🔺در این اثر که اخیرا توسط کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی و با همکاری قطب فلسفه دین منتشر شده نسبت #انسان‌شناسی‌شناختی و دین بررسی شده است و باید آن را مقدمه‌ای بر #الهیات فرهنگی در اسلام و نیز مدخلی بر تفسیر فرهنگی قرآن دانست. ✅مهم‌ترین بحث #انسان‌شناسی‌شناختی cognitive anthropology بحث از #مدل‌های‌فرهنگی است. تعاریف متعددی از مدل‌های فرهنگی وجود دارد. اما مدل‌ها خصلت طرحواره‌ای دارند. در دین هم باید مدل‌های فرهنگی به این معنا در کار باشد. از این رو، باید زمینه‌های مختلف علوم اسلامی مورد بازخوانی قرار گیرد و مدل‌های فرهنگی کشف شود. نگارنده در ادامه تلاش کرده تا اقسام مدل‌های فرهنگی در دین را کشف و مورد بررسی قرار دهد. @hekmatebaleghe

دین و مدلهای فرهنگی: ✅نگارنده در این کتاب دو نظریه را در ارتباط با #مدل‌های‌فرهنگی مطرح کرده است: یکی، #نظریه‌برنامه‌های‌معنایی که بنا به آن، مدل‌های فرهنگی برنامه‌های معنایی هستند. هر فرهنگی درون خود برنامه‌ای معنایی را در بر دارد که در ذهن اعضای آن نصب می‌شود و در مواجهه با هر پدیده‌ای معنای آن را از نظر فرهنگ تعیین می‌کند. دو، #نظریه‌نرم‌افزارسازی‌مدل‌های‌فرهنگی که بنا به آن، فضای مجازی و ابزارهای دیجیتال به مثابة سخت‌افزاری برای مدل‌های فرهنگی خاص خود هستند و در مقابل هم مدل‌های فرهنگی متناسب با آنها به مثابة نرم‌افزاری هستند که بر روی آنها اجرا می‌شوند. کاربران با قرار گرفتن در فضای مجازی و با استفاده از ابزارهای دیجیتال، این نرم‌افزارها را به اجرا در می‌آورند. اما همگام با اجرای این برنامه‌ها فعالیت‌های شناختی خاصی در مغز و ذهن آنها رخ می‌دهد. این برنامه برای آنها درونی می‌شود و در ذهن آنها به اجرا در می‌آید. از این طریق، این برنامه گسترش سخت‌افزاری هم پیدا می‌کند و در مغز کاربران نصب می‌شود. ✅اثر نوآوری‌ها و نظریات دیگری هم در بردارد. مانند: تفسیر #مدل‌های‌فرهنگی بر اساس #اعتباریات، تفسیر وجودی فطرت، طرح روش‌شناسی کشف مدل‌های فرهنگی در دین و غیره. @hekmatebaleghe

🔎گزاره‌های #انسان‌شناختی در قرآن گزاره‌های انسان‌شناختی (antropological) در #قرآن بر سه دسته‌اند: 📌گزاره‌های اعضایی شامل اعضای متعلق به یک #فرهنگ: این قبیل گزاره‌ها از نظر منطقی به صورت قضیه خارجیه هستند. یعنی حکمی را نسبت به افراد یک فرهنگ اظهار می‌دارند. از این رو، آن‌ها «#گزاره‌های اعضایی» نامیده شده‌اند. مانند: «وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ *البقرة39*» «و[لى‏] كسانى كه كفر ورزيدند و نشانه‌هاى ما را دروغ انگاشتند، آنانند كه اهل آتشند؛ و در آن ماندگار خواهند بود». این آیه حکمی را راجع به افراد کافر؛ یعنی انسانی که فرهنگ کفر در او درونی شده، مطرح می‌کند. به عبارت دیگر، این آیه افرادی که مدل‌های فرهنگی خاص کفر در آنها تأثیر نهاده و کفر در آنها به صورت امری درونی شده اشاره می‌کند. فرهنگ کفر هم برای این که در درون افراد نفوذ کند ساز و کارهای خاصی دارد. 📌گزاره‌های #فرهنگی: این گزاره‌ها اجزای فرهنگ را بیان می‌کنند. از این رو، آن‌ها «گزاره‌های فرهنگی» نامیده شده‌اند. در سوره الرحمن به یک عنصر ارزشی از فرهنگ ایمان اشاره شده است: «هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ *الرحمن60* مگر پاداش احسان جز احسان است؟» 📌 #مدل‌های‌فرهنگی: این دسته به تبیین مدل‌های فرهنگی می‌پردازند. «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ *الحجرات10* در حقيقت مؤمنان با هم برادرند، پس ميان برادرانتان را سازش دهيد و از خدا پروا بداريد، اميد كه مورد رحمت قرار گيريد.» بر یک مدل فرهنگی دلالت دارد. برادری مؤمنان در جامعه اسلامی را باید یک مدل فرهنگی دید. این اصل تنها یک اصل جامعه‌شناختی نیست؛ یعنی صرفاً یک توصیه اجتماعی در اسلام نیست. برادری در جامعه اسلامی به صورت یک مدل و طرحواره فرهنگی عمل می‌کند؛ به رفتارها و اندیشه‌ها و نحوه زندگی افراد جهت می‌دهد. (برگرفته از فصل نهم کتاب #دین‌ومدل‌های‌فرهنگی) #حکمت_بالغه @hekmatebaleghe

✅ #مدل‌های #فرهنگی #دین باید کشف و فهم شود. امروز (یکشنبه 16 مهر 1402) روزنامه ایران مصاحبه‌ای با دکتر #قائمی‌نیا در این زمینه به چاپ رسانده است. در این مصاحبه علل نگارش #کتاب «دین و #مدل‌های #فرهنگی» از دیدگاه نگارنده مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در بخشی از این مصاحبه آمده است که: 📍مهمترین بحث «#انسان‌شناسی‌شـناختی» موضوع مدل‌هـای فرهنگی اســت و انسان‌شناسان #فرهنگی بـر این باورند کـه هـر فرهنگی واجـد یکسـری #مدل‌های‌فرهنگی است که اساساً قلب هر #فرهنگی را تشکیل می‌دهد و بـه سـاحت‌های مختلـف زندگی فکری افــراد چهارچوب و معنا می‌بخشـد. 📌 از خود دین باید قرائت فرهنگی داشت و #مدل‌های فرهنگی درون دین را کشف و با #مدل‌های فرهنگی که در جامعه وجود دارد، مقایسه کرد. 📌 با ابزارهای تحلیلی و عقلی مختلف (در کتاب) اثبات شده است که اساساً دین «هویتی #فرهنگی» داشته و برای کشف آن مصادیقی از #قرآن ارائه شده است. 📌نهایتاً موضوع «#جامعه دیجیتال» و مدل‌های #فرهنگی که در چنین جامعه‌ای می‌تواند ظهور و بروز کند مطرح شده است. (گزارش کامل برای مطالعه مخاطبین گرامی ارائه می‌گردد.) @hekmatebaleghe @quantum_philosophy_of_mind