🔅شمّه‌ای از پیشینۀ مراسم عاشورا در ادب فارسی محمدرضا ترکی ازلحاظ تاریخی برگزاری مراسم عاشورا دست کم از زمان خاندان شیعۀ آل بویه (قرن چهارم) یعنی حدود هزارسال رسما در ایران پیشینه دارد. مروری بر متون ادب فارسی هم نشان می‌دهد که این آیین‌ها خیلی پیشتر از صفویه، علی‌رغم ممنوعیّت دولتی، در میان شیعیان سابقه داشته است. 🔸️ #امیرمعزّی (شاعر قرن پنجم و ششم) به جمهورشدن و گردهم‌آیی شیعیان در روز عاشورا به عنوان امری همیشگی اشاره می کند؛ امیرمعزّی (دیوان، ص369): تا شیعه به دشت کربلا در جمهور شوند روز عاشور از ناموران و مهتران باد هرروز به درگه تو جمهور 🔸️از سخن #کمال‌الدّین_اسماعیل (شاعر قرن هفتم) نیز دانسته می‌شود که عزای عاشورا در میان اهل سنّت اصفهان رواج داشته است؛ (کمال اسماعیل، دیوان، ص628): چون محرّم رسید و عاشورا خنده بر لب حرام باید کرد وز پی ماتم حسینِ علی گریه از ابر وام باید کرد لعنت دشمنانش باید گفت دوستداری تمام باید کرد 🔸️#مولونا هم در قرن هفتم (مثنوی،ج3، ص317) از مراسم عظیم عاشورا در باب انطاکیۀ حلب سخن گفته است: روز عاشورا همه اهل حلب باب انطاکیّه اندر تا به شب گرد آید مرد و زن جمعی عظیم ماتم آن خاندان دارد مقیم ناله و نوحه کنند اندر بکا شیعه عاشورا برای کربلا بشمرند آن ظلم‌ها و امتحان کز یزید و شمر دید آن خاندان نعره‌هاشان می‌رود در ویل و وَشت پُر همی‌گردد همه صحرا و دشت #اطلاعات_ادبی @faslefaaseleh 🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات) @shekardast