« #تقویم_ادبی 🗓 »
🌿۲۸ اردیبهشت بزرگداشت خیام نیشابوری
📌غیاثالدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری فیلسوف، موسیقیدان، فیزیکدان، ادیب، عارف، مفسر، شیمیدان، زیستشناس، زمینشناس، دینشناس، ریاضیدان، ستارهشناس و شاعر رباعیسرای ایرانی در دورهٔ سلجوقی است. گرچه جایگاه علمی خیام برتر از جایگاه ادبی اوست و لقبش «حجّةالحق» بودهاست، ولی آوازهٔ وی مدیون رباعیاتش است که شهرت جهانی دارد. رباعیات خیام به بیشترِ زبانهای زنده برگردان شدهاست. آوازهٔ وی در غرب بهطور مشخص بیشتر مدیون ترجمهٔ ادوارد فیتزجرالد از رباعیات او به زبان انگلیسی است.
✨یکی از برجستهترین کارهای وی را میتوان سر و سامان دادن و سرپرستی محاسبات گاهشماری ایران در زمان وزارت خواجه نظامالملک دانست؛ محاسبات منسوب به خیام در این زمینه، هنوز معتبر است و دقتی به مراتب بالاتر از گاهشماری میلادی دارد. نقش خیام در حل معادلات درجهٔ سوم و مطالعاتش دربارهٔ اصل پنجم اقلیدس نام او را بهعنوان ریاضیدانی برجسته در تاریخ علم ثبت کردهاست.
✍🏻خیام آثار علمی و ادبی زیادی تألیف کرده است که میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
نوروزنامه(تاریخ)، رساله لوازمالامکنه(جغرافیا)، شرح المشکل من کتاب الموسیقی(موسیقی)، رباعیات خیام(ادبیات)، زیگ ملکشاهی(نجوم)، رساله میزان الحکم(فیزیک)، رساله در وقوع خیر و شر(فلسفه)، رسالة فی البراهین علی المسائل الجبر و المقابله(ریاضیات) و...
🥀تاریخ درگذشت عمر خیام را مابین سالهای ۵۰۹ تا ۵۱۷ هجری دانستهاند. او در خاک نیشابور رخ در نقاب خاک کشید و آرام گرفت.
#خیام
📌فاطمه جلیلیان
🍭 @shakheh_nabaat
Homayoun Shajarian & Sohrab Poornazeri Mahtab 128.mp3
5.29M
«#مهمان_موسیقی🎵»
ابر آمد و زار بر سر سبزه گریست
بی بادهٔ گلرنگ نمی باید زیست
🌿
این سبزه که امروز تماشاگه ماست
تا سبزه خاک ما تماشاگه کیست
#خیام
#همایون_شجریان
#سهراب_پورناظری
🍭@shakheh_nabaat
« #زیر_چتر_شعر ☔️ »
این کوزه چو من عاشق زاری بوده است
در بند سر زلف نگاری بودهست
این دسته که بر گردن او میبینی
دستیست که برگردن یاری بودهست
پیش از من و تو لیل و نهاری بوده است
گردنده فلک نیز بکاری بوده است
هرجا که قدم نهی تو بر روی زمین
آن مردمک چشمنگاری بوده است
خاکی که به زیر پای هر نادانی است
کف صنمی و چهرهی جانانی است
هر خشت که بر کنگره ایوانی است
انگشت وزیر یا لب سلطانی است
برخیز و بیا بُتا برای دل ما
حل کن به جمال خویشتن مشکل ما
یک کوزه شراب تا بهم نوش کنیم
زان پیش که کوزهها کنند از گل ما
این کوزه که آبخواره مزدوری است
از دیده شاهست و دل دستوری است
هر کاسه می که بر کف مخموری است
از عارض مستی و لب مستوری است
#خیام
🍭 @shakheh_nabaat
« #نظم_پریشان 🍷 »
تا کی غمِ آن خورم که دارم یا نه؛
وین عمر به خوشدلی گذارم یا نه،
پر کن قدح باده که معلومم نیست
کاین دم که فرو برم بر آرم یا نه
#خیام
🍭 @shakheh_nabaat
«#دو_بیتی🍒»
تا چند اسیر رنگ و بو خواهی شد
چند از پی هر زشت و نکو خواهی شد
گر چشمه ی زمزمی و گر آب حیات
آخر به دل خاک فرو خواهی شد
#خیام
🍭@Shakheh_nabaat
«#دو_بیتی🍒»
ترکیب پیالهای که درهم پیوست
بشکستن آن روا نمیدارد مست
چندین سر و پای نازنین از سر و دست
از مهر که پیوست و به کین که شکست؟!
#خیام
🍭@Shakheh_nabaat
«#تقویم_ادبی🗓»
🌿۲۸ اردیبهشت بزرگداشت خیام نیشابوری
~ماییم و می و مطرب و این کنج خراب
جان و دل و جام و جامه پر درد شراب
فارغ ز امید رحمت و بیم عذاب
آزاد ز خاک و باد و از آتش و آب~~
(به بههه چه شود!!😁)
✍🏻از اونجا که خیام زندگیش رو به عنوان یه ریاضیدان و فیلسوف مشهور سپری کرده، حتی همدورهایهاش مانند نظامی عروضی یا ابوالحسن بیهقی هم از رباعیاتی که امروز مایه شهرت و افتخار خیام هستن بیخبر بودن و از شاعری اون یادی نکردن🥲 اما صادق هدایت در اینباره میگه:"گویا ترانههای خیام در زمان زیستنش به دلیل خشک مغزی مردم پنهان بوده و دستهبندی نشده و تنها بین یکدسته از دوستان همرنگ و صمیمی او شهرت داشته یا در حاشیهٔ جنگها و کتب اشخاص با ذوق به گونهای قلمانداز چند رباعی از او ضبط شده، و پس از مرگش منتشر گردیدهاست."
🔖 زبان خیام در شعر طبیعی، ساده و بیآلایشه؛ اون در شعر پیرو کسی نیست و هدفش از سرودن رباعی، شاعری به معنی رایج نبوده بلکه به خاطر داشتن ذوق شاعری نکتهبینیهای فلسفی خودش رو در قالب شعر بیان کرده...
🖇دستهبندی کلی از مضامین رباعیات خیام از نظر صادق هدایت:
▪️راز آفرینش
▪️درد زندگی
▪️از ازل نوشته
▪️گردش دوران
▪️ذرات گردنده
▪️هر چه باداباد
▪️هیچ است
▪️دم را دریابیم
بعضی فارسی شناسان باور دارن که خیام در اشعارش بیاعتباری دنیا و ناپایداری هستی موقت انسان را در زندگیش به تصویر میکشه و رباعیاتش تازیانهای بر زاهدان ریاکار و دروغینه...
✔️علاوه بر اشعار فارسی، ۲۵رباعی عربی رو هم به خیام نسبت دادن.
📌فائزه حامدآبادی
#خیام
🍭 @shakheh_nabaat