✡ یهودیان مخفی مشهد و واقعه الله‌داد (2)
🎯 یکی از علل اصرار بر این «زندگی دوگانه» و پنهان را در همان مقاله‌ی ژاله پیرنظر می‌توان یافت. وی می‌نویسد:
1⃣ تجّار #جدیدالاسلام پس از #واقعه_الله‌داد حیطه‌ی فعالیتِ به‌مراتب وسیع‌تری یافتند زیرا از نظر اقتصادی امکانات نوینی به رویشان گشوده شد. پیش از این واقعه، گذر اغلب دست‌فروشان یهودی مشهد به بخش‌های بزرگ شهر نمی‌افتاد و کسب و کاری محدود به کوچه‌های اطراف و دهات دور و بر داشتند آن چنان که در اثر کمبود ارتباط و مراوده با دیگر ساکنان مشهد زبان محاوره‌ای آنان هنوز گیلکی مانده بود. امّا، پس از رویداد الله داد جدیدی‌ها، بدون پرداخت جزیه، قادر به داد و ستد و انجام معامله در مشهد شدند.
2⃣ به دنبال سفرهای متعدد و برخورداری از آزادیِ عمل بیش‌تر و نیز به‌واسطه زیارت مکه و عتبات و گذر از تهران، آنان موفق شدند شبکه‌های تجارتی وسیع‌تری در شهرهای مختلف ایران دائر کنند. پس از یکی دو دهه و به دنبال مسافرت‌های بازرگانی به روسیه (عشق‌آباد)، هندوستان (بمبئی)، افغانستان (هرات)، مرو و بخارا و بغداد، جدیدی‌ها در امر خرید و فروش پوست، سنگ‌های قیمتی، فرش، ابریشم و پارچه مهارت یافتند. جمعی از اینان از این طریق به ثروت رسیدند و شماری نیز در آسیای مرکزی به تجارت مشغول شدند.
3⃣ سایر افراد جدیدالاسلام که در همان شهر مشهد زندگی می‌کردند... با محافل #صوفیان آزادانه به رفت و آمد مشغول شدند...
4⃣ برخی از جدیدی‌ها که به القاب حاجی یا کربلائی شناخته شدند... مورد اعتماد کامل امام جمعه وقت قرار گرفتند. امام جمعه با اطمینان به امانت و دین‌داری این گروه آنان را به آستان قدس رضوی معرفی کرد. در آستان، مشاغلی چون #انبارداری، #صندوق‌داری و حتّی نظارت بر #امور_مالی خزانه، که بیش‌تر شامل نذورت و هدایای زائران بود، به آن‌ها محول شد!
5⃣ یکی از جهانگردان اروپائی که چند دهه بعد از الله داد (در دهه 1880) از مشهد دیدن کرده بود، در گزارش خود با اشاره به حضور هزاران هزار زائر در مشهد و اهمیت آنان به‌عنوان یک منبع درآمد مالی مهم به این نکته می‌پردازد که اداره‌ی بعضی از امور عمومی شهر به جدیدی‌های مؤمن محول شده است...
6⃣ افرادی از این جامعه… به دین جدید #بهایی گرویدند. امّا، این جامعه در مجموع، شاید بیش‌تر از هر گروه یهودیِ جدیدالاسلامی در ایران، به هویت دینی خود پای بند ماند و به پاسداری از آن کوشید.
✍ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله به‌همراه مستندات:
👉 yon.ir/rNEXm
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ الیگارشی یهودی و حضرت عیسی (2)
1⃣ طبق روایات اناجیل، یکی از حواریون به‌نام #یهودا_اسخریوطی (جوداس ایسکاریوت) به عیسی (ع) خیانت کرد و «نگهبانان معبد سلیمان» که نیروی انتظامی و بازوی اجرایی #سنهدرین بودند، او را دستگیر کرده و به محل اجلاس کاهنان و حاخام‌های یهودی بردند.
2⃣ شخصیت یهودا اسخریوطی با شخصیت نمونه‌وار #یهودی در فرهنگ اروپایی انطباق دارد؛ او مسئول #امور_مالی مسیحیان است، به سرقت وجوه بیت‌المال دست می‌زند و در ازای 30 سکه نقره عیسی را به یهودیان می‌فروشد. «ایسکاریوت» از واژه «کریوت» گرفته شده که منشاء و معنای آن ناشناخته است. این واژه، امروزه در زبان انگلیسی صفتی را می‌سازد به‌معنی «خیانتکار»، «فریبکار» و «انسان دو چهره».
3⃣ در متون پایه‌ای مسیحیت، یهودا اسخریوطی شخصیتی پلید شناخته می‌شود و نمادی از #یهودیت؛ و نام او مترادف با «یهودی» (جودائیوس) است. در اساطیر دینی مسیحی تثلیث «شیطان – یهودی – یهودا اسخریوطی» نماد شرّ به‌شمار می‌رود.
4⃣ تا سده نوزدهم و حتی در آثار مارکس یهودی‌تبار نیز واژه «یهودی» چنین معنایی دارد. لذا یهودیان از زمان استقرار جدّی در سرزمین‌های درون قاره اروپا خود را #اسرائیلی یا #عبرانی می‌خواندند. در نوشتار چاپی یهودیان آمستردام در سده هفدهم همه‌جا نام «اسرائیلی» به‌کار رفته و زمانی که در سال 1860 سازمان جهانی یهودیان در پاریس تشکیل شد خود را آلیانس اسرائیلی نامید نه آلیانس یهود.
5⃣ بازگشت یهودیان به نام‌های یهودی و یهودیت (دین یهود) تنها از اواخر سده نوزده و اوایل سده بیستم رخ داد. این بیان‌گر تعلق عمیق یهودیان به نام #یهودا و سننی است که با این مفهوم آمیخته است. احساس تعلق روانی و همذات‌پنداری با این نام، فرهنگی عمیق و کهن را در پشت خود دارد؛ با یهودا، پسر یعقوب و بنیان‌گذار «سبط یهودا»، آغاز می‌شود، با تاریخ #قبیله_یهودا و #دولت_یهود پیوند می‌خورد و با نام #یهودا_ناسی مرحله‌ای نوین را در تکوین یهودیت رقم می‌زند.
6⃣ در دایرةالمعارف یهود مقاله‌ای مستقل به یهودا اسخریوطی اختصاص نیافته و کلامی در ذم یا مدح او مندرج نیست. تنها گفته می‌شود که وی «به انگیزه‌ای نامعلوم به عیسی خیانت کرد». عجیب است که آقای سیدنی بار در مقاله «یهودا اسخریوطی» خود مندرج در دایرةالمعارف آمریکانا به‌شکلی آشکار با این شخصیت همدلی نشان داده است.
7⃣ او، برخلاف رویه متعارف دایرةالمعارف نویسی، به توجیه عمل یهودا دست می‌زند و می‌نویسد: «شاید [یهودا اسخریوطی] تصور می‌کرد اگر مسیح دستگیر شود قدرت الهی‌اش را به کار می‌گیرد و یهودیان را بر دشمنان‌شان پیروز می‌کند.» در این نوشته طنز یا تمسخری ظریف مشهود است. جالب است بدانیم که دایرةالمعارف آمریکانا مقاله «عیسی مسیح» خود را چنین آغاز کرده است: «آموزگار یهودی سده اول میلادی که مسیحیان مدعی‌اند مسیح موعود… است.»
✍ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله به‌همراه مستندات:
👉 yon.ir/taslib
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
👆👆👆
5⃣ ژاله پیرنظر دربارهٔ #نفوذ این #یهودیان_مخفی می‌نویسد:
✡ برخی از جدیدی‌ها که به القاب حاجی یا کربلایی شناخته شدند به درجاتی از ایمان رسیده بودند که مورد اعتماد کامل امام جمعه وقت قرار گرفتند. امام جمعه با اطمینان به امانت و دین‌داری این گروه آنان را به #آستان_قدس رضوی معرفی کرد. در آستان، مشاغلی چون انبارداری، صندوق‌داری و حتی نظارت بر #امور_مالی خزانه، که بیش‌تر شامل نذورات و هدایای زائران بود، به آن‌ها محول شد.
✡ یکی از جهانگردان اروپائی که چند دهه بعد از الله‌داد (در دهه ١٨٨٠) از مشهد دیدن کرده بود، در گزارش خود با اشاره به حضور همه‌سالهٔ هزاران هزار زائر در شهر #مشهد و اهمیت آنان به‌عنوان یک منبع درآمد مالی مهم برای این شهر، به این نکته می‌پردازد که ادارهٔ بعضی از امور عمومی شهر به جدیدی‌های مؤمن محول شده است…
6⃣ در جلد اول کتاب «یهودیان ایرانی در تاریخ معاصر» دربارهٔ نفوذ یهودیان مخفی مشهد آمده است:
✡ البته در این دوران کسانی هم بودند که هم خواستند و هم توانستند از موقعیت استفاده کنند. این گروه خود را به بزرگان شیعه شهر نزدیک کردند و از این بابت بهرهٔ فراوان بردند.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter