هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) چه ویژگی هایی را برای «دوست واقعی» برمی شمارد؟
🔹#امام_على (عليه السلام) در حکمت ۱۳۴ #نهج_البلاغه با اشاره به بعضى از شرايط مهم دوستى، مى فرمايد: «لَا يَكُونُ الصَّدِيقُ صَدِيقاً حَتَّى يَحْفَظَ أَخَاهُ فِي ثَلَاثٍ: فِي نَكْبَتِهِ، وَ غَيْبَتِهِ، وَ وَفَاتِهِ» (#دوست انسان، دوست نخواهد بود مگر اين كه #برادر خود را در سه حالت فراموش نكند: به هنگامى كه دنيا به او پشت مى كند و در زمانى كه غايب است و پس از مرگش). شك نيست كه #انسان در زندگى خود نيازمند به #دوستانى است كه در #مشكلات به او كمك كنند و در زمان راحتى مونس انسان باشند؛ زيرا #انسان با داشتن #روح_اجتماعى از يك سو و #نيازهای_گسترده، به تنهايى قادر به رسيدن به همه آنها نيست،
🔹از سوى ديگر ايجاب مى كند كه #يارانى براى خود انتخاب كند؛ ولى اين ياران #مختلف اند؛ گروهى مانند #تاجرانند كه دائماً انتظار دارند در مقابل خدمتى، #خدمتى به آنان شود و طبيعى است كه هر وقت از دوست خود بهره اى نداشته باشند او را براى هميشه رها مى كنند. گروه ديگرى هستند كه گرچه در برابر هر خدمت انتظار خدمتى دارند، ولى #خدمات_پيشين را فراموش نمى كنند و به پاس آنها دوست خود را در مشكلات يارى مى دهند، اما هنگامى كه تصور مى كنند پاداش خدمت هاى پيشين او را داده اند رهايش مى سازند.
🔹گروه سومى نيز هستند كه دوستى آنها بر اساس #محبت است و صفا و #صداقت، نه نتيجه خدمت و كارى شبيه تجارت. آنها به هنگام قدرت به دوستان خود خدمت مى كنند و انتظار پاسخى از آنها ندارند و به همين دليل به هنگام بروز مشكلات براى دوستان خود هرگز آنها را رها نمى سازند و همچنان به #اصول_اخوت و دوستى وفادارند. #امام_علی (عليه السلام) در اين كلام پربارش اشاره به اين گروه مى كند كه #دوستان_حقيقى و واقعى اند؛ آنها در سه زمان #دوست خود را فراموش نمى كنند؛ به هنگام #نكبت: آنها در چنين زمانى در كنار #دوست خود مى ايستند، به او #كمك مى كنند، تسلى خاطر مى دهند، #غمگسار و وفادارند.
🔹«نكبت» در اصل به معناى انحراف از مسير است، همان گونه كه در قرآن مجيد آمده «وَ إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاكِبُونَ» [۱] (امّا كسانى كه به آخرت ايمان ندارند از اين راه منحرف مى شوند). از اين رو هنگامى كه دنيا به كسى پشت كند از آن تعبير به #نكبت_دنيا مى كنند، و از آنجا كه بروز #مشكلات، مصائب و #بلاها مصداق نكبت است بسيارى از ارباب لغت، #نكبت را به معناى بلا و #مصيبت تفسير كرده اند. شاعر نيز مى گويد: «دوست آن باشد كه گيرد دست دوست - در پريشان حالى و درماندگى»؛
🔹اضافه بر اين، بعضى هستند كه در حضور دوست، به سبب شرم و حيا رسم دوستى را به جا مى آورند، ولى به هنگامى كه آنها غائب باشند خود را از آن خلاص مى كنند و به اصطلاح «حفظ الغيب» ندارند، و از آن فراتر هنگامى كه #دوستشان از #دنيا برود و دست او از همه چيز كوتاه گردد و اميد خدمتى از او نداشته باشند او را #فراموش مى كنند، نه به سراغ همسر و فرزند او مى روند كه اگر مشكلى دارند حل كنند، نه در جمع دوستانِ زنده، #يادى از او مى كنند و نه #كار_خيرى براى او انجام مى دهند.
🔹#اميرالمؤمنين (عليه السلام) مى فرمايد: #دوست_واقعى كسى است كه در اين سه حالت دوستش را فراموش نكند. البته #مدعيان_دوستى فراوان اند و #دوستان_واقعى كه در كلام حكيمانه فوق بگنجند اندك اند. در حديثى در «غرر الحكم» از #امام_علی (عليه السلام) آمده است كه مى فرمايد: «اَلصَّدِيقُ اَلصَّدُوقُ مَنْ نَصَحَكَ فِی عَيْبِكَ وَ حَفِظَكَ فِی غَيْبِكَ وَ آثَرَكَ عَلَى نَفْسِهِ» [۱] (#دوست_راستگو كسى است كه #عيوب تو را براى تو بگويد و #اندرز دهد و در غيبتت مراتب دوستى را حفظ كند و تو را [در حل مشكلات] بر خود مقدم شمرد).
