✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨
✨
⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش هفتم)
💠معيار و ملاك هزينهها
🔷اصولا توجه به اين نكته ضروری است كه هركس چقدر حق هزينه دارد كه وقتی از آن حد گذشت، مشمول #اسراف ميشود و بايد از آن خودداری نمايد. به اعتباری مصرف و مخارج زندگی را ميتوان به دو قسم تقسيم نمود: #مخارج‌روا و #مخارج‌ناروا. قضاوت در مورد روا و ناروا بودن مخارج با عرف و افراد اجتماع است، همانطور كه قضاوت در مورد اباحه و حرمت بدست شرع میباشد. هركس براساس ايمان و عدل اسلامی موظف است زندگی خويش را طبق شان و موقعيتی كه در اجتماع دارد تنظيم كند؛
🔷(البته اين با معنی مساوات اسلامی منافاتی ندارد، زيرا اين تفاوت براساس تفاوت در شهرت و ضعف استعداد و ميزان تلاش و فعاليت هر كس و مراحل مختلف افراد است) مثلا در باب خمس داريم كه افراد در مورد منافع كسب بايد مخارج سالانه خود را طبق شان تامين كنند و آنچه از اين معيار اضافه باشد، مشمول خمس ميشود و يا در باب زكات شرط است كه نيازمندانی ميتوانند آن را دريافت نمايند، كه هزينه لباس و غذا و ساير مخارج ضرور زندگی آنان تامين گردد و توسعه يابد تا همسطح ساير افراد قرار گيرند.
🔷در مورد نفقه زن كه بر عهده شوهر است معيار چنين است كه مرد خوراك و پوشاك زن را در حد شايسته و شرافتمندانه كه در خور شان و موقعيت اجتماعي اوست تامين نمايد. در اين زمينه قرآن مجيد ميفرمايد: «وَعَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لا تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلا وُسْعَهَا؛[بقره،۲۳۳] بر آن كسی كه فرزند برای او متولد شده (پدر) لازم است خوراك و پوشاك مادر را به طور شايسته و در مدت شيردهی بپردازد، حتی اگر طلاق گرفته باشد، هيچكس موظف به بيش از مقدار توانايی خود نيست».
🔷می‌بينيم آن قسمت از مخارج و هزينههايی كه با موقعيت اجتماعی و شؤون زندگی انسان، موافق و سازگار است اقتصاد و تقدير معيشت است، و آنچه از اين حد و مقدار تجاوز كند، #اسراف و #زياده‌روی است و موجب غضب پروردگار خواهد بود. لازم به تذكر است كه شايد نتوان معيار و مقدار معينی برای #اسراف در نظر گرفت. بلكه #اسراف مفهومی است كه در افراد مختلف و اوضاع گوناگون و اجتماعات مختلف، مصاديق متفاوت و مختلفی می‌يابد؛
🔷مثلا ممكن است پوشيدن لباس و يا خوردن غذايی خاص در شرايطی كه در جامعه نيازمند و محتاج وجود ندارد، اسراف نباشد، لكن همان پوشاك و خوراك در جامعهای فقير و يا زمانی خاص، #زياده‌روی‌و‌اسراف محسوب شود و اين خود توجه دادن ثروتمندان است، به اينكه مسايل مهم‌تر را در نظر بگيرند و تمام ابعاد زندگی خود را زير نظر گيرند و احساس مسؤوليت كنند و بدانند كه همگان در پيشگاه ايزد متعال مسؤولند؛ مسؤول در برابر خود و جامعه خود.
🔷غنی بايد در فكر فقير و رفع نيازهای او باشد كه در تعاليم اسلام بر اين مساله تاكيد فراوان شده است، و برای نمونه علاوه بر آيات شريفه قرآنی كه وارد شده است، به اين كلام مشهور حضرت رسول(ص) اكتفا ميشود كه فرمود: «من اصبح و لا يهتم بامور المسلمين فليس بمسلم». پس بايد غنی در فكر فقير و در راه رفع حوائج او باشد و افراد كم درآمد در مرز خود حركت كنند، تا امتيازهای نابجا از ميان برود و اصول در جامعه رشد كند و بحران های اقتصادی پديد نيايد. #ادامه‌دارد...
نویسنده: محمدرضا عطايی - مجله مشكاة، ش ۵۵
منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات
#اسراف
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آثار و پیامدهای اجتماعی اسراف
🔸در این نوشتار به بررسی آثار سوء #اسراف در جامعه می‌پردازیم.
💠«سقوط اخلاقی جامعه»
🔹#ولخرجی و ریخت و پاش، انسان را از مسیر صحیح بیرون آورده و به ورطه هولناک #فساد و تباهی میکشاند. #انسان_اسراف‌کار برای به گردش درآوردن چرخ های اسراف‌کاری و ولخرجی خود، گاه به مرحله‌ای می‌رسد که به هر #پستی تن می‌دهد، رشوه می‌گیرد، دروغ میگوید، ربا می‌خورد، به عناوین مختلف عفت و شخصیت خود را از دست می‌دهد و سرانجام با اعمال خلاف خود چهره زیبای جامعه اسلامی را تیره و تار کرده، همگان را نسبت به آنها بدبین می‌کند.
💠«اختلاف طبقاتی»
🔹یکی از علل اساسی ایجاد #طبقه در #جامعه را می‌توان ناهماهنگی در #مصرف نام برد؛ زیرا وقتی گروهی به #زیاده‌روی در مصرف بپردازند و هر روز با امکانات بیشتر و بهتر مشغول زندگی شوند، خود طبقه آفرین شده، روز به روز بر #اختلافات_طبقاتی می‌افزایند. عده‌ای در ناز و #نعمت و عده ای در #رنج و زحمت اند.
💠«وابستگی»
🔹#جامعه ای که در خرج کردن ثروت ملی از حد تجاوز کرد و با #ولخرجی‌ها و #افراط_کاری های بی اندازه، باعث کاهش تولید و در نتیجه عدم توازن بین #عرضه و #تقاضا گردید، کم کم مجبور به خارج کردن ارز از کشور و وارد کردن اجناس مورد نیاز از #کشورهای_بیگانه خواهد شد و بدینگونه وابسته به واردات از کشورهای بیگانه میشود.
💠«ضایع ساختن حقوق»
🔹یکی از آثار اسراف #تضییع #حقوق_دیگران است؛ چون #اسراف باعث #کمبود میشود و در نتیجه دیگران از کالای اسراف شده محروم می‌گردند. مثلًا اگر فرض کنیم منطقه ای با کمبود آب - این ماده حیاتی - مواجه شود، به گونه ای که جایگزین کردن مقداری که #اسراف میشود، ممکن نباشد، در چنین منطقه ای اسراف در آب موجب ضایع شدن حقوق دیگران و محرومیت ایشان از آب است و در نتیجه #حرمت_اسراف چنانکه گذشت مضاعف میشود، بخصوص اگر به حد ضرر زدن به دیگران برسد.
💠«تباهی دولت ها»
🔹#دولت‌ها اگر به #اسراف دچار شوند، #فسادشان بدیهی است؛ چون بودجه را بر اساس مصارفی که اسراف سنگینشان کرده است، تنظیم می‌کنند. از این رو در صدد بر می‌آیند به هر صورت، راهی برای تأمین این بودجه بیابند و این از مهم‌ترین انگیزه های #فساد و تباهی است.
💠«فساد»
🔹می‌دانیم #اسراف همان #تجاوز از حد قانون آفرینش و قانون تشریع است. این نیز روشن است که در یک نظام صحیح، هر گونه تجاوز از حد، موجب #فساد و از هم گسیختگی میشود و به تعبیر دیگر #سرچشمه_فساد، اسراف است. البته باید توجه داشت که اسراف معنای گسترده‌ای دارد. گاه در مسائل #خوردن و #آشامیدن است [اعراف، ۳۱] و گاه در #انتقام [اسراء، ۳۲] و گاه در #اعتقادات که منتهی به شک و تردید میشود [غافر، ۳۴] و گاه به معنای #گناه [زمر، ۵۳] می آید. [۱]
---‐---‐---------------------------------------
💠با توجه به آنچه گذشت رابطه #اسراف و #فساد به خوبی آشکار میشود. مرحوم علامه طباطبایی در المیزان می‌فرماید: «#عالم_هستی یک پارچه #نظم است و برای هریک از اجزای خود خط سیری تعیین می‌کند، حال اگر یکی از این اجزاء از مدار خود خارج شود و #راه_فساد را پیش گیرد، آثار آن در دیگر اجزاء جهان نمود پیدا می‌کند. #انسان که یکی از اجزای این عالم است از این قانون عمومی مستثنی نیست.
🔹اگر بر اساس #فطرت بر مدار خود حرکت کند و هماهنگ با نظام هستی باشد، به #هدف_سعادتبخش خود می‌رسد؛ اما اگر از حد خود #تجاوز کند و قدم در جاده #فساد بگذارد در کل جهان آثار نامطلوبی از خود به جای می‌گذارد. [۲] #قرآن می‌فرماید: «وَ لا تُطِیعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِینَ - الَّذِینَ یفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ وَ لا یصْلِحُونَ»؛ [شعراء، ۱۵۱ و ۱۵۲] (و فرمان #مسرفان را اطاعت نکنید - همانها که در زمین #فساد می‌کنند و اصلاح نمیکنند).
پی نوشت ها:
[۱] تفسیر نمونه، ج ۱۵، ص ۳۰۸
[۲] المیزان، ج ۱۵، ص ۳۳۳
منبع: وبسایت راسخون به نقل از حوزه نت
#اسراف
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد