📌 احکام مفعول به 🔘 سوره #بقره ۱۲۴ 💬 وَإِذِ ابْتَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ .... 👁‍🗨 #شاهد_مثال از مواردی که واجب است مفعول بر فاعل مقدم شود جایی ست که به فاعل ضمیری متصل شده باشد که راجع به مفعول به باشد. که در این مثال ضمیر هاء متصل به ربُه شده است که به ابراهیم عود می کند. 🔘 سوره #أنعام ۵۹ 💬 وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لَا يَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ 🔘 سوره #فاطر ۲۸ 💬 وَمِنَ النَّاسِ وَالدَّوَابِّ وَالْأَنْعَامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ كَذَٰلِكَ إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ 👁‍🗨#شاهد_مثال همچنین هرگاه فاعل به وسیله ی ادات حصر، محصور شده باشد تقدیم مفعول واجب است. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

📌انواع مفعول به 🔘 سوره #نور ۵۶ 💬 وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ 👁‍🗨 #شاهد_مثال نوع اول از انواع مفعول به، جایی ست که به صورت اسم ظاهر صریح بیاید. 🔘 سوره #حجرات ۱۲ 💬 ... أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِيمٌ 👁‍🗨 #شاهد_مثال مفعول به می تواند به صورت اسم ظاهر موول بیاید و این در جایی ست که حرف مصدری بر سر جمله آمده باشد. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

6⃣ تاءنوع : بر وزن فعلة، بر نوع کار دلالت دارد.مانند : لِبسَة : طرز پوشیدن ↩️ ما اَجمَلُ لِبسَتَهُ : طرز پوشیدن او چه زیباست! مانند : جلسة: نوع نشستن ↩️جلسَتُهُ جلسةُ الاُمراءِ : طرز نشستن او مانند امیران است 7️⃣ تاءمبالغه، مانند: مدرسة یعنی جایی که در آن بسیار درس می‌خوانند. 8️⃣ تاءعوض: به تائی که عوض از حرف عله‌ی محذوف آورده می‌شود می‌گویند : وصل =» صلة ، مثل اقامة 9️⃣ تاء زیادی در مبالغه، مانندعلّام : بسیار دانا فهّام : بسیار فهمیده صَبّار : بسیار شکیبا ↩️ و علامة ، فهّامة ، صَبّارَة یک درجه بالاتر از اسم‌های قبلی هستند. ↩️ تاء در آن‌ها نشانه‌ی مؤنث نیست. مانند: رجلٌ علّامة ، إمرأة عَلّامَة 🔸مؤنث و مذکر در اسم مبالغه معمولاً يكسان است و این تاء فقط دلالت بر كثرت مبالغه دارد.

از دیگر موارد وجوبی و سماعیِ حذف عامل : اهلاً و سهلاً تقدیر کلام : اتیتَ قوماً اهلاً و اتیتَ مکاناً سهلاً ✅ موارد قیاسیِ حذف عامل مفعول به عبارتند از ابوابی که به این موضوع اختصاص داده شده اند که باب های : اختصاص تحذیر اغراء و اشتغال نام دارند. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

📌احکام مفعول به 🔘 سوره #آل_عمران ۱۲۹ 💬 وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ يَغْفِرُ لِمَن يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ 👁‍🗨#شاهد_مثال حذف مفعول به با قرینه جایز است. تقدیر کلام : یغفر الذنوبَ 🔘 سوره #بقره ۲۱۹ 💬 وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ 🔘 سوره #نساء ۱۷۱ 💬 انتَهُوا خَيْرًا لَّكُمْ إِنَّمَا اللَّهُ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ 👁‍🗨 #شاهد_مثال حذف عامل مفعول به با وجود قرینه جایز است و گاهی به صورت وجوبی و سماعی حذف شده است (درمثال دوم) تقدیر کلام : ینفقون العفو تقدیر کلام : اقصدوا خیراً لکم ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

✍🏼📚 انواع (تاء) دونقطه در ادبیات عرب 1️⃣ تاءتأنیث که نشانه‌ی مؤنث است. مانند: فاطمة ، طاهرة 2️⃣ تاءوحدت در اسم جنس، مانند : برتقالة = یک پرتقال ، شجرة = یک درخت ↩️ این قاعده سماعی است و برای هر اسمی عمومیت ندارد. ↩️ ضمناً کلمه‌ای مانند « شَجر» مفهوم کلّی و جمعی دارد اما وقتی مفرد و مثنای آن را بخواهیم، « ة »به آخرش اضافه می‌شود. 3️⃣ تاءنقل (از وصفیت به اسمیت) مانند: حقیقة که اصل آن حقیق، مشتق بوده به‌وسیله «ة» از معنی وصفیت خارج‌شده است و مانند: رذيل = رذيلة 4️⃣ تاءمرة : به آخر مصدری وصل می‌شود تا یک مرتبه را برساند. مانند: ضربة: یک بار زدن، شَربَة : یک‌بار نوشیدن 5⃣ تاءمصدری، مانند: قراءة – كتابة 💡ادامه دارد....

📌 مفعول به ♨️ ابواب قیاسی حذف عامل مفعول به 1⃣ اختصاص 💡تعریف اختصاص 📢 #الهدایة_فی_النحو : نصبُ الاسم بفعل محذوف (اخص ، اعنی) و الاسم المنصوب یقع بعد ضمیر غیرِ غائب لبیان المراد منه. نحو : نحنُ الطلابَ شعارُنا الجدُّ 📢 #النهجه_المرضیه: هو تخصیصُ حکم عُلِق بضمیر ، من اسم ظاهر معرفة معمول لاخص واجب الحذف. نحو : نحن العربَ اسخی من بذل 💡تخصیص دادن حکمِ مربوط به ضمیر به اسم ظاهر معرفه ای ست که معمول برای فعل اخص محذوف می باشد و حذف آن واجب است. تطبیق بر مثال : نحن = ضمیر حکمِ ضمیر : سخاوت اسم ظاهر معرفه : عرب ترجمه : ما (اختصاص می دهم) عرب ها فقط سخی ترین مردم هستیم از لحاظ بخشش. 💬 ادامه دارد... ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

💡 تعریف اختصاص 📢 #بدائة_النحو : هو تخصیص حکم مذکور لضمیر حاضر باسم ظاهر معرفة بعده. و ذلک الاسم منصوب علی المفعولیّه بفعل محذوف ک《اخص》 💬 سوره #احزاب ۳۳ ↩️ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا ❔ #شاهد_مثال اهل البیت منصوب است بنابر مفعولیت در باب اختصاص به تقدیر : اخص اهل البیت 📢 #شرح_ابن_عقیل: قصر حکم مسند لضمیر علی اسم ظاهر معرفه ، یذکر بعده معمولاً لاخص محذوفاً وجوباً 📢 #موسوعه : هو اسم ظاهر معرفة یقع بعد الضمیر لغیر الغائب و یکون مفعول به لفعل الواجب الحذف مع فاعله. نحو : نحن انصارَ الحق ، نقول الصدق 📖 قال النبی (ص): «نحن معاشرَ الانبیاء أشدُ الناس بلاءً»: پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمودند: ‌ما گروه پیامبران مورد شدید‌ترین بلاها واقع می‌شویم؛ در این حدیث شریف "معاشر" اسم مختص و منصوب بنا بر مفعول‌به برای "أخُصُّ" محذوف است. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

📌 غرض از اختصاص 1⃣ فخر فروشی : مانند عَلَیَّ ایُها الجوادُ یعتمد الفقیر : غرض گوینده این می باشد که اولا فقط مم بخشنده هستم و فقیر تنها برمن تکیه میکند و ثانیا این بخشندگی باعث فخر فروشی او شده است. و مانند آیه ی تطهیر. 2⃣ تواضع : انِّی ایُها العبد فقیر الی عفوِالله : تواضع دربرابر خدای متعال به این بیان که تنها من نیازمند بخشش تو هستم. 4⃣ بیان مراد از ضمیر مانند نحنُ العرب اقری الناس للضیف 📌 اشکال اسم مختص 1⃣ ایّها و ایّتُها : مبنی بر ضم و دارای صفت معرف به ال 2⃣معرف به ال : منصوب 3⃣به صورت اضافه : منصوب مانند انَّ سلمانَ مِنّا اهلَ البیت 4⃣عَلَم : منصوب ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

📌 مفعول به ♨️ ابواب قیاسی حذف عامل مفعول به 2⃣ تحذیر 📖 تعریف تحذیر 💬 #بدائه_النحو و #موسوعه : تنبیهُ المخاطب علی امر مکروه لیجتنبه. و ذلک الامر المکروه منصوب علی المفعولیّه بفعل امر محذوف وجوبا ک《احذر》 و یا افعال امر دیگری مانند : اجتنب، اتّقِ، باعِد، قِ ، صُن. 📢 سوره #شمس ۱۳ فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ نَاقَةَ اللَّهِ وَسُقْيَاهَا 💭#شاهد_مثال ناقه، مفعول برای فعل احذر محذوف می باشد. ⬅️ مانند سخن امام حسین علیه السلام: ایّاک و الغیبه فانّها اِدامُ کلابِ النار. 🔸 از برخورد با غیبت دوری کن، زیرا غیبت خورش سگ های جهنم است. ✅ در روایات معصومین موارد متعددی از باب تحذیر آمده است‌‌. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

💬#النهجه_المرضیه : الزامُ المخاطب الاحترازَ من مکروه به معنی وادار کردن مخاطب به دوری از امر ناپسند. 💬 #الهدایة_فی_النحو : تنبیهُ المخاطبِ امراً مکروهاً لیجتنبه و هو منصوب بفعل محذوف یناسب المقام ، ایّاک من النمیمه (سخن چینی) ✅ ارکان تحذیر 1⃣ محذِّر : متکلم (برحذر دارنده، ترساننده) 2⃣ محذَّر : مخاطب (برحذر داشته شده، ترسیده شده) 3⃣ محذَّر منه (ترسانده شده از آن) : مانند نمیمه، غیبت ، ناقه (در مثال های بالا) 4⃣ محذر به (ترسانده شده به آن) : اسم منصوب ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

📌 اسلوب و اشکال باب تحذیر 📢 همانطور که گفته شد حذف عامل در باب تحذیر واجب است امّا این حذف فقط در برخی از اشکالِ باب تحذیر واجب است ودر موارد دیگر واجب نیست. 🔴 موارد وجوبی 1⃣ وقتی که تحذیر به وسیله ایّاک و فروعش انجام شود، حدف عامل واجب است. مانند ایّاکم و الفُرقه. 2⃣ اگر تحذیر در قالب عطف واقع شده باشد یعنی دو محذرمنه به هم عطف شده باشند. الکذبَ و الخداعَ و مانند آیه ی ۱۳ سوره شمس (ناقة اللهِ و سقیاها) 3⃣ اگر محذرمنه تکرارشود. الطریقَ الطریق و مانند سخن امیرالمومنین علیه السلام: العملَ العملَ ثم النهایة النهایة (نهج البلاغه، خطبه ۱۷۵) ⚪️ در غیر این سه مورد درباب تحذیر حذف عامل واجب نیست بلکه اظهار آن جایز است. مانند : نفسَک الشرَّ 📣 باتوجه به این سه مورد ، گاهی فقط محذرمنه ذکر میشود و گاهی فقط محذر و گاهی نیز هردو ذکر می شوند. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

📌 مفعول به ♨️ ابواب قیاسی حذف عامل مفعول به 3⃣ اغراء 📖 تعریف اغراء 📢 #النهجه_المرضیه : الزامه العکوف علی ما یحمد العکوف علیه. مانند اخاکَ والاحسان علیه 🗯 الزام مخاطب بر توجه به چیزی که توجه به آن قابل ستایش است. 📢 #الهدایة_فی_النحو: تشویقُ المخاطب علی امر محمود لیفعله و هو منصوب بفعل محذوف یناسب المقام. 📢 #بدائة_النحو و #موسوعه: تنبیهُ المخاطب علی امر محبوب لیفعله و ذلک الامر منصوب علی المفعولیه لفعل امر محذوف وجوباً مانند سخن امیرالمومنین عليه السلام : الفَرائضَ الفَرائضَ أدُّوها إلَى اللّه ِ تُؤَدِّكُم إلَى الجَنَّةِ نهج البلاغه خطبه ۱۶۷ ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

📌 اشتغال ✍🏼 ارکان باب اشتغال 1⃣ مشغول عنه : اسم مقدم 2⃣ مشغول : عامل(فعل متعدی یا شبه فعل متعدی) 3⃣ مشغول به : ضمیر یا اسم مضاف به ضمیر به عبارت دیگر، اسمی که نسبت به اسم قبل، سببیت دارد. 📢 سوره #نحل ۵ ↩️وَالْأَنْعَامَ خَلَقَهَا لَكُمْ فِيهَا دِفْءٌ وَمَنَافِعُ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ ☑️#شاهد_مثال انعام اسم مقدم و مشغول عنه می باشد(مفعول برای فعل محذوف)، خَلَقَ مشغول می باشد و همچنین ضمیر ها مشغول به است. 📢 سوره #يس ۳۹ ↩️وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّىٰ عَادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَدِيمِ ☑️ #شاهد_مثال نمونه ی دیگری از موارد باب اشتغال در قرآن کریم می باشد که القمر اسم مشغول عنه، قدرنا مشغول و ضمیر هاء مشغول به می باشد. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

📌 مفعول به ♨️ ابواب قیاسی حذف عامل مفعول به 4⃣ اشتغال 📖 تعریف اشتغال 📢 #الهدایة_فی_النحو: هو اسم اُضمِر عامله وجوباً بشرط تفسیره بفعل او شبهه یُذکر بعده، یشتغل ذلک الفعلُ عن ذلک الاسم بضمیره او متعلقه بحیثُ لو سُلِّط علیه هو او مناسبه لَنَصَبَه. 📢 #النهجه_المرضیه: هو ان یتقدم اسم و یتاخر فعل او شبهه قد عمل فی ضمیرِه او سَبَبِیِّه لولا ذلک لَعَمِلَ فیه او فی موضعه. 📢#بدائة_النحو: هو ان یشغل عامل عن العمل فی اسم متقدم علیه بالعمل فی ضمیره او المضاف الی ضمیره بحیث لو فرغ منه لعمل النصب فی ذلک الاسم. #موسوعه : هو ان یتقدم اسم واحد و یتاخر عنه عامل یعمل فی ضمیره مباشرتاً او فی سبب ضمیره، بحیث لو خلا الکلام من الضمیر الذی یباشره العامل و من سببه و تفرغ العامل للمتقدم لعَمِل النصب فیه لفظاً او محلاً ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

📌 اغراء 📢 ارکان اغراء 1⃣ المغرِی :وادار کننده (متکلم) 2⃣ المغرَی: وادار گردیده شده (مخاطب) 3⃣ المغرَی به : امر محبوب 🔰 اغراء در تمامی احکام مانند تحذیر می باشد با این تفاوت که هیچ گاه با لفظ ایّاک و فروعش نمی آید. با توجه به این مطلب، حذف عامل مغری به در دو موضع واجب است . 1⃣ عطف : الاهلَ و الولدَ 2⃣ تکرار : الادبَ الادبَ امّا در غیر این موارد مانند الصلاة جامعهً حذف عامل واجب نیست بلکه اظهار آن جایز می باشد. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

2⃣ مواردی که واجب است اسم مقدم مرفوع باشد(یعنی مبتدا واقع شود) 💯 وقتی که اسم مقدم،بعد از اذا فجائیه قرار گرفته باشد. مانند خرجتُ فاذا زيد لقیتُه 💯 وقتی اسم مقدم بعد از ادات صدارت طلب واقع شده باشد مانند ادات استفهام و شرط 3⃣ مواردی که بهتر است اسم مقدم منصوب شود. 🛑 وقتی که اسم مقدم بعد از اداتی واقع شود که غالبا بر فعل داخل می‌شوند . 📢سوره #قمر ۲۴ ☑️فَقَالُوا أَبَشَرًا مِّنَّا وَاحِدًا نَّتَّبِعُهُ إِنَّا إِذًا لَّفِي ضَلَالٍ وَسُعُرٍ #شاهد_مثال همزه استفهام از اداتی ست که غالبا بر سر افعال داخل می شود در نتیجه بشراً منصوب شده است. 🛑 اگر اسم مقدم بعد از فعل طلب(امر،نهی،دعاء) واقع شود و از آن اراده ی عموم نشده باشد. زیداً اضرِبه عمراً لا تُهنِه 🛑 هرگاه اسم مقدم بعد از عاطفی واقع شود که این عاطف ، اسم مقدم را بدون فاصله بر معمول فعل متصرف سابق عطف کرده است. نصرتُ زیداً و عمراً اکرمته. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

📌 اشتغال ✍🏼 احکام مربوط به اسم مقدم(مشغول عنه) اسم مقدم از حیث اعراب به چهار دسته تقسیم شده است : 1⃣ لازم النصب 2⃣ لازم الرفع 3⃣ راجح النصب 4⃣ مستو فیه النصب و الرفع 5⃣ راجح الرفع 💡منظور ازکلمه ی رفع، درمواردی که گفته شد " ابتدائیت " است. 💡 هرگاه اسم مقدم، مرفوع شد دیگر از باب اشتغال اصطلاحی خارج می شود. 📣 در ادامه ی مطالب کانال، مواضع این ۵ مورد بیان می شود.

1⃣ مواردی که واجب است اسم مقدم منصوب باشد.(یعنی نمی‌تواند مبتدا واقع شود) ۱. اگر اسم مقدم بعد از اداتی واقع شود که اختصاص به فعل دارند مانند ادات شرط،ادات استفهام (به غیر همزه)، ادات تحضیض و عرض مانند اِن فقیراً تصادفُهُ فَاَعِنهُ تقدیر کلام: ان تصادف فقیراً..... 📢سوره #توبة ۷ ↩️وَإِنْ أَحَدٌ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّىٰ يَسْمَعَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَعْلَمُونَ #شاهد_مثال باتوجه به نکته ای که در بالا گفته شد، کلمه ی احد در این آیه ی شریفه مرفوع آمده است اما نه به عنوان ابتدائیت بلکه فاعل برای فعل محذوف است که فعل موجود، آن را تفسیر کرده است. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

🗯 عطف در دو باب اغراء و تحذیر تنها به وسیله ی واو صورت می گیرد. 💡 علمای نحو در تبیین باب اغراء و تحذیر، در کتاب هایشان به دو گونه عمل کرده اند ، برخی این مباحث را در آخر باب نداء ذکر کرده اند و برخی ذیل مباحث حذف عامل مفعول به، بیان داشته اند. ☑️ اغراء و تحذیر در اصطلاح آن است که دو ویژگی زیر را داشته باشد: ۱_ حدف عامل ۲_ وجوب نصب هرگاه یکی از این دو مورد مفقود باشد و از کلام معنای اغراء یا تحذیر فهمیده شود، این اغراء و تحذیر لغوی ست نه اصطلاحی. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

📢سوره #اعراف ۱۳۲ 🍀وَقَالُوا مَهْمَا تَأْتِنَا بِهِ مِنْ آيَةٍ لِّتَسْحَرَنَا بِهَا فَمَا نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِنِينَ 🌹#شاهد_مثال مهما از اسماء مبنی و صدارت طلب است و در این آیه از مصادیق باب اشتغال می باشد. 📢سوره #انسان 🍀يُدْخِلُ مَن يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمِينَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا 🌹#شاهد_مثال در این آیه از ظالمین از مصادیق باب اشتغال است و عامل آن، از سیاق فهمیده میشود. یعذب الظالمین. ✅بنابر این همیشه اینطور نیست که فعل موجود، فعل مقدر را تفسیر کند. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

4⃣ مستو فیه النصب و الرفع _ اگر اسم مقدم معطوف باشد و بعد از فعل متصرفی آمده باشد که خبر برای مبتدا است . هند اکرمتها و زيد ضربتُه عندَها. ❓دلیل تساوی امرین این است که جمله ی هند اکرمتها دو وجهی ست. اگر مرفوع شود عطف جمله‌ی اسمیه بر اسمیه میشود و اگر منصوب شود عطف جمله ی فعلیه بر فعلیه می‌شود بنابر اینکه مفعول باشد برای فعل محذوف که بر فعل اکرمتها عطف شده است. 📢سوره #الرحمن ۶و۷ ✅وَالنَّجْمُ وَالشَّجَرُ يَسْجُدَانِ،وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ ⭕️#شاهد_مثال السماء اسم مقدم‌می باشد و قبل از آن مبتدا و خبر می باشد در نتیجه می‌تواند به خاطر عطف بر جمله ی قبل، مرفوع نیز استعمال شود. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

5⃣ راجح الرفع _در غیر مواردی که ذکر شد،رفع رجحان دارد. یعنی در مواردی که موجب نصب یا رفع وجود نداشت، رفع دادن بهتر است چون عدم تقدیر فعل، برای اسم مقدم بهتر از تقدیر گرفتن است. 📢سوره #رعد ۲۳ ✅جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَن صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَالْمَلَائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ ⭕️#شاهد_مثال در این آیه هیچ موجب رفع یا نصبی وجود ندارد. در نتیجه جنات به رفع خوانده شده است هرچند به نصب نیز قرائت شده است. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

📌 بررسی معنای قرآن ✍🏼 معنای اول : قرآن، اسمی جامد و غیر مشتق و عَلَم ارتجالی است (بدون پیشینه‌ی استعمالی، علَم برای وحی پیامبر خاتم شده است) ✍🏼 معنای دوم : اسمی است مشتق از قرن الشئ بالشئ، چیزی را به چیزی ضمیمه كردن، علت این نام‌گذاری، مقرون بودن سوره‌ها و آیات به هم دیگر است. ✍🏼 معنای سوم: قرآن از "قرء" به معنای جمع‌کردن است. ✍🏼 معنای چهارم : قرآن از ماده "قرا"به معنای تلاوت است، بر وزن رجحان و غفران، در اینجا از باب تسمیه مفعول،‌ به مصدر به‌کاررفته است (مثل كتاب به معنای مكتوب) 💪🏽 از میان اقوال، قول آخر از همه قوی‌تر به نظر می‌رسد ( گرچه قول به معنای "جمع شده" نیز طرفدار دارد) ✅ دلائلی كه نظریه‌ی آخری را تقویت می‌کند به شرح زیر است: 1️⃣ امر «اقرا»در نخستین وحی بر پیامبر اكرم (صلی‌الله علیه و آله) است كه بی‌تردید به معنای «بخوان »است. 2️⃣ دلیل بعدی، آیه‌ای که در سوره‌ی قیامت است: إِنَّ عَلَيْنا جَمْعَهُ وَ قُرْآنَهُ ، فَإِذا قَرَأْناهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ ترجمه: همانا گردآوردن و خواندن آن (بر تو) بر عهده ماست، پس چون آن را خوانديم، قرائت آن را دنبال كن. ↩️ که در هر دو مورد لفظ قرآن به معنای خواندن استعمال شده است.

📌 مبحــث دوازدهــــم 🌐 منصــوبات 💠 منــادی ✍🏼 تعریف 📢 #الهدایه_فی_النحو: هو اسم مدعو باحد حروف النداء 📢 #بدائة_النحو: هو الاسمُ الواقع بعد اداتِ النداء طلباً لتوجّهه الی المتکلم. 📢 #موسوعه: هو طلبُ الاقبال بالحرف الیاء او اخوته و هذا الاقبال قد یکون حقیقیاً او مجازیاً. یا زيد خذبیدی، یاالله انصر عبدک الفقیر. (با توجه به مثال ها، در ندای حقیقی،ما حقیقتا از منادی درخواست کمک داریم و خود او به ما کمک می‌کند اما در مثال دوم ما یاری کردن عبد توسط خودِخدا را نمیبینیم.و اصلا امکان ندارد که ببینیم. بنابر این، این گونه نداء مجازی ست. ✴️ حــروف نداء ✍🏼 نداء قریب : یا ، اَ ، اَی ✍🏼 نداء مستعمل فی البعید او فی حکم البعید کالنائم و الساهی : یا ، آ ، آی ، اَیا ، هیا ✍🏼 نداء مندوب : وا ،ایضاً 《 یا 》 عند عدم التباسه بالمنادی غیرالمندوب. 🔰 بعضی از نحات گفته اند که نداء متوسط نیزداریم و دو حرف اَی و آ را جزو آن دانسته اند اما مشهور نحات،حروف نداء را فقط به دو دسته تقسیم کرده اند 📣 ادامه دارد.... ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

🖇 حذف حرف نداء ✍🏼 حذف جایز نیست : 1⃣ منادی مندوب 2⃣ منادی مستغاث 3⃣ اگر منادی اسم جنس غیرمعین باشد 4⃣ ضمیر مخاطب 5⃣ لفظ الله ✍🏼 حذف کم است : 1⃣ اسم اشاره 📢 سوره #بقره ۸۵ 🌷 ثُمَّ أَنتُمْ هَٰؤُلَاءِ تَقْتُلُونَ أَنفُسَكُمْ 💬#شاهد_مثال شاهد در حذف حرف نداء از اسم اشاره می باشد. تقدیر کلام : یا هولاء 2⃣ اسم جنس معیّن ✍🏼 حذف واجب است: 1⃣ هرگاه به جای حرف نداء،میم مشدد در آخر منادی که لفظ الله است آمده باشد. یا اللهم❌، اللهم✅ ✍🏼 درغیر موارد بالا حذف جایز است. 📢سوره #يوسف ۲۹ 🌷 يُوسُفُ أَعْرِضْ عَنْ هَٰذَا وَاسْتَغْفِرِي لِذَنبِكِ إِنَّكِ كُنتِ مِنَ الْخَاطِئِينَ 💬#شاهد_مثال شاهد در حذف حرف نداء می باشد،تقدیر: یا یوسف 📢سوره #نوح ۲۹ 🌷 رَّبِّ اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِمَن دَخَلَ بَيْتِيَ مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَلَا تَزِدِ الظَّالِمِينَ إِلَّا تَبَارًا 💬#شاهد_مثال شاهد در حذف حرف نداء می باشد،تقدیر کلام : یا رب ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

📌 اقسام منادی 🌐 ۱_ مفرد معرفه 🌐 ۲_ مفرد نکره مقصوده 🌐 ۳_ مفرد نکره غیر مقصوده 🌐 ۴_ مضاف 🌐 ۵_ شبه مضاف 1⃣ _ مفرد معرفه: این نوع منادی، اعرابش مبنی بر رفع است و محلا منصوب. ❇️ مبنی شدن این گونه منادی، به همان گونه است که در حال معرب بودن، اعراب میگرفتند. یعنی اگر مفرد باشند،مضموم و اگر مثنی باشد مبنی بر الف ونون و اگر جمع باشد مبنی بر واو و نون می شوند. ❇️مراد از مفرد در این بحث، یعنی اسمی که مضاف و شبه مضاف نباشد. ❇️معرفه بودن نیز در این بخش فقط به واسطه ی علمیت انجام میشود. 📢 سوره #هود ۳۲ 🌹 قَالُوا يَا نُوحُ قَدْ جَادَلْتَنَا 📢 سوره #مريم ۷ 🌹يَا زَكَرِيَّا إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلَامٍ اسْمُهُ يَحْيَىٰ 💬 #شاهد_مثال نوح و زکریا منادی واقع شده است و مفرد معرفه است مبنی بر رفع محلا منصوب. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

📌 ادامه ی اقسام منادی 2⃣ مفرد نکره مقصوده: این نوع منادی نیز مبنی بر رفع می باشد. ❇️ چون که این کلمه وقتی منادی واقع میشود، مورد قصد متکلم است در نتیجه آنرا در حکم معرفه می دانند. 📢سوره #هود ۴۵ 🌹 وَقِيلَ يَا أَرْضُ ابْلَعِي مَاءَكِ وَيَا سَمَاءُ أَقْلِعِي 💬#شاهد_مثال کلمه ی ارض و سماء منادی واقع شده اند و نکره مقصوده هستند. ✅ تبصره : اگر منادی نکره مقصوده برایش صفت بیاید، جایز است منصوب شود. مانند قول علی بن الحسین علیه السلام : یا عظیماً یرجی لکل عظیم 3⃣ مفرد نکره غیرمقصوده: لفظا منصوب است. ❇️ غیرمقصوده یعنی اسم‌ جنسی که فرد معینی از آن اراده نشده باشد. مانند : یا غافلاً والموتُ یطلبُهُ ای غافل، در حالی که مرگ تو را می طلبد. ⚜ در کتاب حاشیه الصبان، این مثال را برای نکره غیرمقصوده صحیح ندانسته است. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

4⃣ _ منادی مضاف : اعم از اضافه لفظیه و معنویه. حکم این منادی،منصوب است لفظا. مانند : یا عبدَالله ، یا حسنَ الوجهِ 📢سوره #احقاف ۳۱ 🌹يَا قَوْمَنَا أَجِيبُوا دَاعِيَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُجِرْكُم مِّنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ 📢 سوره #زمر ۱۰ 🌹قُلْ يَا عِبَادِ الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّكُمْ ... 💬 #شاهد_مثال شاهد در منادی واقع شدن قوم و عبد است که به صورت مضاف واقع شده اند و لفظا منصوب. ❇️در صورتی که مضاف‌الیه، ضمیر مخاطب باشد اجتماع دو خطاب برای دو شخص در یک جمله‌ی واحد لازم می‌آید؛ از این رو مضاف‌الیه در منادای مضاف نمی‌تواند ضمیر مخاطب باشد. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯

5⃣_ منادی شبه مضاف: این منادی نیز لفظا منصوب است . ❇️ مراد از شبه مضاف این است که کلمه ای بعد از آن می آید که متمم معنای کلمه ی اول است واین متمم بودن به این صورت ظاهرمیشود که کلمه ی دوم یا معمول کلمه ی اول است یا معطوف منادی می باشد. مانند : یا وجیهاً عندَالله، یا ثلاثهً و ثلاثین (درصورتی که علم برای اسم کسی شده باشد) 📢 مانند سخن امام سجاد علیه السلام 🌹 يا مُبْتَدِأً باِلنِّعَمِ قَبْلَ اسْتِحْقاقِها 📢 مناجات شعبانیه 🌹 یا قَریباً لایَبعُدُ عَنِ الْمُغْتَرِّ بِهِ وَ یا جَواداً لایَبْخَلُ عَمَّنْ رَجا ثَوابَه 💬 در این دو فراز میبینیم که کلماتی که منادی واقع شده اند برای کامل شدن معنایشان،نیاز به ما بعد خود دارند. 📢سوره #يس ۳۰ 🌹 يَا حَسْرَتاً عَلَى الْعِبَادِ مَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ 💬 #شاهد_مثال کلمه یا حسرتاً منادی شبه مضاف و منصوب می باشد چون برای کامل بودن معنای خود، به ما بعد نیاز دارد. ╭═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╮ 📚@shahed_adabiyat 📚 ╰═ ° ═ ° ═ • 📖 • ═ ° ═ ° ═╯