⭕️روشنفکری و تصوف ✍️در باب ریشه‌های ارتباط جریان روشنفکری با #تصوف، اقوال و آرای مختلفی عرضه شده؛ برخی از نفوذ عیان جریان‌های روشنفکری به حلقه‌های تصوف سخن گفته‌‌اند: «در دروره‌هایی ...سلسله‌های عرفایی چون حیدریه، #نعمت_اللهیه و #نوربخشیه، اعتبار اجتماعی قابل‌توجهی داشته‌اند. در دوره معاصر به موازات تأثیرپذیری بخش‌هایی از جامعه ایرانی از امواج مدرنیته، حلقه‌های #صوفیه نیز مورد توجه انجمن‌های سرِّی و تشکل‌های ماسونی مبلغ آرا و افکار مدرنیستی واقع شد. برخی چهره‌های شاخص #فراماسونری مانند «جیمز موریه»، این حلقه‌ها را کانون توجه خود قرار دادند. همزمان با تلاش دربار قاجار و جریان‌های ماسونی و شبه‌روشنفکر وابسته به غرب –که برای محدود کردن نهاد مرجعیت و روحانیت در کشور شکل گرفته بود- حلقه‌های #دراویش و خانقاه‌ها به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی که می‌توانست موازی با نهاد مرجعیت فعال شود، بیش از پیش مورد طمع این جریان‌ها قرار گرفت.»(1) 📚1. شیرمحمدی، محمدمهدی، ظهور فراماسونری در حلقه‌های دراویش، کتاب نقد، ش 39، صص 217-216. @Feraghvaadyan