🔰نقد و نظر ✅ اشکال به کلام شیخ مبنی بر عدم نظارت آیه نبأ به جریان اصل عدم خطا 🔸از عبارت شیخ در بعضی مواضع فهمیده می شود که ایشان «صدّق العادل»(آیه نبأ) را ناظر به احتمال تعمد خلاف می داند، نه احتمال خطا؛ زیرا عادل و فاسق از جهت احتمال خطا مشترکند و شرط جریان اصل عدم خطا ضابط بودن مخبر است، نه عدالت وی. 🔹با توجه به این مطلب این سؤال پیش می آید که «صدق العادل» اگر تنها به تعمد ناظر باشد، در جایی که احتمال داده می شود عادل با همین خبری که می دهد فاسق شده باشد، مشمول صدق العادل نیست؛ زیرا برای جریان اصل عدم تعمد، موضوع که عدالت است باید احراز شده باشد. 🔸 گویا شیخ برای حل این مشکل، موضوع را «عادل لولا هذا الخبر» دانسته است. یعنی اگر مخبر با قطع نظر از این جمله، عادل باشد، شارع او را ملحق به قبلش می کند. پس موضوع در اینجا ولو بالقرینه عبارت از «عادل لولا هذا الخبر» است. 🔹 به نظر می رسد کلام شیخ تمام نیست و از دو جهت قابل مناقشه است: 1️⃣ اولا: به چه دلیل آیه ناظر به نفی احتمال خطا در عادل نباشد؟ 2️⃣ ثانیاً: عادل با فرض عدالتش می تواند تعمد کذب داشته باشد؛ زیرا کذب مثل ظلم نیست که محرّم ذاتی باشد. کذب گاهی به عناوین ثانویه جایز می شود. از این‌رو شاید شک کنیم که عادل بخاطر تزاحم عناوین ثانویه با عناوین اولیه، کذب گفته باشد؛ ولی چون این احتمال نادر است، شارع آن را الغا کرده است. 👈 متن کامل این بحث را اینجا بخوانید: https://b2n.ir/e20502 •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🔰سلیمان_بن_مهران_أعمش(1) 🆘 «شرایع الدین» نسبت داشته به اعمش. «اعمش» {همان} سلیمان بن مهران از علمای کوفه است. معروف است. ایشان از امام صادق(ع) نقل می‌کند، {اما} ثابت نیست. جعلی است. آثار جعل بر آن واضح است. 🆘 صدوق، قرن چهارم است. این رساله را نقل می‌کند، منفرداً هم نقل می‌کند. حتی مثلِ مرحوم نجاشی و یا شیخ به اعمش چنین چیزی را نسبت نمی‌دهند. اما صدوق نقل می‌کند به هرحال. #رجال #مددی 🏷️ درس خارج فقه آیت الله سید احمد مددی (مدظله العالی) 1394/11/6 •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

مقاله بخوانیم 👇موضوع👇 👈تالیف بحارالانوار؛ جمع آوری احادیث یا گزینش آنان 👇چکیده👇 میان دانشوران معاصر شیعه سه دیدگاه درباره رویکرد علامه محمد باقر مجلسی در تألیف بحار الانوار وجود دارد. بیشتر آنان برآن‏اند که هدف وی فقط جمع‏آوری احادیث بوده است. عده‏‏ای نقش گزینشیِ وی در انتخاب مصادر و احادیث بحار الانوار را به قصد کارآمد شدن پذیرفته‏اند. گروه دیگری افزون بر تأیید گزینشی بودن روایات بحار الانوار، بر این باورند که وی روایاتی را که خود صحیح ‏‏ می‏دانسته در بحار الانوار آورده، مگر در موارد اندکی که خود به عدم اعتبار حدیث اشاره کرده است. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی به واکاوی دیدگاه‏‏‏های یاد شده و خاستگاه شکل‏‏‏گیری آن‏ها می‏پردازد تا نشان دهد بر اساس عبارات علامه مجلسی در مقدمه بحار الانوار و شرح‏‏‏های ایشان بر احادیث، و مبانی اعتبارسنجی روایات نزد وی، دیدگاه سوم صحیح‏تر می‏نماید؛ گرچه نباید از دیده دور داشت که پاسداری از میراث مکتوب حدیثی شیعه در این گردآوری گسترده، مهم‏ترین انگیزه و دستاورد تألیف آن به شمار‏‏ می‏رود. •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

💠 أحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ احمد بن محمد بن الحسن فرزند ابن ولید است که توثیق خاصی ندارد. (یک احمد بن محمد هم داریم که فرزند محمد بن یحیی العطار است و او هم توثیق ندارد. شیخ صدوق از پسر عطار و شیخ مفید از پسر ابن ولید نقل می کند) کاملا واضح است که پسر ابن ولید به بغداد آمده است و به مفید اجازه داده است. مفید هم توسط صدوق و پسر ابن ولید آثار ابن ولید را گرفته است. صدوق دو بار با فاصله حدود دو سال به بغداد آمده است و اصحاب بغدادی ما از ایشان اجازه گرفته اند. ولی احمد بن محمد بن الولید را نمی دانیم که چه زمانی به بغداد آمده است. ولی آمدن ایشان به بغداد مسلم است. ابهامی که هست این است که احمد بن محمد توثیقی ندارد. مرحوم علامه توثیق اجمالی اینها را دارد (به این معنی که سندی که اینها در آن بوده اند را صحیح دانسته است) ولی از زمان شهید ثانی که بحث درایه آمد اینها به عنوان «مشایخ اجازه» مستغنی از توثیق دانسته شدند. چون مانند مراجع هستند که نیاز به توثیق ندارند. این مسلک پس از شهید ثانی مشهور می شود ولی آقای خوئی قبول نمی کنند. البته این بحث را اهل سنت هم دارند. به نظر ما در برخی مراتبش، قابل اعتناء ست ولی شیخوخت اجازه در برخی جاها قابل اثبات نیست. مثلا اگر یکی دو بار از او نقل کرده باشد که شیخ اجازه نمی شود. مثلا مفید، شخص کوچکی نیست که از احمد بن محدم بن ولید اجازه دارد. پس نزد ما موجب توثیق است. مخصوصا که آثار حسین هم معروف بوده است. [1] . تهذيب الأحكام؛ ج‌1، ص: 7 : ح 8- 8. 📚 خارج اصول فقه ، دوشنبه : 29/9/1395 #أحمد_بن_محمد_بن_الحسن #استاد_مددی •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🎧 صوت 🔆 "تفاوت میان دو تعبیر نجاشی «کتاب النوادر» و «کتاب نوادر»" 🎙 آیت الله مددی 🗓 درس خارج مکاسب، ۱۴ مهر ۱۳۸۸ - جلسه ۷ •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

