✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش دوم) 💠مفهوم تبذير 🔷 #تبذير بر خلاف اسراف تنها واژه‌‏ای اقتصادي است. تبذير از ريشه «بذر» يعني تفريق و پخش كردن چيزي است. اصلش از ريختن و پاشيدن بذر است كه به طور استعاره درباره كسي كه #مال خود را بيهوده #تلف و پخش مي‏كند، به كار رفته است و نيز گفته شده است كه تبذير، انفاق مال در راه معصيت است. با اين توضيحات ملاحظه مي‏كنيم كه «اسراف‏» در برابر اقتصاد و ميانه روي قرار دارد و به هرگونه تجاوز از حد، در غير طاعة‏الله و به قصور از حق‌‏الله اطلاق مي‏شود. 🔷در قرآن كريم واژه قصد و مشتقات آن در معاني: راست، متوسط و معتدل به كار رفته است. مانند «وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ»[لقمان،۱۹] در راه رفتن اعتدال را رعايت كن. «فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِنَفْسِهِ وَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِ»[فاطر،۳۲] از ميان آنها عده‏‌اي بر خود ستم كردند و عده‌‏اي ميانه‌‏رو بودند و عده‏‌اي به اذن خدا در نيكي‏ها از همه «پيشي‏» گرفتند. امام‌علي(ع) در مورد قصد مي‏فرمايند: «عليك بالقصد في الامور»[۱] بر تو باد ميانه‏‌روي در كارها. در خطبه همام از نشانه‏‌هاي متقين و پرهيزگاران مي‏فرمايد: «و ملبسهم الاقتصاد»[۲] يعني پوشاكشان ميانه بود، بدين معني افراط و تفريط در كارها و زندگيشان وجود ندارد. 🔷از مجموع اين نظريه‌‏ها اين چنين برمي‏آيد كه بين واژه «اسراف» به معني اقتصادي آن با واژه #تبذير فرق زيادي وجود ندارد و تنها ممكن است در جهت تمايز بين اين دو واژه گفته شود كه با توجه به خصوصيات تعابير لغت‏‌شناسان در معني #تبذير، مقصود از اين واژه #تلف‌كردن و #ضايع‌نمودن‌مال است و زياده‌‏روي در انفاقات شخصي و امور خيريه را شامل نمي‏شود، در حالي كه #اسراف فراگيرتر از آن و در برگيرنده همه موارد از به هدردادن و زياده‌‏روي در مصارف شخصي و خانوادگي و انفاق هاي مستحب مي‏باشد. 🔷به عبارت ديگر: «هر #تبذيري اسراف است، ولي هر اسرافي تبذير نيست». از امام صادق(ع) جمله كوتاهي نقل شده است كه ممكن است همين نكته را از آن استفاده كرد. آن حضرت فرمود: «ان التبذير من الاسراف‏» يعني، #تبذير از اسراف است. در اين حديث ‏شريف، براي اسراف انواع‏ و اقسامي فرض شده، كه تبذير شاخه‌‏اي از آن معرفي گرديده است. پی‌نوشت‌ها [۱] غررالحكم، فصل‏۴۹، ص‏۴۸۳ [۲] نهج‌‏البلاغه فيض‌‏الاسلام، خطبه ۱۸۴/۶۱۱ نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاه، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش سوم) 💠اسراف از نظر قرآن 🔷در قرآن كريم واژه #اسراف‏ و مشتقات آن مكرر به كار رفته است، ولی در ۲۳ مورد لفظ «اسراف‏» استعمال شده كه در هر مورد، مفهومي ويژه دارد. در غالب موارد، مقصود از #اسراف جنبه‌‏هاي اخلاقي، عقيدتي و تجاوز از حدود الهي است، و تنها در چهار مورد جنبه مالي را شامل مي‏شود كه با دو آيه «تبذير» شش آيه مي‏شود. 🔴به آيات زير توجه كنيد: 🔹«كَذَلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ؛[یونس،۱۲] اين‏گونه برای #اسراف‌كاران اعمال شان زينت داده شده است». 🔹«وَ لا تُطيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفينَ؛[شعراء،۱۵۱] اطاعت فرمان #مسرفان نكنيد». 🔹«إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ؛[غافر،۲۸] خداوند #اسرافكار دروغگو را هدايت نمي‏كند». 🔹«وَإِنَّ فِرْعَوْنَ لَعَالٍ فِي الأرْضِ وَإِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِينَ؛[یونس،۸۳] و به راستی فرعون برتری ‏جويي (و طغيان) در زمين روا داشت و او از #اسراف‌کاران بود». 💠اما آياتي كه تنها ظهور در جنبه‏‌هاي اقتصادي دارند عبارتند از: ۱- انعام، آيه ۱۴۱؛ ۲- اعراف، آيه ۳۱؛ ۳- فرقان، آيه‏ ۶۷؛ ۴- اسراء، آيات‏ ۲۷ و ۲۸ 🔴حال به ذكر چند آيه می‌پردازيم: 🔷«وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا؛[اسراء،۲۶و۲۷] و حق نزديكان را بپرداز! و (همچنين) مستمند و در راه‏‌مانده را، و هرگز #تبذير مكن چرا كه #تبذيركنندگان برادران شيطانند و شيطان كفران (نعمتهای) پروردگار كرد. 💠واژه #تبذير تنها يك واژه اقتصادي است و در قرآن كريم تنها در همين دو آيه از سوره اسراء به كار رفته است و شايد در #قرآن‌كريم كمتر مواردی بتوان پيدا كرد كه با چنين #لحن‌تندوشديدی از عملی نهی شده باشد. 🔷«خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ؛[اعراف،۳۱] زينت‏ خود را در هر مسجد برگيريد و بخوريد و بياشاميد و #اسراف نكنيد، همانا كه خداوند #مسرفان را دوست نمي‏دارد. نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاه، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش چهارم) 💠تمامي آيات مربوط به اسراف را مي‏توان به طور كلی به دو بخش تقسيم كرد: ۱- اسراف در مال. ۲- اسراف در غيرمال. 1⃣اسراف در مال 🔴آيات مربوط به زياده‌‏روي در صرف مال شامل دو بخش است: 🔷الف) #اسراف‌درمصرف‌شخصی: مي‏فرمايد: «كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ... ؛[انعام،۱۴۱] از ميوه آن به هنگامي كه به ثمر مي‏نشيند بخوريد و حق آن را به هنگام درو بپردازيد، #اسراف نكنيد كه خداوند مسرفين را دوست نمي‏دارد». بنابراين اسرافی كه در بعد اقتصادي بيشتر مورد توجه است و موجب تضعيف بنيه مالي محرومان و لذت‏‌طلبی #مسرفان مي‏شود و از بلاهاي بزرگ اجتماعي است و فقر و محروميت ‏بيشتر به دنبال دارد، همين نوع اسراف است كه هر مسلمان با توجه به وظيفه و تعهد و مسؤوليتي كه در برابر خداوند و اجتماع دارد لازم است، در مخارج زندگی خويش #رعايت‌اعتدال را بكند و جدا از #اسراف پرهيز نمايد. 🔷ب) #اسراف‌به‌خاطرديگران: وقتی انفاق از حد تعادل خارج شود، نسبت‏ به انفاق شونده و انفاق‏‌ كننده هر دو عوارض سوء و زيانبار خواهد داشت. به اين جهت است كه قرآن مجيد وقتي ويژگیهاي مؤمنان و بندگان واقعي را برمي‏شمارد، يكي از آن ويژگي ها را اين‏گونه معرفي مي‏فرمايد: «وَالَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا؛[فرقان،۶۷] كساني هستند كه هرگاه انفاق كنند، نه #اسراف مي‏كنند و نه سخت گيري، بلكه در ميان اين دو اعتدالي دارند». 🔶و نيز قرآن، خطاب به حضرت پيامبر(ص) مي‏فرمايد: «وَلا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا؛ [اسراء،۲۹] و دستت را بخیلانه بسته مدار [که از انفاق در راه خدا باز مانی] و بطور کامل هم [در انفاق] دست و دل باز مباش [که چیزی برای معاش خودت باقی نماند] که در نهایت [نزد شایستگان] نکوهیده [و در زندگی خود] درمانده گردی». و در همين رابطه امام علي(ع) مي‏فرمايند: «ما عال امرء اقتصد؛ [۱] كسی كه #ميانه‌روی پيشه سازد تنگدست نگردد». 🔶و حضرت رسول(ص) مي‏فرمايند: «من اقتصد اغناه الله، و من بذر افقره الله‏؛[۲] هر كس در دخل و خرج #ميانه‌‏روی كند، خدا بی‌نيازش مي‏كند و هر كس #اسراف و تبذير نمايد خداوند فقيرش گرداند». #زيربنای‌آفرينش بر #تعادل گذاشته شده است: «وَكُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهُ بِمِقْدَارٍ؛[رعد،۸] و هر چيزي نزد او مقدار معينی دارد». و در مورد ديگر مي‏فرمايد: «إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ؛[قمر،۴۹] ما هر چيزی را به اندازه آفريديم. 🔴 #حساب‌هرچيزي در پيشگاه خداوند متعال براساس حكمت ‏بالغه او و مصلحت و عدالت، و از روي اندازه و بدور از افراط و تفريط است، و اساس حكومت را هم عدالت تشكيل مي‏دهد، و اقامه عدل از اهداف مهم بعثت انبيای عظام الهی بوده است؛ تا آنجا كه معيار مالكيت مشروع را عدم زيان و اضرار و ستم به فرد و اجتماع، و ضابطه انفاق و احسان را كرامت و سخاوت، بدور از بخل و امساك و نيز بدور از اسراف و زياده‌‏روي قرار داده است؛ و بالاخره تحكيم بنيان اقتصادی جامعه و ميانه‏‌روی مطلوب، مورد تاكيد شارع مقدس اسلام است. پی‌نوشت‌ها [۱]نهج‌‏البلاغه فيض، حكمت ۳۴/۱۱۵۳ [۲]نهج الفصاحه، ص‏۶۰۱ نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاه، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش پنجم) 💠تمامي آيات مربوط به اسراف را مي‏توان به طور كلی به دو بخش تقسيم كرد: ۱- اسراف در مال. ۲- #اسراف‌درغيرمال. 1⃣اسراف در غیر مال 🔷الف) #اسراف‌درقتل: در دوران جاهليت رسم بر اين بود كه هرگاه كسی از روی ظلم و تعدی به قتل می‌رسيد، بستگان مقتول با توجه به خوی و خصلت جاهلي و حس كينه‏‌توزي و انتقام‏جويی، چند نفر از بستگان قاتل را به قتل مي‏رساندند. قرآن كريم اين تجاوز و انتقام‏‌جويی را مردود دانسته و فرمود: «فَلا يُسْرِفْ فِي الْقَتْل؛[اسراء،۳۳] اما در قتل اسراف نكنيد»؛ 🔶يعنی، برای قتل يك نفر، فقط يك نفر را به قتل برسانند، آن هم با توجه به صدر آيه كه مي‏فرمايد: «وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتي‏ حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ‏؛ نفسی را كه خداوند حرام كرده است نكشيد، مگر از روی حق، يعنی اين كشتن هم فقط در مواردی تجويز شده است، كه قاتل مستوجب كشته شدن باشد و با علم و عمد مرتكب قتل نفس شده باشد. 🔷ب) #اسراف‌درنفس: كسی كه از نظام اعتدال خارج مي‏شود و با ارتكاب #گناه‌ومعصيت از حريم انسانی خود تجاوز مي‏كند، #اسراف‌كار است، اما اسراف‌كاری كه مشمول پيام رحمت و اميد الهي قرار گرفته است: «قُلْ يا عِبادِيَ الَّذينَ أَسْرَفُوا عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَميعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ؛ [زمر،۵۳] بگو ای بندگان من كه بر خود اسراف و ستم كرده‌‏ايد از رحمت‌‏خداوند نوميد نشويد كه خدا همه گناهان را مي‏آمرزد. ملاحظه مي‏شود كه #هرگونه‌گناه‌وتجاوز از حد و مرز و حريم انسانی #اسراف‌برنفس شمرده مي‏شود. 🔶در جای ديگر می‌بينيم، مجاهدان جنگ احد به درگاه خداوند متعال دست نياز برمي‏داشتند: «وَ ما كانَ قَوْلَهُمْ إِلاَّ أَنْ قالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ إِسْرافَنا في‏ أَمْرِنا وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرين‏؛[آل‌عمران،۱۴۷] گفتار آنها فقط اين بود كه پروردگارا گناهان ما را ببخش و از تندروی های ما در كارها چشم بپوش، قدم های ما را ثابت‏ بدار، و ما را بر جمعيت كافران پيروز بگردان». از آيه شريفه مستفاد مي‏شود، آنچه از آن عدول كرده و بجا نياورده‏‌اند، اطاعت امر پيامبر(ص)، و سستی و منازعه بوده است. 🔶هر نوع گناه، #اسراف و تجاوز از حد فطری و طبيعی انسان است كه با ارتكاب آن از مسير اعتدال بيرون مي‏رود و به راه زوال و نيستی كشانده مي‏شود و اين درست‏ خلاف آن هدف عالی است كه انبياي الهی براي آن مبعوث شده‌‏اند. قرآن در اين مورد مي‏فرمايد: «وَ لَقَدْ جاءَتْهُمْ رُسُلُنا بِالْبَيِّناتِ ثُمَّ إِنَّ كَثيراً مِنْهُمْ بَعْدَ ذلِكَ فِي الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ؛[مائده،۳۲] و رسولان، با دلايل روشن به سوی بنی‌اسرائيل آمدند، اما بسياری از آنها بر روی زمين تعدی و #اسراف كردند». در اين آيه شريفه مراد از #مسرفون‏ كسانی هستند كه از انبيا و طريق حق تبعيت نكردند و در نتيجه اين سركشی به گناه آلوده شدند. #ادامه‌دارد... نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاه، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش ششم) 💠معيار اسراف 🔷احاديثی از حضرت امام صادق(ع) نقل است كه در مورد #اسراف به اصحاب مي‏فرمايند: «كمترين حد #اسراف اين است كه لباسی را كه بيرون خانه برای حفظ آبرو مي‏پوشی در داخل خانه نيز بپوشی، يا باقيمانده آب و غذا را كه در ظرف مي‏ماند دور بريزی، و يا خرما را خورده و هسته آن را دور اندازی»؛ [میزان ‌الحکمه،۴/۴۴۸] در بعضی از احاديث آمده است كه در هنگام وضو گرفتن بايد مواظب باشيم كه دچار اسراف نشويم و مقدار يك مد (معادل سه چهارم ليتر) آب برای وضو كفايت مي‏كند. و نيز در ذيل آيه شريفه ۳۱ سوره اعراف: «كلوا و اشربوا...» احاديثی از حضرت امام‌ صادق(ع) نقل شده است كه از آن جمله اين حديث است كه «عياشی از ابان ‌بن ‌تغلب‏» از آن حضرت نقل مي‏كند: 🔷«كه #مال‌وثروت از آن پروردگار است كه آن را در نزد مردم به #امانت گذاشته است، و به آنها اجازه فرموده كه #درحداعتدال و ميانه‌‏روی بخورند و بياشامند و لباس بپوشند، و نكاح كنند، مركب سواری داشته باشند و مازاد آن را به فقرای مؤمنين ببخشند و بدين‏وسيله اختلافات طبقاتی را از بين ببرند و پراكندگیها را ترميم كنند و كسي كه اين‏گونه عمل مي‏كند، آنچه را كه مي‏خورد و می‌آشامد، اعمالش مباح است و نكاح او و استفاده از مركوبش نيز حلال مي‏باشد و كسی كه از اين حد تجاوز كند بر او حرام است و سپس فرمود كه #اسراف نكنيد كه خداوند #مسرفان را دوست ندارد». 🔷از فرمايش امام(ع) كه نظرشان را به صراحت اعلام و مي‏فرمايند: «من عدا ذلك كان عليه حراما»[تفسیر برهان،۲/۱۰] #حرمت_اسراف به وضوح آشكار مي‏شود و وقتی از حد متعادل و مشخص كه در اين حديث ‏شريف بدان تصريح شده، تجاوز شد به حرمت می‌‏انجامد و به دليل اين‏گونه احاديث و يا به دليل نهی صريح قرآن (لاتسرفوا) #اسراف‌وتبذير نوعی #حريم_شکنی و عصيان در برابر امر پروردگار و از #گناهان_كبيره محسوب مي‏شود. 🔷در حديثی ديگر مي‏فرمايد: «كسی كه چيزی را در غير اطاعت ‏خدا انفاق كند او #مبذر است و كسی كه در راه خدا چيزی را انفاق كند او مقتصد است.[همان،۲/۴۱۶] در اينجا معلوم مي‏شود كه بذل و بخشش اگر به قصد و نيت الهی نباشد، #حكم‌اسراف را دارد و اصولا از ديد اسلام چنين عملی اخلاقی و پسنديده نيست‏. حال كه بحث اخلاقی به ميان آمد متناسب است تا اشاره‌‏ای اجمالی بكنيم به اين كه چگونه ‏عملی، از نظر اسلام مقبول است.   💠عمل اخلاقی از ديدگاه اسلام 🔷 #اسلام عملی را خير و اخلاقی مي‏داند كه دارای دو جنبه باشد. به اين معنی كه هر عمل از روح و نيت #حسن‌_فاعلی و شكل و صورت #حسن_‌فعلی تشكيل شده است و #عمل‌_خير بايد حسن فعلی داشته باشد، يعنی صورت و شكل عمل صحيح باشد. مثلا كسی كه #مالی را از #راه‌های‌_نامشروع جمع كرده، و با اين مال به قصد قربت اقدام به خيرات و مبرات می‌‏نمايد، از او پذيرفته نيست و يا مال مباح و مشروع را خواسته باشد برای #رياوخودنمايی و در غير رضا و طاعت پروردگار انفاق و بخشش كند، اينجا هم مردود است و بنا به نظر حضرت امام صادق(ع) چنين كسی #مبذر و #مسرف است. #ادامه‌دارد‌... نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاة، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات #اسراف @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش هفتم) 💠معيار و ملاك هزينه‏‌ها 🔷اصولا توجه به اين نكته ضروری است كه هركس چقدر حق هزينه دارد كه وقتی از آن حد گذشت، مشمول #اسراف مي‏شود و بايد از آن خودداری نمايد. به اعتباری مصرف و مخارج زندگی را مي‏توان به دو قسم تقسيم نمود: #مخارج‌روا و #مخارج‌ناروا. قضاوت در مورد روا و ناروا بودن مخارج با عرف و افراد اجتماع است، همان‏طور كه قضاوت در مورد اباحه و حرمت‏ بدست‏ شرع میباشد. هركس براساس ايمان و عدل اسلامی موظف است زندگی خويش را طبق شان و موقعيتی كه در اجتماع دارد تنظيم كند؛ 🔷(البته اين با معنی مساوات اسلامی منافاتی ندارد، زيرا اين تفاوت براساس تفاوت در شهرت و ضعف استعداد و ميزان تلاش و فعاليت هر كس و مراحل مختلف افراد است) مثلا در باب خمس داريم كه افراد در مورد منافع كسب بايد مخارج سالانه خود را طبق شان تامين كنند و آنچه از اين معيار اضافه باشد، مشمول خمس مي‏شود و يا در باب زكات شرط است كه نيازمندانی مي‏توانند آن را دريافت نمايند، كه هزينه لباس و غذا و ساير مخارج ضرور زندگی آنان تامين گردد و توسعه يابد تا همسطح ساير افراد قرار گيرند. 🔷در مورد نفقه زن كه بر عهده شوهر است معيار چنين است كه مرد خوراك و پوشاك زن را در حد شايسته و شرافتمندانه كه در خور شان و موقعيت اجتماعي اوست تامين نمايد. در اين زمينه قرآن مجيد مي‏فرمايد: «وَعَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لا تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلا وُسْعَهَا؛[بقره،۲۳۳] بر آن كسی كه فرزند برای او متولد شده (پدر) لازم است خوراك و پوشاك مادر را به طور شايسته و در مدت شيردهی بپردازد، حتی اگر طلاق گرفته باشد، هيچكس موظف به بيش از مقدار توانايی خود نيست». 🔷می‌بينيم آن قسمت از مخارج و هزينه‌‏هايی كه با موقعيت اجتماعی و شؤون زندگی انسان، موافق و سازگار است اقتصاد و تقدير معيشت است، و آنچه از اين حد و مقدار تجاوز كند، #اسراف ‌و #زياده‌روی است و موجب غضب پروردگار خواهد بود. لازم به تذكر است كه شايد نتوان معيار و مقدار معينی برای #اسراف در نظر گرفت. بلكه #اسراف مفهومی است كه در افراد مختلف و اوضاع گوناگون و اجتماعات مختلف، مصاديق متفاوت و مختلفی می‌يابد؛ 🔷مثلا ممكن است پوشيدن لباس و يا خوردن غذايی خاص در شرايطی كه در جامعه نيازمند و محتاج وجود ندارد، اسراف نباشد، لكن همان پوشاك و خوراك در جامعه‏‌ای فقير و يا زمانی خاص، #زياده‌روی‌و‌اسراف محسوب شود و اين خود توجه دادن ثروتمندان است‏، به اينكه مسايل مهم‌تر را در نظر بگيرند و تمام ابعاد زندگی خود را زير نظر گيرند و احساس مسؤوليت كنند و بدانند كه همگان در پيشگاه ايزد متعال مسؤولند؛ مسؤول در برابر خود و جامعه خود. 🔷غنی بايد در فكر فقير و رفع نيازهای او باشد كه در تعاليم اسلام بر اين مساله تاكيد فراوان شده است، و برای نمونه علاوه بر آيات شريفه قرآنی كه وارد شده است، ‏به اين كلام مشهور حضرت رسول‏(ص) اكتفا مي‏شود كه فرمود: «من اصبح و لا يهتم بامور المسلمين فليس بمسلم‏»‌. پس بايد غنی در فكر فقير و در راه رفع حوائج او باشد و افراد كم درآمد در مرز خود حركت كنند، تا امتيازهای نابجا از ميان برود و اصول در جامعه رشد كند و بحران های اقتصادی پديد نيايد. #ادامه‌دارد... نویسنده: محمدرضا عطايی - مجله مشكاة، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات #اسراف @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

 ✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش هشتم) 💠 #اسراف موجب تنگدستی و فقر است و ميانه‌روی مايه توانگری 🔷در حديثی از امام علی(ع) آمده است كه «القصد مثراة و السرف مثواة‏؛[وسائل،۱۵/۲۵۸] اقتصاد و ميانه‌‏روی موجب ثروتمندی، و #اسراف و ولخرجی موجب سقوط و فقر مي‏گردد. و نيز امام زين‌‏العابدين(ع) از رسول خدا(ص) نقل مي‏فرمايد كه فرمود: «ثلاث منجيات فذكر الثالث القصد فی الغنی و الفقر؛[همان] حضرت رسول سه عامل برای نجات معرفی مي‏فرمايند كه سومين آن #ميانه_‌روی ‌و #اعتدال در توانگری و نيازمندی است. پس افراد توانگر هم حق ندارند به بهانه‌ی اينكه امكانات مالی‌ وسيع دارند به اسراف پردازند. نكته مهمی كه از اين حديث استنباط مي‏شود اين است كه #اسراف‌ و #تبذير موجب فقر و تنگدستی است.   💠اسرافی كه هميشه حرام است 🔷 #سه‌قسم‌اسراف است كه در همه جا و در همه حالات حرام است و اختصاص به شخص يا زمان، يا جای خاصی ندارد. 1⃣ #ضايع‌كردن‌مال و بی‌فايده كردن آن، هر چند آن مال كم باشد. مانند بقيه ظرف آب را ريختن در جايی كه آب كمياب باشد و به آن مقدار، رفع نياز مي‏گردد. يا لباسی را كه قابل استفاده شخصی يا ديگران است، پاره كردن و يا دور انداختن و يا خوراكی را نگهداشتن و به ديگری ندادن، تا اينكه ضايع و تباه شود و يا دادن مال به دست صغيری كه آن را تلف مي‏كند و نظاير اينها. 🔶حضرت صادق(ع) ميوه نيم‏‌خورده‏‌ای را ديدند كه از منزل ايشان بيرون انداخته شده بود. آن حضرت ناراحت و خشمگين شدند و فرمودند: «اين چه كاری است كه كرديد؟ اگر شما سير شده‌‏ايد، بسياری از مردم هستند كه سير نشده‌‏اند، پس به آنهايی كه نيازمندند بدهيد». متاسفانه در حال حاضر می‌‏بينيم در جامعه اسلامی، چه مقدار از غذاها و يا ميوه‏‌هايی كه قابل استفاده است، در سطلهای آشغال و زباله‏‌دان ها ريخته مي‏شود! در حالی كه افراد بسياری به آن نياز دارند. نسبت‏‌ به دور ريختن باقیمانده‌ی طعام بخصوص خرده نان (مگر در صحرا برای حيوانات) روايات ‌تهديدآميزی رسيده است كه ذكر آنها موجب طول كلام است.   2⃣ #خوردن‌چيزهای‌مضر هم اسراف است‌. از موارد #اسراف، صرف كردن مال است، در آنچه به بدن ضرر برساند، از خوردنی و آشاميدنی و غير آنها؛ مانند خوردن چيزی پس از سيری، هرگاه مضر باشد، چنانچه صرف مال در آنچه كه برای بدن نافع و به صلاح آن است، اسراف نيست.   3⃣ #صرف‌كردن‌مال‌ در #محرمات اسراف است. صرف كردن مال در مصرف هايی كه شرعا حرام است، مانند خريدن شراب و آلات قمار و اجرت فاحشه و خواننده و رشوه‏‌دادن به حكام، و صرف نمودن مال در چيزی كه ظلمی در بر دارد، يا ستمی به مسلمانی مي‏رساند و نظير اينها، و در چنين مواردی از جهت مخالفت امر خدا معصيت است، يكی گناه بودن اصل عمل، و يكی #اسراف‌بودن صرف مال در آن موارد. #ادامه‌دارد... نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاه، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات #اسراف @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش نهم) 💠رابطه اسراف و اتلاف مالكيت 🔷در اسلام مالكيتی كه از راه‌های مباح حاصل شده باشد، محترم شمرده شده است، و جز در مواردی خاص كه در فقه اسلامی مقرر شده، از مالك سلب مالكيت نمي‏شود. در اينجا لازم است اين نكته روشن شود كه #مالك حق اتلاف را ندارد و حق تصرف تا مرز اتلاف پيش نمي‏رود، 🔷اگر مالك بخواهد ملك خويش را تلف كند نوعی #اعراض‏ تلقی مي‏شود، بطوری كه آن مال بكلی از مالكيت او خارج مي‏شود و رابطه مالكيت ‏شخص با آن چيز از بين مي‏رود. «اعراض‏» يكی از عوامل سلب مالكيت است. #اتلاف‌مال گناه است و #تلف‏‌كننده اصولا در ملك خداوند تصرف نابجا كرده است. 🔷به عنوان مثال شخصی از بالای پشت ‏بام ليوان خود را به قصد شكستن مي‏اندازد. اگر ديگری در بين راه آن را بگيرد، صاحب آن ليوان كدام يك از آن دو هستند؟ اين بحثی حقوقی است كه در فقه نيز مطرح است، شخص پرتاب كننده ليوان، رابطه مالكيت‏ خود را با ليوان قطع كرده است و اين #اعراض‏ نام دارد، 🔷در حالی كه اگر او حق داشت‏ شاهد تلف شدن مال خويش باشد، اين رابطه قطع نمي‏شد و قطع شدن رابطه مالكيت‏ به صرف اين عمل، بدين معنی است كه او #حق_اتلاف ندارد. با اولين اقدام شخص «برای اتلاف مال خود» دو مساله به وجود می‌آيد: يك #گناه_تكليفی و ديگر اثر حقوقی كه همان #قطع_مالكيت اوست‏، به گونه‌‏ای كه اگر فرد ديگری آن مال را از تلف شدن نجات دهد، مالك آن مي‏گردد. نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاة، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات #اسراف @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش دهم) 💠صراط مستقيم 🔷 #درجامعه‌اسلامی براساس نگرش خاص اسلام، بايد تمام حركت ها و روش ها در #كليه_شؤون و ابعاد حياتی، در مسيری ويژه قرار گيرد كه در اصطلاح خاص مكتبی، از آن #صراط_‌مستقيم و طريقه وسطی، سواءالسبيل يا راه ميانه و خط عدالت تعبير مي‏شود. #صراط‌_مستقيم راهی است كه خداوند متعال برای ‌انسان در نظر گرفته و از اين راه است كه انسان مي‏تواند به #كمال‌_لايق خود برسد و گذشتن از آن، توام با سلامت و عافيت از #پل‌_صراط در جهان ديگر است، و آن خط و مسيری است كه در دو لبه پرتگاه سقوط در دره هولناك بدبختی هلاك و عذاب واقع شده است. 🔷راهروان اين صراط به هر طرف بلغزند خواه چپ يا راست، به جانب افراط و تفريط، جلو افتادن از ديگر رهروان يا عقب ماندن، تهور و بی‌باكی يا جبن و ترس بی‌مورد، پرگويی يا سكوت و بالاخره خواه لغزش به سوی اسراف و اتراف و تبذير باشد، يا به سوی بخل و امساك و تقتير، در هر حال #گمراهی است و #انحراف و #شقاوت. امام علی(ع) مي‏فرمايند: «راست و چپ گمراهی است و راه راست جاده‌‏ای است غيرقابل انحراف؛[۱] و به تعبير ديگر، رهرو واقعی اين طريق خود امیرالمومنین(ع) در جای ديگر مي‏فرمايد: «هر كس به سمت راست و چپ برود مذمتش كرده و از تباه شدن و مفسده برحذرش داريد».[۲] 🔷و نيز آن حضرت در مورد مفسده‏‌گران مي‏فرمايد: «و اخذوا يمينا و شمالا؛[۳] مفسدين با پيش گرفتن راههای گمراهی راست و چپ از #صراط_مستقيم هدايت، چشم پوشيده و محروم شدند». بنابراين روشن است كه #اسراف و #تبذير و بخل و تقتير در صراط مستقيم مكتب اسلام جايی ندارد و خروج از راه تعادل است. #ولخرجی و ريخت‏ و پاش های متكبرانه بر روش مترفين و نازپروردگان، لغزش و انحراف به سمت راست‏ بوده و #بخل و تقتير و امساك، سقوط در جهت چپ و جذب شدن به اصحاب شمال مي‏باشد. #ادامه‌دارد... پی‌نوشت‌ها [۱] نهج‌‏البلاغه، خطبه‏۱۶، ص‏۶۹ [۲] همان، خطبه‏۲۱۳، ص‏۷۰۴ [۳] همان، خطبه۱۸۰ نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاة، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات #اسراف @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش یازدهم) 🔷در اين مطلب، توجه به اين نكته ضرور است كه #انسان، #منهای‌هدايت‌آسمانی و مكتب وحی، طبعا يا #بخيل است و يا اهل #اسراف ‌و #تبذير؛ «وَ كَانَ الإنْسَانُ قَتُورًا»[اسراء،۱۰۰] انسان سختگير است، همان‏گونه كه ظالم و نادان است. «إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولا»[احزاب،۷۲] و اين هدايت تشريعی الهی است كه او را از اين طبيعت و خصلتهای پست‏ حيوانی نجات مي‏دهد؛ 🔷و لذا #خداوندمتعال در آيات كريمه قرآنی، جهت رهايی از افراط و تفريط و نجات از پستيها و خست های نفسانی، #راه‌هدايت و #تربيت را برای انسان هموار كرده است و مي‏فرمايد: «بندگان خدای رحمان آنان هستند كه هنگام انفاق، اسراف نكرده و بخل هم نورزند، بلكه در اين ميان راهی استوار، معتدل و بر اساس عدالت پيش مي‏گيرند».[احزاب، مضمون آیه۶۷] 🔷پس ب‏طور كلی و بويژه از بعد اقتصادی كه مورد بحث ما است، #بيجا و #ناروا مصرف كردن و تلف كردن نعمت های الهی، محروم كردن جامعه از آن نعمت ها است؛ لذا می‌‏بينيم كه قرآن كريم چگونه به موارد مختلف آن اشاره مي‏فرمايد: «خداوند #مسرفين را دوست نمي‏دارد»[اعراف،۳۱] و «#مسرفين قابل هدايت نبوده و بسيار دروغگويند»[غافر،۳۸] و «اهل هلاكت و گمراهی‌اند و نجات ندارند»[انبیاء،۹] و «اهل ترديد و شك و ريبند»[غافر،۳۴]، «اهل آتشند»[غافر،۴۳] و «قابل پيروی نيستند.»[شعرا،۱۵۱] 🔷چون #بنای‌اسلام بر #صراط_‌مستقيم است، از جهت ديگر قرآن مجيد، بخل و امساك و تقتير را هم مورد نكوهش قرار داده و (بطور مثال) مي‏فرمايد: «الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَ يَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَ يَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ»[نساء،۳۷] آنان كه بخل می‌ورزند و مردم را به بخل وا مي‏دارند، و آنچه خدا از فضل خود به آنان بخشيده كتمان مي‏كنند، (به مردم استفاده نمي‏رسانند) به كيفر خود خواهند رسيد. #ادامه‌دارد... نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاة، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات #اسراف @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش دوازدهم) 💠چرا #مسرفين مبغوض خدا و #مبذرين برادران شيطان شمرده شده‏‌اند؟ 🔷علت اين مطلب را بايد در جهان‌‏بينی و اعتقادات اسلامی جستجو كرد و تبيين آن، در مورد #مسرفان مي‏تواند چنين باشد كه خداوند امر به عدالت و احسان مي‏كند و طبعا #صاحبان_عدالت را دوست مي‏دارد. «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ‏» و از آنجا كه #اسراف‌كاران از اين فرمان سرپيچی كرده و بی عدالتی در مصرف را پيشه خود ساخته‌‏اند، قهرا مورد خشم و دشمنی خداوند قرار خواهند گرفت، 🔷ولی در مورد #تبذيركاران علت همدست‏ بودن و شباهتشان به #شيطان را از آيه شريفه مي‏توان استنباط كرد آنجا كه مي‏فرمايد: «#مبذران #برادران‌شيطانند» و تعبير برادر در لغت عرب، به معنی مشابه و نظير هم می‌آيد و شيطان در برابر پروردگارش ناسپاس است، و از طرف ديگر #تبذير به معنای #ضايع‌كردن‌نعمت های خداوند است و خود نوعی ناسپاسی است، نسبت ‏به آن نعمت ها، 🔷و #شيطان نخستين فردی است كه همه چيز را ناديده گرفت و تمرد از فرمان خدا كرد و راه #ناسپاسی را باز نمود، لذا آنها كه مبتلا به اين #خصلت‌ناروا باشند از همكاران و همدستان ‌شيطان خواهند بود و از آنان با عنوان #برادران_شيطان ياد شده است و اين است رمز تعبير زيبای #قرآن. #ادامه‌دارد... نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاة، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات #اسراف @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش سیزدهم) 💠درسی از رسول خدا(ص) 🔷در كتاب تحف ‏العقول آمده است: «جاء الرجل بلبن و عسل لشربه فقال(ص): شرابان يكتفي باحدهما عن صاحبه لا اشربه و لا احرمه و لكني اتواضع لله، فانه من تواضع لله رفعه الله و من تكبر وضعه الله و من اقتصد في معيشته رزقه الله و من بذر حرمه الله و من اكثر ذكر الله آجره الله‏؛ [۱] 🔶مردی شير و عسل برای پيامبر(ص) آورد تا بنوشد، فرمود: دو نوشيدنی كه يكی از ديگری كفايت مي‏كند، من آن را نخورم، و حرام هم نمي‏كنم، ولی برای خدا تواضع مي‏كنم؛ زيرا هر كه برای خدا تواضع كند، خدايش بالا برد و هر كه تكبر كند خداوند او را خوار سازد، و هر كه در زندگی #ميانه_روی كند، خدايش #روزی دهد، و هر كه #زياده_روی كند، خداوند او را بی نصيب گرداند، و هر كه خدا را بسيار ياد كند خدايش جزا دهد». 🔷نكاتی كه در اين حديث‏ شريف است، مستلزم بحثی مفصل و هر كدام راه گشای سعادت دنيا و آخرت است، اما مناسب با اين مقال آن است كه پيامبر اکرم (ص) مي‏فرمايند: «#رعايت_اقتصاد و #ميانه_روی در معيشت‏، باعث #ازدياد_روزی و نزول بركات الهی است، و فردی كه رعايت #اعتدال مي‏كند، دچار فقر و تنگدستی نمي‏شود، و برعكس كسی كه طريق #اسراف و #تبذير پيش گيرد، دچار محروميت مي‏شود و خداوند چنين بنده ‏ای را به #سختی_معيشت مبتلا مي‏سازد. 🔷امام صادق (ع) میفرمایند: «چهار دسته هستند كه دعايشان مستجاب نمي‏شود: 🔶اول كسی كه در خانه می نشيند و مي‏گويد: خدايا به من روزی بده! و در طلب روزی تلاش نمي‏كند، در جواب او گفته مي‏شود: «الم آمرك بالطلب؟» آيا تو را به طلب روزی دستور ندادم؟؛ 🔶دوم كسی كه از همسر خود ناراحت است و او را نفرين مي‏كند، مي‏فرمايند: «الم اجعل امرها عليك‏» آيا امر او را به دست تو قرار ندادم؟؛ 🔶سوم كسی كه #مالی داشته و آن را #ضايع كرده است، مي‏گويد: «اللهم ارزقنی» خدايا به من روزی بده! مي‏فرمايند: «الم آمرك بالاقتصاد؟» آيا تو را به #اقتصاد و #ميانه‌روی و اعتدال در خرج امر نكرديم، و «الم آمرك بالاصلاح؟» آيا به تو دستور اصلاح در مال را نداديم؟ 🔶چهارم كسانی كه از مال خود بدون شاهد به ديگران وام دهند و بعد وام ‏گيرنده منكر شود، خداوند مي‏فرمايد: «الم آمرك بالشهادة؟» آيا به تو دستور نداديم شاهد بگيری؟ [۲] 🔴ملاحظه مي‏فرماييد كه با وجود #اسراف و شاهد نگرفتن در پرداخت وام، دعا فايده ‏ای ندارد. #ادامه‌دارد‌... پی‌نوشت‌ها [۱] تحف ‏العقول، موعظه ۸۲ از مواعظ النبی (ص) [۲] اصول كافی، ج‏۲، كتاب دعا، ص‏۲۷۵ نویسنده: محمدرضا عطايی - مجله مشكاه، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات #اسراف @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

 ✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش چهاردهم) 💠آثار سوء اسراف 🔷الف) #زيان‌های_فردی؛ #اسرافكار، علاوه بر زيانهای اقتصادی كه بر جامعه و ملت تحميل ميكند، برای خود نيز زيانهای جبران‏ناپذيری به بار می‌آورد: 1⃣ #خشم_الهی؛ #اسرافكار چون تعادل و توازن اقتصادی جامعه را برهم ميزند، از رحمت‏ خدا بدور و گرفتار خشم خدا ميشود، همان‏گونه كه در قرآن مجيد آمده است: «إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفين؛ خداوند #اسرافكاران را دوست نمي‏دارد‏» [اعراف، ۳۱] و امام صادق(ع) فرمود: «ان السرف امر يبغضه الله‏؛ #اسراف مورد غضب خداست». [۱] 2⃣ #محروميت‌ازهدايت؛ خدای متعال كه همواره درهای رحمتش بر بندگان گشوده است‏، خود را «غَافِرِ الذَّنْبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ»؛ [غافر،۳] معرفی كرده است، لكن نسبت‏ به #اسرافكاران ميفرمايد: «إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ؛ همانا خداوند كسی را كه #اسرافكار و دروغگوست هدايت نميكند.» [مومن، ۲۸] 3⃣ #فقر؛ روشن‏ترين اثر اقتصادی #اسراف، #فقر است، زيرا كه اسرافكار در اثر مصرف ناروای خود، هم جامعه را به ورطه فقر ميكشاند، و هم خود دچار فقر ميشود. لذا يكی از راههای مبارزه اسلام با فقر و محروميت، ايجاد هماهنگی اقتصادی و ريشه‏ كن ساختن #اسراف است. امام علی (ع) ميفرمايند: «القصد مثراة و السرف متواة‏؛ اقتصاد و ميانه‏روی باعث توانگری، و #اسراف و ولخرجی، مايه #فقر و تنگدستي است»، [۲] نيز فرمودند: «سبب الفقر اسراف‏؛ #ولخرجی عامل فقر است». [۳] 4⃣ #هلاكت؛ #اسراف از هر نوعی كه باشد، انسان را به نابودی ميكشاند. قرآن مجيد اين حقيقت را چنين بيان ميفرمايد: «ما به وعده‏هايی كه به انبياء و اوليا داديم، وفا كرديم و سپس آنها را با هر كه اراده كرديم نجات داديم، اما مسرفان و ستمگران را هلاك كرديم‏»؛ [انبیاء، ۹۰] امام علی (ع) ميفرمايد: «كثرة السرف تدمر؛ #اسرافكاری زياد، انسان را به هلاكت ميكشاند». [۴] 5⃣ #كيفر_اخروی؛ كيفر كسانی كه از حدود الهی تجاوز كرده، و اوامر و نواهی خدا را ناديده گرفته باشند، تنها #فقر و #تنگدستی در دنيا نيست‏، بلكه #عذاب_اخروی نيز در انتظار آنان است. قرآن مجيد در اين‏باره ميفرمايد: «كَذلِكَ نَجْزي مَنْ أَسْرَفَ وَ لَمْ يُؤْمِنْ بِآياتِ رَبِّهِ وَ لَعَذابُ الْآخِرَةِ أَشَدُّ وَ أَبْقى‏؛ اين چنين جزا ميدهيم، كسی را كه #اسراف كند و ايمان به آيات پروردگارش نياورد، عذاب آخرت شديدتر و پايدارتر است»؛ و در جای ديگر ميفرمايد: «وَ أَنَّ الْمُسْرِفينَ هُمْ أَصْحابُ النَّارِ؛براستی كه #مسرفان اهل دوزخند». 🔴به اين ترتيب معلوم است كه وضع افرادی كه در مسير باطل و هرزگی ها دچار #اسراف ميشوند چه خواهد بود! #ادامه‌دارد... پی‌نوشتها: [۱] وسائل‏الشيعه، ۱۵/۲۶۲ [۲] همان، ۱۵/۲۸۵ [۳] فهرست غررالحكم، ص‏۱۵۹ [۴] همان، ص‏۱۹۵ نویسنده: محمدرضا عطايی - مجله مشكاه، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات #اسراف @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش پانزدهم) 💠ب) زيانهای اجتماعی اسراف (۱) 🔷البته از نظر اسلام، #هركس_مالك #حاصل كار و #دسترنج_خود - با رعايت‏ حدود شرعی - ميباشد، ولی انسان نميتواند به بهانه اينكه مالك مالی است، هرطور كه بخواهد آن را صرف و خرج كند؛ بلكه #دوشرط‌اساسی دارد: ۱) #بهره‌گیری #برای‌خود؛ ۲) #بهره‌دادن به #ديگران، و تعطيل اينها دو صورت ميتواند داشته باشد: ۱) #ثروت_اندوزی و تكاثر كه نه خود از آن بهره‏مند شود و نه ديگران؛ ۲) صرف مال در راه هوا و هوس و #اسرافكاری، كه هر دو ممنوع و دارای پيامدهايی به شرح زير ميباشند: 1⃣ #حق‌_ناشناسی؛ وجدان هر انسانی اين مطلب را پذيراست، كه در برابر هر احسانی بايد تشكر كرد، و اخلاق اجتماعی نيز حكم ميكند كه در مقابل هر نيكی، بايد #حق_شناس و سپاسگزار باشيم، از احسان و نيكی پدر و مادر، استاد و معلم تا خالق مهربان. «لَئِنْ شَكَرْتُمْ لأزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ؛ [ابراهیم، ۷] اگر #شكر_نعمت را بجا آوريد، #فزونی دهيم، و اگر كفران نعمت كنيد، مجازاتم شديد است». 2⃣ #تزلزل‌وسستی؛ انسانهای معتدل در فراز و نشيب های زندگی هرگز نمی‌لغزند، ولی #افراد_اسرافكار كه #ولخرجی و مصرف‏زدگی، تمام ابعاد زندگيشان را فراگرفته، چون #روحيه_مقاومت ندارند، شكست‏خورده و متزلزل خواهند بود. 3⃣ #كاهش_توليد؛ جامعه مصرفی رفته‏رفته #قدرت_توليد را از دست ميدهد، و برای تامين مايحتاج خود به بيگانه روی می‌آورد. اين مطلبی است كه در دوران حكومت طاغوت برای همه ثابت‏ شده و نياز به توضيح ندارد. #ادامه‌دارد... نویسنده: محمدرضاعطايی - مجله مشكاه، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات #اسراف @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش شانزدهم و پایانی) 💠ب) زيانهای اجتماعی اسراف (۲) 🔷صرف مال در راه هوا و هوس و #اسرافكاری، كه هر دو ممنوع و دارای پيامدهايی به شرح زير ميباشند: 4⃣ #سقوط_اخلاقی؛ ولخرجی و #ريخت‌وپاشها، انسان را از مسير صحيح بيرون آورده، و به ورطه هولناك #فساد و تباهی ميكشاند. انسان #اسرافكار گاهی به مرحله‌‏ای ميرسد كه به هر پستی تن ميدهد؛ #رشوه ميگيرد، #دروغ ميگويد، #ربا ميخورد، به عناوين مختلف، عفت و شخصيت‏ خود را از دست داده و سرانجام كارش به #رسوايی ميكشد. كيفر كسانی كه از #حدود_الهی تجاوز كرده، و اوامر و نواهی خدا را ناديده گرفته باشند، تنها #فقر و تنگدستی در دنيا نيست‏، بلكه #عذاب_اخروی نيز در انتظار آنان است. 5⃣ #ضعف_ايمان؛ #اسرافكاری آدمی را از راه اعتدال خارج ميكند، و به سستی ايمان و ضعف عقيده ميكشاند. 6⃣ #اختلاف_طبقاتی؛ يكی از علل اساسی اختلاف طبقاتی، بطور قطع همين #اسرافكاری ها است، و همچنين وابستگی به بيگانگان، و تضييع حقوق ديگران و غفلت از خدا و حريم ‏شكنی را از ديگر پيامدهای #اسراف بايد شمرد. علاوه بر اينها #دغدغه_خاطر و گرفتاری های روحی، و بيماری های جسمی و روانی، از نتايج مسلم ولخرجی ها و بی‌بندوباريها است. 🔷در پايان بايد عرض كنيم كه #اسراف و #تبذير دايره‌‏ای وسيع دارد و مصاديق آن نيز متعدد است. اسراف در #اموال_عمومی، اسراف در #بيت‌المال_مسلمین، اسراف در مواد غذايی، خوراك، مسكن، وسيله نقليه و نظاير اينها، همه از جمله مصاديق #اسراف است. زيانبارتر از همه، اسراف در #بيت‌_المال است كه اميرالمؤمنين امام علی (ع) فرمود: «ان اعظم الخيانة، خيانة الامة‏؛ [۱] #بالاترين_خيانت، خيانت‏ به #مردم است». استفاده شخصی از اموال عمومی، علاوه بر اسراف، خيانت است. اسراف در آب و غذا، اسراف در برق و گاز، علاوه بر اسرافكاری، #خيانت‌به‌مردم است.   💠شيوه مبارزه با اسراف 🔷نظارت همگانی يا #امر_به_معروف و #نهی_از_منكر، تبليغات و #ارائه‌الگوی‌صحيح‌مصرف، و سرانجام #برخورد عملی و قانونی قاطعانه با #اسرافكاران، ميتواند كارساز باشد و از اين همه خلاف و اختلاف جلوگيری كند. پی‌نوشت [۱] نهج‏البلاغه (دكتر صبحی صالح)، نامه‏۲۶ نویسنده: محمدرضاعطايی - مجله مشكاه، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات #اسراف @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

⭐️☄⭐️☄⭐️☄⭐️☄⭐️ ☄ ⭕️همه چيز درباره پديده «مد و مدگرايی» (بخش دهم) 🔶يکی از پديده‌های رايج اجتماعی معاصر، مسأله #مد و #مُد‌گرايی است، شايد کمتر خانواده‌ای باشد که با اين پديده درگير نباشد؛ در اين نوشتار به بررسی چند وجهی اين پديده پرداخته می‌شود و مشخصاً برای پرسش‌های پیرامون این موضوع پاسخ مبسوط ارائه میگردد. 💠موازين و بايدها و نبايدهای شرعی 1⃣مد و #مدگرايی نبايد منجر به #اسراف شود. لباس و غير لباس از وسايل زندگی، هنگامی دور انداخته ميشود، که يا پاره شود، يا مندرس و رنگ و رو رفته، يا تنگ و کوتاه شود و از اين قبيل؛ وگرنه صرفِ به بازار آمدن مد و مدلهای جديدتر، نميتواند مجوز و دليل عقلانی برای دور انداختن يک کالای قابل استفاده باشد. اين کار يکی از مصاديق #اسراف، و اسراف هم از جمله #گناهان_کبيره است. "وَ لاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ" [انعام، ۱۴۱] "وَ أَنَّ الْمُسْرِفِينَ هُمْ أَصْحَابُ النَّارِ [غافر، ۴۳] وَ إِنَّ فِرْعَوْنَ لَعَالٍ فِی الأَرْضِ وَ إِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِينَ [يونس، ۸۳] 2⃣مد اقتباس شده بايستی مطابق #حدود_شرعی باشد. يعنی لباس بيرون در خانم‌ها به غير از صورت و دست‌ها، بقيه قسمت‌های بدن را بپوشاند و همچنين چسبان، مهيج و تحريک کننده برای نامحرم‌ها نباشد. «وَ قُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لَايُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ ... وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ؛ [نور، ۳۱] 🔷و به زنان با ايمان بگو ديدگان خود را [از هر نامحرمى] فرو بندند، و پاکدامنى ورزند، و زيورهاى خود را آشکار نگردانند، مگر آنچه که طبعا از آن پيداست و بايد روسرى خود را بر سينه خويش [فرو] اندازند و زيورهايشان را جز براى شوهرانشان و... آشکار نسازند... و پاهاى خود را [به گونه‏اى به زمين] نکوبند تا آنچه از زينتشان نهفته مى‏‌دارند، معلوم گردد، اى مؤمنان همگى [از مرد و زن] به درگاه خدا توبه کنيد، اميد که رستگار شويد». طبق اين آيه پوشاندن گردن و سينه واجب است، چون ميفرمايد: «روسری يا مقنعه را تا سينه فرو بيندازند»، اما متأسفانه اکنون شاهد عدم رعايت این حدود الهی، در بخشی از بانوان جامعه هستیم. 3⃣ #رعايت‌عرف‌جامعه؛ برای مثال عرف جامعه ما پوشيدن شلوارک، توسط مردان در سطح جامعه را قبيح و زشت تلقی ميکند. 4⃣پرهيز از مباهات و #فخر_فروشی؛ فراوان ديده شده که وسايل و اثاثیه موجود در منازل، بعضاً از کيفيت قابل قبولی برخوردارند، اما گاهاً به جهت فخرفروشی به اقوام و... و با تحمل هزينه‌های گزاف تغيير داده ميشوند. بنابراين انگيزه اصلی مدگرايی های افراطی و نامعقول، فخرفروشی، پز دادن و... است، ضمن اینکه این صفت ناپسند و حس برتری نسبت به‌ دیگران داشتن، در دين مذموم شمرده شده است. #ادامه‌دارد... ✍حجت‌الاسلام‌والمسلمين حسين هاشم‌نژاد، عضو هيئت علمی دانشگاه منبع: مشرق‌نیوز #مدگرایی @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️اسلام در فعالیت های «اقتصادی» افراد چه محدودیت هایی را قائل شده است؟ (بخش دوم) 🔸 #اقتصاد_اسلامی با پی ریزی اصولی، امکان تمرکز ثروت در دست فرد یا گروه خاصی را به حدّاقل رسانیده است و اگر به عللی مشروع، ثروت در نقطه ای گرد آمد، برای تعدیل آن گام های مؤثری برداشته است که می تواند از تمرکزهای مضر جلوگیری کند. در ادامه به جهاتی که مانع از تمرکز ثروت می گردد اشاره می کنیم. 💠«انفاق» 🔹ماده «انفاق» ۷۲ بار در قرآن در سوره های گوناگون به صورت های مختلفی وارد شده است و این حاکی از آن است که #قرآن_کریم عنایت خاصی نسبت به این موضوع دارد و از افراد پردرآمد خواسته است تا برای رفاه مردم، یک قسمت از اموال خود را #انفاق کنند. خداوند متعال می فرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَیباتِ ما كَسَبْتُمْ؛ [بقره، ۲۶۷] اى کسانى که ایمان آورده اید!از اموال پاکیزه اى که به دست آورده اید، #انفاق کنید». و نیز می فرماید: «وَ أَنْفِقُوا مِمّا رَزَقْناکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یأْتِی أَحَدَکُمُ الْمُوْتُ؛ [منافقون، ۱۰] و از آنچه به شما روزى داده ایم #انفاق کنید، پیش از آن که مرگ یکى از شما فرا رسد». گاهی در مسأله انفاق آنچنان تأکید می کند که رسیدن به نیکی ها و خوبی ها را منوط به انفاق می کند و می فرماید: «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتّی تُنْفِقُوا مِمّا تُحِبُّونَ؛ [آل عمران، ۹۲] هرگز به [حقیقتِ] نیکوکارى نمى رسید مگر اینکه از آنچه دوست مى دارید، [در راه خدا] #انفاق کنید». 🔹در آیه دیگر نیز می فرماید: «لَیسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللهِ وَالْیوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلائِکَهِ وَالْکِتابِ وَالنَّبِیینَ وَآتَی الْمالَ عَلی حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبی وَالْیتامی وَالْمَساکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ وَالسّائِلِینَ وَ فِی الرِّقابِ؛ [بقره، ۱۷۷] نیکى، این نیست که [به هنگام نماز] روى خود را به سوى مشرق یا مغرب کنید؛ [و تمام گفتگوى شما، درباره قبله و تغییر آن باشد] بلکه نیکوکار کسى است که به خدا وروز واپسین و فرشتگان و کتاب خدا و پیامبران، ایمان آورده؛ و مال خود را، با همه علاقه اى که به آن دارد، به خویشاوندان و یتیمان و مستمندان و واماندگان در سفر و سائلان و بردگان، #انفاق مى کند». در آیه دیگر نیز می فرماید: «وَالَّذِینَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ یسْرِفُوا وَ لَمْ یقْتُرُوا وَ کانَ بَینَ ذلِکَ قَواماً؛ [فرقان، ۶۷] و کسانى که هر گاه #انفاق کنند، نه اسراف مى نمایند و نه سختگیرى؛ بلکه در میان این دو، حدّ اعتدالى دارند». 🔹از مجموع آیات و روایاتی که درباره #انفاق وارد شده، دیدگاه اسلام درباره اموال و امکانات اضافی یک مسلمان که از راه حلال به دست آورده است، روشن می گردد که باید پس از تأمین زندگی معتدل و مناسب شأن خود، از اموال در راه رفاه خلق خدا انفاق کند؛ هر چند اینگونه از انفاق پس از ادای مالیات های واجب، مستحب مؤکد است، مادامی که ضرورت اجتماعی و دفاعی در کار نباشد. البته قرآن کریم میانه روی در انفاق را سفارش کرده است. اسلام با دستورالعمل به انفاق، جامعه را از #اسراف و تبذیر که زیاده روی و ولخرجی در زندگی است بازداشته، همچنان که از «کنز» و زر اندوزی که آن نیز مایه انحراف از اقتصاد سالم است، نهی کرده است. 🔹خداوند متعال می فرماید: «وَآتِ ذَا الْقُرْبی حَقَّهُ وَالْمِسْکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ وَلا تُبَذِّرْ تَبْذِیراً * إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کانُوا إِخْوانَ الشَّیاطِینِ وَ کانَ الشَّیطانُ لِرَبِّهِ کَفُوراً؛ [اسراء، ۲۶و۲۷] و حقِّ خویشاوندان را بپرداز، و [همچنین حقِّ] مستمند و وامانده در راه را؛ و هرگز اسراف و تبذیر مکن * چرا که تبذیرکنندگان، برادران شیاطینند؛ و شیطان در برابر پروردگارش، بسیار ناسپاس بود». و درباره کنز و زراندوزی می فرماید: «وَالَّذِینَ یکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّهَ وَلا ینْفِقُونَها فِی سَبِیلِ اللهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِیمٍ * یوْمَ یحْمی عَلَیها فِی نارِ جَهَنَّمَ فَتُکْوی بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ هذا ما کَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ فَذُوقُوا ما کُنْتُمْ تَکْنِزُونَ؛ [توبه، ۳۴و۳۵] و کسانى که طلا و نقره را گنجینه [و ذخیره و پنهان] میسازند، و در راه خدا #انفاق نمى کنند، به #مجازات_دردناکى بشارت ده! * در آن روز که آن [اندوخته ها] را در آتش جهنم، گرم و سوزان کرده، و با آن پیشانى و پهلو و پشت آنان را داغ مى نهند؛ [و به آنها مى گویند] این همان چیزى است که براى خود اندوختید و #گنج ساختید! پس بچشید چیزى را که براى خود مى اندوختید!». #ادامه_دارد... 📕اسلام شناسی و پاسخ به شبهات، رضوانی، علی اصغر، مسجد مقدس جمکران، چ سوم، ص ۴۱۱ منبع: وبسایت آیت الله مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت) #اقتصاد @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️آثار و پیامدهای اجتماعی اسراف 🔸در این نوشتار به بررسی آثار سوء #اسراف در جامعه می‌پردازیم. 💠«سقوط اخلاقی جامعه» 🔹#ولخرجی و ریخت و پاش، انسان را از مسیر صحیح بیرون آورده و به ورطه هولناک #فساد و تباهی میکشاند. #انسان_اسراف‌کار برای به گردش درآوردن چرخ های اسراف‌کاری و ولخرجی خود، گاه به مرحله‌ای می‌رسد که به هر #پستی تن می‌دهد، رشوه می‌گیرد، دروغ میگوید، ربا می‌خورد، به عناوین مختلف عفت و شخصیت خود را از دست می‌دهد و سرانجام با اعمال خلاف خود چهره زیبای جامعه اسلامی را تیره و تار کرده، همگان را نسبت به آنها بدبین می‌کند. 💠«اختلاف طبقاتی» 🔹یکی از علل اساسی ایجاد #طبقه در #جامعه را می‌توان ناهماهنگی در #مصرف نام برد؛ زیرا وقتی گروهی به #زیاده‌روی در مصرف بپردازند و هر روز با امکانات بیشتر و بهتر مشغول زندگی شوند، خود طبقه آفرین شده، روز به روز بر #اختلافات_طبقاتی می‌افزایند. عده‌ای در ناز و #نعمت و عده ای در #رنج و زحمت اند. 💠«وابستگی» 🔹#جامعه ای که در خرج کردن ثروت ملی از حد تجاوز کرد و با #ولخرجی‌ها و #افراط_کاری های بی اندازه، باعث کاهش تولید و در نتیجه عدم توازن بین #عرضه و #تقاضا گردید، کم کم مجبور به خارج کردن ارز از کشور و وارد کردن اجناس مورد نیاز از #کشورهای_بیگانه خواهد شد و بدینگونه وابسته به واردات از کشورهای بیگانه می‌شود. 💠«ضایع ساختن حقوق» 🔹یکی از آثار اسراف #تضییع #حقوق_دیگران است؛ چون #اسراف باعث #کمبود می‌شود و در نتیجه دیگران از کالای اسراف شده محروم می‌گردند. مثلًا اگر فرض کنیم منطقه ای با کمبود آب - این ماده حیاتی - مواجه شود، به گونه ای که جایگزین کردن مقداری که #اسراف می‌شود، ممکن نباشد، در چنین منطقه ای اسراف در آب موجب ضایع شدن حقوق دیگران و محرومیت ایشان از آب است و در نتیجه #حرمت_اسراف چنانکه گذشت مضاعف میشود، بخصوص اگر به حد ضرر زدن به دیگران برسد. 💠«تباهی دولت ها» 🔹#دولت‌ها اگر به #اسراف دچار شوند، #فسادشان بدیهی است؛ چون بودجه را بر اساس مصارفی که اسراف سنگینشان کرده است، تنظیم می‌کنند. از این رو در صدد بر می‌آیند به هر صورت، راهی برای تأمین این بودجه بیابند و این از مهم‌ترین انگیزه های #فساد و تباهی است. 💠«فساد» 🔹می‌دانیم #اسراف همان #تجاوز از حد قانون آفرینش و قانون تشریع است. این نیز روشن است که در یک نظام صحیح، هر گونه تجاوز از حد، موجب #فساد و از هم گسیختگی می‌شود و به تعبیر دیگر #سرچشمه_فساد، اسراف است. البته باید توجه داشت که اسراف معنای گسترده‌ای دارد. گاه در مسائل #خوردن و #آشامیدن است [اعراف، ۳۱] و گاه در #انتقام [اسراء، ۳۲] و گاه در #اعتقادات که منتهی به شک و تردید میشود [غافر، ۳۴] و گاه به معنای #گناه [زمر، ۵۳] می آید. [۱] ---‐---‐--------------------------------------- 💠با توجه به آنچه گذشت رابطه #اسراف و #فساد به خوبی آشکار می‌شود. مرحوم علامه طباطبایی در المیزان می‌فرماید: «#عالم_هستی یک پارچه #نظم است و برای هریک از اجزای خود خط سیری تعیین می‌کند، حال اگر یکی از این اجزاء از مدار خود خارج شود و #راه_فساد را پیش گیرد، آثار آن در دیگر اجزاء جهان نمود پیدا می‌کند. #انسان که یکی از اجزای این عالم است از این قانون عمومی مستثنی نیست. 🔹اگر بر اساس #فطرت بر مدار خود حرکت کند و هماهنگ با نظام هستی باشد، به #هدف_سعادتبخش خود می‌رسد؛ اما اگر از حد خود #تجاوز کند و قدم در جاده #فساد بگذارد در کل جهان آثار نامطلوبی از خود به جای می‌گذارد. [۲] #قرآن می‌فرماید: «وَ لا تُطِیعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِینَ - الَّذِینَ یفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ وَ لا یصْلِحُونَ»؛ [شعراء، ۱۵۱ و ۱۵۲] (و فرمان #مسرفان را اطاعت نکنید - همانها که در زمین #فساد می‌کنند و اصلاح نمیکنند). پی نوشت ها: [۱] تفسیر نمونه، ج ۱۵، ص ۳۰۸ [۲] المیزان، ج ۱۵، ص ۳۳۳ منبع: وبسایت راسخون به نقل از حوزه نت #اسراف @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد