💠 برخی از ويژگىهاى اصحاب سيدالشهدا (ع)
۹- استقامت و صبر
✍ صبر و استقامت و بردباری از اسباب رسيدن به پيروزی است. ايستادگي و مقاومت و مقابله با عواملي كه انسان را از تلاش در راه هدف باز می دارد مورد ستايش خداوند در قرآن و وعدهی بهشت برای صابران است:
☀️« إِنَّ الَّذينَ قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقاموا تَتَنَزَّلُ عَلَيهِمُ المَلائِكَةُ أَلّا تَخافوا وَلا تَحزَنوا وَأَبشِروا بِالجَنَّةِ الَّتي كُنتُم توعَدونَ.» (1) در حقيقت كساني كه گفتند: پروردگار ما خداست سپس ايستادگي كردند فرشتگان بر آنان فرود ميآيند (و ميگويند:) هان بيم نداريد و غمين مباشيد و به بهشتی كه وعده يافته بوديد، شاد باشيد.
✅ در صحنهي كربلا، زيباترين جلوههاي استقامت و صبر در راه عقيده و تحمل مشكلات و بلايا از سوی سیدالشهدا (ع) و اصحابش ترسيم شد. و به خاطر همين بود كه تحمل فاجعهی سنگين، بر اصحاب و اهل بیت آن حضرت سهل و آسان نمود.
🌷 امیرالمومنین علی(ع) می فرماید: " الصَّبرُ يُهَوِّنُ الفَجِيعَةَ ؛" (2) مقاومت، فاجعه و حادثهی سخت را آسان می كند.
✅ انسان همواره ميان دو انتخاب است:
۱- از سختي بگريزد و به پستی تن دهد؛
۲- يا پايداری نمايد و به نيكی دست يابد. از امام حسين (ع) روايت شده: اِصْبِرْ عَلي ما تَکْرَهُ فيما يَلْزِمُکَ الْحَقُّ، وَ اصْبِرْ عَمَّا تُحِبُّ فيما يَدْعُوکَ اِلَيْهِ الْهَوي.
در برابر آنچه برايت سخت و ناخوشايند است. اما تو را بر حق نگه ميدارد پايداری كن! و در آنچه برايت ناخوشايند است، اما هوا و هوس تو را بدان سوی ميكشد، استقامت بورز!
(1) فصلت/30.
(2) غرر الحکم و درر الکلم، ج 1، ص 375.
(3) نزهة الناظر، ج1، ص85.
دربارۀ قاتل امام حسین(ع)
در پاسخ به این پرسش که چه کسی امام حسین(ع) را به شهادت رساند نویسندگانِ تاریخ کربلا، همصدا نیستند. در مجموع میتوان گفتهها را در شش گروه، دستهبندی کرد:
1️⃣ شِمر بن ذیالجوشن
این پاسخ بر پایۀ روایتی است که در آن، امام حسین(ع) میفرماید: در رؤیا دیدم که سگهايى، مرا گاز میگيرند و بيشتر از همه، سگى سياه و سفيد، مرا میگرفت(کاملالزیارات، ص75). این روایت در کنار گزارش تاریخ طبری که مینویسد: شمر پیسی داشت (6/53)، نقش شمر در شهادت امام حسین(ع) را پُررنگ میکند. اما خوارزمی(م568ق) در مقتل خود (2/36) و ابنحَبّان(م354ق) در الثقات (2/311)، به روشنی، شمر را قاتل (جدا کنندۀ سر پاک) حضرت میشناسانند.
2️⃣ سِنان بن أنَس
طبری (م310ق) در تاریخ خود به چند طریق حتی از امام صادق(ع) روایت میکند که سِنان بن أنس، امام را به شهادت رساند (5/453،454،468). ابن أثير جَزَرى (م630ق) در أُسد الغابة (1/498) نیز همین سخن را درست میداند. وی سپس دست به جمعِ گفتههای پراکنده در این باره زده میزند که قابل توجه است (این را در پایان میآورم).
3️⃣ همکاری سِنان با خَولیّ
در برخی منابع آمده است که سِنان، حضرت را به شهادت رساند؛ سپس خولی سر پاک حضرت را جدا کرد. بنگرید به: شرح الأخبار، قاضی نعمان(م363ق)، 3/155؛ سیَر أعلام النُبَلاء، ذهبی(م747)، 3/299؛ المعجم الکبیر، طبرانی(م360ق)، 3/117.