📚رویكردهای خاورشناسان به تاریخ‌گذاری حدیث؛ تحلیل و نقد ✔️برخی اسلام پژوهان غربی بر مبنای تردید و تشکیک در وثاقت اسانید و نقل‌ها، روایات و احادیث اسلامی را معتبر نمی‌دانند. از این‌‏رو، تاریخ‏‌گذاری روایات، اهمیت ویژه‌‏ای در مطالعات خاورشناسان داشته است. این اهمیت باعث پیدایش، اصلاح و تکمیل روش‏‌های مختلف تاریخ‏گذاری از سوی افرادی چون گلدزیهر، شاخت، ینبل و موتسکی، شده است. 🔺کتاب حاضر با هدف نقد و بررسی روش‌های مختلف غربیان در تاریخ‌گذاری روایات اسلامی تدوین شده و در قالب ۴ فصل سامان یافته است. 👈 معرفی و تهیه اثر: http://ijtihadnet.ir/?p=70978 •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

💢ضرورت شناخت شرایط اجتماعی صدور روایت در تشخیص تقیه ✔️استاد سید احمد مددی: 🔹بسیاری از موارد حمل بر تقیه، غیر علمی است مثلا می‌گفتند که این روایت امام رضا (ع) تقیه است چون مطابق با فتوای شافعی است یا مطابق رأی ابوحنیفه است در حالیکه این دو شخصیتی نبودند در آن زمان. ابوحنیفه توسط شاگردش ابویوسف شناخته شد. ابوحنیفه که بالخصوص بد نام بود. نزد عده ای متهم به بی دینی بود. در تاریخ بغداد آمده دو مرتبه او را توبه دادند. مولف تاریخ بغداد حنبلی است با حنفی‌ها خیلی بد هستند. تاریخ بغداد خیلی به ابوحنیفه هجوم آورده و می‌گوید : مَا وُلِدَ فِي‌ الإسْلَامِ أشْأمُ مِنْ أبِي‌حَنِيفَةَ. 🔸مجموعه روایاتی که ما در مذمت ابوحنیفه داریم عُشر روایات عامه نمی‌شود. بخاری و.. از او روایت نقل نمی‌کنند. ابوحنیفه الان به خاطر عثمانی‌ها معروف شده است؛ چون عثمانی‌ها ترک بودند و می‌خواستند حکومت کنند و ابوحنیفه قائل نبود که حاکم باید قریشی باشد.و محمد بن محمد غزالی شافی که در کتاب المنحول فی الاصول آورده است: (فاما ابوحنیفة فقد غلب الشریعة ظهراً لبطن و شوش مسلکها و غیر نظامها و اردف جمیع قواعد الشرع باصل هدم به شرع محمد مصطفی ص و من فعل شیئاً من هذا مستحلاً کفر و من فعله غیر مستحلا فسق. ). 🔹همچنین ابن حبان از سفیان ثوری(۱۶۱هـ) یکی از قله‌های حدیثی معاصر ابوحنیفه، نقل می‌کند که: «استتیب أبو حنیفة من الکفر مرتین: ابوحنیفه را دو بار از کفر توبه دادند»(المجروحین، ۳/۶۴) حنفی‌ها می‌گویند این استتابه برای خوارج بوده است ولی من یادم نمیاد در زمان ابوحنیفه ، خوارج حاکم شده بودند. نام کامل او «نعمان بن ثابت بن زوطی» اصلاً معلوم نیست که زوطی متعلق به کجاست ؟ برخی گفته اند کابل برخی خراسان و... لذا اصل و نسب درستی هم ندارد. 🔸یا اینکه گفته می‌شود امام صادق (ع) از شافعی تقیه کند! خود شافعی در معرض قتل بود و متهم به تشیع بود. سال تولدش همان سال شهادت امام صادق (ع) است. در میان فتواهای او بسیار اختلاف است، آراء او در مصر و عراق تغییر پیدا کرد. بنابراین آنها به این حد نبودند که امام بخواهد از آنها تقیه کنند. در این میان مالک اهل مدینه است و قابل اعتنا است. مالک صاحب رأی اهل مدینه است. در موطاء حدود 300 مورد رأیش، همان رأی مالک است. مالک به عکس از امام صادق (ع) نقل حدیث می‌کند و با دیده احترام به او نگاه می‌کند. 🔹نکته دیگر که حائز اهمیت است اینکه در روایت عمر حنظله می‌گوید مطابق آنچه که حکام عامه می‌گویند، تقیه واقع می‌شود: ... قَالَ يُنْظَرُ إِلَى مَا هُمْ إِلَيْهِ أَمْيَلُ حُكَّامُهُمْ وَ قُضَاتُهُمْ فَيُتْرَكُ‏ وَ يُؤْخَذُ بِالْآخَر...(الكافي (ط - الإسلامية) ؛ ج‏1 ؛ ص68) 🔸بنابراین در عصر اخباریها حمل بر تقیه زیاد شد و مثل مرحوم صاحب حدائق گفت صرف اختلاف تقیه است نه اینکه لزوماً مطابق با عامه باشد. بنابراین بحث تقیه فروعاتی پیدا می‌کند./ درس خارج فقه، 93/10/19 #استاد_مددی •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

📚احادیث منفرد فقهی الزامی؛ رفتار شیخ صدوق و چگونگی تحلیل آن در بستر اعتبارسنجی برآمده از مکتب متأخران، با دیدگاه‌هایی روبرو می‌شویم که با واقعیت‌های حاکم بر تاریخ اعتبارسنجی احادیث شیعه فاصله بسیاری دارند. به عنوان نمونه می‌توان به یکی از دیدگاه‌های موجود در بحث توثیقات عام، اشاره کرد. بن مایه این دیدگاه از این قرار است: هرگاه با حدیث منفرد فقهی الزامی روبرو شویم که راوی یا روایان ناشناخته یا ضعیف از نگاه دانشمندان رجالی، در سند آن واقع شده باشد، اما یکی از اصحاب و بزرگان؛ مانند مرحوم کلینی یا شیخ صدوق به محتوای آن حدیث فتوا داده باشند، تمام راویان چنین سندی، در نگاه شخص فتوا دهنده، ثقه و قابل اعتمادند. چنین پدیده‌ای، یکی از راه‌های شناخت راویان مورد اعتماد در میدان رفتار و سیره عملی اصحاب متقدم است. پژوهش حاضر، به قلم استاد سیدعلیرضا حسینی شیرازی، نشان خواهد داد که این برداشت، بر واقعیت‌های تاریخی استوار نیست. 👈 معرفی + خرید: http://ijtihadnet.ir/?p=70985 •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

✅روز بزرگداشت محدث بزرگ شیعه_شیخ کلینی 🔶سه شنبه 19 اردیبهشت ✅شیخ کلینی فقیه و محدث_مشهور قرن چهارم، اصالت ایرانی در روستای کلین _ از توابع شهر ری متولد شد. 🔸 آرامگاه پدر کلینی(یعقوب بن اسحاق) از بزرگان شیعیان آن روز _ هم اکنون در قریه «کلین» قرار دارد و زیارتگاه مردم است. این بقعه تاریخی حدود ۳۰۰ سال قدمت دارد. 🔸مرقد شیخ کلینی (صاحب کتاب الکافی) محله شیعه نشین"کرخ بغداد" قرار دارد. ✅او از برجسته‌ترین دانشمند، فقیه و محدّث شیعه در نیمه دوم قرن سوم و نیمه اول سده چهارم هجری، 🔸برخی قرائن تاریخی نشان می‌دهد که او فاصله کوتاهی قبل یا پس از ولادت امام زمان (عج) یعنی در حدود سال 255 هجری قمری ولادت یافت. 🔸مرحوم بحر العلوم احتمال داده که مرحوم کلینی بخشی از حیات امام حسن عسکری (ع) را درک کرده است، ✅تعداد روایات "کتاب الکافی" 16199 مورد می باشد. 🔷19 اردیبهشت روز بزرگداشت عالمی که حق بزرگی به گردن"شیعیان" دارد. 🔸ایشان اولین کتاب جامع حدیثی را نوشت، کتابی که شامل مباحث اصولی دین، فروعات و احکام و هم مسائل متفرقه و بعضا تاریخی. ⬆️(تصویر سه بعدی فوق_ازشیخ کلینی براساس ویژگی‌های مطرح در زندگینامه ایشان ، طراحی نموده اند) •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

💠 اشکال به تعویض سند در روایت ابو مریم انصاری 👤 #استاد_حسینی_نسب 🔻 برای تصحیح سند روایت ابو مریم انصاری که در #تهذیب وارد شده و ضعیف است، تمسک به تعویض سند شده است. زیرا شیخ #صدوق طریق صحیح به ابو مریم دارد. اما این تعویض سند صحیح نیست، زیرا گر چه شیخ صدوق همه اسناد من لا یحضر را به شیخ #مفید اجازه می دهد و شیخ مفید همه آنها را به شیخ #طوسی اجازه می دهد، اما سند شیخ صدوق به جمیع کتب و روایات ابو مریم انصاری نیست بلکه تمام روایاتی که از ابو مریم در کتاب من لا یحضر نقل شده است، با این سند صحیح بوده است نه جمیع کتب و روایات ابو مریم. پس این طریق، طریق به روایات در من لا یحضر است و روایت ما نحن فیه، در من لا یحضر نیامده پس ثابت نمی شود که این روایت، دو سند (دو قلو) داشته است تا تعویض سند کنیم. 📚 درس خارج فقه جلسه ۸۴، ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

💠 وقوع راوی در کتاب کامل الزیارت (ابن قولویه) 🔻 در رابطه با کامل الزیارات و مدلول عبارتی که در مقدمه این کتاب آمده، حداقل پنج مبنا وجود دارد: 1️⃣ مبنای اول این است که تمام کسانی که در اسناد کامل الزیارات واقع شده اند از ثقات اند که مبنای شیخ #حر_عاملی ره همین است. (وسائل الشیعة، ج30، ص 202) محقق خویی ره نیز تا اواخر عمر شریفش به این مبنا معتقد بود، (معجم رجال، ج1، ص50) ولی بعداً از این مبنا عدول نمود. 2️⃣ مبنای دوم این است که تنها مشایخ بلا واسطه ی ابن قولویه مشمولِ این توثیق هستند. مبنایی که محقق #خویی ره در اواخر عمر به آن عدول نمود، همین مبنا است. (منهاج المصباح (التجارة)، ج 1، ص 461) 3️⃣ مبنای سوم این است که شهادتِ ابن قولویه در مقدمه ی کتابش به این معناست که در هر باب از ابواب این کتاب حداقل یک حدیث صحیح و معتبر وجود دارد. به عبارت دیگر عناوین هر باب در این کتاب که متخذ از احادیث آن باب است، حجت است و از معصوم ع صادر شده است. این مبنا را آیت الله شیخ جواد #تبریزی ره بعد از عدول از مبنای اول اختیار نموده است. (قبسات من علم الرجال، ج 1، ص 91) 4️⃣ مبنای چهارم این است که شهادت ابن قولویه به این معناست که ایشان می گوید: روایات این کتاب را چون در کتب معتبر و مهم محدثان بزرگ و مورد اعتماد ذکر شده است، در این کتاب جمع آوری کرده ام. ظاهرا آیت الله #سیستانی (دام ظله) معتقد به این مبنا هستند. (قاعده لا ضرر و لا ضرار، ص 21 ـ 22) 5️⃣ مبنای پنجم و مورد قبول (استاد #شب_زنده_دار ) این است که ابن قولویه واسطه های بین خودش و منابعی که این روایات را از آن اخذ کرده است توثیق می کند، اما از آن کتابِ منبع به بعد را نه. به عبارت دیگر ابن قولویه می خواهد بگوید: «من شهادت می دهم که از ناحیه ی من تا آن منبع حدیثی، همه ی افراد ثقه هستند، اما از آن منبع تا معصوم (ع) را خودتان بررسی کنید». طبق این مبنا علاوه بر مشایخ بلا واسطه ی ابن قولویه، افراد دیگری که در سند ایشان تا منبع حدیثی قرار گرفته اند نیز توثیق می شوند. گاهی بین ابن قولویه و منبع حدیثی سه نفر واسطه هستند، گاهی دو نفر و گاهی یک نفر. 📚 درس خارج فقه آیت الله #شب‌زنده‌دار ـ مبحث امر به معروف و نهی از منکر ـ سال 1397 •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

💠 فضیل بن یسار و میراث بصره 📚درس خارج اصول ۱۴۰۱/۸/۸ #فضیل_بن_یسار #استاد_مددی •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

💢ضرورت شناخت شرایط اجتماعی صدور روایت در تشخیص تقیه بسیاری از موارد حمل بر تقیه، غیر علمی است مثلا می گفتند که این روایت امام رضا (ع) تقیه است چون مطابق با فتوای شافعی است یا مطابق رأی ابوحنیفه است در حالیکه ایندو شخصیتی نبودند در آن زمان. ابوحنیفه توسط شاگردش ابویوسف شناخته شد. ابوحنیفه که بالخصوص بد نام بود. نزد عده ای متهم به بی دینی بود. در تاریخ بغداد آمده دو مرتبه او را توبه دادند. مولف تاریخ بغداد حنبلی است با حنفی ها خیلی بد هستند.تاریخ بغداد خیلی به ابوحنیفه هجوم آورده و می گوید : مَا وُلِدَ فِي‌ الإسْلَامِ أشْأمُ مِنْ أبِي‌حَنِيفَةَ. مجموعه روایاتی که ما در مذمت ابوحنیفه داریم عُشر روایات عامه نمی شود. بخاری و.. از او روایت نقل نمی کنند. ابوحنیفه الان به خاطر عثمانی ها معروف شده است؛ چون عثمانی ها ترک بودند و می خواستند حکومت کنند و ابوحنیفه قائل نبود که حاکم باید قریشی باشد.و محمد بن محمد غزالی شافی که در کتاب المنحول فی الاصول آورده است : ( فاما ابوحنیفة فقد غلب الشریعة ظهراً لبطن و شوش مسلکها و غیر نظامها و اردف جمیع قواعد الشرع باصل هدم به شرع محمد مصطفی ص و من فعل شیئاً من هذا مستحلاً کفر و من فعله غیر مستحلا فسق. ).همچنین ابن حبان از سفیان ثوری(۱۶۱هـ) یکی از قله‌های حدیثی معاصر ابوحنیفه، نقل می‌کند که: «استتیب أبو حنیفة من الکفر مرتین: ابوحنیفه را دو بار از کفر توبه دادند»(المجروحین، ۳/۶۴) حنفی ها می گویند این استتابه برای خوارج بوده است ولی من یادم نمیاد در زمان ابوحنیفه ، خوارج حاکم شده بودند. نام کامل او «نعمان بن ثابت بن زوطی» اصلاً معلوم نیست که زوطی متعلق به کجاست ؟ برخی گفته اند کابل برخی خراسان و... لذا اصل و نسب درستی هم ندارد. یا اینکه گفته می شود امام صادق (ع) از شافعی تقیه کند! خود شافعی در معرض قتل بود و متهم به تشیع بود. سال تولدش همان سال شهادت امام صادق (ع) است. در میان فتواهای او بسیار اختلاف است، آراء او در مصر و عراق تغییر پیدا کرد. بنابراین آنها به این حد نبودند که امام بخواهد از آنها تقیه کنند. در این میان مالک اهل مدینه است و قابل اعتنا است. مالک صاحب رأی اهل مدینه است. در موطاء حدود 300 مورد رأیش، همان رأی مالک است. مالک به عکس از امام صادق (ع) نقل حدیث می کند و با دیده احترام به او نگاه می کند. نکته دیگر که حائز اهمیت است اینکه در روایت عمر حنظله می گوید مطابق آنچه که حکام عامه می گویند، تقیه واقع می شود: ... قَالَ يُنْظَرُ إِلَى مَا هُمْ إِلَيْهِ أَمْيَلُ حُكَّامُهُمْ وَ قُضَاتُهُمْ فَيُتْرَكُ‏ وَ يُؤْخَذُ بِالْآخَر...(الكافي (ط - الإسلامية) ؛ ج‏1 ؛ ص68) بنابراین در عصر اخباریها حمل بر تقیه زیاد شد و مثل مرحوم صاحب حدائق گفت صرف اختلاف تقیه است نه اینکه لزوماً مطابق با عامه باشد. بنابراین بحث تقیه فروعاتی پیدا می کند. 📚درس خارج فقه، 19/10/93 #استاد_مددی •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🗓روز بزرگداشت شیخ صدوق/۱ 💠رهبرانقلاب ‼️مرکز معرفتی دنیای اسلام، شهر قم است. امروز هم مثل همان دوران، قم قلب فعال و متحرکی است که میتواند و میباید خون معرفت و بصیرت و بیداری و آگاهی را در سرتاسر پیکر امت اسلامی پمپاژ کند. شخصیتهائی در اینجا پرورش یافتند که وقتی به اقطار عالم اسلامی سفر میکردند، محفل آنها محفل فیض بود. شیخ صدوق (رضوان الله علیه) که جزو نسل سومیها و چهارمیهای این حرکت عظیم است، وقتی به بغداد رفت - که مرکز شیعه و مرکز حدیث بود - در پای منبر او علما و فضلا و بزرگانی جمع شدند و از او استفاده کردند. لذا ملاحظه میکنید که شیخ صدوق، شیخ و استاد مفید (رضوان اللَّه علیهما) است. امروز هم قم مرکز است. در اینجا در طول سالهای متمادی، ده‌ها هزار پروانه‌ی عاشق، گرد شمع معارف اهل‌بیت حرکت میکنند، علم میآموزند، معرفت میآموزند، با مشکلاتِ بسیار دست و پنجه نرم میکنند، هدفهای عالی و معنوی را در نظر میگیرند و بدون توجه به این مشکلات پیش میروند. شاید در دنیا کمتر شهری سراغ داریم، شاید هم سراغ نداریم که این تعداد عظیم، انسانهای دنبال فراگیری دانش دین و معرفت و معنویت و سلوک جمعی، از زن و مرد مشغول تلاش و کار باشند و شب و روز مجاهدت معنوی و علمی و فرهنگی کنند. این حوزه‌ی امروز قم است، با این موقعیت ممتاز جهانی؛ آن هم سابقه‌ی قم است، که اولین حوزه‌ی اساسىِ مهم تشیع در این شهر تشکیل شده است و بزرگانی از قبیل شیخ کلینی و شیخ صدوق و دیگران بهره‌مندان از این چشمه‌ی فیض بوده‌اند، که آثار آنها نگهدارنده‌ی معارف اهل‌بیت در طول قرنهای متمادی بوده است! ۸۹/۷/۲۹ https://eitaa.com/rejal_shobeiri

🗓روز بزرگداشت شیخ صدوق/۲ 💠رهبرانقلاب ‼️یک حدیث را یک موقع بنده در خصال صدوق، سال‌ها پیش دیدم -در زندان که بودم، اتفاقاً خصال را چون دوست می‌داشتم، گفتم که کتاب خصال را برای من بیاورید. به نظرم سال ۱۳۴۶ بود- رسیدم به یک حدیث. توی زندان، انسان، اعصابش هم یک قدری آرام نیست. به قدری اوقاتم تلخ شد از این حدیث، که گفتم: «این چه حدیثی است که شیخ صدوق نقل کرده است!». اندکی نگذشت که ناگهان نکته آن سخن برایم روشن شد. دیدم عجب بیان والایی است. می‌گوید: «کان علی الحسن و الحسین تعویذان، حشوهما زغب جناح جبرائیل»؛ حسن و حسین، دو تا تعویذه داشتند که در داخل این‌ها نرمه‌های پرِ جبرئیل بود. خب، یک وقت آدم این را با همین نگاه عامیانه نگاه می‌کند، این‌جور تصور می‌شود که جبرئیل که می‌آمده خانه پیامبر و می‌رفته، پر می‌زده مثل مرغ‌های هوا و پرهایش می‌ریخته است. حضرت هم برای این که این‌ها اسراف نشود، جمع کردند و دو تا بازوبند درست کردند. آدم، اول به ذهنش این می‌آید. حالا شما این حدیث را بگذارید در مقابل یک آدمی که اهل ذوق است. شما خودتان مگر نمی‌گویید انسان با دو بال پرواز می‌کند؟ خب، کو دو بال؟ در حرف‌های معمولی مگر درباره‌ی یک شخص نمی‌گویید دست خدا در آستین اوست؟ کو دست خدا در آستین او؟ می‌خواهد بگوید حسن و حسین، بازوبندشان از نوع پر جبرئیل است. این‌ها کسانی هستند که با پر جبرئیل در عوالم لایتناهی عالم غیب، همان‌جور که جبرئیل سیر می‌کند، سیر می‌کنند. معنای این سخن، چیزی نیست که اگر انسان بخواهد آن را درست بفهمد، خیلی احتیاج به مؤونه داشته باشد. ۷۹/۷/۱۹ https://eitaa.com/rejal_shobeiri

🗓روز بزرگداشت شیخ صدوق/۳ 💠رهبرانقلاب ‼️قالْ رسول الله(ص): أَغفَلُ النّاس مَن لَم یَتَّعِظ بِتَغَیُّرِ الدُّنیا مِن حالٍ إِلی حال؛ غافل‌ترین مردم آن کسی است که از این تغییرات و تبدّلاتی که در عالم وجود و در میان انسان‌ها بالخصوص به وجود می‌آید موعظه نگیرد، پند نگیرد، این شخص غافل است. چون پُر است این دنیا از موجبات پند. انسان باید از این تغییر مسیر تاریخ بشر، بالا رفتن‌ها و پایین آمدن‌ها در عالم پند بگیرد. پند هم انواع و اقسامی دارد؛ یعنی فقط این نیست که انسان احساس کند که این نعمت زوال‌پذیر است -این یکی از پندها است- اگر من و شما امروز نعمتی داریم، دیگرانی هم قبل از ما بودند که این نعمت را داشتند و از آنها گرفته شد. در سطح دنیا هم همین‌جور است؛ از من و شما هم این نعمت ممکن است گرفته بشود؛ تصور نکنیم این نعمت ابدی است، تصور نکنیم امضاشده و تضمین‌شده و قطعی است؛ این نعمت را بایستی با شکر الهی و ادای وظیفه‌ی نعمت حفظ کرد! کتاب الامالی شیخ صدوق، صفحه‌ی ۷۲ (بیانات در آغاز درس خارج ۹۴/۲/۱۸) #نشربامنبع @Jahade_tabeini •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

📖 واکاوی واژگان قرآن در روایات اهل بیت (علیهم السلام) 🖊 سید محمود طیب حسینی (دشتی) | محمدعلی مروجی طبسی 🔺یکی از ابعاد کارآمد رجوع به سخنان گوهر بار اهل بیت علیهم السلام برای دستیابی به گوهر معرفتی آیات الهی، فهم صحیح معنای واژگان قرآن کریم است. جستجو در میان معانی که معصومین علیهم السلام درباره واژگان قرآن بیان کرده اند و نیز نظر دقیق در استعمالات اهل بیت علیهم السلام نسبت به واژگان قرآنی، راهگشای فهمی ژرف و متفاوت از آیات است که با نگاه ها و شیوه های دیگر گاه تفاوتی اساسی دارد. اثر پیشرو تلاشی برای نگاهی مجدد به واژگان قرآنی با توجه به روایات اهل بیت علیهم السلام و پیاده‌سازی روشمند این نگاه در نمونه‌های عینی همراه با ارائه تفاوت نتیجه این نگاه با دیگر روشها است. 🗞 نشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | موسسه معارف اهل بیت (علیهم السلام) •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

📕مقاله 〽️ "تحلیل داده های طبقه شناختی «محمّد بن عیسی بن عبید» در پرتو منابع رجالی و حدیثی" 👤 سیدعلیرضا حسینی شیرازی 👤 محمد لطفی پور 📝 چکیده: بحث و گفتگو درباره طبقه روایی و تعاملات حدیثی محمدبن‌عیسی به دلیل تاثیر فراوان در اعتبارسنجی روایات وی، از قرن سوم پیوسته مورد توجه دانشیان و پژوهش‌گران قرار گرفته‌است. نخستین خاستگاه گفتگو پیرامون طبقه محمدبن‌ عیسی عبارت نصربن‌ صباح می‌باشد که به کتاب رجال کشی و به تبع آن به رجال نجاشی راه‌یافته‌است. سخن وی چالش جدی را در تعامل حدیثی گسترده محمد بن عیسی با حسن بن محبوب و یونس بن عبدالرحمن و نیز بهره‌گیری مستقیم وی از امام رضا علیه‌السلام پیش آورده‌است. برخی از دانشیان رجال و فقیهان چنین برداشت‌کرده‌اند که استثنای ابن ولید قمی نیز به دلیل ایجاد خلل در طبقه محمدبن‌عیسی بوده‌است؛ بدین بیان که وی با توجه به خردسال بودن، امکان عملی نقل از یونس بن عبدالرحمن بدون واسطه را ندارد. در مقاله، پس از بررسی و تعیین دوره زندگی محمد بن عیسی بن عبید بر پایه قرینه‌‌ها به بحث تحمل حدیث وی از امامان شیعه علیهم‌السلام و دادوستد حدیثی او با اصحاب پرداخته شده‌است. در این پژوهه به هدف برون‌رفت چالش‌های موجود پیرامون رابطه روایی محمدبن‌عیسی در اخذ حدیث، به سه راهکار نوین در تعیین طبقه راوی روی آورده شده‌است. ره‌اورد این تلاش، خالی‌بودن طبقه محمد بن عیسی از هرگونه ابهام است که رابطه روایی وی را با امام رضا علیه‌السلام و برخی مشایخ حدیثی همچون یونس و حسن بن محبوب دست‌خوش تردید قراردهد. https://eitaa.com/rejal_shobeiri

