✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨
✨
⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش دوم)
💠مفهوم تبذير
🔷 #تبذير بر خلاف اسراف تنها واژهای اقتصادي است. تبذير از ريشه «بذر» يعني تفريق و پخش كردن چيزي است. اصلش از ريختن و پاشيدن بذر است كه به طور استعاره درباره كسي كه #مال خود را بيهوده #تلف و پخش ميكند، به كار رفته است و نيز گفته شده است كه تبذير، انفاق مال در راه معصيت است. با اين توضيحات ملاحظه ميكنيم كه «اسراف» در برابر اقتصاد و ميانه روي قرار دارد و به هرگونه تجاوز از حد، در غير طاعةالله و به قصور از حقالله اطلاق ميشود.
🔷در قرآن كريم واژه قصد و مشتقات آن در معاني: راست، متوسط و معتدل به كار رفته است. مانند «وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ»[لقمان،۱۹] در راه رفتن اعتدال را رعايت كن. «فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِنَفْسِهِ وَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِ»[فاطر،۳۲] از ميان آنها عدهاي بر خود ستم كردند و عدهاي ميانهرو بودند و عدهاي به اذن خدا در نيكيها از همه «پيشي» گرفتند. امام‌علي(ع) در مورد قصد ميفرمايند: «عليك بالقصد في الامور»[۱] بر تو باد ميانهروي در كارها. در خطبه همام از نشانههاي متقين و پرهيزگاران ميفرمايد: «و ملبسهم الاقتصاد»[۲] يعني پوشاكشان ميانه بود، بدين معني افراط و تفريط در كارها و زندگيشان وجود ندارد.
🔷از مجموع اين نظريهها اين چنين برميآيد كه بين واژه «اسراف» به معني اقتصادي آن با واژه #تبذير فرق زيادي وجود ندارد و تنها ممكن است در جهت تمايز بين اين دو واژه گفته شود كه با توجه به خصوصيات تعابير لغتشناسان در معني #تبذير، مقصود از اين واژه #تلف‌كردن و #ضايع‌نمودن‌مال است و زيادهروي در انفاقات شخصي و امور خيريه را شامل نميشود، در حالي كه #اسراف فراگيرتر از آن و در برگيرنده همه موارد از به هدردادن و زيادهروي در مصارف شخصي و خانوادگي و انفاق هاي مستحب ميباشد.
🔷به عبارت ديگر: «هر #تبذيري اسراف است، ولي هر اسرافي تبذير نيست». از امام صادق(ع) جمله كوتاهي نقل شده است كه ممكن است همين نكته را از آن استفاده كرد. آن حضرت فرمود: «ان التبذير من الاسراف» يعني، #تبذير از اسراف است. در اين حديث شريف، براي اسراف انواع و اقسامي فرض شده، كه تبذير شاخهاي از آن معرفي گرديده است.
پی‌نوشت‌ها
[۱] غررالحكم، فصل۴۹، ص۴۸۳
[۲] نهجالبلاغه فيضالاسلام، خطبه ۱۸۴/۶۱۱
نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاه، ش ۵۵
منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از ديدگاه قرآن، «اسراف‌كاران» و «تبذير كنندگان» چگونه مجازات می شوند؟
🔹 #اسراف و #تبذير به معناى وسيع كلمه از #گناهان_بزرگ است كه #قرآن_مجيد با اهمّيّت زياد از آنها ياد كرده و مى فرمايد: «وَ أَنَّ الْمُسْرِفِينَ هُمْ اَصْحَابُ النَّار»؛ [۱] (#مسرفان، اهل آتش اند). گرچه اين سخن در «سوره غافر» از زبان مؤمن آل فرعون نقل شده، ولى قرآن بر آن صحه نهاده است.
🔹همچنين #قرآن_کریم در مورد #تبذير مى فرمايد: «اِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا اِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ»؛ [۲] (#تبذيركنندگان هميشه #برادران_شياطين بوده اند). روشن است سرنوشت #شياطين و #برادرانشان، چيزی جز گرفتار شدن در كانونِ قهر و #غضب_الهى يعنى #دوزخ نيست. #اسراف و «سرف» بر وزن «هدف» به گفته بعضى از ارباب لغت به معناى #تجاوز از #حدّ و مرز در هر كارى است، هر چند اين واژه بيشتر در مورد تجاوز از حدّ در هزينه ها اطلاق مى شود. [۳]
🔹به همين دليل #مشركان و #گناهكارانى كه از حدّ و #مرز_الهى تجاوز كرده اند در #آياتِ_قرآن، #مُسرف شمرده شده اند، و حتى كشتار افراد بى گناه نيز نوعى اسراف تلقى شده است. #تبذير از ماده «بذر» در اصل به معناى #پراكنده_ساختن است، و معمولا در مواردى كه #اموال را بدون هدف پراكنده مى سازند و به اصطلاح #ريخت‌‌وپاش مى كنند كه نتيجه اش #اتلاف و تضييع است اطلاق مى شود. [۴]
🔹اگر دقيقاً در وضع دنياى امروز و #اسراف و #تبذيرى كه بر آن حاكم است كه نه تنها در مواد غذايى و #امكانات_مادّى، بلكه در همه چيز از #حدّ و مرز تجاوز مى شود بينديشيم، مى بينيم اين #اسراف و #تبذيرها، قبل از آنكه موجب #جهنّمِ_آخرت شود، #جهنّمِ_سوزانى را در همين #دنيا فراهم ساخته است كه صغير و كبير در آتش آن مى سوزند و فريادشان به جايى نمى رسد، آنگاه تصديق خواهيم كرد كه مجازات اسراف و تبذير بايد #آتش_دوزخ باشد.
پی نوشت‌ها
[۱] سوره غافر، آيه ۴۳؛ [۲] سوره اسراء، ۲۷؛ [۳] مفردات الفاظ القرآن، راغب اصفهانى، ص ۴۰۷؛ [۴] التحقيق فى كلمات القرآن الكريم، مصطفوى، حسن، ج ۱، ص ۲۳۸
📕پيام قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، دارالکتب الاسلامیه، چ ۹، ج ۶، ص ۲۹۷
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم (بخش آئین رحمت)
#اسراف #تبذیر
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد