✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️اهمیت «بسم الله الرحمن الرحیم» در روایات اسلامی چگونه بیان شده است؟
🔹در روايات اسلامى به قدرى به #بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم اهميّت داده شده است كه آن را چيزى هم رديف #اسم‌اعظم‌الهى معرفى مى كند. چنانكه در حديثى از #امام_صادق(ع) نقل شده است كه فرمود: «#بسم‌الله‌الرحمن‌الرحيم به اسم اعظم خدا نزديكتر است از مردمك چشم به سفيدى آن». [۱] در حديث ديگرى از #امام_رضا(ع) آمده است: «از سياهى چشم به سفيدى آن نزديكتر است». [۲] اهميّت شروع به #بسم_الله تا آن حد است كه از بعضى روايات استفاده مى شود كه در صورت ترك آن ممكن است انسان مشمول مجازات هاى الهى گردد؛
🔹چنانكه در حديثى میخوانيم: عبدالله بن يحيى وارد مجلس #امام_على(ع) شد و در برابر او تختى بود؛ حضرت دستور فرمود: روى آن بنشيند. ناگهان تخت واژگون شد و او به زمين افتاد و سرش شكست و خون جارى شد. حضرت دستور داد آب آوردند و خون را شستند، سپس فرمود: «نزديك بيا»، بعد دست مبارك را بر آن گذاشت نخست احساس درد شديدى كرد، و بعد شفا يافت! سپس فرمود: «شكر خدايى را كه گناهان شيعيان ما را در دنيا با حوادث ناگوارى كه براى آنها پيش مى آيد مى شويد و پاك مى كند!»؛
🔹عبدالله عرض كرد: اى اميرمؤمنان! مرا آگاه كرديد؛ اگر بفرماييد من چه گناهى مرتكب شده ام كه اين حادثه ناگوار برايم پيش آمد تا ديگر تكرار نكنم خوشوقت مى شوم. فرمود: «هنگامى كه نشستى #بسم‌الله‌الرحمن‌الرحيم نگفتى، مگر نمیدانى #رسول_خدا(ص) از ذات پاك پروردگار براى من چنين نقل فرموده: هركار بااهميّتى كه #بسم_الله در آن گفته نشود #نافرجام و بى عاقبت است». عبدالله گفت: «فدايت شوم من بعد از اين هرگز آن را ترك نمیکنم». #امام (ع) فرمود: «در اين صورت بهره مند و #سعادتمند خواهى شد». [۳]
🔹ولى مى دانيم #اسم_اعظم يا «بسم الله» كه فوق العاده به آن نزديك است تنها الفاظى نيست كه بر زبان جارى شود؛ و چنين نيست كه فقط با تلفظ به آنها مشكلات حل گردد، درهاى خيرات و بركات گشوده شود و نابسامانى ها سامان يابد؛ بلكه #تخلّق به آنها شرط است. يعنى بايد #مفهوم_بسم‌الله در #روح و #جان انسان پياده شود، به هنگامى كه اين جمله را بر زبان جارى مى كند تمام وجود خويش را در پناه خدا ببيند و از ذات پاك اش با تمام هستى خويش مدد طلبد. اين نكته نيز قابل توجّه است كه نه تنها در #گفتن، كه در #نوشتن نيز تأكيد شده است با #نام_خدا شروع كنند؛ همانگونه كه در نامه #سليمان_نبی(ع) به بلقيس آمده.
🔹در حديثى از #امام_صادق (ع) میخوانيم كه فرمود: «#بسم_الله را ترك مكن ولو يك شعر بنويسى»؛ [۴] سپس افزود: «قبل از اسلام نامه هاى خود را با جمله «بِسمِكَ اللّهُمَّ» آغاز مى كردند، هنگامى كه آيه «إنَّهُ مِن سُلَيمان و إنَّه بسمِ الله الرّحمنِ الرّحيم» نال شد، نامه هاى خود را با «بسم الله» آغاز كردند». در حديث ديگرى میخوانيم كه #امام_هادى(ع) به يكى از كارگزاران خود مسائل متعدّدى را خاطر نشان ساخت. بعد به او فرمود: «حال بگو ببينم چه میگويى؟» او نتوانست آنچه را شنيده بود تكرار كند،
🔹امام دوات را پيش كشيد و نوشت «بسم الله الرحمن الرحيم ان شاء الله به خاطر داشته باش كه همه كارها به دست خدا است...». او میگوید: من اين ماجرا را كه ديدم تبسّم كردم. حضرت فرمود: «چرا تبسّم كردى؟» عرض كردم: خير است. فرمود: «توضيح بده» گفتم: فدايت شوم اين كار شما مرا به ياد حديثى كه يكى از اصحاب از جدّت #على‌بن‌موسى‌الرضا (ع) نقل كرد، انداخت. او هنگامى كه دستور براى انجام كارى میداد؛ مى نوشت: «بسم الله الرحمن الرحيم به خاطر داشته باش ان شاء الله...» سپس مطالب مورد نياز را مى نوشت، لذا تبسّم كردم. امام (ع) به من فرمود: «اگر بگويم ترك كننده #بسم_الله مانند ترك كننده نماز است راست گفته ام». [۵]
🔹اهميّت #بسم_الله تا آن اندازه است كه در حديثى از #پيغمبر_اكرم(ص) میخوانیم: «هنگامى كه #معلم به كودك بگويد: بسم الله الرحمن الرحيم ـ و او تكرار كند ـ خداوند فرمان آزادى از دوزخ براى كودك و پدر و مادرش و معلّم مى نويسد». [۶] اين سخن را با گفتارى كه در ميان جمعى از مفسّران مشهور است پايان ميدهيم. معانى تمام كتب آسمانى در #قرآن جمع است، و معانى تمام قرآن در #سوره_حمد و معانى تمام سوره حمد در #بسم_الله و معناى بسم الله در همان #باء جمع است! [۷]
🔹تمركز مفاهيم قرآن و كتب آسمانى در «باء» «بسم الله» ممكن است از اين جهت باشد كه #تمام_مخلوقات در عالم آفرينش و #تمام_تعليمات در عالم تشريع، همه با استمداد از ذات پاك خدا تحقّق مى يابد، چرا كه علة العلل در تمام عوالم او است، و مى دانيم «باء» «بسم الله» براى استعانت و يارى جستن از خدا است و اين مطلبى است شايان دقت و تأمل.
• پی نوشت‌ها در منبع موجود است
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️اگر اولین آیات نازل شده بر پيامبر (صلی الله علیه و آله) آیات اولیه «سوره علق» است، پس چرا به «سوره حمد»، «فاتحة الکتاب» می گویند؟
🔹ممکن است کسی سؤال کند: كدام #آيات يا #سوره براى نخستين بار بر #پيامبر_اكرم (صلی الله عليه و آله) نازل شده است؟ اگر اولين آيات يا اولين سوره، #سوره_علق و پنج آيه از ابتداى آن است، چرا به #سوره_حمد، «فاتحة الكتاب» می گويند؟
🔹در جواب این سؤال که چرا به «سوره حمد»، «فاتحة الكتاب» می‌گويند، اگر اين نام را در زمان حيات پيامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) بر آن سوره اطلاق كرده باشند [۱]، بدين دليل است كه #حمد اولين سوره كاملى است كه بر #پيامبر_اكرم (صلی الله علیه و آله) نازل شده است.
🔹در برخى از روايات آمده است كه همان روز اول بعثت، #جبرئيل (عليه السلام) #نماز و #وضو را طبق آيين اسلام به پيامبر (صلی الله علیه و آله) تعليم نمود؛ زيرا «لَا صَلَاةَ إِلَّا بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ»، بنابراين سوره مذكور به طور كامل نازل شد. [۲]
پی نوشت‌ها؛
[۱] ممكن است اين نام پس از رحلت پيامبر (ص) و موقعى كه جمع قرآن صورت گرفت بر آن سوره اطلاق شده باشد به اعتبار آنكه در ابتداى مصحف قرار گرفته است.
[۲] التمهيد في علوم القرآن، معرفت، محمد هادى، مؤسسة النشر الاسلامى، چاپ دوم، ج ۱، ص ۱۰۹
📕علوم قرآنی، معرفت، محمد هادی، موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، ص ۵۵
منبع: وبسایت آیت الله مکارم (بخش آئین رحمت)
#قرآن #قرآن_کریم #پيامبر_اکرم
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️بر اساس روایات اهل سنت منظور از «صراط المستقيم» در سوره فاتحه چيست؟
🔹در «ششمين آيه #سوره_حمد» كه شبانه روز در نمازها قرائت می شود به خداوند عرضه مى داريم: «اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيمَ»؛ (ما را به #راه_راست هدايت كن)، راهى كه ما را به تو و به آنچه موجب #رضاى تو است برساند، راهى جداى از راه كسانى كه #غضب تو آنها را فرو گرفته و همچنين جداى از راه #گمراهان. آری خدايا ما را هم به اين راه هدايت فرما و هم در اين راه ثابت و پايدار و برقرار دار.
🔹بى شك #صراط_مستقيم مفهوم بسيار وسيع و گسترده اى دارد و لذا بعضى آن را به معنى #اسلام و بعضى #قرآن و بعضى #پيامبر (ص) و #امامان_راستين (علیهم السلام) و بعضى به #آيين_الله و بعضى به معنى «راه و روش انبياى الهى (علیهم السلام)» تفسير كرده اند كه هر كدام از اينها مى تواند بخشى از مفهوم وسيع آيه را تشكيل دهد. ولى در روايات متعّددى كه به طرق مختلف از #پيامبر_اكرم (ص) نقل شده است، انگشت روى يكى از بارزترين مصاديق آن گذاشته شده؛ و آن راه و روش #على‌بن‌ابيطالب (ع) و يا #محمّد و #آل_محمّد (ص) است.
🔹حاكم حسكانى در «شواهد التّنزيل» از جابر بن عبدالله انصارى از #پيامبر_اكرم (ص) نقل مى كند كه فرمود: «اِنَّ اللهَ جَعَلَ عَلِيّاً وَ زَوْجَتَهُ وَ اَبْنائَهُ حُجَجُ اللهِ عَلى خَلْقِهِ وَ هُمْ اَبْوابُ الْعِلْمِ فى اُمَّتى، مَنْ اِهْتَدى بِهِم هُدِىَ اِلى صِراط مُسْتَقيم»؛ [۱] (خداوند #على (ع) و همسرش [فاطمه زهرا (س)] و فرزندان او را #حجّتهاى_الهى بر خلقش قرار داده و آنها #درهای_علم در #امّت من هستند؛ هر كس به وسيله آنها #هدايت شود، به #صراط_مستقيم هدايت شده است).
🔹و در حديث ديگرى از ابن عبّاس از #رسول_خدا (ص) چنين نقل مى كند كه به #على_بن_ابيطالب (ع) فرمود: «اَنْتَ الطَّريقُ الْواضِحُ وَ اَنْتَ الصِّراطُ الْمُسْتَقيمُ وَ اَنْتَ يَعْسُوبُ الْمُؤمِنينَ!»؛ [۲] (تو راه روشن و #صراط_مستقيم و رهبر مؤمنان هستى). همچنین در حديث سوّمى از ابن عبّاس نقل مى كند كه در تفسير «اِهْدِنَا الصِّراطَ المُسْتَقيم» مى گفت: «قُولُوا ـ مَعاشِرَ الْعِبادِ ـ اِهْدِنا اِلى حُبِّ النَّبِىِّ وَ اَهْلَ بَيْتِهِ!»؛ [۳] (اى بندگان خدا بگوئيد خدايا ما را به #محبّت پيامبر و #اهل_بيت او هدايت كن).
🔹در حديث چهارمى از ابوبريده در ذيل اين آيه نقل مى كند كه گفت: «منظور، #صراط_محمّد (ص) و #آل او است». [۴] اين حديث را علامّه ثعلبى در تفسيرش نيز آورده است. [۵] شيخ عبيدالله حنفى در كتاب «ارجح المطالب» نيز آن را از ابوهريره نقل كرده است. [۶] در حديث پنجمى كه در «شواهد التّنزيل» آمده از عبدالرّحمن بن زيد از پدرش در تفسير آيه «صِراطَ الَّذينَ اَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ» نقل مى كند كه گفت: «هَوَ النَّبِىُّ وَ مَنْ مَعَهُ وَ عَلِىُّ بْنُ اَبى طالِب وَ شيعَتُهُ». [۷]
🔹در منابع شيعه و پيروان مكتب اهل بيت نيز روايات متعدّدى در اين زمينه وارد شده، از جمله در روايتى از امام صادق (ع) در تفسير «صِراطَ الَّذينَ اَنْعَمْتَ عَلَيْهِم» آمده است كه فرمود: «يَعْنى مُحَمَّداً وَ ذُرِّيَّتَهُ»؛ [۸] (مقصود #محمّد (ص) و #ذريه او (عليهم السلام) است). به اين ترتيب #بارزترين و روشن ترين مصاديق #صراط_مستقيم، #راه_پيامبر (ص) و #امام_علی (ع) و فرزندان #معصوم او از نسل #حضرت_فاطمه (س) است كه هر كس دست به دامن ولاى آنها زند و در خطّ آنها حركت كند، قدم در #راه_مستقيمى گذارده است كه او را به خدا نزديك و از #گمراهى و انحراف دور مى سازد.
● #مآخذدرمنبع‌موجوداست
📕پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، دارالکتب الاسلامیه، چ ششم، ج ۹، ص ۴۰۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_علی #امیرالمؤمنین
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«الحمد الله رب العالمين» بر کدام قسم از توحيد دلالت دارد؟
🔹در #سوره_حمد كه هر صبح و شام در نمازها تكرار مى كنيم؛ چنين آمده: «الْحَمْدُ للهِِ رَبِّ الْعَالَمِينَ» (#ستايش مخصوص #خداوندى است كه #پروردگار جهانيان است). عين اين جمله در سوره هاى متعدّدى از #قرآن_مجيد از سوى بندگان و از سوى خداوند با همين تعبير تكرار شده؛ كه گاه مربوط به #دنيا و گاه مربوط به #قيامت است. [۱] در حقيقت اين آيه استدلال لطيفى را در بر گرفته؛ و آن اين كه #خداوند شايسته هرگونه #حمد و ستايش است؛ چرا كه #مربّى_واقعى همه #عالميان او است.
🔹هم #خالق است و هم #روزى_دهنده، هم #مالك است و هم #تربيت_كننده، هم #مدير و هم #مدبّر، و هم #راهنما و #معلّم و #هادى. قابل توجّه اين كه «الحمد» چون به صورت جنس به كار رفته همه #انواع_ستايشها را شامل مى شود؛ و «اَلْعالَمينَ» نيز چون به صورت جمع با الف و لام است، #تمام_موجودات جهان را اعم از عاقل و غير عاقل، مادّى و مجرد، همه را در بر مى گيرد. (و اين كه به صورت صيغه جمع عاقل آمده است به اصطلاح از باب تغليب است). [۲]
🔹بنابراين اگر ديگران نيز در گوشه اى از اين جهان اقدام به تعليم و تربيت و پرورش و انعام مى نمايند، همه از #پرتو او است؛ و اگر كسى مالكيّتى دارد شعاعى از #مالكيّت_مطلقه او مى باشد. بنابراين قبل از اين كه از بندگان او تشكر و سپاسگزارى كنيم يا حمد و ستايش آنها نماييم، بايد #خدا را بستائيم، و در برابر ذات مقدّس او شكرگزارى كنيم. فخر رازى در اينجا با توجّه به اين كه #حمد و سپاس در برابر #نعمت است، به شرح اجمالى #نعمتهاى_خداوند پرداخته و گفته است:
🔹تنها دقّت درباره #بدن_انسان، نشان مى دهد كه به گفته دانشمندان علم تشريح نزديك به پنج هزار نوع اعضاى مختلف يا مواهب گوناگون از مواهب الهى در خلقت بدن به كار رفته است. تازه آنچه در اين زمينه معلوم شده، در مقابل آنچه هنوز كشف نشده همچون قطره در برابر اقيانوس است.
سپس به ذكر آثار ربوبيّت و تدبير خداوند در بقيّه جهان هستى پرداخته؛ مى گويد: «از بررسى اينها چنين به دست مى آيد كه هزار هزار (يك ميليون) مسأله قابل توجّه يا بيشتر و كمتر در اين زمينه وجود دارد؛ و با توجّه به اين كه خداوند همه چيز را مسخّر انسان قرار داده؛ روشن مى شود كه جمله «الحمدلله» تمام اين مسائل را در بر مى گيرد». [۳]
🔹البتّه مفسّر مذكور (فخر رازى) با توجّه به علوم عصر خود چنين سخنى گفته، ولى با توجّه به #اكتشافاتى كه در عصر ما در زمينه هاى مختلف علمى حاصل شده روشن مى شود كه اين اعداد و ارقام تا چه اندازه كوچك و بى مقدار است. تنها در #بدن_انسان ده ميليون ميليارد! سلّول وجود دارد كه هر كدام يكى از خدمتگزاران او و مشمول ربوبيّت پروردگارند؛ و بر آن #شكر و #حمد و سپاسى لازم است. اگر انسان بخواهد شبانه روز فقط اين تعداد سلّول را شماره كند ـ تا چه رسد به حمد و ستايش ـ سيصد هزار سال وقت لازم دارد!
پی نوشت:
[۱] سوره انعام، آيه ۱؛ سوره يونس، آيه ۱۰؛ سوره صافات، آيه ۱۸۲؛ سوره زمر، آيه ۷۵؛ سوره غافر، آيه ۶۵
[۲] به همين دليل هنگامى كه موسى (عليه السلام) در برابر فرعون خدا را به عنوان «رب العالمين» توصيف مى كند؛ او مى پرسد «رب العالمين» چيست؟ موسى (عليه السلام) مى فرمايد: «رَبُّ السَّمَوَاتِ وَالاَْرْضِ وَ مَا بَيْنَهُمَا»؛ (اوست پروردگار آسمانها و زمين، و آنچه ميان آن دو قرار دارد).
[۳] تفسير فخررازى، ج ۱، ص ۶
📕پيام قرآن، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، ج ۳، ص ۳۲۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#الله #خداوند #پروردگار
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد