⭕️«کلام نور»
🔸«لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَ لَٰكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَ آتَى الْمَالَ عَلَىٰ حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَ فِي الرِّقَابِ وَ أَقَامَ الصَّلَاةَ وَ آتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِی الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَ حِينَ الْبَأْسِ ۗ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا ۖ وَ أُولَٰئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ».
🔹«#نیکی، [تنها] این نیست که [به هنگام نماز] رویِ خود را به سوی مشرق و [یا] مغرب کنید؛ [و تمام گفتگوی شما، در باره قبله و تغییر آن باشد؛ و همه وقت خود را مصروف آن سازید؛] بلکه #نیکی [و نیکوکار] کسی است که به خدا، و روز رستاخیز، و فرشتگان، و کتاب [آسمانی]، و پیامبران، ایمان آورده؛ و مال [خود] را، با همه علاقه‌ای که به آن دارد، به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه و سائلان و بردگان، #انفاق می‌کند؛ #نماز را برپا می‌دارد و #زکات را می‌پردازد؛ و [همچنین] کسانی که به #عهد خود - به هنگامی که عهد بستند - وفا می‌کنند؛ و در برابر محرومیت ها و بیماری‌ها و در میدان جنگ، #استقامت به خرج می‌دهند؛ اینها کسانی هستند که #راست می‌گویند؛ و [گفتارشان با اعتقادشان هماهنگ است؛] و اینها هستند پرهیزکاران!».
📕قرآن کریم، سوره بقره، آیه ۱۷۷
#قرآن #کلام_نور
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آثار تربیتی «نماز» (بخش هشتم)
🔸#نماز، یکی از «فروع دین اسلام» بوده و عبادتی است که پنج بار در روز با شرایط خاص بر مسلمانان واجب شده است. این #فریضه_الهی باعث رهایی از خودمحوری و خودشیفتگی می‌شود، و روحیه مردم‌گرایی را در انسان زنده می‌کند. #نماز موجب تنزیه وجدان اخلاقی می‌شود، به این صورت که یکی از مظاهر وجدان اخلاقی احساس گناه است و نماز باعث آمرزش گناهان می‌گردد.
8⃣تعادل پایدار
🔹آدمی در مصاف با زندگی و رویدادهای آن، واکنش های متفاوتی از خود نشان می‌دهد، که بعضاً با حفظ تسلط و کنترل موقعیت، آنها را به گونه‌ای حل می‌کند و در مواردی دیگر، از موقعیت مذکور، متاثر شده و تحت‌الشعاع آن قرار می‌گیرد و به اصطلاح، تعادل خود را از دست می‌دهد و برای دستیابی به تعادل مجدد، نیاز به زمان مقتضی و ابتکار مناسب دارد.
🔹در حدیثی از رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) چنین آمده است: «دل فرزند آدم همچون گنجشک است و هر روز هفت بار دگرگون می‌شود». [۱] و یا در روایتی دیگر فرمودند: «دل مانند ریشه‌ای در بیابانی به درختی آویخته که باد پیوسته آن را زیر، و رو می‌کند». [۲]
🔹#نماز، چون موجب تقویت قلب #نمازگزار است، #تعادل_درون او را حفظ نموده و آن را پایدار می‌سازد. در شرح حال اميرالمؤمنين #امام_علی (علیه السّلام) آمده است که در جنگ صفین، در یکی از سخت‌ترین شب‌های نبرد که به نام «لیلة الهریر» معروف است فرشی برای آن حضرت گستردند و امام (علیه السّلام) بر روی آن مشغول #نماز شدند.
🔹در حالی که تیرهای بسیاری از اطراف و چپ و راست او می‌گذشت، و هرگز تزلزلی در او ایجاد نمی‌کرد، آن حضرت از جایش تکان نخورد تا آن که #نمازش را به پایان رساند». [۳] آری #امام_علی (علیه السّلام) در چنین شرایطی که دهشت‌انگیز بود، با قلبی آرام به #نماز ایستاد و درس پایبندی به نماز و اهمیت آن را به جهانیان آموخت. #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها:
[۱] تنکابنی، فرید، راهنمای انسانیت، ترجمه موضوعی نهج الفصاحه، سخنان حضرت محمد (صلّی الله علیه و آله)، ص۵۲۹.
[۲] همان.
[۳] دیلمی، حسین، هزار و یک نکته درباره نماز، ص۲۰ - ۲۱.
منبع: ویکی فقه
#نماز
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آثار تربیتی «نماز» (بخش نهم)
🔸#نماز، یکی از «فروع دین اسلام» بوده و عبادتی است که پنج بار در روز با شرایط خاص بر مسلمانان واجب شده است. این #فریضه_الهی باعث رهایی از خودمحوری و خودشیفتگی می‌شود، و روحیه مردم‌گرایی را در انسان زنده می‌کند. #نماز موجب تنزیه وجدان اخلاقی می‌شود، به این صورت که یکی از مظاهر وجدان اخلاقی احساس گناه است و نماز باعث آمرزش گناهان می‌گردد.
9⃣معرفت شهودی
🔹«جهان‌بینی الهی»، مبتنی بر #غیب و #شهود است، و هر یک را مراتبی است (عالم الغیب و الشهاده). برخی از بزرگان معتقدند که: «اساس #راز_نماز در شهود عینی نمازگزار نهفته است، و یا به عبارت دیگر اوج راز نماز در شهود خداوند مکنون است. «و اعبد ربک حتی یاتیک الیقین»، و از محدوده «لا حول و لا قوة الا بالله» گذشتن و مرحله «لا اله الا الله» را پیمودن، به ذروه «لا هو الا هو» رسیدن است، و معنای توحید نام «قطع» توجه به غیر خدا نیست، زیرا قطع توجه به نوبه توجه و التفات است، بلکه «انقطاع» توجه به غیر است و برای اینکه این «انقطاع» هم دیده نشود، کمال انقطاع، مطلوب موحدان ناب می‌باشد، به طوری که نه تنها غیر حق دیده نشود و این فقط در متن عبارت، مخصوصاً #نماز، تعبیه شده است. [۱]
🔹امام راحل نیز در بحث از «راز نماز» و در ضمن نامه عرفانی خویش به فرزند گرامی‌شان آورده‌اند: «پسرم، سعی کن که به این پیروزی دست یابی، یا دست به بعض مراحل آن. همت کن و از #هواهای_نفسانی که حد و حصر ندارد، بکاه و از خدای متعال جل و علاء استمداد کن که بی مدد او کس به جایی نرسد، و #نماز این معراج عارفان و سفر عاشقان، #راه_وصول به این مقصد است، و اگر توفیق یابی و یابیم به تحقق یک رکعت آن و مشاهده انوار مکنون در آن و اسرار مرموز آن، و لو به قدر طاقت خویش، شمه‌ای از مقصد و مقصود اولیای خدا را استشمام نمودیم و دورنمایی از صلاة معراج سید انبیاء و عرفا (علیه و علیهم و علی آله الصلوه والسلام) را مشاهده کردیم». [۲] #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها:
[۱] خمینی، سید‌روح‌الله، سر الصلوة، ص۱۰.
[۲] همان، ص۳۹.
منبع: ویکی فقه
#نماز
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آثار تربیتی «نماز» (بخش دهم)
🔸#نماز، یکی از «فروع دین اسلام» بوده و عبادتی است که پنج بار در روز با شرایط خاص بر مسلمانان واجب شده است. این #فریضه_الهی باعث رهایی از خودمحوری و خودشیفتگی می‌شود، و روحیه مردم‌گرایی را در انسان زنده می‌کند. #نماز موجب تنزیه وجدان اخلاقی می‌شود، به این صورت که یکی از مظاهر وجدان اخلاقی احساس گناه است و نماز باعث آمرزش گناهان می‌گردد.
🔟معنا بخشیدن به زندگی
🔹از ویژگی های عصر جدید، احساس روزمرّگی و بیهودگی انسان است، به این معنا که وی از درون عمیقاً، احساس پوچی و بی‌محتوایی می‌کند، و در مقابل، راه‌های شناخته شده و مطمئنی فرا روی خویش نمی‌یابد و یا حداقل آنها را نمی‌شناسد. «فردریک مایر» یکی از اندیشمندان تربیتی معتقد است: عصر ما، دوران سرخوردگی است. خوشبینی‌ای که از ویژگی‌های بخشی از سده نوزدهم بوده، در اثر جنگ‌ها، بحران‌ها و بروز خودکامگی‌ها، تضعیف شده است. [۱]
🔹وی در فراز بعدی سخنانش می‌افزاید: راحت ما از همیشه بیشتر است: ولی وقتی که به آینده می‌نگریم، احساس ناراحتی عمیقی می‌کنیم، برای تفریح و سرگرمی وسایل بهتر و راه‌های بیشتری داریم، و در عین حال بسیاری از ما احساس می‌کنیم که زندگی ما کاملا میان تهی است. [۲] زندگی درون تهی به عنوان یک ویژگی دنیای معاصر در آثار برخی اندیشمندان با عنوان «ترس» با منشا درونی، توصیف شده است، که از آن جمله به «سیدنی پولارد» اشاره می‌کنیم؛ وی می‌نویسد: امروزه ماهیت ترس فرق می‌کند، امروزه ترس از درون است و نه از بیرون. [۳]
🔹شاید یکی از عوامل مؤثر در پیدایش این حالت روحی، فاصله گرفتن تدریجی بشر از #مذهب و رویکرد عجولانه و شتابنده او به #علم، پس از دوره نوزایی (تجدید حیات علم) در اروپاست. او به تصور جایگزینی «علم» به جای «مذهب»، کوشید تا پیوندهای دینی خود را بگسلد، ولی زمانی که در این راه ناکام شد و #علم از عهده تامین خواسته‌های آدمی برنیامد، دیگر جایگزینی برای آن وجود نداشت. لذا از درون احساس خلا، بیهودگی و پوچی نمود.
🔹#نماز، پیوند میان آدمی و بی‌نهایت است. رشته های چنین ارتباطی از زمین تا آسمان، برقرار می‌شود و علاوه بر اتصال روح به مطلق وجود، او را از محتوی و معنا، سرشار و اقناع می‌کند. زیرا هر نوع ارتباطی، بر روح انسان تاثیر معینی بر جای می‌گذارد و به همان میزان و متناسب با آن «تصویر فرد از خویشتن» نیز، تغییر می‌یابد. این پدیده همچنان در جریان زندگی، دستخوش تحولات مختلفی واقع می‌شود.
🔹چنین تصویری از درون خود داشتن، به گونه‌ای بر رفتارهای فرد، آثاری بر جای می‌نهد که لحظه‌ای از وی جدا نیست، بلکه شخص در حقیقت با آنها زندگی می‌کند، و هر لحظه و در صورت اراده، می‌تواند آن تصویر را بدون واسطه در ذهن خویش حاضر نماید. این یکی از وجوه علم حضوری است، یعنی علم آدمی به خویشتن خود بدون واسطه، است. علاوه بر آن آدمی، بیش از سایرین به نفس خویش، بینش و بصیرت دارد. #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها؛
[۱] مابر، فردریک، تاریخ فلسفه تربیتی، ترجمه علی اصغر فیاض، ج۱، ص۵.
