🇮🇷 انقلاب اسلامی ایران و تبلیغ بینالملل (۲)
💢 در فرسته پیشین پیرامون اقدامات نهادهای حاکمیتی در جهت تربیت مبلّغ بينالملل در دوره پساانقلاب اسلامی سخن گفتیم. در این دوره در کنار نهادهای حاکمیتی، مؤسسات گوناگون خصوصی یا وابسته به حاکمیت نیز متولد شدند که تا به امروز کمابیش در حوزه آموزش و مهارتافزایی مبلّغان بینالملل فعالیت دارند. از جمله این مراکز میتوان به مرکز زبان و آموزشهای تخصصی بینالملل حوزه علمیه، جامعة المرتضی، مؤسسه مطالعات اسلامی و دهها مؤسسه و انجمن دیگر اشاره کرد.
💢 با آغاز آموزش و تربیت مبلّغ، بخش بینالملل وزارت ارشاد و بعدها بخشی از سازمان تبلیغات اسلامی نیز به عرصه اعزام مبلّغ به خارج کشور و تأمین نیازهای محتوایی ورود کردند.
🇮🇷 در سال ۱۳۶۱ امام خمینی (ره) فرمان کتبی تأسيس سازمان تبلیغات اسلامی را صادر نمودند. در بند سوم این فرمان آمده است:
"بدیهی است که تبلیغات خارج کشور از ویژگی خاص و اهمیت مخصوصی برخوردار است، و چون «وزارت ارشاد» عهدهدار این امر است، لازم است شورای عالی تبلیغات در جذب و آموزش نیروهای صالح و افراد شایسته برای اعزام به خارج کشور و برای مقصد نشر فرهنگ اسلامی به وزارت ارشاد کمک و همکاری نمایند و با هماهنگی کامل این وظیفۀ الهی را عمل نمایند".
🔆 در این فرسته، به محور دوم از گام اول (اقدامات صورتگرفته) که در فرسته پیشین ذکرش گذشت، خواهیم پرداخت:
🔅 محور دوم: تأسيس سازمانها و نهادهای بینالملل
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برای برآورده ساختن انتظارات فرهنگی و تبلیغی بینالملل از انقلاب اسلامی و نشر هرچهبهتر معارف دینی در جهان، افراد، سازمانها، نهادهایی متولی فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی بینالملل شدند:
• معاونت بينالملل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
• امور بينالملل دفتر تبليغات اسلامی قم
• امور بينالملل سازمان تبليغات اسلامی
• مجمع جهانی اهلبيت
• مجمع جهانی تقريب بين المذاهب الاسلامية
• معاونت ارتباطات دفتر مقام معظم رهبری
• واحد بينالملل دفتر مقام معظم رهبری
• دانشگاه بينالمللی امام خمينی
• ستادهای فرهنگی وابسته به دولت كه هدايت فرهنگی و تبليغاتی خارج كشور را بر عهده دارند
• افراد وابسته به ارگانها و نهادهای دولتی که به فعاليتهای برونمرزی میپردازند
• نهادهایی كه متولی تبلیغ بینالملل نيستند، ولی در این حوزه فعالیت میکنند (مانند آستان قدس رضوی، بنياد مستضعفان، هلال احمر، جهاد سازندگی، سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات)
💢 درنظر داشته باشیم که افزونبر نهادهای مزبور، شخصيتهایی حقيقی نیز در این عرصه حضور دارند و به فعاليتهای تبليغی برونمرزی میپردازند.
♨️ تعدد دستگاههای متولی عرصه بینالملل و عدم انسجام سیاستها، برنامهها و فعاليتهای آنان، به موازیکاری در این حوزه انجامید و تحقق اهداف را با موانع اساسی روبهرو کرد. از این رو، در شهريورماه ۱۳۷۲ جمعی از مسئولان این حوزه (وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاون ارتباطات و بينالملل دفتر مقام معظم رهبری، دبيركل مجمع جهانی اهلبيت، رئيس سازمان تبليغات اسلامی و دبير وقت شورای عالی تبليغات خارجی) با ارسال نامهای به مقام معظم رهبری، طرح تمركز امور تبليغی خارج كشور در سازمانی واحد (سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی) را به ایشان تقدیم نمودند.
♨️ مقام معظم رهبری در پاسخ فرمودند:
"اصل ايده قابل قبول است. در صورتی كه واقعاً تمركز حاصل شود. از طرف ديگر، اين ايده متوقف بر مديريت جدی و قوی و اطمينانبخش است. من نمی دانم آیا چنين مديری با اين شرايط در دسترس ما هست..."
(ر.ک مقدمه مقاله بررسی ساختاری سازمان ارتباطات، پیوست ۱)
♨️ درنهایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی پس از طی مراحل قانونی و تأييد اساسنامه توسط مقام معظم رهبری، در اواخر سال ۱۳۷۴ تأسيس شد و بودجه و اعتبارات لازم را در سال ۱۳۷۵ دریافت کرد. همچنین مقرر شد بخشهای فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت امور خارجه، مجمع جهانی اهلبيت و مجمع تقريب مذاهب اسلامی با همه امكانات مالی، پرسنلی و سختافزاری به اين سازمان واگذار گردند.
🔻 نهاد دوازدهم: معاونت بینالملل حوزه علمیه
پس از شکست ایده تجمیع فعالیتهای تبلیغی بینالملل، در حدود سیزده سال پس از تأسيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بینالملل حوزه علمیه با هدف یکپارچهسازی فعالیتهای بینالملل تأسيس شد.
♨️ علیرغم تأکیدات مدیریت وقت حوزه علمیه مبنیبر لزوم برنامهریزی مدون و متمرکزسازی همه فعالیتهای تبلیغی بینالملل در این معاونت، متأسفانه این اهداف هنوز محقق نشده است و فرایندهای معیوب گذشته تا حدود زیادی ادامه دارد.
📌 در آینده پیرامون وضعیت فعلی نهادهای مزبور، علل شکست طرح یکپارچهسازی و پیشنهادات جایگزین سخن خواهیم گفت.
#افاده_تبلیغی
#اندیشکده_تبلیغ
#مراکز_و_سازمانها
👈 مؤسسه اطلس شیعه
🔰آیتالله بروجرودی؛ احیاگر تبلیغ منسجم و ساختارمند در کشورهای غیراسلامی در جهان معاصر (۸)
در هفت شماره پیشین از سلسلهفرستههای "آیتالله بروجردی؛ احیاگر تبلیغ منسجم و ساختارمند در کشورهای غیراسلامی در جهان معاصر" به برخی اقدامات آیتالله در حوزه بینالملل پرداختیم. در این شماره برنامه ایشان را برای اعزام شیخمحمدتقی فلسفی به آمریکا از نظر میگذارنیم:
✈️ برنامه اعزام شیخمحمدتقی فلسفی به آمریکا
📬 شیخمحمدتقی فلسفی در نامهای به سفیر آمریکا در تهران، درخواست خود را برای تمهید مقدمات لازم جهت عزیمت بهعنوان نمایندۀ آیتالله بروجردی به آمریکا ارائه کرده است. در ادامه بخشهایی از این نامه را مرور میکنیم:
«مسلمین و مسیحیین جهان پیرو دو پیغمبر الهی، یعنی حضرت محمدبنعبدالله و حضرت مسیحبنمریم هستند و هر دو معتقدند به خداوند عالم و مؤمن به تعالیم آسمانی آنها میباشند».
📬 ایشان در ادامه خاطر نشان میکند:
«دفاع از حریم قدس توحید، وظیفۀ قطعی این دو ملت بزرگ و کلیۀ خداپرستان جهان است. لازم است الهیین در مقابل مادیین منکرین خداوند، جبهۀ واحدی داشته و همکاری بیشتری نمایند».
📬 فلسفی در ادامۀ نامه بدین نکته اشاره مینماید:
«نظر به اینکه ملت آمریکا مذهبی هستند، حضرت آیتاللهالعظمی آقای بروجردی، مرجع شیعیان جعفریمذهب جهان، چنین امید دارند که در اثر تماس و تلاقی، تفاهم بیشتری پیدا شود و حقایق الهی روشنتر گردد».
📬 محمدتقی فلسفی در پایان اضافه میکند:
«از این جهت [آیتالله بروجردی] مرا برای این منظور درنظر گرفته و امر فرمودهاند سفری به کشور آمریکا نمایم».
🔰 شایان ذکر است که علیرغم تمهید مقدمات، این سفر به دلایل نامعلومی تحقق نیافت.
#افاده_تبلیغی
👈 مؤسسه اطلس شیعه
✝ همگامی میسیونری با استعمار غرب (هلند)
♨️ در فرسته پیشین از سلسلهفرستههای همگامی میسونری با استعمار غرب، پیوند مسیحیت با استعمار اسپانیا و پرتغال در شرق را از نظر گذراندیم. در فرسته حاضر، به نقش مسیحیت در فعالیتهای دیگر قدرتهای استعمارگر در مشرقزمین نگاهی میاندازیم.
💢 پس از گذشت چند دهه از عمر استعمار اسپانیا و پرتغال، کشورهای هلند، انگلیس، فرانسه و روسیه گوی سبقت را از آنان ربودند و به قدرتهای برتر استعماری جهان تبدیل شدند. جالب اینکه این قدرتها نیز سیاست گسترش کیش مسیحیت و سوءاستفاده از آن را بهمثابه عاملی مؤثر در تسلط بر کشورها و استعمار آنان درپی گرفتند، و بدین ترتیب، دو مذهب پروتستان و ارتدوکس فعالیتهای استعماری خویش را در کشورهای مستعمره توسعه دادند.
💢 حائری در کتاب «نخستین رویاروییهای اندیشهگران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب» به نقل از نویسندهای به نام لاتورت مینویسد:
«سودگراییهای هلندیان که در دست کمپانی هند شرق بود، بر این پایه استوار گردید که کمپانی یادشده ملایان برخی از فرقههای کیش مسیح را مورد حمایت قرار دهد. از این روی، کمپانی هند شرقیِ هلند کوششهای فراوانی در مسیحی ساختن مردم بومی برخی از جزایر آسیای جنوبشرقی به کار برد. به عنوان مثال، بسیاری از مردم مالایا تن به غسل تعمید میدادند تا نزد هلندیان دارای پایۀ والا باشند».
💢 هلندیها اهتمام خاصی به تبلیغ آیین مسیحیت در کشورهایی که در آنها بهعنوان بازرگان فعالیت میکردند داشتند. در دوره صفویه اروپاییان فراوانی به ایران میآمدند و با عناوین مختلفی همچون بازرگان، کشیش و سوداگر، مقاصد استعماری دولتهای متبوع خود را پیگیری و اجرا مینمودند.
💢 در زمان شاهعباس صفوی، عثمانی و پرتغال راه بازرگانی ایران و اروپا را بستند. از این رو، شاهعباس برای نزدیک شدن به اروپائیان و بستن پیمان دوستی با آنان، با برخی خواستههای آنان موافقت کرد. وی در سال ۱۶۲۳ طی پیمانی با بازرگانان کمپانی هند شرقیِ هلند، علاوهبر اعطای امتیازات تجاری، با درخواست آنان مبنیبر ساخت کلیسا و مراکز مذهبی مسیحی موافقت نمود.
💢 حائری سپس به نقل قولی از مامقامی درباره یکی از انگیزههای شاهعباس در موافقت با ورود مبلّغان مسیحی به ایران میپردازد:
«شاه عباس چون از نفوذ معنوی و سیاسی روحانیون در بین اقوام، و مخصوصاً کشیشان عیسوی در بین اقوام و مخصوصاً کشیشان عیوسی در دربارهای اروپا آگاه بود، آنها را از هر ملت و فرقهای بودند با احترام زیاد قبول میکرد، تحت حمایت خود میگرفت و در نقاط مختلف کشور جا میداد».
💢 اما حساسیت هلندیان در خصوص باور اتباعشان تا حدی بود که «هرگاه یکی از اتباع هلند به دین اسلام درآید، پیشوای هلندیان مقیم ایران او را دستگیر خواهد ساخت و در نخستین فرصت اموالش را توقیف خواهد کرد» و «مسئولان کمپانی هند شرقیِ هلند حتی اجازه یافتند که فرد مسلمانشده را در نزدیکترین فرصت از ایران بیرون رانند».
📌ادامه دارد...
✍ مهدی صادقی شهمیرزادی
📆 ۱ اسفندماه ۱۴۰۲
👈 مؤسسه اطلس شیعه
کتابخانه تخصصی تبلیغ بینالملل نشست دوم از سلسلهنشستهای معرفی، بررسی و نقد کتاب در حوزه تبلیغ بینالملل و مطالعات شیعیان جهان را تقدیم مینماید:
📚 معرفی کتاب «انتخاب اسلام و مسیحیت»، تأليف «احمد دیدات»
👨🏫 ارائهکننده: سیدطاهر تقوی (دانشجوی دکتری الهیات مسیحی دانشگاه ادیان و مذاهب)
📆 زمان: شنبه، ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۲، ساعت ۱۶:۰۰
🌐 لینک ورود به نشست
📌 جهت کسب اطلاعات بیشتر به وبسایت و کانال ایتا یا تلگرام ما مراجعه کنید.
👈 مؤسسه اطلس شیعه
📚 شیعیان در جهان عرب مدرن
✍ اسحاق نکاست
🔰 کتاب شیعیان در جهان عرب مدرن به مطالعه و بررسی موضوعات و مسائل مربوط به شیعیان چهار کشور عربستان سعودی، بحرین، عراق و لبنان پرداخته و نقش شیعه بر توسعه سیاسی این کشورها و نتایج احیای مکتب تشیع در جهان عرب را مطالعه کرده است.
🔅 در پیشگفتار، مطالبی درباره تجاوز آمریکا به عراق و تصویری از دولت پیشنهادی شیعه در دوره پسابعث ارائه شده است. در این بخش همچنین اطلاعاتی درباره پیشینه اسلام شیعی و نیز چهار دولت عربی عربستان سعودی، بحرین، عراق و لبنان آمده است.
🔅 فصل اول تصویری از تغییرات شیعه در دوره پیش از قرن بیستم که بر جایگاه شیعه در دولت مدرن مؤثر بوده ارائه کرده است. این فصل همچنین به بررسی روابط شیعه و حکومتهای عربستان سعودی، بحرین، عراق و لبنان پرداخته و نشان داده است که شیعه و نخبگان حاکم گذشته را برای انکار یا مشروعیتبخشی به نظم موجود اجتماعی و سیاسی به کار گرفتهاند.
🔅 فصلهای دوم، سوم و چهارم به تبیین تجربه سیاسی خاص شیعه در عربستان سعودی، بحرین، لبنان و عراق (پیش از تجاوز آمریکا) و بحران در روابط شیعه و حکومت در این کشورها پرداخته است.
🔅 فصل پنجم نیز بر تلاشهای شیعه در جهت یافتن مجالی سیاسی درپی جنگ خلیج فارس (۱۹۹۱) و تجاوز آمریکا به عراق متمرکز است.
🔅 در بخش نتیجه گیری، احتمالات و خطرات برآمده از قدرت گرفتن شیعه در عراق و نیز موضع آمریکا مبنیبر بهارمغان آوردن دموکراسی برای خاورمیانه بررسی شده است.
♨️ با مطالعه این کتاب همچنین اطلاعاتی در این زمینهها بهدست خواهید آورید:
● شیعه در جهان عرب چگونه به پیامدهای ناشی از فروپاشی امپراتوری عثمانی و پیدایش دولت ـ ملتها واکنش نشان داده است.
● آشنایی با جوامع سیاسی شیعه (جوامعی که اعضای آن باید هویت جدیدی اتخاذ و روابط خود را با دولتهای نوظهور بازتعریف نمایند)
● معرفی نخبگان حاکم غیرشیعه که مورد حمایت غرب و مخالف حاکمیت شیعه در دولت مدرناند
● آشنایی با دگرگونیهای اجتماعی - سیاسی تجربهشده توسط اعراب شیعه در دوره پیش از ظهور دولت ـ ملتها در خاورمیانه تا انتخابات ژانویه ۲۰۰۵ عراق
● بررسی جریان مکتب شیعه بهعنوان یک قدرت سیاسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران
● معرفی تغییرات اساسی در رویکرد شیعه به غرب (بهویژه تغییر رویکرد از منازعه به مصالحه از دهه ۱۹۹۰) بهعنوان یک پیشرفت، در تضاد آشکار با وضع گروههای نظامی سُنی در حال رشد در خاورمیانه
● آشنایی با احساسات قومگرایانه و ملیگرایانه شیعه در جهان عرب و تأکید بر چالشهای جدی این احساسات با سیاستهای آمریکا برای تحمیل نظم جدید منطقهای
#مطالعات_منطقهای
#کتاب_و_مقاله
👈 مؤسسه اطلس شیعه
خانه مبلغین بینالملل تقدیم میکند:
🎓 دوره آموزشی تشیع در آمریکای شمالی
🧑🏫 مدرس: پیمان اسحاقی
♨️ در دهههای اخیر، مهاجرت شیعیان از کشورهای مختلف جهان به آمریکای شمالی، در کنار گرویدن برخی بومیان به اسلام شیعی، سبب شکلگیری جامعهای بزرگ و پویا از شهروندان شیعی با تبارهای گوناگون شده است. این جامعه در بخشهای مختلف دو کشور کانادا و آمریکا زندگی میکنند و بهنظر میرسد که جمعیتش در دهههای آتی افزایش خواهد یافت.
♨️ در این دوره آموزشی قصد داریم نگاهی اجمالی به پیشینه و شرایط امروز این جامعه بیندازیم و با بازخوانی تاریخ فرهنگی شیعیان این دو کشور و قرار دادن شرایط آنان درون چهارچوبهای بزرگتر دولتهایشان، آگاهیهایی را درخصوص ابعاد مختلف زندگیشان ارائه دهیم.
🌐 لینک ثبتنام دوره
⏳ مهلت ثبتنام: ۱۴ فروردین ۱۴۰۳
#دورههای_ما
👈 مؤسسه اطلس شیعه
May 11
✝ همگامی میسیونری با استعمار غرب (فرانسه و روسیه)
♨️ فرانسه و روسیه ازجمله کشورهاییاند که در طول تاریخ از آیین مسیحیت همچون ابزاری برای گسترش نفوذ استعماری خود در اقصی نقاط جهان بهره جستهاند.
💢 از نیمۀ دوم قرن ۱۶، پس از انعقاد پیمانی تحت عنوان «کاپیتولاسیون ۱۸ اکتبر ۱۵۶۹» نفوذ فرانسه در عثمانی بهشکل رسمی پایهریزی شد. فرانسه به بهانۀ حمایت از مسیحیان کاتولیک ساکن عثمانی و با هدف نیل به منافع و اهداف استعماری خود، آشکارا در امور داخلی عثمانی دخالت میکرد.
💢 حائری در کتاب نخستین رویاروییهای اندیشهگران ایران با دو رویۀ تمدن بورژوازی غرب بر این نکته تأکید میکند که تمایل فرانسه به بهرهگیری از مسیحیت بهعنوان ابزار پیشبرد برنامههای استعماری در عثمانی و دیگر نقاط جهان، چنان زائدالوصف بود که حتی بر آرمانها و شعارهای انقلاب بزرگ فرانسه غالب آمد. تا جایی که مسیحیت حتی پس از پیروزی انقلاب فرانسه همچنان ابزار پیشبرد برنامههای استعماری فرانسه باقی ماند.
💢 پس از اشغال بیزانس (مهمترین مرکز مسیحیت شرقی) توسط دولت عثمانی، روسها «مسکو» را «روم سوم» و مرکز مسیحیت دانستند. روسیه به بهانۀ دفاع از مسیحیان ارتدوکس کوشید بر آبهای گرم دریای مدیترانه دست یابد و از این رو، فتح استانبول را وجهه نظر خود قرار داد. پس از پیروزی در سلسلهجنگهایی مذهبی-سیاسی (مانند جنگ کریمه در سال ۱۷۷۴)، روسیه توانست حق حمایت از مسیحیان ارتدوکس عثمانی را بهدست آورد و بدین ترتیب، در امور داخلی عثمانی مداخله و خواستههای استعماری خود را دنبال کند.
💢 در همان سالها روسیه در جهت اهداف استعماری خود، دین و فرهنگ ایرانیان را از طریق ترویج بیبندوباری مورد هجمه قرار داد؛ مسألهای که رهبران و بزرگان مذهبی (مرحوم کاشف الغطاء، میرزای بزرگ، میرزامحمدحسین اصفهانی و...) در مکتوبات مختلف خود به آن اشاره نمودهاند. عبدالهادی حائری در نقل قولی از قائممقامی در این باره مینویسد:
«امپراطوری روسیه هر سو شهری نغز سوخته دارد و هر جانب جانی پاک افروخته... مرد و زن در کوی و برزن مانند دواب بی ستر و حجاب معاشر و مخلوطند؛ اناث و ذکور در عرض سنین و شهور، هر شام و سحر چون لحظه و نظر با یکدیگر آمیختهاند و گاه و بیگاه در بزم شراب بیشرم و حجاب خورند و ریزند و در رقص و سماع نشینند و خیزند. بسیار از مسلمانان را که در مجاورت ایشان، برخی به حکم احتیاج، بعضی به حسن امتزاج چندان مخلوط شوند و چنان مربوط گردند که در مجالس لعب و قمار و مجامع لهو خمار مرد و زن از بوس و کنار اجتناب نداند، بلکه از خلاف این احتراز نمایند که موجب اختلاف نشود».
📌 در فرستۀ پیشین به این نکته اشاره شد که اعزام هیئتهای مسیحی از سوی دولتهای اروپایی به ایران، از عهد شاه عباس اول آغاز شد و در روزگار شاهان پس از او ادامه یافت. علاقهمندان به درک بهتر شرایط سیاسی-اجتماعی و کیفیت فعالیت میسیونرهای مسیحی در آن دوران میتوانند به دو کتاب ایرانیان ارمنی (تألیف اسماعیل رائین) و مبلغان مسیحی در ایران در عصر صفویه (تألیف ویدا همراز) مراجعه نمایند.
📌 در فرستۀ آتی به همگامی میسیونری مسیحی با استعمار انگلیس خواهم پرداخت و در ادامه، نمونههایی از واکنش اندیشهگران ایرانی به استعمار غرب را تقدیم نگاه مخاطبان خواهیم نمود.
✍ مهدی صادقی شهمیرزادی
📆 ۲۰ اسفندماه ۱۴۰۲
👈 مؤسسه اطلس شیعه