هدایت شده از یک آیه در روز
✳️ #پرده_سوم: استاد بلاغت و تعلیم #استعاره_مرشحه❗️
🔸استاد مفاهیم: سؤالی مطرح شده که نزد شما آمدیم تا جواب بفرمایید.
▪️استاد بلاغت: چه سؤالی؟
🔸-: میدانیم که کلمه موتی (مردگان) در بعض آیات قرآن، استعاره است، و مقصود از آن، مرده نیست، بلکه شخص کافر است؛
اما سؤال در یک آیه خاص است که چرا تصریح میکند: تو نمیتوانی کسانی را که در قبر آرمیدند چیزی بشنوانی؟
کافر در قبر نیارمیده، و در بین مردم زندگی میکند،
چگونه میتوان گفت که او در قبر آرمیده است؟!
▪️-: به نکته بسیار زیبای ادبی، رهنمون شدید.
علمای بلاغت اسم این نوع #استعاره را #استعاره_مرشحة یا #استعاره_ترشیحیة میگذارند،
وقتی صاحب سخن، تشبیه مستقیم کند، مثلا بگوید:
🔺کافر که قلبش مرده است شبیه مرده است که جسدش مرده است،
این یک #تشبیه است،
اما اگر تشبیه را بردارد، و اصلا مشبه را ذکر نکند، و تشبیه را پشت صحنه نگه دارد، و فقط مشبهبه را ذکر کند،
اینجا #استعاره است، میگوید:
🔺سراغ مرده نرو که نمیتوانی به او چیری بشنوانی،
ببینید اصلا ذکری از کافر که مشبه است نکرده، و فقط اسم مرده را برده، اما مقصودش از کلمه مرده همان کافر است.
🔸-: ولی ما جواب سؤالمان را نگرفتیم! چون به هر حال کافر در قبر نیارمیده!
▪️-: صبر کنید، مطلب اصلی مانده، این چیزی که توضیح دادم، #استعاره بود،
و نامش را #استعاره_تصریحیة میگذارند،
اما #استعاره انواع لطیف دیگری هم دارد،
مثل #استعاره_تخییلیه، یعنی وقتی که
صاحب سخن، تشبیه پشت صحنه #استعاره را بسیار قوی کند،
آنگاه مشبه را به صحنه میاورد در حالی که اوصاف و بلکه اعضا و جوارح مشبهبه را برای او ذکر میکند،
مثلا در پشت صحنه، مرگ را به یک درنده که به شخص حمله میکند، تشبیه میکند،
اما اسمی از درنده نمیبرد، و فقط میگوید: آنگاه که مرگ چنگالش را در تو فرو برد!
همه میدانیم که مرگ، چنگال ندارد، و حیوان درنده است که چنگال دارد، ولی تشبیه پشت صحنه مرگ به درنده، به صاحب سخن اجازه میدهد تا برای مرگ هم چنگال قرار دهد، و وقتی مرگ شخص فرا میرسد، این چنگال مرگ است که در بدن شخص فرو میرود!
📝اما آیه شریفة «و ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُور» #استعاره_مرشحة است،
یعنی تشبیه پشت صحنه صورت گرفته، و با ظرافت خاصی، مشبه (تماما) از صحنه حذف میشود،
و آنچه در صحنه میماند تنها و تنها مشبهبه است با اوصاف خاص خودش!
اما قرینه آشکار در کلام وجود دارد که تمام مقصود گوینده، مشبه است، نه مشبهبه.
📖در این آیه، از آیه ۱۸ تا ۲۶ را اگر نگاه کنید، مقصود قرآن کریم واضح است،
و بعد از تعبیر مردگان در قبور هم فوراً میگوید: تو تنها و تنها بیم دهنده هستی!
که واضح است بیم دادن به مردههای در قبور، معنایی ندارد،
و این را قرینه_صارفه میگویند،
و در اینجا مثل آن مثال قبلی که مرگ، چنگال نداشت، اما چون تشبیه به درنده شده بود، عضو درنده که چنگال بود، برای او هم قرار داده شده بود، پس گویا مرگ همان درندهای است که چنگال دارد،
در این آیه هم چون کافر به مرده تشبیه شده، و از واصاف مردگان، آرمیدن در قبور است،
همین صفت با زیبایی خاص، برای کافر هم اثبات شده است:
ای پیامبر ما! تو نمیتوانی به این مرده در قبر چیزی بشنوانی!
یعنی نمیتوانی به کافری که گویا همان مرده در قبر خوابیده است، چیزی بشنوانی.
🔹یتیم: فهمیدم!
خواب من اصلا منافاتی با مقصود قرآن کریم ندارد،
چون کافر، به جسد مرده خوابیده در قبر تشبیه شده، نه به روح پدر من که در عالم ارواح زندگانی مناسب آن عالم دارد،
یعنی اصلا این آیات قران، زبطی به حرف من نداشت تا من به مخالفت با آنها، کافر بشوم‼️
✅ @Yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
2️⃣ «إِنْ أَنْتَ إِلاَّ نَذيرٌ»
💠سوال
آیا از این تعبیر که «تو انذاردهندهای بیش نیستی» و دلالت بر حصر دارد، نتیجه نمیشود که پیامبر وظیفه حکومت کردن و مداخله در سیاست ندارد؟
💠پاسخ
هر حصری متناسب با فضاهای خود و برای بیرون کردن برخی از انتظارات نارواست؛
و از هر حصری نمیتوان خارج شدن هر مطلب متفاوتی را نتیجه گرفت.
مثلا
وقتی یک معلم سر کلاس خود میگوید «من فقط از دانشآموزان درسخوان خوشم میآید»
آیا میتوان نتیجه گرفت که از پدر و مادر و همسرش خوشش نمیآید‼️
🔹بهترین شاهد بر اینکه این حصر، همه موارد دیگر را خارج نمیکند این است که
بلافاصله در آیه بعد علاوه بر نذیر»، پیامبر را «بشیر» هم دانست؛
یعنی این گونه نیست که او فقط و فقط نذیر باشد و نه دارای هیچ مسئولیت دیگری❗️
اما
تاکید آیه بر اینکه پیامبر فقط نذیر است، درصدد است انتظار چه اموری را در مورد پیامبر ص منتفی سازد؟
سیاق آیات قبل و بعد، این است که مسئولیت ایمان آوردن یا نیاوردن مردم را از ایشان سلب کند.
مروری بر آیات مشابه (که در آنها هم بر اینکه «تو فقط انذاردهنده ای» تاکید شده، نیز موید این برداشت است.
در آیات مشابه با حصر پیامبر در انذارگر بودن، این انتظارات از ایشان منتفی میشود:
🔸 خودش هر وقت و هرگونه دلش خواست آیه و معجره بیاورد
(وَ قالُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آياتٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الْآياتُ عِنْدَ اللَّهِ وَ إِنَّما أَنَا نَذيرٌ مُبين؛ عنکبوت/50)
🔸 بتواند برای خودش هرگونه مال و ثروتی جمع کند و هیچ مریضی و مشکلی متوجه وی نشود
(قُلْ لا أَمْلِكُ لِنَفْسي نَفْعاً وَ لا ضَرًّا إِلاَّ ما شاءَ اللَّهُ وَ لَوْ كُنْتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لاَسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَ ما مَسَّنِيَ السُّوءُ إِنْ أَنَا إِلاَّ نَذيرٌ وَ بَشيرٌ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ؛ اعراف/188)
🔸 حتما گنجهایی در اختیار داشته باشد و فرشتهای در مقابل دیدگان مردم همراهش باشد
(فَلَعَلَّكَ تارِكٌ بَعْضَ ما يُوحى إِلَيْكَ وَ ضائِقٌ بِهِ صَدْرُكَ أَنْ يَقُولُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ جاءَ مَعَهُ مَلَكٌ إِنَّما أَنْتَ نَذيرٌ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ وَكيلٌ؛ هود/12)
🔸 اینکه کسانی که به وی ایمان میآورند حتما آدمهای خوب و بدون هرگونه مشکلی باشند
(قالُوا أَ نُؤْمِنُ لَكَ وَ اتَّبَعَكَ الْأَرْذَلُونَ؛ قالَ وَ ما عِلْمي بِما كانُوا يَعْمَلُونَ ؛ إِنْ حِسابُهُمْ إِلاَّ عَلى رَبِّي لَوْ تَشْعُرُونَ؛ وَ ما أَنَا بِطارِدِ الْمُؤْمِنينَ؛ إِنْ أَنَا إِلاَّ نَذيرٌ مُبينٌ؛ شعراء/111-115)
🔸 اینکه او درباره آینده خودش و دیگران همه چیز را معلوم کند
(قُلْ ما كُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ وَ ما أَدْري ما يُفْعَلُ بي وَ لا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ ما يُوحى إِلَيَّ وَ ما أَنَا إِلاَّ نَذيرٌ مُبين؛ احقاف/9)
🔸 اینکه موعد قیامت را دقیقا معلوم کند
(وَ يَقُولُونَ مَتى هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقين؛ قُلْ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَ إِنَّما أَنَا نَذيرٌ مُبينٌ؛ ملک/26)
✅ @Yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
2️⃣ «إِنْ أَنْتَ إِلاَّ نَذيرٌ»
💠سوال
آیا از این تعبیر که «تو انذاردهندهای بیش نیستی» و دلالت بر حصر دارد، نتیجه نمیشود که پیامبر وظیفه حکومت کردن و مداخله در سیاست ندارد؟
💠پاسخ
هر حصری متناسب با فضاهای خود و برای بیرون کردن برخی از انتظارات نارواست؛
و از هر حصری نمیتوان خارج شدن هر مطلب متفاوتی را نتیجه گرفت.
مثلا
وقتی یک معلم سر کلاس خود میگوید «من فقط از دانشآموزان درسخوان خوشم میآید»
آیا میتوان نتیجه گرفت که از پدر و مادر و همسرش خوشش نمیآید‼️
🔹بهترین شاهد بر اینکه این حصر، همه موارد دیگر را خارج نمیکند این است که
بلافاصله در آیه بعد علاوه بر نذیر»، پیامبر را «بشیر» هم دانست؛
یعنی این گونه نیست که او فقط و فقط نذیر باشد و نه دارای هیچ مسئولیت دیگری❗️
اما
تاکید آیه بر اینکه پیامبر فقط نذیر است، درصدد است انتظار چه اموری را در مورد پیامبر ص منتفی سازد؟
سیاق آیات قبل و بعد، این است که مسئولیت ایمان آوردن یا نیاوردن مردم را از ایشان سلب کند.
مروری بر آیات مشابه (که در آنها هم بر اینکه «تو فقط انذاردهنده ای» تاکید شده، نیز موید این برداشت است.
در آیات مشابه با حصر پیامبر در انذارگر بودن، این انتظارات از ایشان منتفی میشود:
🔸 خودش هر وقت و هرگونه دلش خواست آیه و معجره بیاورد
(وَ قالُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آياتٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الْآياتُ عِنْدَ اللَّهِ وَ إِنَّما أَنَا نَذيرٌ مُبين؛ عنکبوت/50)
🔸 بتواند برای خودش هرگونه مال و ثروتی جمع کند و هیچ مریضی و مشکلی متوجه وی نشود
(قُلْ لا أَمْلِكُ لِنَفْسي نَفْعاً وَ لا ضَرًّا إِلاَّ ما شاءَ اللَّهُ وَ لَوْ كُنْتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لاَسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَ ما مَسَّنِيَ السُّوءُ إِنْ أَنَا إِلاَّ نَذيرٌ وَ بَشيرٌ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ؛ اعراف/188)
🔸 حتما گنجهایی در اختیار داشته باشد و فرشتهای در مقابل دیدگان مردم همراهش باشد
(فَلَعَلَّكَ تارِكٌ بَعْضَ ما يُوحى إِلَيْكَ وَ ضائِقٌ بِهِ صَدْرُكَ أَنْ يَقُولُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ جاءَ مَعَهُ مَلَكٌ إِنَّما أَنْتَ نَذيرٌ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ وَكيلٌ؛ هود/12)
🔸 اینکه کسانی که به وی ایمان میآورند حتما آدمهای خوب و بدون هرگونه مشکلی باشند
(قالُوا أَ نُؤْمِنُ لَكَ وَ اتَّبَعَكَ الْأَرْذَلُونَ؛ قالَ وَ ما عِلْمي بِما كانُوا يَعْمَلُونَ ؛ إِنْ حِسابُهُمْ إِلاَّ عَلى رَبِّي لَوْ تَشْعُرُونَ؛ وَ ما أَنَا بِطارِدِ الْمُؤْمِنينَ؛ إِنْ أَنَا إِلاَّ نَذيرٌ مُبينٌ؛ شعراء/111-115)
🔸 اینکه او درباره آینده خودش و دیگران همه چیز را معلوم کند
(قُلْ ما كُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ وَ ما أَدْري ما يُفْعَلُ بي وَ لا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ ما يُوحى إِلَيَّ وَ ما أَنَا إِلاَّ نَذيرٌ مُبين؛ احقاف/9)
🔸 اینکه موعد قیامت را دقیقا معلوم کند
(وَ يَقُولُونَ مَتى هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقين؛ قُلْ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَ إِنَّما أَنَا نَذيرٌ مُبينٌ؛ ملک/26)
✅ @Yekaye
هدایت شده از اندیشکده سدید
✅ کاوشی در زیست جنسی جامعه
👨👩👧👧 گفتگوهای چالشی پیرامون نیاز #جنسی جوانان
#بخش_اول
جلسات #درس_گفتگو
ورود برای عموم آزاد است🗣
🆔 @sadid_BTUMS
بسم الله الرحمن الرحیم
✅اطلاعیه
از پنجشنبه 30 فروردین 1397 دوره فشرده آثار شهید مطهری در دانشگاه قم برای عدهای از طلاب و دانشجویان با هدف تربیت مدرس آثار شهید مطهری راه اندازی شد که حقیر نیز قرار شد فعلا در دوره اول در خدمت دوستان باشم و ان شاء الله فایلهایش در همینجا تقدیم میشود
@souzanchi
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
جلسه اول تدریس کتابهای شهید مطهری بر اساس سیر کتابهای بینش مطهر (کتاب آزادی انسان،قسمت اول)
هدایت شده از اندیشکده سدید
✅ کاوشی در زیست جنسی جامعه
👨👩👧👧 گفتگوهای چالشی پیرامون نیاز #جنسی جوانان
#بخش_اول
جلسات #درس_گفتگو
ورود برای عموم آزاد است🗣
🆔 @sadid_BTUMS
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
بسم الله الرحمن الرحیم
چندی پیش دوره مطالعاتی شهید مطهری بر اساس آثار منتشر شده توسط بینش مطهر در قم آغاز شد که بنده هم قرار شد پنجشنبهها برخی از بحثها را ارائه کنم.
تاکنون دو جلسه آن در شرح کتاب (آزادی انسان) برگزار شده است که فایلهای صوتی آن در ادامه تقدیم میشود
@souzanchi