🔎گزارههای
#انسانشناختی در قرآن
گزارههای انسانشناختی (antropological) در
#قرآن بر سه دستهاند:
📌گزارههای اعضایی شامل اعضای متعلق به یک
#فرهنگ: این قبیل گزارهها از نظر منطقی به صورت قضیه خارجیه هستند. یعنی حکمی را نسبت به افراد یک فرهنگ اظهار میدارند. از این رو، آنها «
#گزارههای اعضایی» نامیده شدهاند. مانند:
«وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ *البقرة39*»
«و[لى] كسانى كه كفر ورزيدند و نشانههاى ما را دروغ انگاشتند، آنانند كه اهل آتشند؛ و در آن ماندگار خواهند بود».
این آیه حکمی را راجع به افراد کافر؛ یعنی انسانی که فرهنگ کفر در او درونی شده، مطرح میکند. به عبارت دیگر، این آیه افرادی که مدلهای فرهنگی خاص کفر در آنها تأثیر نهاده و کفر در آنها به صورت امری درونی شده اشاره میکند. فرهنگ کفر هم برای این که در درون افراد نفوذ کند ساز و کارهای خاصی دارد.
📌گزارههای
#فرهنگی: این گزارهها اجزای فرهنگ را بیان میکنند. از این رو، آنها «گزارههای فرهنگی» نامیده شدهاند.
در سوره الرحمن به یک عنصر ارزشی از فرهنگ ایمان اشاره شده است:
«هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ *الرحمن60*
مگر پاداش احسان جز احسان است؟»
📌
#مدلهایفرهنگی: این دسته به تبیین مدلهای فرهنگی میپردازند.
«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ *الحجرات10*
در حقيقت مؤمنان با هم برادرند، پس ميان برادرانتان را سازش دهيد و از خدا پروا بداريد، اميد كه مورد رحمت قرار گيريد.»
بر یک مدل فرهنگی دلالت دارد. برادری مؤمنان در جامعه اسلامی را باید یک مدل فرهنگی دید. این اصل تنها یک اصل جامعهشناختی نیست؛ یعنی صرفاً یک توصیه اجتماعی در اسلام نیست. برادری در جامعه اسلامی به صورت یک مدل و طرحواره فرهنگی عمل میکند؛ به رفتارها و اندیشهها و نحوه زندگی افراد جهت میدهد.
(برگرفته از فصل نهم کتاب
#دینومدلهایفرهنگی)
#حکمت_بالغه
@hekmatebaleghe