🔖 از مطالبه‌گری تا مسئولیت‌پذیری (نقدی بر وضعیت مطالبه‌گری امروز) ۱. مطالبه‌گران مسئول نقل است بزرگی با شاگردانش به قبرستان رفت و بالای قبری ایستاد. گفت صاحب قبر ایستاده و دارد فریاد می‌زند: "خیار دارم، خیار..." بعد گفتند این مرد سال‌هاست مرده اما به‌واسطه تعلق زیادش به شغلی که داشت هنوز در برزخ در همان حال است، گویا متوجه تغییر و انتقال خودش نشده. حال این حکایت برخی از ماست. تا قریب به یک‌دهه گذشته بسیاری از ما و هم‌سن و سال‌های ما این طرف میز بودند و پشت میزی ها را آزادانه نقد می‌کردند. اما بسیاری از مطالبه‌گران دیروز، مسئولان فرهنگی امروزند. اما همچنان در مورد چیزهایی مطالبه‌گری می‌کنند که خود امروز مسئول آن هستند. اما گویا متوجه تغییر موقعیت نشده‌اند. به‌قول آقا، مخاطب این بایدها خود این‌ها هستند. اما نارسایی تربیتی در فضای ناقصی از انقلابی‌گری موجب شده ما از موضع مطالبه‌گری حتی در جایی که باید مورد مطالبه باشیم، خارج نشویم. ۲. فرهنگ، عرصه تخصصی مسئولیت ما بسیاری از ما جبهه انقلاب به همه‌چیز نقد داریم. از اقتصاد و سیاست گرفته تا فرهنگ و عدالت و مسائل نظامی و امنیتی و اطلاعاتی. عیبی هم ندارد و اگر در زمينه ای تخصصی وجود دارد، لازم و طبیعی است. اما مسئله‌ این است: حوزه فرهنگ، حوزه تخصصی ورود ماست. حتی اگر در آن سمت رسمی و جایگاه حاکمیتی نداشته باشیم. بگذرد که اکنون به حوزه‌های مختلف از ساختارهای رسمی فرهنگی حاکمیت از صداوسيما، سازمان تبلیغات اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، قرارگاه قرب و همه توابع آن، خاتم و سراج و اوج و... دسترسی یا مسئولیت رسمی و مستقیم داریم. آیا همه ما پاسخ روشنی درباره عملکردمان در حوزه حجاب، حوزه تعلیم و تربیت، حوزه توسعه امید ملی، حوزه روایت پیشرفت، حوزه سبک زندگی، حوزه جامعه‌سازی دینی، حوزه تحول و تولید علوم انسانی اسلامی و ده‌ها حوزه دیگر داریم؟ یا فقط در مقام مطالبه و نقد این و آنیم؟ آن هم امروز که هم امکانات داریم، هم مسئولیت، هم دسترسی و امکان. قطعا کارهای مهمی در بسیاری ازاین حوزه‌ها شده است اما اگر بناباشد روزی کسی با همین شدت و حدت و ضرب‌آهنگ مطالبه‌گری ما نسبت دیگران، از ما مطالبه‌گری کند، بعید می‌دانم راحت از عهده پاسخ بیرون بیاییم. ۳. مطالبه‌گری مسئولانه #مطالبه‌گری_مسئولانه یعنی همزمان باتوجه به مسئولیت‌های خود در همان حوزه و یا حوزه‌های مرتبط به نقدهای دیگری نیز توجه شود. در چنین حالتی مطالبه‌گری به‌همراه #مسئولیت‌پذیری است یعنی فرد مطالبه‌گر سهم خود در رفع یا ایجاد مشکل را می‌پذیرد و آمادگی خود برای ایفای مسئولیت را بیان می‌دارد. هنگامی‌که پای توجه به مسئولیت خویش به‌میان آمد، #مطالبه‌گری_واقع‌بینانه می‌شود. چون اقتضائات میدان و حدود توان اقدام و مقدورات نیز مورد توجه قرار می‌گیرد. ۴. مطالبه‌گری از یقه‌گیری تا سازندگی و اصلاح مطالبه‌گری در فرهنگ دینی تلاشی برای ایجاد رشد و تکامل و تعالی و اصلاح است. #مطالبه‌گری_مصلحانه سازنده است و مشفقانه. نه دوقطبی ساز است، نه دعواآفرین. مطالبه‌گری مسئولانه مایه‌ی الفت و اخوت و وحدت و هم‌افزایی است و #مطالبه‌گری_یقه‌گیرانه مایه‌ی دعوا و اختلاف و #دوقطبی و انشقاق است. مطالبه‌گری مصلحانه رشد می‌آورد و حرکت و مطالبه‌گری یقه‌گیرانه عقب‌گرد می‌سازد و توقف. اما اگر رویکرد مصلحانه جای خود را به اغراض دیگر داد، مطالبه‌گری می‌شود یقه‌گیری، یعنی همان امری که رهبر معظم انقلاب از آن نهی کردند. آنچه امروز بیشتر به‌چشم می‌آید گویا مطالبه‌گری مصلحانه نیست، بلکه یقه‌گیری سیاسی است. ۵. نارسایی فرهنگی _ تربیتی، عامل مطالبه‌گری معیوب اما ریشه مسئله کجاست؟ گمانم ریشه در یک نکته تربیتی و دینی است. روایات، ما را دعوت به تقدم بخشیدن نقد درونی نسبت به نقد بیرونی می‌کند. طوبى لِمَن شَغَلَهُ عَيبُهُ عَن عُيوبِ النّاسِ . خوشا به حال آن كس كه عيب خودش، او را از پرداختن به عيبهاى مردم باز دارد. ( نهج البلاغة : الخطبة ۱۷۶ ) در روایت دیگری امیرالمومنین علی علیه السلام می‌فرمایند: كُنْ مَشْغـُولاً بِمـا أَنـْتَ عـَنْهُ مَسـئولٌ به کاری مشغول باش که از آن سوال خواهی شد. [غررالحكم ج۴] ما از یک‌سو در بررسی عیوب و نقد دیگری تسریع داریم نسبت به نقد درونی و ازسوی دیگر حوزه تمرکز و اشتغال ما بیش از حوزه مسئولیت خودمان به دیگر حوزه‌ها منتقل شده است لذا حتی کار خود را نیز درست انجام نمی‌دهیم چون به آن مشغول نیستیم. تا زمانی که پیش و بیش از محاسبه عملکرد خود به محاسبه عملکرد دیگران مشغول هستیم، حداقل در مسیر اصلاح نیستیم، اگر موجب افساد نباشیم. #جبهه_انقلاب #آسیب‌شناسی #مطالبه‌گری_مسئولانه #مطالبه‌گری_مصلحانه #مطالبه‌گری_معیوب #مطالبه‌گری_دوقطبی_ساز 🆔 @taalighat