https://www.aparat.com/v/nCAzW ویدیوی فوق #نشست_علمی نظریه #موافقت_معنایی #حدیث با #قرآن با سخنرانی دکتر #قائمی‌نیا است که در مدرسه تابستانی حدیث و در تاریخ 25 مرداد 1402 برگزار گردید. مهم ترین موضوعات این نشست بشرح ذیل است: 📌 #احادیث_موافقت (خذ ماوافق الکتاب و رد ماخالفه) دو بخش دارند: آنچه موافق کتاب است باید بپذیریم و آنچه مخالف آن است رد کنیم. اما در طول تاریخ به بخش سلبی بیشتر توجه شده است. 📌 دلیل این مطلب فقدان نظریه ای در باب #موافقت بوده است؛ برخی #موافقت را به عدم مخالفت و برخی دیگر مراد از آن را #موافقت روحی دانسته‌اند. 📌 نظریه موافقت معنایی دو ادعا دارد: اولا، مراد از #موافقت موافقت معنایی است. ثانیاً این نوع #موافقت قابل کشف به کمک #زبان‌شناسی و #معناشناسی جدید است. 📌 موافقت‌ها به 5 دسته تقسیم می‌شوند: #موافقت‌ها در پیش‌فرض‌های معنایی، #موافقت در لوازم کاربردی (#موافقت در لوازم محاوره‌ای) و #موافقت‌های #گشتاری و #موافقت‌های #تعبیری و #موافقت‌های #فرانقشی. #حکمت_بالغه @hekmatebaleghe

🔎گزاره‌های #انسان‌شناختی در قرآن گزاره‌های انسان‌شناختی (antropological) در #قرآن بر سه دسته‌اند: 📌گزاره‌های اعضایی شامل اعضای متعلق به یک #فرهنگ: این قبیل گزاره‌ها از نظر منطقی به صورت قضیه خارجیه هستند. یعنی حکمی را نسبت به افراد یک فرهنگ اظهار می‌دارند. از این رو، آن‌ها «#گزاره‌های اعضایی» نامیده شده‌اند. مانند: «وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ *البقرة39*» «و[لى‏] كسانى كه كفر ورزيدند و نشانه‌هاى ما را دروغ انگاشتند، آنانند كه اهل آتشند؛ و در آن ماندگار خواهند بود». این آیه حکمی را راجع به افراد کافر؛ یعنی انسانی که فرهنگ کفر در او درونی شده، مطرح می‌کند. به عبارت دیگر، این آیه افرادی که مدل‌های فرهنگی خاص کفر در آنها تأثیر نهاده و کفر در آنها به صورت امری درونی شده اشاره می‌کند. فرهنگ کفر هم برای این که در درون افراد نفوذ کند ساز و کارهای خاصی دارد. 📌گزاره‌های #فرهنگی: این گزاره‌ها اجزای فرهنگ را بیان می‌کنند. از این رو، آن‌ها «گزاره‌های فرهنگی» نامیده شده‌اند. در سوره الرحمن به یک عنصر ارزشی از فرهنگ ایمان اشاره شده است: «هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ *الرحمن60* مگر پاداش احسان جز احسان است؟» 📌 #مدل‌های‌فرهنگی: این دسته به تبیین مدل‌های فرهنگی می‌پردازند. «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ *الحجرات10* در حقيقت مؤمنان با هم برادرند، پس ميان برادرانتان را سازش دهيد و از خدا پروا بداريد، اميد كه مورد رحمت قرار گيريد.» بر یک مدل فرهنگی دلالت دارد. برادری مؤمنان در جامعه اسلامی را باید یک مدل فرهنگی دید. این اصل تنها یک اصل جامعه‌شناختی نیست؛ یعنی صرفاً یک توصیه اجتماعی در اسلام نیست. برادری در جامعه اسلامی به صورت یک مدل و طرحواره فرهنگی عمل می‌کند؛ به رفتارها و اندیشه‌ها و نحوه زندگی افراد جهت می‌دهد. (برگرفته از فصل نهم کتاب #دین‌ومدل‌های‌فرهنگی) #حکمت_بالغه @hekmatebaleghe

✅مفهوم #وحی در #اسلام، مفهومی بنیادین است. 📌 پدیدۀ #وحی - به معنای خاصی که در مورد #پیامبران به کار می‌­رود - حادثۀ خاصی است که تنها در مورد افراد معدودی از بشر رخ داده است. از میان آدمیان بی­شماری که بر روی کره خاکی زیسته‌­اند، تنها #انبیاء الهی به دریافت وحی الهی مفتخر بوده‌اند که این امر فلاسفه و متکلمان را به تکاپو واداشته است. «#فلاسفه» بیشتر به دنبال کشف و ابداع نظام فلسفی بودند تا بتوانند پدیدۀ وحی را تبیین و توجیه کنند. متکلمان نیز به دنبال اثبات ضرورت نبوّت بودند. 📌 #وحی در فرهنگ اسلامی، مفهومی اساسی است. معمولاً ادیان را به ادیان «وحیانی» و «غیروحیانی» تقسیم کرده‌اند. «ادیان وحیانی» ادیانی هستند که در آن‌ها حقایقی از خدا بر انسان نازل شده‌اند. و «ادیان غیروحیانی» ادیانی هستند که در آن‌ها سخنی از نزول حقایق از جانب خدا در میان نیست. ✅هیچ دینی مانند #اسلام بر #وحی تکیه نزده است. 📌 اساس #دین را حقایق وحیانی ـ که همان #قرآن باشد ـ تشکیل داده است. #خدا به جای این‌که در شخصی متجلّی شده باشد، در کلامش تجلّی کرده است: فتجلّی لهم سبحانه في کتابِه مِن غیرِ أن یکنوا رأوه بِما أراهم مِن قدرتِه، و خوّفهم مِن سطوتِه، و کیف محق من محق بالمَثُلات، و احتصد مَنِ احتصد بالنّقماتِ؟ (نهج‌البلاغه، ترجمه علینقی فیض‌الاسلام، خطبۀ ۱۴۷.) #خداوند در کتابش، بر بندگانش تجلّی کرد با آنچه از قدرت و توانایی‌اش به آن‌ها نشان داد، بی‌آن‌که او را ببینند و آنان را از سطوت و شوکتش بیم داد و آن‌ها را آگاه ساخت که چگونه به انواع عذاب، قومی را نابود ساخت و درو کرد قومی را با سختی‌ها. از این جهت #قرآن در #اسلام اهمیت فراوانی دارد. چرا که قرآن مجموعۀ وحی آسمانی است که بر #پیامبراکرم (ص) نازل شده و سند اصلی و زندۀ اسلام است: «لاَ یأتیه الباطلُ مِن بینِ یدیهِ و لا مِن خَلفهِ تنزیلٌ مِن حکیمٍ حمیدٍ.» (فصلت – ۴۲) 📌 در #کلام قدیم و در میان فلاسفۀ قرون وسطا کم و بیش این طرز تلقّی در کار بود که وحی مجموعه­‌ای از حقایق است که #پیامبر (ص) از #خدا اخذ می­‌کند، ولی در دورۀ مدرن دیدگاه­‌های متفاوتی نسبت به سرشت #وحی مطرح شده است. #نظریۀوحی‌گفتاری، حاصل تلاش مستمر و بی‌وقفه جهت تببین این موضوع است. در این نظریه ضمن پذیرفتن دیدگاه #افعال‌گفتاری در رویۀ ظاهری #وحی اسلامی، پیامدها و لوازمات آن را در زمینۀ #هرمنوتیک متون دینی و مباحث کلامی دنبال می‌گردد. این #نظریه تنها نظریه در باب سرشت #وحی نیست، بلکه آغاز و مبدأ آن، بحث سرشت وحی است و بی‌درنگ مدل #هرمنوتیکی خاصی را به تصویر می‌کشد و در مباحث درون‌دینی تأثیر بسیاری دارد. از این نظر، اثر حاضر را هم باید به #کلام جدید و هم به #هرمنوتیک متون دینی متعلق دانست. گزیده‌ای از فصل اول وحی و افعال گفتاری (ویراست دوم) 👇👇👇 https://hekmatebaleghe.ir/%d8%ae%d9%84%d8%a7%d8%b5%d9%87-%d9%88%d8%ad%db%8c-%d9%88-%d8%a7%d9%81%d8%b9%d8%a7%d9%84-%da%af%d9%81%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c/ @hekmatebaleghe

✅ #قرآن سرشت #استعاری دارد. 📌 #قرآن متن #آسمانی است که بشر را به باطن عالم و صحنه غیبی آن توّجه می‌دهد و این متن آسمانی باید #سرشت‌استعاری داشته باشد. از این رو، در متن #قرآن ارتباطی میان همه عوالم و زمینه‌های مختلف و ساحت‌های گوناگون وجودی #بشری می‌یابیم. به همین دلیل، می‌بینیم که #آیات راجع به طبیعت و جهان و آسمان‌ها در لابلای #آیات ناظر به معارف توحیدی و حقایق انفسی - حقایق راجع به عالم درون انسان - و سخن از آسمان ها در لابلای بحث از عالم طبیعت و زمین و آدمیان و سخن از تاریخ با توّجه به عالم طبیعت و خلقت آمده و قرآن بی‌وقفه میان این حوزه‌ها ارتباط برقرار می‌کند. 📌 برای فهم قرآن باید به سرشت #استعاری آن توّجه کرد. #قرآن همه عالم و همه زمینه‌ها و ساحت‌های گوناگون وجودی بشر را یک کل به هم پیوسته می‌بیند و وجود شباهت‌های #هستی‌شناختی و #معرفت‌شناختی میان آنها را مورد تأکید قرار می‌دهد و #معارف #توحیدی را با توّجه به آنها بیان می‌کند. برای فهم قرآن باید به این سرشت استعاری توّجه نمود و انتقال‌های فضایی - انتقال از فضایی به فضای دیگر و از زمینه‌ای به زمینه دیگر - را به عنوان یک اصل در فهم قرآن در نظر گرفت. از این‌رو، #زبان‌قرآن، زبان #استعاره‌های‌مفهومی است؛ قرآن مدام از #استعاره‌های‌مفهومی برای بیان #حقایق و #معارف کمک می‌گیرد. برگرفته از کتاب استعاره‌های مفهومی و فضاهای قرآن، 👇👇👇 https://hekmatebaleghe.ir @hekmatebaleghe

✅ #مدل‌های #فرهنگی #دین باید کشف و فهم شود. امروز (یکشنبه 16 مهر 1402) روزنامه ایران مصاحبه‌ای با دکتر #قائمی‌نیا در این زمینه به چاپ رسانده است. در این مصاحبه علل نگارش #کتاب «دین و #مدل‌های #فرهنگی» از دیدگاه نگارنده مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در بخشی از این مصاحبه آمده است که: 📍مهمترین بحث «#انسان‌شناسی‌شـناختی» موضوع مدل‌هـای فرهنگی اســت و انسان‌شناسان #فرهنگی بـر این باورند کـه هـر فرهنگی واجـد یکسـری #مدل‌های‌فرهنگی است که اساساً قلب هر #فرهنگی را تشکیل می‌دهد و بـه سـاحت‌های مختلـف زندگی فکری افــراد چهارچوب و معنا می‌بخشـد. 📌 از خود دین باید قرائت فرهنگی داشت و #مدل‌های فرهنگی درون دین را کشف و با #مدل‌های فرهنگی که در جامعه وجود دارد، مقایسه کرد. 📌 با ابزارهای تحلیلی و عقلی مختلف (در کتاب) اثبات شده است که اساساً دین «هویتی #فرهنگی» داشته و برای کشف آن مصادیقی از #قرآن ارائه شده است. 📌نهایتاً موضوع «#جامعه دیجیتال» و مدل‌های #فرهنگی که در چنین جامعه‌ای می‌تواند ظهور و بروز کند مطرح شده است. (گزارش کامل برای مطالعه مخاطبین گرامی ارائه می‌گردد.) @hekmatebaleghe @quantum_philosophy_of_mind

https://www.aparat.com/v/wagOW ویدیوی فوق نشست کامل جلسه به همراه پرسش و پاسخ است. در این جلسه دکتر #قائمی‌نیا در سه مرحله بحث کردند: 📌 بیوگرافی علمی و بیان دلیل روی‌ آوردن به مباحث #نشانه‌شناسی و #معناشناسی 📌 بیان ادعای #معناشناسی‌شناختی 📌 تطبیق #معناشناسی‌شناختی بر آیات #قرآن در پایان به نقدهای مطرح بر کتاب «معناشناسی 1 و 2» پاسخ داده شده است. @hekmatebaleghe @quantum_philosophy_of_mind

✅ لینک ویدیوهای زیر مربوط به #نشست نقد و بررسی «#استعاره‌های مفهومی و فضاهای #قرآن» است که عصر روز یکشنبه 14 مهر 1398 با حضور دکتر خلیل پروینی (عضو هیأت علمی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس)، دکتر مجید معارف (عضو هیأت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران) و دکتر علیرضا #قائمی‌نیا (نویسنده کتاب و عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی) در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شده بود. ویدیوی بخش اول: https://www.aparat.com/v/PyroW ویدیوی بخش دوم: https://www.aparat.com/v/L6sId @hekmatebaleghe

چاپ ششم کتاب «#معناشناسی #شناختی #قرآن» با برخی اصلاحات منتشر شد. دوستان می‌توانند جهت تهیه به غرفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در #نمایشگاه‌کتاب مراجعه کنند. @hekmatebaleghe

چاپ پنجم کتاب «#استعاره‌های مفهومی و فضاهای #قرآن» منتشر شد. دوستان برای تهیه کتاب می‌توانند به غرفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در #نمایشگاه‌کتاب مراجعه کنند. @hekmatebaleghe