4️⃣ همکاری شِمر و سِنان
بر پایۀ تکگزارشی که بیهقی(م565ق) در کتاب لب الأنساب خود میدهد(1/396)، شِمر، حضرت را به شهادت رساند و سِنان، سر پاک او را جدا کرد.
5️⃣ همکاری عمربنسعد، خَولیّ، سِنان و شِمر
بر پایۀ تکگزارشی که ابنشهرآشوب(م588ق) در کتاب مناقب خود میدهد(4/77)، عمربنسعد و خَولیّ، خضرت را به شهادت رساندند؛ سپس سِنان و شِمر، سر پاک حضرت را جدا کردند.
6️⃣ مردی از قبیلۀ مَذحِج
بر پایۀ تکروایتی که طبری از عَمار دُهْني و او از امام باقر(ع) نقل میکند، مردی از قبیلۀ مَذحِج، امام را شهید، سپس سر پاکش را جدا کرد(تاریخ طبری، 5/390).
🔘 جمعبندی
با صرف نظر از تکروایتها و تکگزارشهایی که در ظاهر با دیگر گزارشها هماهنگ نیستند و با توجه به این که از روایت نخست (کاملالزیارت) تنها مشارکت بیشتر در رساندن آسیب دانسته میشود به نظر میرسد وجه جمعی که ابن أثير جَزَرى میگوید به حقیقت نزدیکتر باشد. او مینویسد:
قتله سنان بن أنس النّخعى و قيل: قتله شمر بن ذي الجوشن، و أجهز عليه خولى ابن يزيد الأصبحي، و قيل: قتله عمر بن سعد، و ليس بشيء، و الصحيح أنه قتله سنان بن أنس النخعي. و أما قول من قال: قتله شمر و عمر بن سعد، لأن شمر هو الّذي حرض الناس على قتله و حمل بهم إليه، و كان عمر أمير الجيش، فنسب القتل إليه؛
حسين(ع) را سِنانبنانَس نَخَعى به شهادت رساند و نيز گفته شده كه شِمربنذى الجوشن، او را به شهادت رساند و خولى بن يزيد اصبَحى، كار را تمام كرد و همچنين، گفته شده كه عمربنسعد، او را به شهادت رساند؛ ولى اینها نظرِ درستى نيست و صحيح، آن است كه سِنان بن انَس نَخَعى او را شهید کرد و امّا سخن كسى كه گفته است: «شمر و عمربنسعد، او را كُشتند»، از آن روست كه شمر، سپاه را به كُشتن حسين(ع)، تحريک کرده همراه با آنان، به حسين(ع) حمله میكرد. عُمَر هم فرماندۀ لشكر بود و از اين رو، كُشتن حسین(ع) را به او نسبت میدهند (أسد الغابة، 1/498).
🔸 اگر کسی بگوید که در زیارت ناحیه آمده است: «الشِّمرُ جالسٌ على صَدرك، مولِغٌ سَيفَهُ عَلى نَحرِكَ، قابِضٌ عَلى شَيبَتِكَ بِيَدِهِ، ذابِحٌ لَكَ بِمُهَنَّدِهِ، قَد سَكَنَت حَواسُّكَ، و خَفِيَت أنفاسُك» و این گویاست که شمر، تمام کار را کرد؛ گویم: گرچه دلالت متن بر مدعا تام است؛ اما سخن در اعتبار این متن است که چون تام نیست و در تقابل به یافتۀ ماست؛ آن را وا مینهیم.
#امام_حسین(ع) #تاریخ #شمر #سنان #خولی #قاتل
دربارۀ «زیارت ناحیۀ مقدسه»
در کتاب المزار الکبیر نوشتۀ محمدبنجعفر مشهدی، نامدار به ابنمشهدی(م610)، ص494، زیارتنامهای برای امام حسین(ع) در روز عاشورا آمده است که اینگونه آغاز میشود: «و مما خرج من الناحية عليهالسلام إلى أحد الأبواب، قال: تقف عليه صلى الله عليه و تقول: السلام على آدم صفوة الله ...».
این زیارتنامه که به زیارت ناحیۀ مقدسه، یعنی صادرشده از سوی امام مهدی(عج)، نامبُردار است از نظر سندی مشکلاتی دارد که نمیگذارد ما آن را با اطمینان به امام مهدی(ع) نسبت دهیم؛ چرا که اين زيارت، سند متّصل به آن حضرت ندارد و روايتِ آن، اصطلاحاً «مُرسَل» است. گرچه ابنمشهدی مدعی است تمام آنچه او نقل کرده است همگی مستند و از راویان ثقه است (المزار الکبیر، ص27)؛ اما با عنايت به اين كه وى از متأخّرانْ محسوب میشود، بیتردید توثيق او بر پايۀ نظر شخصیاش بوده و برای پژوهشگران دیگر از اعتبار لازم، برخوردار نيست. بنابراین نمیتوان این زيارتنامه را با اطمينان، به امام مهدی(عج) نسبت داد.
در کتاب دانشنامۀ امام حسین علیهالسلام(12/273) به درستی آمده است:
«به كسانى كه زيارت ناحيه مقدّسه را بازگو مینمايند، توصيه میشود كه آن را مستقيماً به امام زمان عليهالسلام نسبت ندهند؛ بلكه آن را به نقل از كتاب المزار الكبير، از ناحيه مقدّسه، گزارش نمايند.»
#زیارت #ناحیه_مقدسه #اعتبار_سنجی_روایت
زیارت عاشورا کامل.pdf
265.4K
متن تصحیحشدۀ زیارت عاشورا بر اساس نسخ خطی کامل الزیارات و مصباح المتهجد و ...، به کوشش استاد احمد عابدی.
#زیارت_عاشورا
نکتهای دربارۀ ادعیه و زیارات
دکتر حسن انصاری به درستی نوشته است:
«بسياری از زيارتنامههایی که برای ائمه شيعه در آثار ابنطاووس و کفعمی و حتی شيخ طوسي در مصباح المتهجد نقل شده انشای ائمه نيست و متن آنها حتی منسوب به آنان نیز نقل نشده [است]. در واقع در مورد تعداد زيادی از آنها نه تنها سندی در اين کتابها نقل نشده؛ بلکه اساساً به ائمه منسوب نيستند. برخی متنها از نواب چهارگانه نقل شدهاند و برخی هم انشای علمای شيعهاند. میدانيم که بخشی از اين زيارتنامهها را خود ابنطاووس انشاء کرده [است] و او هم مدعیِ مأثوربودنِ عينِ متنِ زيارتنامهها نيست. البته روش عمومی اين بوده که اين زيارتنامهها را بر اساس احاديث و تکههای مختلفی که در روايات در شأن اهلبيت(ع) موجود است تحرير و تدوين کنند؛ اما به هر حال در نهايت، نظم و انشای عبارات، کارِ ابنطاووس و برخی ديگر از علاقمندان به ميراث دعایی بوده است [نه آنکه روایتی باشد صادرشده از دو لب مبارک یکی از حضرات معصومین علیهمالسلام].»
دو نمونه
1️⃣ شیخ صدوق پس از اذعان به اینکه در روایات، زیارتنامهای از معصوم(ع) برای زیارت حضرت فاطمه(س) نیافته است، خود زیارتنامهای را تنظیم کرده آن را به دیگران نیز پیشنهاد میدهد (بنگرید به کتاب من لایحضره الفقیه، 2/574).
2️⃣ نمونۀ دیگر، زیارتنامۀ امام حسین(ع) است که سید مرتضی، آن را انشاء کرده (گفته) است. متن این زیارتنامه را سیدبنطاووس در کتاب مصباح الزائر خود آورده است (ص 221 تا 244). در فرستۀ پیشرو بخشهایی از آن را میآورم. تا هم آنچه را که آقای انصاری به درستی گفته است (ين زيارتنامهها را بر اساس احاديث و تکههای مختلفی که در روايات در شأن اهلبيت(ع) موجود است تحرير و تدوين میشده است) دیده شود و هم به مناسبت امروز که روز عاشورای حسینی است عرض ارادتی به پیشگاه شهدای کربلا شده باشد.
#زیارت #ادعیه #اعتبار_سنجی_روایت
أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا بِمُصَابِنَا بِالْحُسَيْنِ عَلَيْهِ اَلسَّلامُ وَ جَعَلَنَا وَ إِيَّاكُمْ مِنَ الطَّالِبِينَ بِثَارِهِ مَعَ وَلِيِّهِ الإِْمَامِ الْمَهْدِيِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمُ اَلسَّلامُ
از راه دور به زیارت حضرت برویم
http://app.imamhussain.org/tour/
💠 #زندگی_قرآنی
🌺"بسم الله الرحمن الرحیم 🌺
🌱وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ
🌱و از مردم كسى است كه براى كسب خشنودی خدا، جان خود را می فروشد و خداوند نسبت به بندگان مهربان است.
📖سوره بقره آیه 207
💠وقایع روز یازدهم محرم سال۶۱ ق💠
✍ «ابن سعد» تا حدود ظهر روز يازدهم به دفن اجساد پليد كوفيان مشغول بود. پس از اتمام كار در حالى كه پيكر پاك فرزند رسول خدا (ص) و ياران پاكبازش در زير آفتاب رها شده بود، دستور داد سرهاى ديگر شهداى كربلا را از بدن ها جدا كنند و به قصد تقرّب به ابن زياد و گرفتن جايزه با خود به كوفه ببرند.
اين سرهاى پاك كه مجموع آنها با سر امام عليه السلام به ۷۲ سر نورانى مى رسيد بين قبائل تقسيم شد و به سوی کوفه حرکت داده شد.
✅ از دشوارترين لحظات تاريخ كربلا، كه در عظمت و سنگينى با همه آسمانها و زمين برابرى مى كند، لحظه وداع جانسوز قافله اسيران با بدن هاى پاره پاره شهيدان است.
دشمنان، اسيران دلسوخته را بر شتران بدون جهاز سوار کردند و از كنار آن پيكرهاى پاك شهيدان عبور دادند، همان پيكرهاى غرقه به خونى كه يكجا همه عزّت و مظلوميت را در خود جمع و خلاصه كرده بودند.
✅ حضرت زینب(س) با ديدن پيكر به خون آغشته برادر، رو به آسمان كرد و گفت: «أَللَّهُمَّ تَقَبَّلْ هذا الْقُرْبانَ؛ خدايا اين قربانى را قبول فرما!» اين جمله چون پتكى بر سر دشمن فرود آمد و كوس رسوايى آنها را به صدا درآورد.
✅ سپس خود را به امام سجاد (ع) رساند و او را تسلى بخشيد و آينده كربلا و عاشورا را آنگونه كه ما امروز بعد از حدود ۱۴ قرن می بينيم دقيقاً ترسيم كرد، آرى قلب نازنين زينب(س) می دانست كه اين آغاز كار است هر چند تاريك دلان بنی اميّه و منافقان آن را پايان كار مى پنداشتند.
-----------------------------
پی نوشت:
۱. عاشورا ریشه ها، انگیزه ها، رویدادها و پیامدها، ص۵۴۴- ۵۴۶
۲. مقتل الحسین مقرم، ص ۳۰۷
💠 حدیث روز 💠
🏴 ماه محرم در بیان امام رضا علیهالسلام
🔻امام رضا علیهالسلام:
إنَّ المُحَرَّمَ شَهرٌ كانَ أهْلُ الجاهِلِيَّةِ يُحَرِّمُونَ فِيهِ القِتالَ، فَاسْتُحِلَّت فِيهِ دِماؤُنا، وَ هُتِكَتْ فِيهِ حُرْمَتُنا، وَ سُبِيَ فِيهِ ذَرارِينا وَ نِساؤُنا
🔴 محرّم ماهی است كه [حتّی] مردم زمان جاهليّت جنگ را در آن حرام میدانستند، [امّا] در آن ماه خون ما را حلال شمردند، حرمت ما را پايمال و فرزندان و زنان ما را اسير كردند.
📚 بحارالأنوار، جلد ۴۴، صفحه ۲۸۳
💠 #نگرانی_های_پیامبر(ص)
۲- کتاب و عترت
✍ درخصوص نگرانی های پیامبر (ص) احادیث زیادی از زبان خود ایشان داریم. معمولا انسان از چیزهایی که بیشتر نگران است سفارش بیشتری میکند. شاید بتوان گفت که پیامبر(ص) کلامی را بیشتر از این سفارش نکرده (حدود صد بار) که:
🌷 «إِنِّی تَارِكٌ فِیكُمُ الثَّقَلَیْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ»(1).
🌹به درستی که من دو چیز سنگین و گرانبها در میان شما میگذارم کتاب خدا و اهل بیتم؛ هرکس به این دو تمسک کند گمراه نمیشود. و این دو از هم جدا نمیشود تا در بهشت نزد حوض کوثر بر من وارد شوند.
✅ حتی حضرت درلحظات آخر عمر شریفش فرمود: قلم و کاغذ بیاورید تا چیزی را یادداشت کنم که هرگز گمراه نشوید.
🌷«أَكْتُبْ لَكُمْ كِتَاباً لَا تَضِلُّوا بَعْدِی»(2) ولی عده ای گفتند: تب حضرت زیاد شده و بالا رفته و نعوذبالله، استغفرالله، پناه بر خدا دارد هزیان میگوید. پیامبری که خداوند در قرآن میفرماید:
☀️ «وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوى إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْیٌ یُوحى» نجم/4-3. از جانب خود حرفی نمیزند مگر بر او وحی شود و در جای دیگر میفرماید:
☀️ «وَ ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا» حشر/7.
هرچه پیامبر گفت عمل کنید و آنچه نهی کرد ترک کنید. حرف او حرف خدا و بیعت با او بیعت با خداست و باز میفرماید:
☀️«مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ» نساء/80 هرکس اطاعت از پیامبر کند اطاعت از خداوند کرده. اما متاسفانه جامعه بعد از پیامبر(ص) چیزی را که حضرت بیشترین سفارش را در مورد آن کرد و از آن میترسید گرفتارش شد.
(1) وسائل الشیعة، ج27، ص33.
(2) بحارالأنوار، ج22، ص497
•┈┈••✾❀✾••┈┈•
🔰اجازه دادن خدا برای کشته شدن #امام_حسین_علیه_السلام و یارانش
▫️در شماری از روایات، به نقل از امام حسین علیه السلام آمده که ایشان، صبح عاشورا، ضمن دعوت کردن یاران خود به شکیبایی و مقاومت، فرمود :
🔅إنَّ اللّهَ عز و جل قَد أذِنَ فی قَتلِکمُ الیومَ وقَتلی .
خداوند عز و جل امروز به کشتن شدن شما و من ، اجازه داد .
🔸با ملاحظه این گونه روایات، این پرسش پیش می آید که : مقصود از اذن الهی در کشته شدن امام علیه السلام و یارانش چیست ؟
اذن الهی ، بر دو گونه است :
۱ . اذن تشریعی
بدین معنا که در نظام قانون گذاری (تشریعی)، در مواردی، خداوند متعال اجازه می دهد که انسان، کاری را انجام دهد و در مواردی نیز اجازه نمی دهد .
بی تردید، کشته شدن امام علیه السلام و یارانش ، سرآمد محرّمات تشریعی الهی است . بنا بر این ، مقصود از «اذن» در روایاتی که ملاحظه شد، قطعا اذن تشریعی نیست .
۲ . اذن تکوینی
تحقّق هر پدیده در جهان ، منوط به اجازه تکوینی آفریدگار جهان است.
در نظام آفرینش، هر پدیده، علّت خاصّی دارد که تنها از مجرای آن، قابل تحقّق است؛ امّا تأثیر اسباب در مُسبّبات، منوط به اذن الهی است؛ یعنی تا خدا نخواهد، آتش نمی سوزانَد چنان که آتش نمرود ، ابراهیم علیه السلام را نسوزانْد .
🔹بر این اساس، مقتضای آزادی انسان، امکان اجتماع اذن تکوینی الهی و نهی تشریعی اوست؛ زیرا در غیر این صورت، مخالفت با نهی تشریعی، امکان پذیر نخواهد بود، و این به معنای آزادی نداشتن انسان در انتخاب یکی از دو راه سعادت و شقاوت است.
بنا بر این ، سخن #امام_حسین_علیه_السلام در مورد اذن خداوند متعال در کشته شدن او و یارانش ، اشاره به این آیه شریف است که:
⚜️ «ومَآ أَصَابَ مِن مُّصِیبَةٍ إِلَا بِإِذْنِ اللَّهِ ؛هیچ ناگواری ای به شما نمی رسد ، مگر به فرمان خداست » ـ ،
مقصود از آن نیز اذن تکوینی الهی در حادثه خونین کربلاست .
بدین سان ، امام علیه السلام با این سخن ، می خواهد به یاران خود بگوید که تقدیر حکیمانه خداوند ، این است که ما همگی، امروز، در راه انجام وظیفه ، شهید شویم . از این رو ، باید در برابر این مصیبت، شکیبایی پیشه سازیم و تسلیم تقدیر الهی و راضی به قضای او باشیم .
📚دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن و حديث جلد 6، ص 138