قرآن شريف فرموده: و نفس و ما سواها. فالهمها فجورها و تقواها. قد افلح من زكاها. و قد خاب من دساها. قسم به جان بشر و قسم به خداوندى كه آن را موزون و معتدل آفريده، و نيك و بدش را به وى الهام نموده است. بدون ترديد كسى كه نفس خود را از بديها پاك و منزه دارد رستگار خواهد بود. و كسى كه آن را آلوده به گناه و سيئات نمايد زيانكار است. اين الهام عمومى را كه به همه ‏ى انسانها از طرف بارى‏ تعالى اعطا گرديده در روانشناسي هاى امروز « #وجدان اخلاقى» مى‏خوانند.

روانشناسان امروز اين الهام الهى را « #وجدان اخلاقى» ناميده و عقيده دارند كه به كار بستن نداى وجدان فطرى، از عوامل گسترش پاكى و درستكارى و مايه‏ ى سلامت روح است، و سرپيچى از دستور وجدان، علاوه بر زيانهاى اجتماعى، موجب شكنجه‏هاى روانى و بيماريهاى روحى است. وجدان اخلاقى قاضى واقع‏ بين و نيرومندى است كه نمى‏توان با اغفال يا تهديد، مسيرش را تغيير داد و به قضاوت غير واقعى و ناحق وادارش نمود. براى آنكه احكام نفس ملهمه كه حاوى دستور الهى است به خوبى اجرا شود و مردم در مقابل آن سرپيچى ننمايند، آفريدگار توانا در نهاد هر فردى ضامن اجرايى را آفريده است. قرآن شريف از آن ضامن اجرا به لفظ «لوامه» تعبير نموده و فرموده است: لا اقسم بيوم القيامه. و لا اقسم بالنفس اللوامه. قسم به روز قيامت. و قسم به #نفس_لوامه كه متخلفين از الهام الهى را ملامت مى‏نمايد و مجازاتشان مى‏كند.

اگر آدمى به قضاوت #وجدان ترتيب اثر داد و آن را به موقع اجرا گذارد، انجام وظيفه نموده و از تعرض #نفس_لوامه مصون خواهد بود، اما اگر از اجراى حكم وجدان خوددارى نمايد و مرتكب گناه شود، نفس لوامه با شكنجه‏هاى طاقتفرسا و ملامتهاى جانكاه او را عذاب مى‏كند، راحت و آسايش را از وى سلب مى‏نمايد و به طورى كه متخصصين بيماريهاى روانى در كتب علمى آورده‏اند، ممكن است شكنجه‏ هاى درونى منشا بيماريهاى بسيار سخت و غيرقابل درمان گردد.

در كنار #وجدان فطرى، وجدان دينى و تربيتى نيز در ضمير اقوام و ملل جهان وجود دارد، با اين تفاوت كه وجدان فطرى #الهام الهى است كه به قضاى حكيمانه‏ ى بارى تعالى در ضمير همه‏ ى انسانها به وديعه سپرده شده و درك تمام مردم جهان نسبت به خوبها و بدهاى آن يكسان است، اما وجدان دينى و تربيتى مردم يكسان نيست، زيرا آداب و رسوم ملل عالم و همچنين عقايد دينى آنان متفاوت است و قهرا وجدانهاى متفاوت خواهند داشت

اگر مسلمان غيرمعصومى در پيشگاه الهى این جمله‏ دعاى امام سجاد (ع) را به زبان آورد و بگويد: و ابق لنفسى من نفسى ما يصلحها. بار الها! از نفس خود من براى خودم آن را ابقاء فرما كه نفسم را اصلاح مى‏نمايد، مى‏توان گفت از عوامل اصلاح آدمى يكى #نفس ملهمه است و آن ديگر، #وجدان اسلامى است، يعنى بار الها! موجباتى را فراهم آور كه اين دو نيروى انسان‏ساز و سعادت‏ بخش همواره در ضميرم بيدار و فعال باشند تا مرا به #اصلاح_نفس من وادار نمايند، و همچنين درخواست مى‏كند كه #نفس_لوامه در وجودم از فروغ و درخشش بازنماند تا من براى مصون ماندن از شكنجه و ملامت آن از مسير مستقيم خارج نشوم و به راه صلاح و رستگارى همچنان ادامه دهم.

#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_16 #دعای_شانزدهم_صحیفه_سجادیه #دعا_شانزدهم_2 #كتاب_نبوت_امامت‏ 1 ✳️ براى رشد و كمال و درك سعادت دنيا و آخرت، براى اين گنجينه فطرت و عقل و #وجدان كه دريايى بى كران از نيروى اراده و اختيار در اختيار اوست سه سرمايه سنگين و سه گوهر گران ‏بها همچون #نبوت و كتاب و #امامت در كنار او نهاد، تا با كمك از فرهنگ رسالت و قرآن مجيد و امامت امامان و با تكيه بر فطرت و عقل و وجدان به عبادت حق قيام كند و وجودش را به حسنات اخلاقى بيارايد و از رذايل و خصايل پست دورى گزيند و سفره عدل و قسط را در زمين پهن كند و آنچه خير است از وجود خود بروز و ظهور دهد و دنيايى آباد و آخرتى مورد رضايت حق براى راحت ابدى و سلامت و سعادت سرمدى بسازد. آنان را به اين همه حقايق آراستى و مائده نعمت‏هاى معنوى و مادى در برابرشان قرار دادى، تا در سايه هدايت تو كه به توسط انبيا و كتب آسمانى و امامان، به آنان ارائه فرمودى، تمام نعمت هايت را در مسير عبادت و درستى و رشد و كمال و آبادى دنيا و آخرت به كار گيرند و حجت خود را در تمام زمينه‏ها به آنان تمام كردى و جايى براى گناه نگذاشتى و راهى براى عصيان و خطا و معصيت و شيطنت به سوى آنان باز نكردى. افسوس كه عدّه‏اى از فرزندان آدم تمام نعمت هايت را نديده گرفتند و فطرت و عقل و وجدان را بر اثر كثرت گناه لگدمال كردند و روى از دعوت انبيا و آيات و امامان برتافتند و با دست خود، راه بيچارگى و ذلّت و فرود آمدن عذاب جهنّم را بر خويش باز كردند. 👈ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج‏ 7 ، ص: 266 #شانزدهم ◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

راست گفتن همانند وفاى به عهد و اداى امانت از جمله‏ ى الهامات الهى است كه به قضاى حكيمانه‏ ى او با سرشت انسانها آميخته شده و در ضميرشان نهفته است، و اين الهام همان است كه روانشناسان امروز #وجدان اخلاقيش مى‏نامند. بنابراين، كسى كه بر وفق علم خود سخن مى‏گويد و آن را كه مى‏داند به زبان مى‏آورد، راست مى‏گويد و آن كس كه برخلاف دانسته‏ ى خود حرف مى‏زند، #دروغ مى‏گويد.