🗓۱۹ اردیبهشت ماه 🏳بزرگداشت شیخ کلینی/۱ 💠رهبرانقلاب ‼️کلینى جزو بزرگ‌ترین علماى محدّث ما است! ۹۴/۸/۲۵ ‼️شیخ کلینی، شیخ صدوق، علی بن بابویه، و دیگر بزرگان ری را معرفی کنید تا کمکی بشود به معرفت و اطلاعات ما از این بزرگواران! ۸۲/۳/۵ ‼️کتاب کافی، در دوره‌ای هزار و صد ساله، از وفات مرحوم کلینی در ۳۲۹ هجری تا روزگار ما، بیش از هزار سال است که مرجعیّت علمی دارد و بین جوامع شیعه دست‌به‌دست می‌گردد و هرگز هیچ فقیه، متکلّم یا مفسّر شیعه از آن مستغنی نبوده است. با وجود این و با وجود چاپ‌های متعدّدی که از این کتاب انجام گرفته، تاکنون حقّ آن ادا نشده بود و به نظر این‌جانب چاپ عرضه‌شده به مناسبت این کنگره، به خاطر تصحیح فنّی بسیار خوب، مراجعه دقیق به نسخه‌های اصلی، ذکر گسترده نسخه بدل‌ها، جدا کردن اَسانید از متن روایات و مزایای دیگر، اثر برجسته و ارزشمندی است که با سلیقه به کار رفته در آن، اِن‌شاءالله یادگاری ماندگار خواهد بود. شخصیّت شیخ کلینی رحمةالله‌علیه نیز شخصیّت علمی بارز و برجسته‌ای است. او در هر دو حوزه ری و بغداد، سال‌های زیادی را به علم‌آموزی و اخذ حدیث از محضر اساتید و مشایخی که شمار آنها بیش از پنجاه تن است سپری کرد و از دیگرسو، به تربیت گروه بزرگی از طالبان علم و معارف مکتب اهل‌بیت علیهم‌السّلام پرداخت که خود، گواهی بر برجستگی‌های علمیِ شیخ کلینی‌اند. ۸۸/۲/۱۷ #نشربامنبع @Jahade_tabeini •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🗓۱۹ اردیبهشت ماه 🏳بزرگداشت شیخ کلینی/۲ 💠رهبرانقلاب ‼️کلینی، تنها یک محدّث نبود. بررسی کتاب کافی از جهت چگونگی تبویب و تقدیم و تأخیر ابواب آن و عناوین انتخابی آنها (نظیر: کتاب العقل و الجهل، کتاب الحجة، کتاب التوحید و …) نشان می‌دهد که کلینی علاوه بر آن که محدّثی بزرگ است، متکلّمی چیره‌دست نیز هست و محتوا و روش و عناوینِ به کار گرفته شده توسّط وی، ناظر به مسائل کلامیِ رایج در روزگار اوست. ضمناً مقدّمه شیخ بر کافی، مقدمه درخشانی است که نشان می‌دهد این مرد چه تسلّطی بر عبارات و کلمات و مطالب و مفاهیم کلامی و … داشته است. عصر کلینی نیز روزگار حسّاس و دشواری است. ولادت او در حوالی سال ۲۶۰ هجری اتّفاق افتاده است که سال وفات امام عسکری علیه‌السّلام و آغاز غیبت صُغراست و با در نظر گرفتن سال درگذشت او (یعنی ۳۲۹ هجری) درمی‌یابیم که حیات وی کاملاً منطبق بر دوره غیبت صُغراست که از پیچیده‌ترین و حسّاس‌ترین بُرهه‌ها در تاریخ تشیّع است و شیخ کلینی تقریباً بیست سال پایانی عمر خویش را در بغداد به سر آورد که محلّ سکونت نُوّاب اربعه و وکلای ناحیه مقدّسه بود و این ویژگی‌ها در حیات کلینی، برای کسانی که می‌خواهند درباره حرکت علمی شیعه به تحقیق بپردازند در خورِ توجّه است. به هر حال به نظر این‌جانب، تجلیل از کلینی، تجلیل از علم، تجلیل از دین و تجلیل از تشیّع است. کافی نیز اثر ارزشمندی است و در مورد این کتاب شریف و مؤلف بزرگوارش، هر چه تجلیل و هر اندازه کار علمی انجام بشود جا دارد. ۸۸/۲/۱۷ #نشربامنبع @Jahade_tabeini •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🗓۱۹ اردیبهشت ماه 🏳بزرگداشت شیخ کلینی/۳ 💠رهبرانقلاب ‼️شخصیّت شیخ کلینی یکی از موضوعات قابل توجّه است. شهر ریِ آن دوره، شهر بزرگ و معروفی بود و فِرَق مختلف اهل سنّت در آن‌جا حضور فعّال داشتند و نه فقط در آن دوره، که قبل از آن و حتّی قرن‌ها بعد از آن هم، براساس خبرهایی که داریم، در این شهر، منازعات شدیدی بین شافعی‌ها و حَنَفی‌ها وجود داشته و اختلافات خونینی پیش می‌آمد و بیشتر هم بُرد با شافعی‌ها بود و حَنَفی‌ها و شیعه‌ها را می‌کشتند و شیعه در این شهر و روستاهایش در اقلیت بود. ری، مثل قم نبود که شیعیانش در اکثریت باشند، درعین‌حال، از همین ری و فقط از یک دِهِ ری - که کُلین باشد - شخصیتی مثل محمّد بن یعقوب کلینی بروز می‌کند. فقط او هم نیست. او شخصیت برجسته‌ی درجه یکِ دنیای اسلام آن روز است. پدرش و برادرش اسحاق بن یعقوب و دایی‌اش محمّد بن عَلّان رازی از علماست و این، پدیده‌ی عجیب و مهمّی است که از یک دِهِ کلین این همه عالم و محدّث برخاسته‌اند. این، خیلی برای ما درس آموز است که گاه در یک روستا یا یک گوشه‌ی دور، آن هم با آن شرایط تقیّه‌ی شدیدی که در آن زمان وجود داشته، چندین عالم و محدّث بزرگ، پرورش پیدا کرده‌اند. به آن دوره‌ی محدودی که آل‌بویه بر ری مسلّط شدند و رکن‌الدوله، حاکم ری بود، نگاه نکنید؛ چرا که بجز آن برهه‌ی زمانیِ محدود، در غالب اوقات، شیعیان ری، روزگار سختی داشته‌اند و با این حال، این‌طور علما و محدّثین بزرگ در این‌جا پرورش پیدا کرده‌اند. ۸۸/۲/۳۱ 📸آرامگاه شیخ کلینی #نشربامنبع @Jahade_tabeini •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🗓۱۹ اردیبهشت ماه 🏳بزرگداشت شیخ کلینی/۴ 💠رهبرانقلاب ‼️به نظر من، یکی از اغلاط مشهور در مورد شخصیت کلینی، این است که کلینی را فقط محدّث می‌دانند، درحالی‌که به نظر من، شیخ کلینی، یک متکلّم است. هر کس کافی را نگاه کند، می‌فهمد که این مرد، یک متکلّم است، در عین این که مسلّما محدّث بزرگی هم هست؛ امّا کیفیت تبویب ابواب کافی و تقدیم و تأخیر این ابواب، از همان اوّل که شروع می‌کند، ناظر به مسائل کلامیِ رایج در آن دوره است. کلینی، حقّا و انصافا شخصیت بسیار عظیمی است. مشایخ فراوانی دارد. نزدیک به پنجاه استاد دارد که این اساتید، در کافی، مشخّص‌اند و مرحوم آیه‌الله بروجردی، در اوّل کتاب «اَسانیدُ الکافی»، به تفصیل، آن‌ها را ذکر کرده‌اند و به نظر من، یکی از کتاب‌های انصافا خیلی خوب که باید مورد توجّه مجموعه‌ی شما قرار بگیرد، همین کتاب اَسانیدُ الکافی است که مرحوم آقای بروجردی تنظیم کرده‌اند. البته یکی از فضلای قم هم این را به شکل دیگری چاپ کرده‌اند؛ لیکن این کتاب، کتاب مهمّی است و بخصوص از مقدّمه‌ای که خود مرحوم آقای بروجردی، درباره کافی و ابواب آن و مشایخ کلینی بر این کتاب نوشته‌اند، به نظر من، ملاییِ مرحوم آقای بروجردی در این رشته، روشن می‌شود، که البته وضع ایشان روشن است. ۸۸/۲/۳۱ #نشربامنبع @Jahade_tabeini •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🗓۱۹ اردیبهشت ماه 🏳بزرگداشت شیخ کلینی/۵ 💠رهبرانقلاب ‼️اهتمام‌ به‌ حدیث، پس‌ از تمسک به‌ کتاب‌ حکیم‌ حمید، برترین‌ وظیفه‌یی‌ است‌ که‌ عالم‌ دین‌ بدان‌ مکلف‌ است، این، استضائه‌ از انوار علم‌ و حکمتی‌ است‌ که‌ از کلام‌ و تعلیم‌ و هدایت‌ پیامبر مکرم‌ اسلام‌ و ائمه‌ی‌ معصومین‌ ساطع‌ می‌گردد و خرد و اندیشه‌ی‌ انسانی‌ را دستگیری‌ و راهنمایی، و زندگی‌ بشر را برخوردار از سلوک حکیمانه‌ و خردمندانه‌ می‌کند. و چنین‌ است‌ که‌ حضرت‌ ابی‌ جعفر به‌ جابر می‌فرماید: یا جابر و الله‌ لحدیث‌ تصیبه‌ من‌ صادق‌ فی‌ حلال‌ و حرام، خیر لک مما طلعت‌ علیه‌ الشمس‌ حتی‌ تغرب. در تاریخ‌ علم‌ دین، جمع‌ حدیث‌ و حمل‌ و فهم‌ و درک و شرح‌ آن، یکی‌ از بزرگترین‌ و طولانی‌ترین‌ فصول‌ است‌ و با یک نظر، حدیث، ما در بسیاری‌ از علوم‌ اسلامی‌ یا همه‌ی‌ آنهاست، و از این‌ رواست‌ که‌ عالم‌ دین‌ شناس‌ بزرگ‌ اقدم، شیخ‌ کلینی‌ رحمه‌ الله‌ تعالی‌ در مقدمه‌ی‌ کتاب‌ کافی‌ شریف، حدیث‌ را برابر با علم‌ دین‌ دانسته‌ و آن‌ را محور علم‌ و ایمان‌ به‌ شمار آورده‌ است. دقت‌ و باریکبینی‌ فقهاء و علمای‌ برجسته‌ی‌ سلف‌ در امر حدیث‌ و چگونگی‌ تحمل‌ آن‌ و شرایط وثوق‌ به‌ روایت‌ و دیگر آنچه‌ در این‌ باب‌ بر اهلش‌ آشکار است، همه‌ از همین‌ اهمیت‌ و عظمت‌ شأنی‌ که‌ درباره‌ی‌ حدیث‌ و تأثیر آن‌ در سرنوشت‌ فرد و جامعه‌ی‌ اسلامی‌ گفته‌ شد، سرچشمه‌ می‌گیرد. ۷۴/۸/۲۲ #نشربامنبع @Jahade_tabeini •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🗓۱۹ اردیبهشت ماه 🏳بزرگداشت شیخ کلینی/۶ 💠رهبرانقلاب ‼️چاپ این کتاب، با این تصحیح فنّی - که بسیار خوب انجام گرفته - از جمله کارهای بسیار لازم بود. کتاب کافی، اگر از وفات کلینی در ۳۲۹ هجری حساب کنیم، الآن نزدیک ۱۱۰۰ سال است که در دست مردم است و بیش از ۱۰۰سال است که مرجع است و بین جوامع شیعه، دست به دست می‌گردد و هرگز هیچ فقیه یا متکلّم یا مفسّر شیعه، از این کتاب، مستغنی نبوده است. کافی، کتابِ خیلی مهمّی است و چاپ‌های فراوانی هم دارد؛ امّا چاپ مصحّح، فنّی و با مراجعه‌ی دقیق به نسخه‌های اصلی و ذکر گسترده نسخه بدل‌ها، به این صورت، تابه‌حال نداشته‌ایم و این کار شما، به نظر من، کار برجسته و مهمّی است. اسناد کافی، تحلیل و حَیلوله و تعلیق و... دارد و این‌ها را باید تبیین کرد، این کار هم ظاهرا انجام شده و انصافا خیلی با سلیقه هم چاپ شده است. جدا کردن اَسانید از متن روایات، یکی از آن کارهای بسیار خوبی است که انجام گرفته؛ چون خودِ ملاحظه اَسانید کافی، یک دانش است. یعنی اگر کسی نگاه محققانه‌ای به اَسانید کافی داشته باشد و فقط اَسانید آن را بخواند و بررسی کند و کاری به روایات آن هم نداشته باشد، بعد از مطالعه‌ی ۲۰۰ ، ۳۰۰ صفحه، شَمّ رجالی پیدا خواهد کرد. یعنی نفس ملاحظه اَسانید کافی، یک چنین خصوصیتی دارد. به نظر من این کار مهمی است! ۸۸/۲/۳۱ 📸کتاب ۱۵جلدی اصول، فروع و روضه کافی همراه اسانید، چاپ دارالحدیث #نشربامنبع @Jahade_tabeini •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🗓۱۹ اردیبهشت ماه 🏳بزرگداشت شیخ کلینی/۷ 💠رهبرانقلاب ‼️عصر کلینی هم، زمان حسّاسی بوده است. حیات شیخ کلینی، منطبق است با دوره‌ی غیبت صغرا. سال وفات شیخ کلینی، ۳۲۹ هجری است و با این که سال ولادت ایشان معلوم نیست، اما اگر حدود هفتاد سال عمر کرده باشد، حوالی سال ۲۶۰ هجری به دنیا آمده است که سال وفات حضرت عسکری و شروع غیبت صُغراست. به نظر من، برای کسانی که می‌خواهند روی حرکت علمی شیعه فکر و بحث کنند، خیلی مهم است که بدانند این بزرگان، در چه دوره‌ای از دوران‌های امامت، زندگی می‌کرده‌اند. به‌هرحال، کار بر روی کافی، بسیار کار خوبی است. البته ظاهرا شیخ کلینی، کتاب‌های دیگری هم داشته‌اند که ما آن‌ها را ندیده‌ایم و من نمی‌دانم که سایر آثاری که در الذریعه و کتاب‌های دیگر به ایشان نسبت داده شده، در اختیار هست یا نیست؛ امّا شاید به اندازه کافی مهم نبوده‌اند. ضمنا مقدمه‌ی شیخ کلینی بر کافی، به نظرم خیلی مقدمه‌ی مهم و درخشانی است و نشان می‌دهد که این مرد، چه تسلّطی بر عبارات و کلمات و مطالب و مفاهیم کلامی و... داشته است. نظر من، هر چه روی این اثر ارزشمندْ کار بشود و هر چه از این شخصیّتْ تجلیل بشود، جا دارد! به نظر من، تجلیل از کلینی، تجلیل از علم است؛ تجلیل از دین است؛ تجلیل از تشیّع است. کلینی در زمان خودش هم شخصیت علمی برجسته‌ای بوده است، هم در ری و هم در بغداد. ایشان، سال‌های زیادی، شاید حدود بیست سال را در بغداد بوده‌اند و در آن‌جا، شاگردان زیادی از ایشان استفاده کرده‌اند و این، نشان دهنده شخصیت بارز و برجسته‌ی شیخ کلینی است! ۸۸/۲/۳۱ #نشربامنبع @Jahade_tabeini https://eitaa.com/rejal_shobeiri