پی نوشت؛
[۱] غرر الحكم و درر الكلم، تميمى آمدى، دار الكتاب الإسلامی، چ۲، ص۱۰۴، قصار ۱۹۲۶
📕پيام امام امير المؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، چ۱، ج۱۳، ص۱۱۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#دوست #دوستی #رفیق
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️چگونه به عیوب خود پی ببریم؟
🔸مرحوم «فيض كاشانى» در اين زمينه بحث مفيد و راهگشايى دارد؛ مى گويد، براى پى بردن به #عيوب_خويش چهار راه است؛
1⃣طریق نخست این که: به سراغ #استادى برود كه آگاه از #عيوب_نفس است، و بر خفايا و آفات اخلاقى آگاهى دارد، او را حاكم بر نفس خويش سازد و از ارشادات او بهره گيرد، و اين در زمان ما كم است!
2⃣طریق دوم این که: «دوست راستگوى آگاه باايمانى» جستجو كند و او را #مراقب خويش سازد تا #احوال و #افعال او را مورد بررسى دقيق قرار دهد؛ هرگاه اخلاق و افعال ناپسند و عيوب پنهان و آشكارى از او ببيند به او اطّلاع دهد، همان گونه كه بعضى از بزرگان دين مى فرمودند: «رَحِمَ اللّهُ امْرَءً اَهْدى اِلَىَّ عُيُوبى» (خدا رحمت كند كسى كه #عيوب مرا به من هديه كند).
🔹(تعبير به هديه تعبير جالبى است كه دليل بر اهمّيّت فوق‌العاده اين مطلب است) ... ولى اين گونه افراد نيز كم اند، زيرا #دوستان غالباً مداهنه و مجامله مى كنند، و بعضى بعكس به خاطر حسد عيوب را بيش از اندازه بزرگ مى سازند. به داوود طائى [۱] گفتند: چرا از #مردم كناره گيرى كردى و با آنها آميزش ندارى؟ گفت: من چه كنم با كسانى كه #گناهان مرا از من پنهان مى كنند!
🔹آرى! #افراد_ديندار شديداً علاقه داشتند كه با استفاده از نصيحت ديگران از #عيوب شان آگاه شوند؛ ولى امروز كار ما به جايى رسيده كه منفورترين افراد نزد ما كسانى هستند كه ما را #نصيحت مى كنند و از #عيوب‌مان آگاه‌مان مى سازند!؛ نه تنها از #تذكّرات آنها خوشحال نمى شويم، بلكه به مقابله با آنان برمى‌خيزيم و مى گوييم: تو خود نيز داراى اين عيوبى، و چنين و چنان كردى، كينه او را به دل مى گيريم، و از نصايح او محروم مى مانيم!
3⃣طريق سوم آن است كه: انسان عيوبش را از #زبان_دشمنانش بشنود، چرا كه دشمنان با دقّت تمام مراقب #لغزشها و #عيوب انسانند؛ به همين دليل، گاهى انسان از دشمن كينه توزش بيش از #دوست_متملّق و چاپلوسش بهره مى گيرد.
4⃣طريق چهارم اين است كه: انسان با مردم #معاشرت كند؛ آنچه را از صفات آنها #نكوهيده مى بيند در مورد خودش نيز بررسى كند كه آيا او نيز داراى اين صفات نكوهيده هست يا نيست؟ زيرا #مؤمن آيينه و مرآت مؤمن است، و مى تواند #عيوب خويش را با مشاهده عيوب ديگران ببيند. به #حضرت_عيسى (عليه السلام) گفتند چه كسى تو را #ادب آموخت؟ گفت كسى مرا ادب نياموخت، ولى من #جهل_جاهل را ديدم و در نظر ناپسند آمد و از آن دورى نمودم. داستان معروف #لقمان را كه به او گفتند #ادب را از كه آموختى گفت از بى ادبان تعبير ديگرى از اين مطلب است. [۲]
پی نوشت‌ها؛
[۱] داود بن نصير طائى را از بزرگان فقها و زهّاد و عبّاد قرن دوم هجرى شمرده اند و همطراز با ابراهيم ادهم و فضيل دانسته اند (لغتنامه دهخدا).
[۲] المحجة البيضاء فی تهذيب الإحياء، ملا محسن فيض كاشانى، مؤسسه انتشارات اسلامى جامعه مدرسين، قم، چ۴، ج۵، ص۱۱۲
📕اخلاق در قرآن، ج ۱، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، مدرسه الامام على بن ابیطالب(ع)، قم، چ ۱، ۱۳۷۷ش، ص ۳۳۳
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#اخلاق
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد