را به عنوان #فرایند شناسایی کرده و عملیات آن را فرا بگیرد؛ مثلا ابتدا بیان موضوع داشته باشد و موقعیت فقهی و شرعی مسئله و مناسبات را ببیند و تاسیس اصل کند.
🔹گونه سوم هم #بایستهشناسی اجتهاد است؛ یعنی چه اموری در اجتهاد معتبر است. در این گونه، خبره فن قصد دارد اسباب اجتهاد یعنی باستهها و نابایستهها را شناسایی کند. تفاوت بین گونه دوم و سوم هم در این است که گونه دوم فرایند اجتهاد و گونه سوم بایستههای آن را بررسی میکند.
🔹ما به هر سه گونه نیاز داریم تا به مدیریت اجتهاد برسیم، در گونه اول، شناسایی و رصد، تحلیل و نقد درست آراء مجتهدین صورت میگیرد تا مبنای طرف مقابل را بدانیم، مانند روش شیخ، بیشترین اثر برای این گونه آن است که انسان در نقض و ابرامها صحیح عمل کند. کارکرد گونه دوم هم اتقان و سرعت در کار و در واقع مدیریت اجتهاد است و کارکرد گونه سوم هم رسیدن به اطمینان و اعتماد در استنباط فقهی است.
(منبع: نشست علمی روششناسی اجتهاد در فقه هنر، ۱۴۰۰/۱۰/۱۶)
🔸 کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad