📌 بیانات #رهبر معظم #انقلاب در دیدار اعضای موسسه عالی @فقه و #علوم_اسلامی2
🔅🔅🔅
◽ راجع به مسئلهی این مؤسّسهی عالی فقه، خب ما ادّعا نداریم که این تنها نقطهای است که در قم دارد فعّالیّت میکند، نه؛ الحمدلله همان طور که اشاره کردید، نقاط گوناگونی هستند که همه مشغول کارند؛ شروع این کار هم ناشی از یک احساس [مسئولیّت بود]؛ خب الحمدلله جناب آقای صدر با شایستگی کامل، شانهشان را زیر این بار دادهاند و به طور جدّی مشغول به این کار شدهاند؛ انگیزهی این کار به خاطر نگاه و توجّه به اهمّیّت حوزه و ظرفیّتهای فراوان و بیشمار استفادهنشده از حوزه و اقتضای نظام جمهوری اسلامی نسبت به استفاده از این ظرفیّتها بود.
◽ یک طرف قضیّه یک نظام اسلامی است که اقتصاد هست -حالا اقتصاد را مثال زدند- حکومت هست، فرهنگ هست، دانش روز هست، فنّاوریهای جدید عالَم هست، ارتباطات گوناگون اجتماعی هست، سبک زندگی هست؛ دائم تفکّرات و نظرهای جدیدی که در زندگی اثر میگذارند، دارد در دنیا به وجود میآید و صادر میشود؛ اینها هست. ما یک نظامی داریم با این پدیدهها و با این حوادثی که پیرامونش و در درونش وجود دارد؛
◽ این [نظام] باید اداره بشود با اسلام، با فکر اسلامی. فکر اسلامی در جنبهی عملی، همان فقه اسلام است؛ البتّه بنده با فلسفه خواندن، نه فقط مخالف نیستم بلکه کاملاً تأیید میکنم، فلسفه هم لازم است؛ حالا چه جوری داخل برنامههای شما بشود، آنها به برنامهریزی مدیران محترم آنجا بستگی دارد؛ لکن فلسفه خوب است، لازم است، نه اینکه فقط خوب است؛ لازم است؛ در این تردیدی نیست؛ لکن آنچه زندگی را اداره میکند، عملاً فقه ما است؛ علّت هم این است که فلسفهی اسلامی در طول زمان امتداد عملی نداشته؛ یعنی این حکمت نظری ما به حکمت عملی امتداد پیدا نکرده؛ در حالی که فلسفههای غربی که از لحاظ نفْسِ فلسفه بودن خیلی کم محتواتر و ضعیفتر از فلسفهی اسلامی هستند، امتداد عملیّاتی دارند؛ یعنی اگر چنانچه شماها مثلاً فرض کنید که فلسفهی کانت یا هگل یا مارکس را معتقد باشید، در مورد حکومت نظر دارید، در مورد فرد نظر دارید، در مورد ارتباطات اجتماعی نظر دارید؛ امّا [اینکه] اقتضای فلسفهی ملّاصدرا یا فلسفهی فرض بفرمایید که ابنسینا یا دیگری در حکومت یا در فلان [مسئله] چیست، چیزی برای ما روشن نشده؛ نه اینکه ندارد، قطعاً دارد؛ سفارش من به متفلسفین و فعّالان فلسفه همیشه این بوده که این امتداد را پیدا کنند؛ چون معتقدم اثر دارد؛ این امتداد وجود دارد امّا خب روی آن کار نشده؛ بنابراین فعلاً آنچه میتواند جامعه را اداره کند، فقه ما است؛ خب پس این اقتضای بیرونی و نیاز بیرونی، این هم حوزه.
◽ عرض کردیم، حوزهی علمیّه یک ظرفیّتهای بیشماری دارد؛ حقیقتاً ظرفیّتهای بیشماری دارد. این دقّتهایی که انسان در مباحث فقهی و در مسائل کماهمّیّت در بین فقها مشاهده میکند -که از لحاظ عملی و از لحاظ جایگاهش در مجموعهی احکام اسلامی خیلی چیز مهمّی نیست- واقعاً شگفتآور است؛ یعنی این جور [دقّتهای] عمیق و ریزبین و ژرفنگر، در کارهای فقهی ما و در علمای ما وجود دارد؛ خب این خیلی ظرفیّت مهمّی است، این خیلی چیز مهمّی است. بنده یک مدّتی یک بحث قصاص میکردم و نظرات حقوقدانهای غربی را دوستانی که با ما همکاری میکردند و بلد بودند، اینها را برای بنده میآوردند و من گاهی اوقات نگاه میکردم به نظراتی که آنها داشتند در مسائل گوناگون. خب تعمّقهای خوبی هست در کارهایشان، امّا واقعاً با آن دقّتی که مثلاً فرض کنید صاحبجواهر یا مِنبابمثال مرحوم آقای خوئی -فقیه معاصر خود ما- یا دیگری در این زمینه دارند، خیلی فاصله دارد؛ اینها خیلی عمیقترند، خیلی ژرفنگرترند، خیلی به لوازم فتوا و نظر خودشان متوجّهترند؛ خب اینها ظرفیّت حوزه است.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه بیانات رهبری👇👇👇
📌 بیانات #رهبر معظم #انقلاب در دیدار اعضای موسسه عالی @فقه و #علوم_اسلامی3
🔅🔅🔅
◽ این حوزه میتواند همهی نیازهای یک نظام اسلامی را، جامعهی اسلامی را برآورده کند و همین طور که آقای صدر گفتند، اگر چنانچه نهادسازها -یعنی مثلاً فرض کنید بانک مرکزی یک نهاد است، یا دستگاه دانشگاه یک نهاد است- برای مدیریّت اسلامیِ خودش سؤالی پیدا کند، به چه کسی باید مراجعه کند؟ به حوزه باید مراجعه کند. الان این اتّفاق نمیافتد، یعنی این کار الان وجود ندارد. یک نمونهاش را حالا مثلاً شما ملاحظه کنید که غالباً شبیه این نمونه، خیلی خیلی خیلی نادر است؛ مثلاً فرض کنید که یک روزی پاکستانیها در صدد برآمدند بانک اسلامی درست کنند؛ فراخوان دادند به فقهای دانشمندان اسلامی؛ مرحوم شهید صدر آن البَنکاللاربَوی(۲) را نوشت و فرستاد؛ خب آن یک نمونه است. حالا آن البَنکاللاربَوی چقدر جوابِ نهاد بانک را در دنیای امروز میدهد، آن بحث دیگری است که حالا ممکن است نواقصی داشته باشد امّا بالاخره یک پاسخی داده شد، شما چند نمونه از این پاسخها سراغ دارید؟ خیلی کم، خیلی کم؛ اگر دوّمیای، سوّمیای داشته باشد، مسلّماً دهمی ندارد؛ در حالی که حوزه این توان را دارد، سبک کار در حوزه و سبک تحقیق در حوزه جوری بوده که دقّتِ نظر و ژرفنگری و عمقیابی جزو طبیعت کار حوزه است؛ و این جزو امتیازات ما است و حوزه میتواند این کار را انجام بدهد و حالا امروز با توجه به این نیازها، این انگیزه بیشتر شده، پس باید حوزه تحقّق ببخشد این آرزو را. این بود که ما به فکر افتادیم که این کار را حالا از یک گوشهای شروع کنیم. البته عرض کردم: ادّعا، این نیست که [این کار] فقط همین جا هست؛ دیگران هم دارند میکنند، در مؤسسات خوب و مفیدی که در حوزه بحمدالله هست، دارند کارهایی را انجام میدهند [منتها] این هم یک مجموعهای است.
◽ به نظر من آقای صدر و دوستانشان خوب برنامهریزی کردهاند، همکارانشان خوب برنامهریزی کردهاند، این برنامهریزی برنامهریزی خوبی است. این «تحت اِشراف» هم که گفته میشود، معنایش این نیست که بنده نسبت به برنامهها نگاه میکنم، دقّت میکنم، اظهار نظر میکنم؛ نه، من اصلاً نه مجالش را دارم، نه فرصتش هست؛ این [کار] را خود آقایان میکنند؛ حالا بالاخره بهنحوی به ما منتسب است امّا مربوط به خود آقایان است که دارند کار میکنند.
◽ عرض من این است: اوّلاً این سبکی که ذکر کردند در تدریس و تدرّس که طلبه مشارکت میکند در پاسخیابی، سبک خوبی است، سبک مفیدی است؛ منتها خب تسلّط استاد و تصرّف استاد، نبایستی تحتا
لشّعاع قرار بگیرد؛ بالاخره استاد است که دارد هدایت میکند، دارد کار میکند و جمعوجور میکند؛ وَالّا اگر چنانچه مطلب سپرده بشود به اذهان ده نفر، بیست نفر طلبهای که حالا در این کلاس هستند، این معلوم نیست به یک نظام و مجموعهی درستی [برسد]، باید استاد هدایت بکند؛ [امّا] اگر اینها هم کمک کنند و همراهی کنند خوب است.
◽ در مورد اصول که ایشان فرمودند متوسّط [دورهی] آن در حوزه پانزده سال است، خیلی برای من تعجّبآور است و این هیچ خبر خوبی نیست از نظر بنده. اصول خب لازم و ضروری است؛ برای تفقّه، بلاشک اصول لازم است. خب مرحوم آقای خوئی (رضوان الله علیه) فقیه اصولی بود دیگر؛ از ایشان اصولیتر کیست؟ در فقه او هم کاملاً اصول واضح است، آشکار است؛ من شنیدهام که دورهی اصول ایشان پنج سال طول میکشد؛ خب ایشان مثلاً چه کار میکرده؟ چه چیزی را از اصول میانداخته که پنج سال میشده؟ یعنی بنابراین میشود اصول را پنج سال گفت، میشود شش سال گفت. متوسّط که پانزده سال است، یعنی مثلاً تا بیست سال هم دارد! چقدر بخوانند؟ چرا بخوانند؟ به چه دردشان میخورد؟ کجای فقه استفاده میشود از این اصول؟ نه، به نظر من یک مقداری در مورد اصول بایستی جمع و جورتر و بهاصطلاح مُضیَّقتر(۳) حرکت کرد، مواظبت کرد؛ غیر از فقه است؛ فقه باز است، هر چه میتوانید در زمینههای فقهی کار کنید، به نظر ما خیلی خوب است.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه بیانات رهبری👇👇
📌 بیانات #رهبر معظم #انقلاب در دیدار اعضای موسسه عالی @فقه و #علوم_اسلامی4
🔅🔅🔅
◽ این سؤالاتی که این برادر عزیزمان، این جوان عزیز کردند، سؤالات قابل توجّهی است؛ خواهش من این است که جناب آقای صدر و بقیّهی برادرها بنشینند [اینها را] برای طلّاب روشن کنند؛ لکن این را میخواهم سفارش بکنم که جوانها توجّه به جوانی خودشان داشته باشند؛ یعنی همهی آن چیزی که شما میخواهید و احساس میکنید، مورد نیاز شما نیست، برایتان مفید هم نیست. منتظر نباشید که سی سال بگذرد پیر بشوید، بعد این را بفهمید. خب ما آن سی چهل سال بعد از شما را گذراندهایم، یک چیزهایی را ما میدانیم؛ از تجربهی کسانی که تجربه کردند، استفاده کنید. همهی این چیزها لازم نیست؛ اینکه حالا آدم مثلاً برای تحلیل سیاسی باید چه جوری عمل بکند و مثلاً از نظرات چه کسی و تضارب آراء استفاده کند، نه، اینها معلوم نیست که کلّیّت داشته باشد؛ یک مواردی ممکن است لازم باشد، یک چیزی لازم باشد. امّا من میخواهم این را عرض بکنم که طلّاب این مجموعه دنبال اساتیدشان حرکت کنند، یعنی به نظر اساتید و تشخیص اساتید و کسانی که مدیران این مجموعه هستند، اهمّیّت بدهند و طبق آن حرکت بکنند و کار بکنند تا انتظام پیدا کند، تا این مجموعه یک مجموعهی منتظمی باقی بماند و انشاءالله پیش برود؛ اگر منتظم نبود، پیش نمیرود.
◽ از لحاظ کمّیّت هم که حالا یک فراخوانی دادند و چون ذکر نکردید، من نمیدانم که شما چه تعدادی میخواهید طلّاب در سطوح گوناگون بگیرید، من در آن مورد نظری ندارم، بالاخره هر چه کار با دقّت و با ملاحظه انجام بگیرد و هر قدمی که میخواهیم برداریم، بدانیم که این قدم را کجا میخواهیم بگذاریم و زیر پایمان محکم باشد، این بهتر است؛ ممکن است یک مقداری با بُطء(۴) همراه باشد امّا عیبی ندارد. کار بطیء(۵) و محکم بهتر از کار سریع و متزلزل و نامحکم است.
◽ یک نکتهی دیگری در ذهن من هست -البتّه این را در مورد کلّ حوزه بنده عقیده داشتهام که تا حالا هم نشده، بارها هم با مسئولین حوزه، بخصوص حوزهی قم، مطرح کردهایم [امّا] ظاهراً سخت است برایشان- که کسی که یک درسی را میخواند و به یک جایی میرسد، احتیاج به مدرک دارد، احتیاج به شهادت دارد. اشتباه بزرگ این بود که آمدند این شهادت را با شهادتهای دانشگاهی مخلوط کردند؛ حالا اوّل که [حتّی] میخواستند اسمش را دکتری و مانند اینها بگذارند که غلط بود، بعد معادل دکتری [گذاشتند]؛ این هیچ لزومی ندارد. بیایید شما مشخّص کنید که [اسم] کسی که مثلاً فرض کنید این سه سال اوّل عمومی را میگذراند -یک سه سال عمومی دارید دیگر- چیست؛ اسم آن طلبهای که محصول سه سال درس خواندن در این مؤسسّه است که لزوماً مطابق با سه سال درس خواندن در حوزهی آزاد نیست و یک خصوصیّات بیشتری دارد چیست، یک اسمی برایش معیّن کنید. بعد یک سه سال دیگر شما دارید که کار تخصّصی در آن میکنید؛ آن کسی که آن سه سال را گذراند، یک صلاحیّتهایی پیدا میکند، برای او هم یک اسمی مشخّص کنید و مؤسّسه شهادت بدهد که او به این حد رسیده. بعد یک دو سال دارید که آن دو سال، دو سال تحقیق و پژوهش و مانند اینها است؛ آن دو سال را وقتی گذراندید، [طلبه] یک صلاحیّتهای جدیدی پیدا میکند؛ ...👈
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه بیانات رهبری👇👇
📌 بیانات #رهبر معظم #انقلاب در دیدار اعضای موسسه عالی @فقه و #علوم_اسلامی6
🔅🔅🔅
◽ آن [دو] نکتهی آخری که میخواهم عرض بکنم:
🔹 مواظب باشید جهتگیری انقلابی، مقهور هیچ کدام از این شاخصها و مهمّات کار این مؤسّسه قرار نگیرد؛ جهتگیری انقلابی. طلبهی ما، استاد ما، فاضل ما، عالِم ما، مرجع ما اگر چنانچه معتقد به این تحوّل عظیمی که اسمش انقلاب است، بود، به درد این کشور خواهد خورد. اگر معتقد به این نبود، به درد کشور نمیخورد، به درد جمهوری اسلامی نمیخورد؛ باید معتقد باشد.
🔹 اینکه بنده میگویم حوزهی انقلابی، معنایش این نیست که حالا حتماً در مثلاً فلان جا شعار [بدهد]؛ حالا یک وقت لازم هم باشد، شعار هم باید داد؛ بنده هم گاهی که لازم است، شعار میدهم لکن مهم این است که عمیقاً از بن دندان معتقد باشد که این تحوّلی که در این کشور اتفاق افتاده، باید همچنان ادامه پیدا بکند. تحوّل یک چیز متوقفشدنی نیست. تحوّل یعنی یک دگرگونیای که هر روز کاملتر و بهتر و قویتر و عمیقتر میشود؛ این باید ادامه داشته باشد و ما معتقد باشیم.
🔹 دشمنانمان را بشناسیم، دشمنان این نظام را بشناسیم، دشمنان این حرکت تحوّلی را بشناسیم. اگر نه، کشور به رکود خواهد انجامید و مغلوب سیاستها و گرایشهای دشمنان این ملّت و دشمنان اسلام خواهد شد.
🔹 امروز نگاه اسلام به مجموعهی جمهوری اسلامی است؛ من به شما عرض بکنم. الان در دنیای اسلام گرایش به احیای اسلام و به زندگی اسلامی به معنای واقعی خیلی زیاد است. مردمی که، ملّتهایی که سرخورده شدهاند از این تمدّنهای مادّی غربی و شرقی، به اسلام گرایش دارند منتها ملجأیی، مرجعی، شاخصی، ستونی که به او تکیه کنند، کسی که به او مراجعه کنند ندارند؛ لذا نگاهشان به جمهوری اسلامی یک نگاه واقعی است؛ این وجود دارد. البتّه دشمنها نمیگذارند و نمیخواهند این معلوم بشود امّا وجود دارد.
🔹 امروز در هر کدام از این کشورهای اسلامی عربی که سرانش به خون ماها تشنه هستند، اگر چنانچه از جمهوری اسلامی یک نشانی، اثری، برگهای آنجا پیدا بشود، شخصی برود، شخصیّتی برود، افرادی بروند، کتابی برود و مانع از طرف سرانشان نباشد، مردم به او اقبال میکنند. الان تقریباً همهی این کشورهای اسلامی از شرق تا غرب همین جوره ویرایش شده هستند؛ از اندونزی و مالزی و مانند اینها بگیرید تا آفریقا. مردم چشمشان به اینجا است؛
🔹 دنیای اسلام امروز نیاز دارد به این حرکت انقلابی ما. این کسانی که در داخل حرف میزنند، کار میکنند، اظهاراتی میکنند که با گرایش انقلابی مغایر است، ولو متضاد هم نباشد، امّا همین قدر که مغایر با گرایش انقلابی است، دارند ضربهی به امید امّت اسلامی میزنند، این ضربهی به آنها است و خیانت میکنند. بنابراین حرکتتان حرکت انقلابی باشد و کار انقلابی. و توجّهات معنوی؛ یعنی واقعاً بدون توجّهات معنوی نمیشود،
🔹 بدون توسّل، بدون دعا، بدون نماز شب، بدون مراجعه و خواندن صحیفهی سجادیه نمیشود. اگر چنانچه آدم بخواهد ارتباط قلبی خودش را، ارتباط معنوی خودش را با خدا حفظ نکند و مراقبت نکند از آن، کار پیش نمیرود.
🔹 خدا رحمت کند، مرحوم حاج احمدآقا میگفت نیمهی شبها که امام پا میشود گریه میکند -حالا امامِ پیرمردی که آن وقتی که ایشان میگفت، مثلاً هشتاد و چند سال یا قریب نود سال سنّش بود- دستمالهای معمولی کفایت نمیکند که اشکهایش را پاک کند، حولهی دست و رو خشک کنی امام دمِ دستش میگذارد که اشکهایش را با آن پاک کند؛ خدا هم به او توفیق داد، کمک کرد، به خاطر همین معنویّت، به خاطر همین استغاثهی به خدای متعال و توکّل به خدا و درخواست از خدا.
🔹 شماها جوانید، دلهایتان پاک است، پاکیزه است، گرفتاریتان کمتر است و خیلی خوب میتوانید این دلها را متوجّه خدا کنید، نمازها را خوب بخوانید، با دعا و توسّلات اُنس داشته باشید، با ذکر ائمّه (علیهم السّلام) اُنس داشته باشید. و بخصوص من توصیه میکنم نماز شب را تا آنجایی که میتوانید، ولو یک وقتی هم نتوانستید، مثلاً قضایش را [بخوانید]، ترک نشود؛ یعنی دنبال کنید اینها را، اینها خیلی اثر میگذارد، نورانیّت میدهد به شما و آن وقت این نورانیّت، به شما کمک میکند در پیدا کردن راه.
🔹 یک چیزهایی را انسان از این و آن هم هر چه سؤال کند، به درد نمیخورد؛ یعنی گاهی از یک کسی هم یک چیزی میشنود اما در انسان اثری نمیگذارد. اگر آن نورانیّت پیدا شد، دلها را باز میکند، انفتاح میدهد، بهجت معنوی به انسان میدهد. و شماها جوانید؛ شما هم از این جهت از ماها جلوترید، بهترید، آسانتر است برای شما کار تا برای ما.
🔹 انشاءالله که خداوند شماها را موفق بدارد؛ ما که شما را دعا میکنیم، شما هم ما را دعا کنید.
والسّلام علیکم و رحمةالله و برکاته
@salmanraoofi
📌 مشروحی از دیدار اخیر پژوهشگران #حوزه تمدنی با #رهبر_انقلاب
حجت الاسلام #متولی امامی، مدیر مؤسسه مطالعات #تمدن_اسلامی و از پژوهشگران و صاحب نظران عرصه تمدن اسلامی روایتی صمیمانه از دیدار با رهبری را بازگو کرد.
🔅🔅🔅
✳ تأکید امام #خامنهای به «امید» و زنده نگاه داشتن آن در جامعه
🔹 موضوع دیگری که #رهبر_انقلاب مطرح کردند و بسیار مهم بود، مسأله توجه به «امید» بود، ایشان تأکید داشتند که امید را باید زنده نگه داشت و اگر امید در جامعه از بین برود حرکت ما در مسیر #تمدن سازی کند خواهد شد و همگرایی اجتماعی برای دستیابی به #تمدن اسلامی ضعیف خواهد شد.
🔹 در ادامه تأکید #رهبر انقلاب بر مسأله امید و اهمیت امید در جامعه به گفتوگوی خود با یکی از علمای سوریه اشاره کردند و فرمودند: این عالم سوری به من گفت وقتی که پیرامون مسائل جبهه مقاومت آیه «إن معی ربی سیهدین» که آن آیه ای است که در #قرآن آمده و حضرت موسی این جمله را زمانی گفتند که به لب رود نیل رسیدند و فرعون در تعقیب ایشان و قومشان بودند و افرادی در قوم گفتند که بزودی فرعونیان ما را اسیر خواهند کرد. حضرت موسی گفت «کلا، إن معی ربی، سیهدین» آن عالم سوری گفت زمانی که این آیه را شما خواندی ما در سوریه دیدیم و دلمان گرم شد و مطمئن شدیم که پیروز خواهیم بود و در نهایت نیز به پیروزی رسیدیم. ایشان تأکید داشتند امید در دل مردم باید به این صورت باشد.
🔹 محور دیگری که #رهبر انقلاب در مباحث خود بر آن تأکید داشتند هم افزایی و قرار داشتن در کنار یکدیگر است، گروههای فعال در حوزه تمدنی باید در کنار یکدیگر باشند و فعالیت هم افزا داشته باشند، باید موج اجتماعی، علمی و #فرهنگی در #حوزه تمدنی ایجاد شود و باید گفتوگو در میان این گروهها همواره دائر باشد.
🔹 مسأله دیگری که ایشان مطرح کردند تبدیل کردن ادبیات مباحث #تمدنی به یک بحث فاخر علمی بود نه اینکه صرفا یک بحث سرسری و تئوری باشد که در حاشیه قرار داشته باشد، نکته دیگر این بود که ایشان تأکید داشتند #انقلاب اسلامی باید به عنوان یک پدیده تمدنی دیده شود نه یک پدیده سیاسی.
✳ #انقلاب اسلامی یک پدیده تمدنی است نه سیاسی
🔹 این نکته که امام #خامنهای فرمودند نکته بسیار دقیقی است، اگر انقلاب اسلامی را یک پدیده سیاسی ببینیم یعنی یکبار #انقلاب را باید با فلانی بسنجیم، یکبار با فلانی و بار دیگر با فلانی، این یعنی سطح #انقلاب اسلامی را پایین میآوریم و به دنبال آن انتظارات اجتماعی مردم از #انقلاب اسلامی و آرمانهای انقلاب اسلامی نزول خواهد کرد، اما اگر #انقلاب اسلامی به عنوان یک پدیده تمدنی دیده شود نه تنها سطح انتظارات در سطح تمدنی خواهد بود بلکه زمان انتظارات ما از دستاوردهای #انقلاب اسلامی #تمدن ساز طولانی تر خواهد شد چرا که تمدن سازی نیازمند چند قرن زمان خواهد بود و در بازه زمانی طولانی مدت به نتیجه خواهد رسید.
🔹 زمانی بنده به کشورهای مختلف نظیر هند سفر داشتم و شاهد بودم علیرغم اینکه در این کشورها #انقلابی شکل گرفته اما هنوز اسامی معابر و میدانها و خیابانها همان اسامی است که پیش از انقلابشان و برخلاف مسیر #انقلاب آنها تعیین شده بوده، این نشان دهنده سیاسی بودن انقلاب آنها است در حالی که در #انقلاب اسلامی شاهد هستیم رویکرد مردم به کلی تغییر کرد و تغییرات عمدهای در حوزه فرهنگی و مذهبی پدید آمد.
🔹 نکته مهمی که #رهبری در باب مباحث اجتماعی و سیاسی انقلاب اسلامی مطرح کردند این بود که ایشان فرمودند من گاهی به خیابانها میآیم و مردم را میبینیم، مغازهها را نگاه میکنم، متأسفانه میبینم از عبارتهایی نظیر کافیشاپ و هایپر مارکت استفاده شده در حالی که ما در فرهنگ خودمان عباراتی نظیر قهوه خانه و فروشگاه را داریم و این استفاده از عبارتهای انگلیسی به فرهنگ ما لطمه میزند. مراقبت از اصطلاحات و دیالوگهای #فرهنگی یکی از مصادیق مراقبت از #فرهنگ است.
✳ #جوانگرایی در این دیدار قابل توجه بود
🔹 مسأله جالب توجه در این نشست توجه #رهبر انقلاب به جوانان حاضر در جلسه بود، فرصت صحبت کردن و ارائه مطالب در این جلسه در اختیار جوانان قرار گرفت، افراد پیشکسوت و صاحب جایگاه که از بزرگواران هم هستند امکان صحبت پیدا نکردن اما #امام خامنهای فرصت را در اختیار ما قرار دادند تا صحبت کنیم و با دیدگاههای ما نسلهای #جوان #انقلاب آشناتر بشوند.
در پایان باید ابراز خرسندی کنم از اینکه #رهبر انقلاب همواره با پژوهشگران و صاحب نظران و افراد مؤثر در عرصههای مختلف علمی و فرهنگی دیدار دارند و این نشان دهنده توجه ویژه ایشان به مسائل علمی و فرهنگی است که برای جامعه علمی و پژوهشی کشور امید آفرین و مایه خوشحالی است.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
📌 عضو شورای عالی #انقلاب_فرهنگی گفت:
#انقلابیگری و ایجاد #ساختار جدید با افراد پیر محقق نمیشود.
🔅🔅🔅
🔹 عضو شورای عالی #انقلاب #فرهنگی در تشریح بخش اول بیانیه گام دوم #انقلاب که بر موضوع بدیع بودن انقلاب اسلامی اشاره دارد، بیان کرد: نظام غرب آمادگی چنین تحول عظیمی را در ایران نداشت چرا که تمام برنامهریزی خود را بر روی تضعیف #روحانیت و اسلام در ایران متمرکز کرده بود. برای تشریح ابعاد این برنامه میبایست به دوران قاجار و مشروطیت بپردازیم.
🔹 #رحیمپورازغدی افزود: در دوران مشروطه با شعارهای #اسلامی و فتوای علمای نجف، نهضت آغاز شد اما با برنامهریزی که به کمک لژهای فراماسونری، فرقههای بابیت و بهائیت و سایر روشنفکران غربزده انجام شد، نهضت مشروطه به انحراف کشیده شد. در دوران مشروطه تمام جریانها علیه دین و #روحانیت اقدام کردند و درنهایت با وجود آنکه قانون اساسی مشروطه شرط تأیید علمای دین را برای تصویب قوانین ذکر کرده بود، عملاً #اسلام و #روحانیت کنار رانده شدند.
🔹 وی خاطرنشان کرد: در این شرایط، رضاخان با سر دادن شعارهای دینی و تظاهر به اعمال اسلامی اما با حمایت و برنامه انگلیس بر سر کار آمد. پس از به قدرت رسیدن پهلوی در ایران، رویکرد دینستیزانه رضاخان آشکار شد. رژیم پهلوی اولین حکومت در تاریخ ایران بود که با کمک کودتا بر سر کار آمد. این رژیم ریشه داخلی نداشت و بهعنوان اولین #حکومت دستنشانده خارجی محسوب میشود.
🔹 عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: پس از به قدرت رسیدن، رضاخان تمام تلاش خود را برای سکولار کردن حکومت آغاز کرد. سلطنت سکولار برای اولین بار در ایران ایجاد شد. پیش از آن، شاهان قاجار شعارهای دینی میدادند و علناً در مقابل جریان مذهبی واکنش منفی نشان نمیدادند. حتی پیش از اسلام نیز همه حکومتهای ایران خود را دینی میدانستند. هرچند تمام این حکومتها فقط تظاهر به دینداری میکردند و در حقیقت حکومتی سکولار بودند.
🔹#رحیمپور اظهار کرد: کسانی که شعار #ایران باستان میدهند، توجه نمیکنند که در دوران پهلوی حتی به دنبال تغییر الفبای فارسی بودند و تغییرات این رژیم منحصر به تغییر پوشش و #فرهنگ ایرانی #اسلامی نبود. در این دوران بازسازی و تأسیس حوزه علمیه توسط آیتالله #حائری با اولویت ساماندهی هویت دینی انجام شد. ایشان با تقیه سیاسی به مسائل سیاسی وارد نشدند تا بتوان پایههای حوزه علمیه را تقویت کرد.
🔹 وی تأکید کرد: اینکه #رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم اشاره میکنند پدیده انقلاب اسلامی حرکتی بود که سابقه و انتظار این حرکت در جهان وجود نداشت، بهدلیل این است که تشکیلات #فراماسونری و تمام ابزارهای غرب همانند فرقههای انحرافی تلاش خود را برای فروپاشی اساس #دین متمرکز کرده بودند اما انقلاب اسلامی این برنامهها را برهم زد.
🔹 #ازغدی تصریح کرد: تشکیلات #فراماسونری اکنون نیز در فرانسه قدرت حاکم را دارد و تنها در ایران از #انقلاب اسلامی شکست خورد. این تشکیلات و ابزارهای دیگر غرب هنوز هم تأثیرگذار هستند و #بیداری اسلامی را منحرف کردهاند. در بسیاری از کشورها با کودتا و جنگ داخلی حرکتهای اسلامی را به شکست رساندند و بهنوعی میتوان گفت #انقلابهای دیگر در خان اول متوقف شدند اما #انقلاب اسلامی به خان هفتم خود یعنی مرحله #تمدنسازی رسیده است.
🔹 عضو شورای عالی #انقلاب #فرهنگی تصریح کرد: بعد از سر کار آمدن پهلوی، چندین خطر ایجاد شد که انگلیس و آمریکا تصور میکردند روحانیت نمیتواند از این چالشها عبور کند، چه برسد به اینکه به مرحله انقلاب و تمدنسازی برسند. اولین چالش مربوط به جریان حکومت بود که تمام تلاش خود را برای مقابله با دین و روحانیت انجام میداد.
👇 وی افزود: چالش دوم جریان کمونیستها در ایران بود. این جریان تأثیر زیادی بر دانشگاههای ایران گذاشته بود و در برههای از تاریخ شاهد آن هستیم که جریان #سکولار #حکومت ایران و کمونیستها به اتحادی برای مقابله با دین رسیدند. اکنون نیز تأثیرات افراد غربزده یا چپگرا در #دانشگاههای ایران باقی است.
🔹 وی با اشاره به مبحث #جوانگرایی در حکومت اذعان کرد: وظیفه #جوانان در #جوانگرایی حکومت این است که باید صلاحیتهای خود را نشان دهند. عدهای در کشور به جوانان اعتماد ندارند و در توجیه بیاعتمادی خود، بیتجربه بودن جوانان و احتمال انحراف آنان را مطرح میکنند که باید در مقابل این توجیه، جوانان فعالیتهای خود را ثابت کرده و نشان دهند که یک نسل در حوزه و دانشگاههای #انقلاب اسلامی تربیت شدهاند و ارزشهای #انقلاب به آنها منتقل شده است.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه گفتار👇👇👇
📌 عضو شورای عالی #انقلاب_فرهنگی گفت:
#انقلابیگری و ایجاد #ساختار جدید با افراد پیر محقق نمیشود.
🔅🔅🔅
✳ این عضو شورای عالی #انقلاب #فرهنگی اعلام کرد: #انقلابیگری و ساختارشکنی با افراد پیر محقق نمیشود. در تاریخ #اسلام هم انتخاب حاکم جوانی برای مکه پس از فتح این شهر و سپردن فرماندهی بزرگترین سپاه #اسلام به جوان ۲۰ ساله نمونهای از #جوانگرایی است.
🔹 وی با اشاره به عملی نشدن بعضی از سیاستهای کلان کشور گفت: در کشور بین نظر و عمل فاصله وجود دارد. ایران بهترین سیاستهای کلان مانند #قانون اساسی را دارد اما در مرحله تبدیل ایدئولوژی به استراتژی و استراتژی به تاکتیک مشکل داریم. برای رفع این مشکل نیز ابتدا باید اهداف کوچک انتخاب کرده، زمان رسیدن به اهداف مشخص شده و افراد مسئول و نهاد #نظارت را تعیین کنیم.
🔹 #رحیمپور ازغدی تصریح کرد: وقتی در مرحله عمل قرار بگیریم بعضی از مشکلات حل میشوند. اکنون نیز در رشتههایی برتری داریم که در عمل به مشکل برخوردیم. مانند مشکلاتی که در زمان #دفاع مقدس پیش آمد و باعث شد صنایع مربوط به قدرت دفاعی کشور خودکفا شوند. حلقه وصل نظر به عمل باید شناسایی شده و مشکلات این بخش رفع شوند.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
#ارتقاء_جایگاه_فقاهت و اضافه شدن مفاهیم جدید به منظومه معرفت فقهی پس از #انقلاب ۱
🔆پس از انقلاب اسلامی ایران براساس قانون اساسی جدید، جایگاه فقاهت بسیار بالا رفت و علاوه بر آن مفاهیم جدیدی به منظومه معرفت فقهی افزوده شد.
متن زیر با عنوان «نگاهی گذرا به تحولات فقهی چهل ساله اخیر» به قلم حجت الاسلام سیدمحمد مهدی رفیع پور، پژوهشگر و مدرس سطح عالی حوزه علمیه قم است که در ماهنامه زمانه منتشر شده است.
🔆برای تنظیم کارنامه فقهی انقلاب چهلساله ما مسائل مختلفی را باید ملاحظه کرد و از همینرو تبیین این بحث مهم در یک نوشتار کوتاه کار سادهای به نظر نمیرسد. فقه ضامن اسلامیت نظام جمهوری اسلامی و فقیه مؤسس و عالیمقامترین مقام رسمی این انقلاب بوده و هست. تأثیر و تأثر فقه و انقلاب نیازمند نگارش کتابی مفصل است.
فقه پس از رقم زدن انقلاب مشروطه بار دیگر به صحنه آمد و انقلاب اسلامی ایران را در سال ۵۷ رهبری کرد و پس از آن با ورود به صحنه تقنین و اجرا مسئولیت بزرگی را عهدهدار شد. در این نوشتار کوتاه تلاش میکنیم به جایگاه فقه و فقاهت در انقلاب و تأثیرات انقلاب اسلامی بر فقه و فقه پژوهی نگاهی بیندازیم.
🔆درباره این موضوع به دو شیوه و از دو منظر میتوان نگاه کرد:
اول: بحث محتوایی به این صورت که به بررسی و تحلیل مفاهیمی که فقه برای انقلاب ایجاد کرده (مانند ولایت فقیه و مباحث حدود و قصاص و دیات) و مفاهیمی که انقلاب برای فقه تولید کرده است (مانند مصلحت، مردمسالاری دینی، حکم حکومتی) و هم چنین به رشتههای جدید فقه پژوهی مانند فلسفه فقه، فقه نظام و مانند آن ورود محتوایی کنیم و به چیستی و چرایی وجود آنها و کارکرد هریک بپردازیم. این شیوه مناسب مقالات علمی و مخاطبان خاص است و لذا از آن در میگذرم.
دوم: بحث ساختاری و قالبی به این معنا که بدون وارد شدن در محتوا ببینیم چه مناصب و چه نهادها و مراکزی پس از انقلاب در خدمت فقه و فقاهت درآمده و در کنار آن به تحولاتی که پس از انقلاب در حوزه فقهپژوهی به وجود آمده اشارتی داشته باشیم. این شیوه به نظر برای مخاطبان عمومی مفیدتر است و به همین جهت همین بحث را انتخاب میکنم.
🔆برای روشن کردن روابط و تحولات ارتباطی فقه و انقلاب از زوایای مختلفی میتوان بحث کرد. در اینجا به سه محور میپردازم:
محور اول: تحولات قانونی و مناصبی
محور دوم: مراکز و نهادهای فقهی جدید و نشریات آنها
محور سوم: رشتهها و رویکردهای جدید در حوزه فقه پژوهی
محور چهارم: توجه به ابواب فقهی دیگر و تأسیس ابواب جدید
🔆 ۱. تحولات قانونی و مناصبی
پس از انقلاب اسلامی ایران براساس قانون اساسی جدید، جایگاه فقاهت بسیار بالا رفت و علاوه بر آن مفاهیم جدیدی به منظومه معرفت فقهی افزوده شد. به چند مورد اشاره میکنم:
ولایت فقیه: عالیترین مقام رسمی کشور مقام رهبری است (اصل ۱۱۳ قانون اساسی) که مهمترین پشتوانه آن اصل ولایت فقیه است که یک اصل فقهی است. از مباحث خود امام در این زمینه که بگذریم - و همچنین از دهها مقاله و پایاننامه که در طول این سالها درباره ولایت فقیه نگاشته شده - باید به آثار فقهی حضرات آیات سیدکاظم حائری، حسینعلی منتظری، عبدالله جوادی آملی، سید محمد مهدی خلخالی و محمد مؤمن در این حوزه باید اشاره کنیم که با رویکردی فقهی به تبیین و تثبیت اصل ولایت فقیه پرداختهاند و ادبیات و میراث فقه شیعه را متأثر کردهاند. این آثار - و همچنین آثاری که در نقد آنها نگاشته شده - از جمله آثار فقهی متأثر از انقلاب اسلامی است.
مناصب کلیدی فقها: علاوه بر ولی فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مناصب بسیار مهمی در اختیار فقها قرار گرفته است: ریاست قوه قضائیه (اصل ۱۵۷)، شش شورای نگهبان (اصل ۹۱)، رئیس دیوان عالی کشور و دادستان کل (اصل ۱۶۲) باید از میان فقهای عادل انتخاب شوند و در مورد اعضای شورای نگهبان این قید اضافه را هم دارد که «آگاه به مقتضیات زمان و مسائل روز» باشند.
♻️ادامه دارد
@salmanraoofi
#ارتقاء_جایگاه_فقاهت و اضافه شدن مفاهیم جدید به منظومه معرفت فقهی پس از #انقلاب ۲
🔆محوریت فقه: اصل چهارم قانون اساسی تصریح میکند: «کلیه قوانین و مقررات مدنی، جزائی، مالی، اقتصادی، اداری فرهنگی، نظامی، سیاسی و غیر اینها باید بر اساس موازین اسلامی باشد» و البته برای جلوگیری از هرج و مرج مرجع تشخیص این امر مهم را بر عهده فقهای شورای نگهبان قرار داده است. پرواضح است که دانشی که موازین اسلامی را در این حوزهها تبیین میکند فقه است و به همین جهت هم تشخیص آن بر عهده فقها و نه دیگر کارشناسان علوم اسلامی گذاشته شده است.
🔆عرضه کردن مفاهیم جدیدی برای فقه پژوهی: به دو مورد اشاره میکنم:
۱. مصلحت: از جمله میراث فقهی امام خمینی تأسیس مجمع تشخیص مصلحت نظام است. اصل ۱۱۲ قانون اساسی میگوید: «مجمع تشخیص مصلحت نظام برای تشخیص مصلحت در مواردی که مصوبه مجلس شورای اسلامی را شورای نگهبان خلاف موازین شرع و یا قانون اساسی بداند و مجلس با در نظر گرفتن مصلحت نظام، نظر شورای نگهبان را تأمین نکند و مشاوره در اموری که رهبری به آنان ارجاع میدهد و سایر وظایفی که در این قانون ذکر شده است به دستور رهبری تشکیل میشود». اگرچه مصلحت درباره برخی از احکام فردی در فقه سنتی ما مطرح بوده - مانند رعایت مصالح کودک توسط ولیّ - اما مصلحت نظام مفهومی جدید است که با تأسیس این نهاد وارد منظومه فقه شیعه شده است و علیرغم مباحثی که تاکنون درباره آن مطرح شده همچنان جای تحقیق و پژوهش دارد.
🔆 ۲. آراء عمومی: حکومت ایران جمهوری اسلامی است (اصل اول قانون اساسی) و امور کشور باید به اتکاء آراء عمومی اداره شود (اصل ششم قانون اساسی). رأی مردم از منظر فقهی چه نقشی در حکومت اسلامی دارد؟ آیا صرفاً برای مقبولیت است یا علاوه بر آن برای مشروعیت بخشی به نظام هم لازم است. فقها در این زمینه مباحث مفصلی را مطرح کردهاند که سابقهای در فقه شیعه نداشته است و از همین رو این مباحث را هم باید از جمله میراث فقهی انقلاب اسلامی قلمداد کرد.
🔆 ۲. مراکز و نهادهای فقهی جدید و نشریات آنها
پس از انقلاب اسلامی مراکز و مؤسسات فقهی متعددی ایجاد و راه اندازی شده است. دانشگاههای مختلفی با تأسیس دانشکده فقه و حقوق به فقهپژوهی روی آوردند و مجلات بسیاری در این حوزه منتشر شد. میتوان گفت که فقهپژوهی که پیش از انقلاب – صرف نظر از برخی دانشگاهها مثل دانشگاه تهران- در انحصار حوزههای علمیه بود در طول این چند دهه به رشتهای گسترده تبدیل شده است و دانشگاهها و مراکز مختلفی به تحقیق و پژوهش در مورد آن پرداختند و آثار فراوانی را منتشر کردهاند.
دائرة المعارف فقه اهل بیت علیهم السلام
مرکز دائرة المعارف فقه اهل بیت (علیهم السلام) یکی از مهمترین مراکز فقه پژوهی است که به امر رهبر معظم انقلاب و به همت مرحوم آیت الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی تأسیس شده و تاکنون آثار متعدد و با ارزشی را به فقهپژوهان تقدیم کرده که نمونه آن چند مجموعه فقهی است:
- موسوعة الفقه الاسلامی طبقا لمذهب اهل البیت (ع) که تا کنون ۳۵ جلد آن منتشر شده است.
- موسوعة الفقه الاسلامی المقارن است که تا کنون ۹ جلد آن منتشر شده است.
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) که به زبان فارسی بوده و تا کنون ۶ جلد آن متتشر شده است.
- معجم فقه الجواهر در ۶ مجلد که فهرست موضوعی کتاب ارزشمند جواهر است.
- المعجم الفقهی لکتب الشیخ الطوسی در ۶ جلد که فهرست موضوعی آثار شیخ طوسی است.
🔆 پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
اگرچه پژوهشگاه مذکور در بخشهای مختلفی فعالیت و بالندگی دارد اما بیتردید یکی از مهمترین گروههای آن گروه فقه و حقوق است. این پژوهشگاه به امر مقام معظم رهبری و به همت و تلاش علیاکبر رشاد در سال ۱۳۷۳ تأسیس شده است. از مجموعه فوق تاکنون آثار متعددی در حوزه فقه و حقوق اسلامی منتشر شده که به طور غالب رویکردی نوگرایانه داشته و به مسائل و مباحث جدید- از جمله حقوق بانوان و حقوق کودک- پرداخته است. فصلنامه حقوق اسلامی که تاکنون ۵۷ شماره آن منتشر شده از جمله مجلات ارزشمند فقهپژوهی در زمان ما است که توسط این پژوهشگاه مدیریت میشود.
🔆 پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
پژوهشگاه مذکور چند پژوهشکده دارد که یکی از فعالترین آنها پژوهشکده فقه و حقوق است که عدهای از اساتید و فضلای حوزه در آنجا فعالیت میکنند و آثار متعددی را در حوزه فقه منتشر کرده است. اصل این پژوهشگاه در سال ۱۳۶۳ با نام مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی آغاز به کار کرده و در سال ۱۳۸۴ با مجوز رسمی وزارت علوم تأسیس شده است.
@salmanraoofi
#ارتقاء_جایگاه_فقاهت و اضافه شدن مفاهیم جدید به منظومه معرفت فقهی پس از #انقلاب ۳
🔆دانشگاه امام صادق علیهالسلام
از مهمترین مراکز علمی که پس از انقلاب اسلامی و توسط عالمان انقلابی تأسیس شد دانشگاه امام صادق (ع) است. این دانشگاه رسماً از سال ۱۳۶۱ آغاز به کار کرده است. یکی از دانشکدههای این دانشگاه دانشکده معارف اسلامی و حقوق است که به مباحث فقهی میپردازد و تاکنون آثار فراوانی را در این حوزه منتشر کرده و علاوه بر مجله این، پژوهشنامه حقوق اسلامی را به بازار نشر عرضه کرده که تا کنون ۴۷ شماره آن مننتشر شده است.
🔆دانشگاه علوم رضوی
از جمله دانشگاههای فعال در عرصه فقهپژوهی دانشگاه علوم اسلامی رضوی است. این دانشگاه در سال ۱۳۶۳ و در جوار حرم مطهر رضوی (ع) تأسیس شده است. از جمله مهمترین آثار فقهی این مرکز کتاب «فقه الجواهر، المنتقی من الجواهر» مجموعه ارزشمندی است که با هدف تلخیص کتاب ارزشمند «جواهرالکلام» به جهت استفاده از آن به عنوان کتاب درسی در شش مجلد تنظیم و منتشر شده است. دو مجله آموزههای فقه مدنی که تا کنون ۱۷ شماره از آن منتشر شده و مجله آموزههای فقه کیفری که تاکنون ۱۵ شماره آن انتشار یافته از جمله میراث فقهی این دانشگاه است.
🔆دانشگاه مذاهب اسلامی
اصولاً نگاههای تقریبی در فقه شیعه پس از انقلاب تقویت شده و گسترش یافته است. یکی از مراکز مهم فقه مقارن در کشور ما دانشگاه مذاهب اسلامی است که در سال ۱۳۷۱ تأسیس شده و رشتههای مختلف فقه اسلامی را دارد. این دانشگاه وابسته به مجمع تقریب مذاهب اسلامی است. دو فصلنامه فقه مقارن که تاکنون ۱۱ شماره از آن انتشار یافته، از جمله نشریات فقهی مورد توجه در این زمینه است که توسط دانشگاه فوق منتشر میشود.
🔆در حد اطلاعات اندک خویش فهرستوار به مراکز دیگری هم اشاره میکنم که فقه پژوهی در آنها رونقی دارد و انتشاراتی هم دارند:
- دانشگاه تهران با فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی (تا کنون ۵۱ شماره)
- پردیس فارابی دانشگاه تهران با مجله پژوهشهای فقهی توسط (تاکنون دوره ۱۴ و شماره ۳ آن منتشر شده است)
- دانشگاه شهید بهشتی با فصلنامه تحقیقات حقوقی وابسته به دانشکده حقوق (تا کنون ۸۳ شماره)
- دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری که از جمله دانشکدههای دانشگاه فردوسی مشهد است با مجله فقه و اصول (تا کنون ۱۱۴ شماره)
- دانشگاه آزاد اسلامی با داشتن مجلات متعدد فقهی و حقوقی از جمله فصلنامه تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین الملل (تاکنون ۴۲ شماره) برای دانشکده حقوق تهرانمرکز، فصلنامه مطالعات فقهی و فلسفی که دانشگاه آزاد اسلامی قم آن را منتشر میکند (تا کنون ۳۴ شماره) و فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی توسط واحد بابل (تا کنون ۵۳ شماره)
- مرکز فقهی قوه قضائیه با انتشار پرسمان فقهی قضائی (۱۲ جلد تاکنون)
🔆مرکز تحقیقات مجلس شورای اسلامی با داشتن شورای فقهی (که چند کمیته دارد:
کمیته فقه خانواده، کمیته فقه اقتصادی، کمیته فقه جزا و کمیته فقه سیاسی و اجتماعی)، پژوهشکده شورای نگهبان، مرکز تحقیقات علمی دبیرخانه مجلس خبرگان، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام (که البته در سال گذشته منحل شد اما آثار منتشرشده آن موجود است) از دیگر مراکزی هستند که تمام یا بخشی از تحقیقات و آثار آنها به حوزه فقه اختصاص دارد و باید از آنها هم – هر چند به صورت فهرستی- در این مجال نام برد. شرح تأسیس، اعضای مؤثر و آثار فقهی هر یک از آنها –طبعا- فرصتی جداگانه میطلبد.
تمام یا غالب این فعالیتها با بودجه رسمی - و حداقل تأیید و اعطای مجوّز- توسط نظام جمهوری اسلامی به انجام رسیده است و از همینجا میتوان به میزان اهتمام نظام سیاسی کشور نسبت به حوزه فقه و فقاهت پی برد.
🔆 ۳. رشتهها و رویکردهای جدید در حوزه فقه پژوهی
در طول این چهل سال رشتهها و شاخههای جدیدی در حوزه فقه پژوهی به وجود آمده است که نقش مستقیم و غیرمستقیم نظام جمهوری اسلامی را در مورد آنها نمیتوان نادیده گرفت:
🔆تأسیس رشتههای جدید حوزوی و دانشگاهی برای پژوهش و تحقیق در زمینه مباحث فقه سیاسی و حکومتی و همچنین تأسیس دانش نوپا و فوقالعاده مهم فلسفه فقه که به تبیین قلمرو، مبانی و اهداف فقه میپردازد و برای فقه پژوهی ریل گذاری میکند، در طول سالهای نهچندان دور از دیگر ابعادی است که باید در بحث این نوشتار نسبت به آنها تأمل و مطالعه کرد.
@salmanraoofi
#ارتقاء_جایگاه_فقاهت و اضافه شدن مفاهیم جدید به منظومه معرفت فقهی پس از #انقلاب ۴
🔆علاوه وجود رویکردهای جدید فقهپژوهی همچون مباحث اجتهاد تمدن ساز (برای نمونه بنگرید: درآمدی بر اجتهاد تمدنساز از آیت الله علیرضا اعرافی) یا مباحث فقه نظام که آیت الله محسن اراکی دنبال میکند نشاندهنده توجهات و رویکرهای جدیدی در حوزه فقاهت و فقهپژوهی است که بیتردید متأثر از انقلاب اسلامی و مسائل جدیدی است که نظام پیش روی پژوهشگران قرار داده است.
🔆گرچه تا پژوهشها و تحقیقات عالی در رشتهها و رویکردهای نوظهور فقهی راه درازی در پیش است و نباید انتظار داشت این قبیل تحقیقات و پژوهشها به قوت و عمق مباحث طهارت و صلات و مکاسب باشد اما مهم این است که با توجه کامل به میراث فقهی و بازخوانی انتقادی راه آمده از تلاش و اجتهاد دست نکشیم و نهایت دقت را در اعمال موازین به کار بریم. امید آنکه به وعده قرآنی دست یابیم؛ والّذین جاهدوا فینا لنهدینّهم سبلنا.
🔆۴. توجه به ابواب فقهی دیگر و تأسیس ابواب جدید
آخرین محوری که مایلم در این نوشتار به آن اشاره کنم توجهی است که برای فقهای معاصر نسبت به بحث و تحقیق ابوابی چون جهاد و حدود پدید آمد و منشأ آن نیاز انقلاب و جمهوری اسلامی بوده است. نگاهی به فهرست آثار فقهی منتشر شده و دروسی که ارائه میشد به خوبی روشن میکند که غالب مباحث و تحقیقات حوزههای علمیه ما روی ابوابی چون طهارت و صلات و حج و مکاسب و اجاره و گاهی نکاح و امثال آن بوده و بسیاری از ابواب فقه مهجور مانده بود. اما پس از انقلاب بسیاری از ابواب مألوف و سنتی فقه ما احیا شده و فقهای بزرگی به تدریس و تألیف در این حوزه پرداختند و این چیزی نیست که قابل انکار باشد. فهرست کردن آثار در خور در اینجا کار سادهای نیست. با این حال به چند کتاب و چند اثر- فقط به عنوان نمونه- اشاره میکنم:
🔆کتاب الجهاد: از آخرین جنگی که در زمان قاجار میان ایران و روسیه پدید آمد مسائل و مباحث کتاب الجهاد به حاشیه رفته بود. دروس خارج آیتالله خامنهای-که سه مقاله فقهی از میان آنها منتشر و اخیراً به صورت کتاب درآمد- کتاب الجهاد مرحوم آیتالله آصفی، کتاب الجهاد آیتالله خرازی از جمله آثاری است که عجالتاً قابل ذکر است.
🔆کتاب الامر بالمعروف و النهی عن المنکر: کتاب آیتالله سیدمحسن خرازی در این باب و نیز اثر شیخ حیدر حبالله که هر دو به زبان عربی است و مبانی فقهی امر به معروف و نهی از منکر از آقای سیدجواد ورعی از جمله آثار متعددی است که در این باب نگارش یافته است.
🔆کتاب القضاء و الشهادة: تدریس خارج فقه قضا و سپس شهادات در حوزه علمیه قم و نشر حاصل مباحث آن توسط مرحوم استاد آیتالله تبریزی، تدریس این دو کتاب و نگارش شرح مباحث آن بر اساس کتاب تحریرالوسیله توسط آیات فاضل لنکرانی (تفصیل الشریعة) و مؤمن قمی (مبانی تحریر الوسیلة) از جمله این تأثرات است. همچنین کتاب کمنظیر القضاء فی الفقه الاسلامی اثر گرانسنگ استاد محقق آیت الله سید کاظم حائری- شاگرد ممتاز شهید صدر- که حاصل مباحث استاد در حوزه قم است در اینجا باید ذکر شود. فقه القضاء مرحوم آیت الله موسوی اردبیلی- ریاست اسبق قوه قضائیه جمهوری اسلامی- از دیگر آثار این حوزه است.
🔆کتابهای الحدود و القصاص و الدیات: آثار آیات عظام تبریزی، فاضل لنکرانی و موسوی اردبیلی درباره هر سه باب مهم مذکور در اینجا قابل توجه و مراجعه است. در خصوص کتاب القصاص مباحث خارج فقه رهبر انقلاب اسلامی و حضرت آیت الله سبحانی باید ذکر شود. علاوه بر اینها دهها و بلکه صدها مقاله و پایاننامه در مورد مسائل مختلف این ابواب در طول این سالها در حوزه و- چند برابر آن - در دانشگاههای مختلف نگارش یافته و دفاع شده است که میراث فقهی ما را نسبت به دوران قبل بسی متفاوت کرده است.
🔆از توجه به این ابواب که بگذریم رویکرد نوی که در سالهای اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، توجه به تأسیس ابواب جدید و افزودن آنها به ابواب فقهی متعارف است؛ ابوابی چون باب هنر که مجال را برای تحقیق و پژوهش در مباحث فقه هنر فراهم سازد.
آنچه بیان شد گزارشی توصیفی از تحولات و تطورات رابطه فقه و انقلاب در چهل سالگی انقلاب اسلامی ایرانیان بود که تلاش کردیم در ضمن چهار محور به برخی از ابعاد آن بپردازیم. تحلیل و آسیب شناسی و پیشنهادات تکمیلی و انتقادی در این زمینه طبعاً مجال دیگری میطلبد. امید آنکه این مختصر جویندگان دانش و حقیقت را مفید افتد.
والسلام
@salmanraoofi
هدایت شده از خبرگزاری رسا
🔸نامه #طلاب_انقلابی حوزه علمیه به حضرات آیات #یزدی و #آملی_لاریجانی حفظهما الله
🔹بسم الله الرحمن الرحیم
«و أَطيعوا الله و رسوله و لاتنازعوا فتفشلوا و تذهب ریحکم واصبروا ان الله مع الصابرین»
🔹 حضرات آیات یزدی و آملی لاریجانی، طلاب حوزه علمیه با توجه به شرایط بوجود آمده و سوء استفاده #ضد_انقلاب از آن، مطالبی را محضرتان عرض خواهند کرد:
1️⃣ سزاوار نیست مباحثات طلبگی حضراتی چون شما که استوانههای نظام هستید به عرصه جامعه کشیده شود؛ چراکه همانگونه که شاهد هستیم عواقب آن دامنگیر #اسلام، #روحانیت، #انقلاب و #نظام خواهد شد.
2️⃣ مباحثات طلبگی همیشه بر محور استدلال استوار بوده است؛ نه تخریب و تضعیف و تقبیح طرف مقابل.
3️⃣ با توجه به پیش رو بودن انتخابات (مجلس و سپس ریاست جمهوری) و تمام تلاش ضد انقلاب برای #تخریب_شورای_نگهبان و هدم #نظارت_استصوابی، اصلا به صلاح نیست که اختلافات و منازعات به متن جامعه رسوخ نماید.
🔻حضرت آیتالله یزدی:
🔹شما از دیرباز از دنیا و تعلقات دنیوی گذشتید و در شهر و روستا، در تبعید و ناخوشی و در همه احوال، یار صدیق و با وفای #حضرت_روح_الله بودید و تا آخر هم امام امت به شما ارادت داشت. اما چند نکتهای هم محضر شما شایان ذکر است:
1️⃣ شایسته بود در مورد نامهای که از اساس تکذیب شده، بیشتر فحص و تحقیق میکردید.
2️⃣ شایسته است لحن تعابیر و انتقادات خود را با کمال سعه صدر بیان دارید؛ تا مبادا گرگهایی که دندان تیز کردهاند برای نظام، از بیانات شما، خوراک خود را برگیرند.
3️⃣ متن بیانیه #جامعه_مدرسین مبنی بر سندیت نداشتن استنادات غیر رسمی و منتسب به حضرتعالی، کافی نبود؛ لذا شایسته بود مطالب منتشر شده که حاوی شیطنتهای رسانهای بود، قویا تکذیب شود تا دیگر شاهد مسمومیت و تشنج فضای فعلی نباشیم.
🔻واما آیت الله آملی لاریجانی:
🔹شما در زمره علمای انقلابی و متعلق به بیت گرانقدری هستید؛ اما نکاتی شایان ذکر است:
1️⃣ با توجه به اینکه روز گذشته دفتر جامعه مدرسین سخنان منتشر شده و منتسب به آیتالله یزدی را فاقد سندیت دانست، توقع میرفت حضرتعالی سعه صدر بیشتری نشان دهید و نه تنها مراعات شرایط را بنمایید؛ بلکه احترام بزرگتری آیتالله یزدی را همچنان نگه دارید.
2️⃣ اگر با شخص آیتالله یزدی و یا سخنان ایشان مسأله دارید، چرا پای ارکان نظام و انقلاب باید به میان آید؟! در سخنان حضرتعالی -که البته شاید از روی تعجیل و ناراحتی بوده- اتهامات غیر مستند نبود؟! سخن از #دفتر_خبرگان و لطایف الحیل گرفتن آنجا، سخن از برنامهریزیهای صداوسیما و نهادهای دیگر، اتهامات اثبات نشده درباره برخی مسؤولین و ...؛ از شما که یک دهه بر مسند قضا تکیه داشتید، برخوردی اصولیتر و دقیقتر توقع میرود.
3️⃣ قبول کنید نمیتوان از طرفی وکیل متولی یک مدرسه علمیه بود و از طرف دیگر، همه بار مسؤولیت ساخت و ساز آن را و اینکه اشرافی هست یا خیر را از خود مبرا دانست. هرچند ای کاش خیلی پیشتر از این و با آرامش خاطر همین توضیحات را به جامعه طلاب میرساندید. همین مورد هم میرساند که حضرتعالی باید تعامل بیشتر و بهتری با رسانهها، طلاب و مردم داشته باشید.
4️⃣ خوب میدانید که استعمار چه تلاش گستردهای برای حذف آیتالله یزدی از خبرگان نمود، جا داشت با تأنی بیشتری وارد میدان میشدید؛ تا مبادا خوراک ضد انقلاب فراهم شود.
5️⃣ حتی اگر انتقادات شما به شخص آیتالله یزدی وارد باشد، نباید لبه تیز نقد، جایگاه مقدس جامعه مدرسین را هدف قرار دهد. امروز که عدهای با سودای مرجعیت، دنبال تحقق اهداف خود هستند، چه نهادی غیر از جامعه مدرسین، توان مقابله و دفع #مدعیان_مرجعیت که امام امت در سال پایانی عمر خود اشاره کرد را دارد؟! ایشان فرمودند: «إنشاءالله در بین جامعه مدرسین و طلاب انقلابی اختلافی نیست، اگر باشد بر سر چیست؟ بر سر اصول یا بر سر سلیقهها؟ و آیا ایادی استکبار، روحانینماهایی را که تا حدمرجعیت تقویت نموده است، فرد دیگری را بر حوزهها حاکم نمیکنند؟»
♨️در آخر از هردو عالم انقلابی درخواست میشود با انتشار بیانیهای مشترک به همه مخاصمات پایان داده و نشان دهند که خوشحالی فعلی ضد انقلاب چیزی جز یک خواب زودگذر نبوده و ارکان جمهوری اسلامی از بن، مستحکم و بی خدشه است؛ کما اینکه مسؤولین آن نیز متعهد به اسلام و انقلاب هستند. لذا در این عرصه مجالی برای جولان خناسان و وطن فروشان ضد انقلاب نیست. همچنین به جد باید با منتشر کننده سخنان آیتالله یزدی برخورد قضایی شود؛ تا دیگری جرأت نکند با اعتبار و آبروی نظام بازی کند.
🆔 @rasanews_agency