[۲] همان
[۳] بولارد، سیدنی، اندیشه ترقی، ترجمه حسن اسد پیروزانفر، ص۳۰۸.
منبع: ویکی فقه
#نماز
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آثار تربیتی «نماز» (بخش یازدهم)
🔸#نماز، یکی از «فروع دین اسلام» بوده و عبادتی است که پنج بار در روز با شرایط خاص بر مسلمانان واجب شده است. این #فریضه_الهی باعث رهایی از خودمحوری و خودشیفتگی می‌شود، و روحیه مردم‌گرایی را در انسان زنده می‌کند. #نماز موجب تنزیه وجدان اخلاقی می‌شود، به این صورت که یکی از مظاهر وجدان اخلاقی احساس گناه است و نماز باعث آمرزش گناهان می‌گردد.
1⃣1⃣عامل شادابی روزانه
🔹اولیای خدا، با #نماز و یاد خدا، خود را نیازمند به چیز دیگری نمی‌یافتند. یکی از عواملی که زندگی را از حالت روزمرگی و پوچی، خارج نموده و به آن شادابی، تنوع و تحول خاصی می‌بخشد، وجود برنامه‌ای منسجم و منظم برای هر روز آدمی است.
🔹#نماز برنامه‌ای منظم برای ارتباط انسان و خدا در پنج نوبت شبانه روز است. پنج وعده‌ای که در حقیقت پنج میعادگاه ملاقات محب و محبوب می‌باشد. هر نماز تا نماز بعد، به انسان بهانه‌ای برای زیستن و دلیلی برای بودن می‌بخشد. گفتگوهای رازورانه عاشق و معشوق، در آدمی این احساس را زنده می‌کند که تا زمانی که کسی را برای گفتگو و ارتباط حاضر می‌بیند، زندگی قابل زیستن است به ویژه آنکه طرف گفتگو، محبوب دل‌ها و هستی آفرین باشد.
🔹از سوی دیگر چنین ارتباطی به #نمازگزار تفهیم می‌کند که: ۱) عالم هستی چون مخلوق خدای تعالی است، دوست داشتنی می‌باشد. ۲) عالم هستی، بیهوده و بی معنا خلق نشده است، قرآن کریم نیز بر این معنا تکیه دارد: «أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاكُمْ عَبَثًا وَ أَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْجَعُونَ». [۱] (آیا پنداشته اید که شما را بیهوده و عبث آفریدیم، و اینکه به سوی ما بازگردانده نمی شوید؟)
🔹۳) انسان نیز به عنوان زیر مجموعه عالم هستی، بیهوده و بی معنا آفریده نشده است، بلکه در خلقت او منظوری اساسی و مهم نفهته است. ۴) عبادت پروردگار به معنای وسیع آن که منتج به رشد و بالندگی آدمی می‌شود، از منظورها و مقاصد اصلی خلقت انسان تلقی شده است، به مصداق آیه شریفه «وَ مَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ». [۲] (من جن و انس را نیافریدم جز برای اینکه عبادتم کنند (و از این طریق تکامل یابند و به من نزدیک شوند)). #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها:
[۱] سوره مؤمنون، آیه۱۱۵
[۲] سوره ذاریات، آیه۵۶
منبع: ویکی فقه
#نماز
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آثار تربیتی «نماز» (بخش دوازدهم)
🔸#نماز، یکی از «فروع دین اسلام» بوده و عبادتی است که پنج بار در روز با شرایط خاص بر مسلمانان واجب شده است. این #فریضه_الهی باعث رهایی از خودمحوری و خودشیفتگی می‌شود، و روحیه مردم‌گرایی را در انسان زنده می‌کند. #نماز موجب تنزیه وجدان اخلاقی می‌شود، به این صورت که یکی از مظاهر وجدان اخلاقی احساس گناه است و نماز باعث آمرزش گناهان می‌گردد.
2⃣1⃣سپر دفاعی
🔹این واقعیت که آدمی، موجودی آسیب‌پذیر بوده و خطر آسیبهای اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی او را همچنان تهدید می‌کند، مطلبی انکار‌ناپذیر است؛ به ویژه در عصر حاضر که تقابل فرهنگ‌ها و اندیشه‌ها در مواردی به نوعی #تهاجم_فرهنگی غرب علیه اسلام مبدل گردیده است، این مساله از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود. ماهیت تهاجم فرهنگی، تقریباً بر همگان روشن است اما شاید مکانیزم های اصلی و راهکارهای مقابله با آن، به این مقدار روشن نباشد.
🔹#نماز، یکی از مؤثرترین و مطمئن ترین شیوه‌های مقابله با #آسیبهای_اخلاقی است. #نماز از جهات شناختی و نیز عاطفی، همچون «سپر دفاعی نیرومندی» عمل می‌نماید. از یک سوی، #نمازگزار با درک رابطه خویش با خدا از نسبت و رابطه موجودی بی‌نهایت کوچک با بی‌نهایت بزرگ آگاه شده و در محضر چنان بزرگی، به خود اجازه تخطی و جسارت به ساحت قدس او را نمی‌دهد، و به عبارت دیگر #گناه نمی‌کند،
🔹زیرا گناه به معنای شکستن حدود و حریم الهی است و از جهت دیگر، چون خود را از همه ابعاد نیازمند به خداوند می‌بیند و او را «فعال ما یشاء» می‌داند، سعی دارد تا رابطه خویش با خدا را با ارتکاب گناه، از بین نبرد؛ زیرا براساس فطرت الهی‌اش درک می‌کند، هر عمل خطاگونه‌ای که بر این رابطه اثر منفی بگذارد و آن را تهدید نماید، در حقیقت، مانند آن است که منشا خیرات و برکات زندگیش را مواجه با خطر جدی نموده باشد.
🔹در همین زمینه، بیان حدیث ذیل از #امام_حسین (علیه‌السّلام) مناسب به نظر می‌رسد: «مردی به حضور سید شهیدان آمد و گفت: «من مردی گنهکار هستم و نیروی مقاومت در برابر گناه ندارم (نمی‌توانم گناهانم را ترک کنم مرا موعظه کن)»؛ امام حسین (علیه‌السّلام) فرمود: «پنج کار را انجام بده و هر چه می‌خواهی گناه کن: روزی خدا را نخور و هر چه خواهی گناه کن؛ از قلمرو حکومت خدا بیرون برو و آنچه خواهی گناه کن؛ به جایی برو که خدا تو را نبیند و آنچه خواهی گناه کن؛ هرگاه فرشته مرگ نزد تو آمد تا روحت را قبض کند، او را از خود بران و آنچه خواهی گناه کن؛ هنگامی که مالک دوزخ، تو را روانه دوزخ کرد، از رفتن به دوزخ سرپیچی کن و آنچه خواهی گناه کن». [۱]
🔹در حقیقت #نماز، همچون #سپری است که نه تنها #نمازگزار را از #لغزش‌ها و #گناهان در دنیا حفظ می‌کند، بلکه علاوه بر آن، او را از عذاب‌های اخروی، مصون می‌دارد. در باب چگونگی حفاظت وی از لغزش های دنیوی، حدیث زیر ارائه می‌شود: «از امام باقر (علیه السّلام) روایت شده است که فرمودند: «وقتی #نمازگزار به #نماز ایستاد، فرشتگان از آنجا تا دورنمای آسمان او را در برمی گیرند و او در میان صفوف فرشتگان می‌باشد». این چه نمازی است که همه فرشتگان مامور حفظ انسان‌اند؟ از چه چیز؟ از وسوسه‌ها، تا شیطان و وهم از هیچ راهی حواس نمازگزار را به خود متوجه نکند، چون شیطان در کمین است. [۲] #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها:
[۱] محمدی اشتهاردی، محمد، گفتار دلنشین چهارده معصوم (علیهم السّلام)، ص۱۱۵.
[۲] جوادی آملی، عبدالله، اسرار عبادات، ص۱۴۸.
منبع: ویکی فقه
#نماز
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آثار تربیتی «نماز» (بخش سیزدهم)
🔸#نماز، یکی از «فروع دین اسلام» بوده و عبادتی است که پنج بار در روز با شرایط خاص بر مسلمانان واجب شده است. این #فریضه_الهی باعث رهایی از خودمحوری و خودشیفتگی می‌شود، و روحیه مردم‌گرایی را در انسان زنده می‌کند. #نماز موجب تنزیه وجدان اخلاقی می‌شود، به این صورت که یکی از مظاهر وجدان اخلاقی احساس گناه است و نماز باعث آمرزش گناهان می‌گردد.
3⃣1⃣تقویت مسئولیت اجتماعی
🔹#انسان، موجودی مدنی‌الطبع است و ذاتاً گرایش به ارتباط های اجتماعی دارد. جوهره تعالیم دین نیز، ناظر به پرورش ابعاد فردی و اجتماعی انسان، هر دو می‌باشد. بر این اساس #نماز که علم و نشانه دین است، لزوماً باید با مسائل مهم اجتماعی نظیر مسئولیت پذیری ارتباطی معنادار داشته باشد. شاید اینگونه بتوان تعبیر و تبیین نمود که #نماز با حفظ شرایط آن، موجب لطافت روح و دقت دل و تیزی احساسات می‌شود.
🔹راز و نیاز با خدا در روح و روان آدمی، تاثیرات، همچون حساس شدن نسبت به عالم هستی و احساس همنوایی با دیگران ایجاد می‌کند و در نتیجه آمادگی لازم برای احساس وظیفه و مسئولیت نسبت به دیگران، به وجود می‌آورد و محرکی برای رسیدگی به دردها و رنج‌های مجرمین می‌شود.
🔹اهمیتی که #نماز_جماعت در سفارشات معصومین (علیهم‌السّلام) یافته است، شاید از آن رو می‌باشد که علاوه بر عبادات و انجام تکالیف الهی، مردم به دردها و رنج‌های یکدیگر آگاه شده و می‌توانند در رفع آنها بکوشند. «در روایت آمده است که: #رسول_خدا (صلّی الله علیه و آله) به #نماز_جماعت مشغول بود؛ چون صدای گریه طفلی به گوشش رسید، نماز را زودتر به پایان برد (تا مادر آن کودک که در نماز جماعت حاضر بوده، سراغ فرزندش رود و او را آرام کند) .[۱]
🔹اهمیت توجه به مردم و رنج‌هایشان از اینجا، آشکار می‌شود که #پیامبر (صلّی الله علیه و آله) نمازی را که ستون دین است و جان پاک ایشان، مشتاق آن بوده، کوتاه می‌کنند تا مادری به طفل گریان خود رسیدگی کند و مانع رنج بیشتر او شود و این امر خود نشات گرفته از توجه به روح و معنای نماز می‌باشد. #ادامه_دارد...
پی نوشت:
[۱] دیلمی، حسین، هزار و یک نکته درباره نماز، ص۲۲۱
منبع: ویکی فقه
#نماز
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آثار تربیتی «نماز» (بخش چهاردهم)
🔸#نماز، یکی از «فروع دین اسلام» بوده و عبادتی است که پنج بار در روز با شرایط خاص بر مسلمانان واجب شده است. این #فریضه_الهی باعث رهایی از خودمحوری و خودشیفتگی می‌شود، و روحیه مردم‌گرایی را در انسان زنده می‌کند. #نماز موجب تنزیه وجدان اخلاقی می‌شود، به این صورت که یکی از مظاهر وجدان اخلاقی احساس گناه است و نماز باعث آمرزش گناهان می‌گردد.
💠روایت پیامبر (صلی الله علیه و آله) و علی بن مهزیار
🔹درباره «علی بن مهزیار» نقل شده است که: چون آفتاب طلوع می‌کرد به سجده می‌رفت و سر بر نمی‌داشت تا برای هزار نفر از برادران خود دعا می‌کرد، مثل آنچه برای خود دعا می‌کرد و پیشانی او از بسیاری سجده مانند زانوی شتر پینه بسته بود». [۱]
براساس همین احساس مسئولیت است که #پیامبر (صلّی الله علیه و آله) فرمودند: «کسی که صبح کند در حالی که به (سامان یافتن) امور مسلمانان، اهتمام و کوشش نکند، از مسلمانان نیست، و کسی که فریاد [دادخواهی] شخصی را بشنود که مسلمانان را به یاری می‌طلبد. ولی به او جواب [مثبت] ندهد، مسلمان نیست». [۲]
🔹از این سخنان نیز چنین مستفاد می‌شود که اگر چه #نماز، پایه دین و پرچم اسلام، توصیف شده است، و لیکن اگر کسی در قبال جامعه مسلمین بی‌تفاوت بوده و نسبت به استغاثه دردمندان و مظلومان عکس العملی مناسب نشان ندهد [در حقیقت] مسلمان نیست. چنین احساس مسئولیتی نه تنها نسبت به مسلمانان بلکه نسبت به سایر موجودات نیز مورد تاکید شارع مقدس اسلام می‌باشد.
💠روایت امام صادق (عليه السلام)
🔹شیخ طوسی از #امام_صادق (علیه السّلام) روایت می‌کند که پیرمردی از عابدهای بنی‌اسرائیل مشغول نماز بود که مشاهده کرد دو طفل خروسی را گرفتند و پرش را می‌کنند و آن خروس، ناله و فریاد می‌کند، پس آن عابد همانطور مشغول نماز شد و آن حیوان را نجات نداد و از عمل آن کودکان جلوگیری نکرد. پس خداوند به زمین فرمود: آن عابد را فرو بَر. زمین او را فرو برد و تا آخر دنیا فرو میرود. [۳]
🔹در باب احساس مسئولیت اجتماعی و آثار معنوی آن، مطالب مفصلی در منابع اسلامی آمده است. نکته بسیار مهم این است که روح #مسئولیت_اجتماعی در اولیای الهی، خود از توجه به خدا و ارتباط با او سرچشمه می‌گیرد که #نماز تجلی کامل چنین رابطه‌ای است. همان بندگان خاصی که در #نماز، به حقیقت یاد خدا بودند و در روابط و مناسبات اجتماعی نیز زیباترین و لطیف‌ترین توجه را به نیازها و دردهای مردم، مبذول داشتند.
🔹شاید حدیث زیر بیانگر چنین توجهی باشد که پیامبر (صلّی الله علیه و آله) فرمودند: «وقتی کسی در #نماز پیشوای مردم شد، نماز را سبک گیرد که در میان کسان، کوچک و بزرگ و بیمار و ناتوان و حاجتمند هست و هر وقت برای خود نماز گزارد هر چه خواهد طول دهد». [۴] #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها:
[۱] دیلمی، حسین، هزار و یک نکته درباره نماز، ص۱۹۸. [۲] محمد اشتهاردی، محمد، گفتار دلنشین چهارده معصوم (ع)، ص۱۹. [۳] دستغیب، عبدالحسین، گناهان کبیره، ج۲، ص۶۵. [۴] تنکابنی، فرید، مرتضی، راهنمای انسانیت، ترجمه موضوعی نهج الفصاحه، سخنان پیامبر اسلام (ص)، ص۶۳۱.
منبع: ویکی فقه
#نماز
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آثار تربیتی «نماز» (بخش پانزدهم)
🔸#نماز، یکی از «فروع دین اسلام» بوده و عبادتی است که پنج بار در روز با شرایط خاص بر مسلمانان واجب شده است. این #فریضه_الهی باعث رهایی از خودمحوری و خودشیفتگی می‌شود، و روحیه مردم‌گرایی را در انسان زنده می‌کند. #نماز موجب تنزیه وجدان اخلاقی می‌شود، به این صورت که یکی از مظاهر وجدان اخلاقی احساس گناه است و نماز باعث آمرزش گناهان می‌گردد.
5⃣1⃣تلقین ارزشها
🔹#باطن و #ظاهر آدمی، دو جلوه از یک حقیقت واحدند و تاثیر متقابلی بر یکدیگر دارند، به گونه‌ای که نیات و انگیزه‌های درونی، در موردی بر رفتار ظاهری وی تجلی یافته و رفتارهای ظاهری نیز متقابلاً به درون پر رمز و راز روان انسان نفوذ می‌کند و به تدریج شخصیت او را متحول می‌نماید. در تبیین رابطه باطن و ظاهر، استناد به کلام امیرالمؤمنین امام علی (علیه السّلام) مفید و راهگشا به نظر می‌رسد.
🔹ایشان می‌فرمایند: «و بدان برای هر #ظاهر و آشکاری، برابر آن، #باطن و پنهانی است، پس آنچه را ظاهر نیکو باشد، باطنش هم نیکوست و آنچه را ظاهرش زشت و بد باشد، باطنش نیز زشت و ناپاک است». [۱] انسان نیز از این قاعده مستثنی نیست و ارتباطی معنادار میان این دو جنبه وجودی (ظاهر و باطن) او برقرار است و کشف چنین رابطه‌ای، برای ایجاد تغییرات مطلوب در رفتار و شخصیتش، ضروری به نظر می‌رسد.
🔹از جمله این موارد می‌توان به #تلقین اشاره نمود. «تلقین» به معنای افکندن، فهماندن، مطلبی را به کسی گفتن و کسی را وادار به گفتن کلامی کردن می‌باشد. اگر آدمی مطلبی را به نفس خود القا، نماید، از روش «تلقین به نفس» استفاده نموده است و این یکی از روش‌های تکوین اخلاقیات می‌باشد. علامه طباطبایی (رحمة الله علیه) در بیان شیوه های ایجاد ملکات اخلاقی می‌نویسند: «و همچنین هر صفت دیگری که بخواهی از خود دور کنی، و یا در خود ایجاد کنی، راه اولش #تلقین_علمی و راه دومش #تکرار_عملی است. [۲]
🔹روش علمی تلقین به نفس بر این مبنا استوار است که آدمی، صفت مطلوبی را که منظور وی می‌باشد در قالب یک جمله کوتاه خبری و مثبت نظیر «من فردی شجاع هستم» قرار داده و در زمان خاصی که از لحاظ بدنی، در وضعیت آسوده‌ای می‌باشد و از نظر روانی نیز تمرکز لازم را داراست، چنین جمله‌ای را چندین بار، به خود #تلقین می‌کند و در طول روز یا شب آن را تکرار می‌نماید؛ با تداوم چنین عملی در روزهای بعد به تدریج چنین ویژگی اخلاقی در روح و روان او رسوخ می‌کند. لازم به ذکر است که میزان رسوخ و نفوذ این خصوصیت در روان آدمی، بستگی به میزان تکرار و انجام تلقین دارد. حال می‌توان رابطه #نماز و تلقین ارزشها را اینگونه تبیین نمود. نماز، خود نوعی ذکر است.
🔹امام راحل در شرح حدیث جنود عقل و جهل، مطلبی مشتمل بر ارتباط تلقین آیات به قلب و نتایج حسنه آن ذکر می‌نمایند: «پس از آن که دل را برای ذکر خدا و قرآن شریف مهیا نمود، آیات توحید و اذکار شریفه توحید و تنزیه را با حضور قلب و حال طهارت #تلقین قلب کند، به این معنی که قلب را چون طفلی فرض کند که زبان ندارد و می‌خواهد او را به زبان آورد، چنانچه آن جا یک کلمه را تکرار کند و به دهان طفل گذارد تا او یاد گیرد، همین طور کلمه توحید را با طمانینه و حضور قلب، باید انسان تلقین قلب کند و به دل بخواند، تا زبان قلب باز شود و اگر وقتی چون اواخر شب یا بین الطلوعین، بعد از فریضه صبح برای این کار اختصاص دهد خیلی بهتر است». [۳] #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها:
[۱] نهج البلاغه، خطبه۱۵۴، ص۱۴۴.
[۲] ترجمه تفسیر المیزان، ج۱، ص۵۶۰.
[۳] امام خمینی، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۱۰۶.
منبع: ویکی فقه
#نماز
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آثار تربیتی «نماز» (بخش شانزدهم)
🔸#نماز، یکی از «فروع دین اسلام» بوده و عبادتی است که پنج بار در روز با شرایط خاص بر مسلمانان واجب شده است. این #فریضه_الهی باعث رهایی از خودمحوری و خودشیفتگی می‌شود، و روحیه مردم‌گرایی را در انسان زنده می‌کند. #نماز موجب تنزیه وجدان اخلاقی می‌شود، به این صورت که یکی از مظاهر وجدان اخلاقی احساس گناه است و نماز باعث آمرزش گناهان می‌گردد.
5⃣1⃣ایفای مسؤولیت الهی
🔹از وظایف انسان در پیشگاه خداوند، انجام #فرایض_الهی به ویژه #نماز است. «نماز» در میان همه اعمال عبادی، جایگاه خاصی دارد و از آن به #ستون_دین تعبیر شده است. در برخی روایات آمده است که: «اگر #نماز قبول شد، سایر اعمال نیز قبول می‌شود و اگر نماز، پذیرفته نشد، سایر اعمال هم پذیرفته نخواهد شد». [۱]
🔹شناخت دقیق وظیفه و چگونگی انجام آن، زمینه موفقیت آدمی را فراهم می‌کند. در پاره‌ای از عبادات و اعمال، به لحاظ اهمیت والایی که برای برخی از آنها ذکر شده است، حق خاصی را متوجه انسان می‌کند و #نماز از این جمله است.
🔹#امام_سجاد (علیه‌السّلام) در رساله حقوق خویش، دهمین حق را به #نماز اختصاص داده و می‌فرمایند: «در مورد #حق_نماز، باید بدانی که این عمل به منزله آماده شدن برای دیدار و سخن گفتن با خدای آفریننده است، و تو در آن حال در برابر خدا ایستاده‌ای؛ اگر توجه به این مطلب داشته باشی رعایت کمال ادب را خواهی کرد و قلب خود را با بیم و امید و اظهار محبت در برابر کمال مطلق متوجه او خواهی کرد. با آرامش و مراقبت و توجه کامل، با او به راز و نیاز و گفتگو می‌پردازی، به وسیله #نماز و درخواست عفو و آمرزش و اصلاح خویش، از غبار غفلت و تقصیر و گناهانی که ممکن است تو را به هلاکت و بدبختی بکشاند، پاکیزه خواهی شد و برای حسن انجام تکالیف، جز خدا پناهگاهی نیست». [۲]
🔹رابطه ایفای مسئولیت الهی و روان آدمی، این گونه قابل تبیین است که هر نوع عمل یا رفتاری که بیانگر موفقیت در انجام وظیفه باشد، تاثیری در روح و روان او دارد، و این تاثیر جنبه مثبت داشته و مجموع این گونه تاثیرات، به مرور زمان، موجب رضایت خاطر وی می‌شود، به ویژه اگر انجام وظیفه در قبال ذات اقدس الهی باشد. #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها:
[۱] لواسانی، سید علی، شکوفه‌های سخن، ص۸۹.
[۲] امام سجاد (علیه‌السّلام)، رساله حقوق، ترجمه علی غفوری، ص۶۷- ۶۹.
منبع: ویکی فقه
#نماز
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آثار تربیتی «نماز» (بخش هفدهم)
🔸#نماز، یکی از «فروع دین اسلام» بوده و عبادتی است که پنج بار در روز با شرایط خاص بر مسلمانان واجب شده است. این #فریضه_الهی باعث رهایی از خودمحوری و خودشیفتگی می‌شود، و روحیه مردم‌گرایی را در انسان زنده می‌کند. #نماز موجب تنزیه وجدان اخلاقی می‌شود، به این صورت که یکی از مظاهر وجدان اخلاقی احساس گناه است و نماز باعث آمرزش گناهان می‌گردد.
6⃣1⃣کارخانه انسان‌سازی
🔹«انّ الانسان خلق هلوعاً، اذا مسّه الشّرّ جزوعاً • و اذا مسّه الخیر منوعاً • الاّ المصلّی». [۱] (انسان حریص و کم طاقت آفریده شد • هنگامی که بدی به او رسد بیتابی می‌کند • و هنگامی که خوبی به او برسد مانع دیگران می‌شود • مگر #نمازگزاران).
🔹بعد از ذکر گوشه‌ای از عذاب های قیامت به ذکر اوصاف #افراد_بی‌ایمان و در مقابل آنها #مؤمنان_راستین می‌پردازد تا معلوم شود چرا گروهی اهل عذابند و گروهی اهل نجات. نخست می‌فرماید: #انسان_حریص و کم طاقت آفریده شده است (انّ الانسان خلق هلوعاً). هنگامی که بدی به او برسد بسیار جزع و بیتابی می‌کند (اذامسّه الشّرّ جزوعاً). هنگامی که خوبی به او رسد از دیگران دریغ می‌دارد (و اذامسّه الخیر منوعاً).
🔹جمعی از مفسران و از باب لغت، #هلوع را به معنی حریص و جمعی به معنی کم طاقت تفسیر کرده‌اند. بنابر تفسیر اول در اینجا به سه نکته منفی اخلاقی در وجود اینگونه انسان‌ها اشاره شده، حرص و جزع و بخل. بنا بر تفسیر دوم، به دو نکته، جزع و بخل به حرص برمی‌گردد، زیرا آیه دوم و سوم تفسیری است برای معنی #هلوع. این احتمال نیز وجود دارد که دو معنی در این واژه جمع باشد، چرا که این دو وصف لازم و ملزوم یکدیگرند، #انسانهای_حریص غالباً بخیل‌اند، و در برابر حوادث کم تحمل و عکس آن نیز صادق است. [۲]
🔹کلمه «هلوع» صفتی است که از ماده «هاء ـ لام ـ عین» و مصدر «هلع» بفتح هاء و لام که به معنای شدت حرص است اشتقاق شده است. [۳] #هلوع کسی است که هنگام برخورد با ناملایمات بسیار جزع می‌کند و چون به خیری می‌رسد از انفاق به دیگران خودداری می‌کند. #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها:
[۱] معارج، آیات ۱۹- ۲۳.
[۲] تفسیر نمونه، ج۲۵، ص۳۶.
[۳] ترجمه تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۸.
منبع: ویکی فقه
#نماز
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آثار تربیتی «نماز» (بخش هجدهم و پایانی)
🔸#نماز، یکی از «فروع دین اسلام» بوده و عبادتی است که پنج بار در روز با شرایط خاص بر مسلمانان واجب شده است. این #فریضه_الهی باعث رهایی از خودمحوری و خودشیفتگی می‌شود، و روحیه مردم‌گرایی را در انسان زنده می‌کند. #نماز موجب تنزیه وجدان اخلاقی می‌شود، به این صورت که یکی از مظاهر وجدان اخلاقی احساس گناه است و نماز باعث آمرزش گناهان می‌گردد.
💠شکل ظاهری و باطنی انسان
🔹در اینجا سؤال یا سؤال هایی مطرح می‌شود که اگر خداوند #انسان را برای سعادت و کمال آفریده چگونه در طبیعت او شر و بدی قرار داده است، وانگهی آیا ممکن است خداوند چیزی را با صفتی بیافریند و سپس آفرینش خود را مذمت کند؟ و از همه اینها گذشته قرآن کریم در آیه ۴ سوره تین صریحاً می‌فرماید: «لقد خلقنا الانسان فی احسن تقویم». (ما #انسان را با بهترین صورت و ساختمان آفریدیم)؛ مسلماً منظور این نیست که ظاهر #انسان خوب و باطنش زشت و بد است، بلکه کل #خلقت_انسان به صورت #احسن_تقویم است، و همچنین آیات دیگری که مقام والای انسان را می‌ستایند این آیات با آیه مورد بحث چگونه سازگار است.
🔹پاسخ همه این سؤالات با توجه به یک نکته روشن می‌شود و آن این است که خداوند نیروها و غرایز و صفاتی در #انسان آفریده است که اینها بالقوه وسیله تکامل و ترقی و سعادت او محسوب می‌شوند، بنابراین صفات و غرایز مزبور ذاتاً بد نیست، بلکه وسیله‌ای است، امّا هنگامی که همین صفات در مسیر انحرافی قرار گیرد و از آن سوء استفاده شود مایه نکبت و بدبختی و شر و فساد خواهد بود.
🔹فی المثل، همین حرص نیرویی است که به انسان اجازه نمی‌دهد به زودی از تلاش و کوشش باز ایستد، و با رسیدن به نعمتی سیر شود، این یک عطش سوزان است که بر وجود انسان مسلّط است. اگر حرص در مسیر تحصیل علم و دانش به کار افتد و انسان حریص در علم و یا به تعبیر دیگر تشنه و عاشق بی‌قرار علم باشد مسلماً مایه کمال او است، اما اگر آن در مسیر مادیات به کار افتد مایه شر و بدبختی و بخل می‌گردد.
🔹به تعبیر دیگر این صفت شاخه‌ای از حبّ ذات است و می‌دانیم حبّ ذات چیزی است که انسان را به سوی کمال می‌فرستد، اما اگر در مسیر انحرافی واقع شود به سوی انحصارطلبی و بخل و حسد و مانند آن پیش میرود. [۱] حرص در اصل یک مایه فطری و یک سرمایه الهی در وجود تمام انسانهاست. اگر وجود انسان خالی از حرص بود، بدون تردید دنبال هیچ برنامه‌ای نمی‌رفت و برای جلب هیچ خیری و دفع هیچ شری قدم برنمی‌داشت. امام خمینی (ره) برای نماز آثار فردی و اجتماعی ذکر کرده است:
1⃣«آثار فردی»
🔹امام خمینی #نماز را از جهت فردی #وسیله_معراج می‌داند. [۲] به اعتقاد امام خمینی (ره) #نماز وسیله انسان‌سازی است، و نمازی که انسان را از فحشا نهی نکند و نگهدار قلب نباشد، و سبب تکبر و عجب به عبادت که بزرگتر از فحشا و منکر است، باشد، در حقیقت نماز نخواهد بود. به اعتقاد ایشان، اصولاً فساد در جامعه و دعاوی آن مربوط به افرادی است که اهل نماز نیستند. [۳][۴] ایشان، معتقد است از فوائد مطلق عبادات از جمله #نماز این است که اراده نفس قوی و نفس بر طبیعت و قوای آن چیره می‌شود و اراده نفس در مملکت بدن نافذ می‌گردد،
🔹به گونه‌ای که این قوا از اراده نفس تخلف نمی‌کنند، بلکه ممکن است شخص از این مرتبه بالاتر رفته، ظاهر و باطنش تحت اراده خداوند قرار گیرد و قوای ملکوتی و ملکی نفس، جنود الهی شوند و این یکی از مراتب پایین فنای قوا و اراده عبد در اراده حق است. [۵] امام خمینی (ره) تاکید دارد غیر از آثار مجموع #نماز، هر کدام از اعمال و ارکان آن به طور مستقل، آثار مختلف معنوی دارد که در این میان، #سجده کامل‌ترین نقش را در نورانیت و فنای الهی انسان دارد. [۶]
2⃣«آثار اجتماعی»
🔹امام خمینی (ره) معتقد است از جهت اجتماعی، برپایی #نماز سبب طهارت و #سلامت_جامعه از فساد و فحشا و هدایت جامعه به صراط مستقیم می شود. [۷] افزون بر اینکه برپایی #نماز به صورت #جماعت دارای مصالح عمومی و اجتماعی است و فواید روحی و معنوی دارد که کمتر در عملی اتفاق می‌افتد. [۸] از نگاه ایشان، جمع شدن مسلمانان در #نماز سبب تزکیه و تربیت عمومی جامعه، حفظ وحدت کلمه میان آنها و تقویت عواطف برادری و همکاری می‌باشد. [۹]
پی نوشت‌ها:
[۱] تفسیر نمونه، ج۲۵ص۳۷. [۲] سرّالصلاة، ص۱۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، ۱۳۸۸. [۳] صحیفه امام، ج۱۲ص۳۹۲، همان ناشر، ۱۳۸۹. [۴] شرح چهل حدیث، ص۸۴، همان ناشر، ۱۳۸۸. [۵] آداب الصلاة، ص۳۲، همان ناشر، ۱۳۸۸. [۶] سرّ الصلاة، ص۹۹-۱۰۷، همان ناشر، ۱۳۸۸. [۷] صحیفه امام، ج۱۳ص۴۳۲، همان ناشر، ۱۳۸۹. [۸] سرّ الصلاة، ص۳۲، همان ناشر، ۱۳۸۸. [۹] دانشنامه امام خمینی، ج۱۰ص۹۶، همان ناشر، ۱۴۰۰
منبع: ویکی فقه
#نماز
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد