#نقش_اختلالات_روانی_در_تاریخ_تصوف
دکتر #علی_اکبر_ضیائی
📚معرفی اجمالی؛
✍در این مقاله نویسنده با تکیه بر متون تاریخی و تذکره نویسان شخصیت #حلاج را به عنوان یک صوفی مورد #تجزیه_و_تحلیل_پزشکی قرار داده و به این نتیجه می رسد که ؛
این افراد که به شطح گویی پرداخته و خود را صاحب #کرامات و #مکاشفات و #خوارق_عادت می پندارند ممکن است دارای مشکلات روحی و بیماری هایی از نوع #اسکیزوفرنی و حتی #صرع_لوب_گیجگاهی باشند بنابراین اینگونه ادعا ها را نباید دلیل بر ارج و قرب الهی ایشان گرفت.
✅مولف در ابتدا ۳ دلیل خود را برای انتخاب شخصیت حلاج بیان میکند ؛
🔘نقل قول ها فراوان ازتجارب دینی او
🔘شباهت تجارب او با بیماری ها #روانپزشکی
🔘جایگاه ویژه او
✅سپس با اشاره به اینکه برخی #تجربه_های_دینی_غیر_اصیل ممکن است واقعیتی هرچند نامشروع داشته باشد ، تجربیات حلاج را از نوع #اختلالات_روانی دانسته ودلایل خود را بر می شمرد:
1⃣#ریاضت های غیر شرعی و ناسازگاری #شطحیات او با قرآن و سنت و عقل
✖️۲۰ سال لباسش را عوض نکرد❗️
✖️یک سال زیر آفتاب ایستاد تا از بدنش روغن می چکید.
✖️تسلط وی بر #سحر و #شعبده وتالیف کتابی به نام "السحر" در #طلسم و #کیمیا
✖️در ماه رمضان افطار نمیکرد و به خاطرحال مغلوبیت (#سکر) #نماز نمی خواند .
2⃣فشارهای جسمی و روحی ؛
حلاج زندگی پر تلاطمی را از دوران کودکی تا زمان کشته شدن سپری کرده و لذا #عوامل_زیست_محیطی برای ابتلای وی به اسکیزوفرنی فراهم بوده است
✖️حفظ کل قرآن در ۱۲ سالگی
✖️#مهاجرت_زودهنگام به تستر در دوران #نوجوانی(۱۶ سالگی) به دور از کانون گرم خانواده
✖️ تبعید به بصره در زمانی(۱۸ سالگی)که به شدت به حمایت های عاطفی خانواده نیاز داشت.
✖️ #انزوای_اجتماعی و برخوردهای سخت گیرانه از طرف صوفیان معروف چون #جنید که اورا به خاطر #اناالحق گفتن تکفیر کرد.
🛎اوج سن شروع اسکیزوفرنی در مردان ۲۰ تا ۲۸ سالگی است
🔹نخستین گزارش های مربوط به به ادعای انا الحق حلاج به ۲۷ سالگی اش برمی گردد
✖️زندان یکی از عوامل زیست محیطی #هذیان_گویی و #توهمات_دیداری_و_شنیداری حلاج است.
🛎بیماران اسکیزوفرنی اشتیاق زیادی به نوشتن دارند
🔸حلاج ۳ کتاب "السیاسه والخلفا" ، "الدرّه"، "السیاسه" را در زندان می نویسد .
🛎 به اعتقاد "تریمبول" #بیش_نویسی این بیماران به ندرت دارای #خلاقیت است و مطالب آنان از #محتوای_مبهم_و_تکراری برخوردار است.
🔹تجارب روحی و هیجانات عاطفی حلاج در کتاب #طواسین و سخنان عجیبش در دفاع از #ابلیس و #ایمان_فرعون ، همگی بیانگر نوعی #درهم_ریختگی_روحی نویسنده آن دارد .
3⃣ یکی از علائم دیگر #بزرگنمایی_افراطی است ؛
🛎 بیش از ۶۰ %افراد اسکیزوفرنی دارای ویژگی #خود_بزرگ_انگاری_دینی می باشد مثل اعتقاد به اینکه آنان فردی مقدس ،خدا ،شیطان ،پیامبر ، مسیح و یا شخص مهم دیگری هستند.
🛎 ۳۰ تا ۵۰ % بیماران اسکیزوفرنی نمیدانند که دارای اختلالات روانی هستند
🔹حلاج در نامه هایش می نوشت ، من الرحمن الرحیم الی....
🔹میگفت: انی مغرق قوم نوح ومهلک عاد وثمود
🔸ادعاهای حلاج از جمله #معراج #بابیت اعتقاد به حلول و #وحدت_وجود که ناشی از ریاضت های #راهبان_هندی است همگی نشان از #اختلال_روانی دارد.
4⃣ #توهمات_دیداری ؛(دیدن #نور یا #هاله_ای_از_نور)
🔸حلاج در هند با ریاضت شدید به نور الهی دست یافته و وظیفه خود را دعوتبه آن نور می دانست.
5⃣تغییر ناگهانی دین؛
🔹حلاج از مذهب #حنبلی به #تصوف روی می آورند در قم ادعای #بابیت می کند و عملا در مقابل اهل سنت قرار میگیرد.
🔸در سفر به هندوستان ایمانش را به باد می دهد و #ادعای_الوهیت می کند و می خواهد چیزی بنویسد تا با #قرآن برابری کند.
6⃣ بی توجهی به ظاهر و لباس
بی بند و باری ظاهری از علائم #سایکوزی و #اسکیزوفرنی می باشد
🔹حلاج۲۰ سال لباسی بر تن داشت که حشرات گزنده در آن لانه کرده بودند.
7⃣ تمایل به #خودکشی_غیر_مستقیم
( کاری می کند که دیگری او را به قتل برساند)
🛎۵ تا ۱۰ %خطر خودکشی در بیماران اسکیزوفرنی وجود دارد .
🔸 اینکه حلاج در اشعارش اظهار می داشت منتظر صلیب است معنایی جز بلا جویی و گرایش روانی به سمت #انتحار ندارد.
#مقاله #شخصیت_شناسی #فارسی #قرن۱۵
🆔 @safiresheytan🕸