✅ توضیح #اقسام_تواتر ✔️ تقریر درس خارج اصول فقه آیةالله شبیری زنجانی حفظه الله، مبحث خبر واحد، تاریخ ۹۵/۱۱/۱۷ #انواع_تواتر #تواتر_لفظی یکی از مثال‌های معروف که برای تواتر ذکر می‌شود تواترِ وجود مکّه است. همه یقین به وجود مکه دارند در حالی که عدالت، تقوا و بقیه شرایط درباره همه اشخاصی که به وسیله اخبارشان چنین علم و یقینی حاصل شده است، محرز نیست ولی با این وجود ما از کثرت آن‌ها یقین پیدا می‌کنیم که مکه موجود است؛ زیرا عادتاً ممکن نیست تمام این جمعیت این خبر را #جعل نموده باشند. برخی در تحلیل وجه حصول چنین یقینی از اخبار این اشخاص می‌گویند: زمانی که انسان یک مطلبی را دفعه اول می‌شنود احتمال می‌دهد که مخبر آن راست و یا دروغ می‌گوید. با آمدن مخبر دوم و ضمیمه شدن خبرش به خبر مُخبر اول، احتمال دروغ بودنِ خبر، ضعیف‌تر می‌شود و این ضعیف شدنِ احتمالِ کذب، با اخبار مخبِرهای بعدی، به تدریج ضعیف و ضعیف‌تر می‌شود تا به حدی که انسان یقین به عدم کذب پیدا می‌کند زیرا بر حسب عادت اتفاق نمی‌افتد که این تعداد از مخبرین نسبت به یک خبر واحد مرتکب کذب شوند. #تواتر_معنوی گاهی افراد زیادی مطلبی را نقل می‌کنند که علی رغم توافق بر اصل مطلب، نسبت به جزئیات آن اختلاف دارند به عبارت دیگر این افراد از دو چیز خبر داده و #مشهودٌ _بِه ایشان دو چیز است اما نسبت به یکی #توافق و نسبت به دیگری #اختلاف دارند؛ به عنوان مثال ما یقین به تحقق اصل قضیه #کربلا و اصل شهات حضرت #سید_الشهدا علیه السلام و اصحابش رضوان الله علیهم داریم و منشأ آن خواب یا کشف عقلی نیست بلکه از طریق نقلیاتی که در این موضوع صورت گرفته چنین یقینی به وجود آمده است در حالی که قضیه کربلا به یک شکل نقل نشده است بلکه شاید به هزار صورت مختلف نقل شده باشد. وجه این که علی رغم این اختلاف‌های زیاد در نقل افراد، ما از این نقلیات، یقین به اصل شهادت پیدا می‌کنیم این است نقل ناقلین قضیه کربلا در حقیقت منحلّ به دو مطلب و شهادت می‌شود: یک مطلب و #شهادت مربوط به #اصل شهید شدن و دیگری مربوط به #کیفیت شهید شدن است. و شهادت بر اصلِ شهید شدن نسبت به کیفیت شهید شدن #ارتباطی نیست به این معنا که انکار کیفیت شهید شدن مستلزم انکار اصل آن نیست و لذا اگر ما به ناقل بگوییم این کیفیت شهید شدن که شما نقل می‌کنید از نظر تاریخی قابل پذیرش نیست، می‌تواند بگوید: اگر شما منکر کیفیت شهید‌ شدن شوید، نمی‌توانید اصل آن را نیز انکار کنید. بله گاهی فرد بر دو امرِ ارتباطی شهادت می‌دهد که انکار یکی انکار دیگری نیز هست، در این موارد شهادت او یک شهادت محسوب می‌شود اما در مثال مورد بحث، اصل شهید شدن و جزئیات آن، دو شهادت است و ارتباطی نیست، از این رو انحلال پیدا می‌کند، گویی یک تواتر لفظی با یک امر غیر متواتر با هم ضمیمه و اسم آن تواتر معنوی شده است. #تواتر_اجمالی قسم دیگر از تواتر عبارت است از این که هر کدام از مخبرین تنها بر یک چیز شهادت می‌دهد و مورد شهادت هر کدام با دیگری فرق می‌کند اما علی رغم این اختلاف، ما به یک قدر مشترک انتزاعی از مجموع مخبرٌ بِه‌ها یقین پیدا می‌کنیم زیرا عادتا تعمد این تعداد بر کذب ممکن نیست و یا حداقل مورد از مواردی است که تعمد این تعداد بر کذب در آن ممکن نیست مثلا #حادثه_منی رخ داد. یک نفر خبر می‌دهد که زید در این حادثه فوت نمود، دیگری خبر می‌دهد که عمرو فوت نمود، نفر سوم خبر می‌دهد که بکر فوت نموده است و...؛ هر کدام از این مُخبرها تنها بر یک امر شهادت می‌دهد نه بر دو چیز، از سوی دیگر مخبرٌ بِه‌های ایشان نیز با یک‌دیگر تفاوت دارد، مخبرٌ بِه یکی خصوص فوت زید، دیگری خصوص فوت عمرو و سومی خصوص فوت بکر و... می‌باشد؛ ولی اگر تعداد این مخبرین مثلا ده نفر باشد و ما خارجاً بتوانیم یک قدر مشترکی را از مخبر به ایشان انتزاع می‌کنیم مثل این که تمام این افرادی که شهادت بر فوتشان داده است، اهل قم هستند، ما به این قدر مشترک #انتزاعی یقین پیدا می‌کنیم زیرا عادتا تعمد همه این ده نفر بر کذب ممکن نیست و یا حداقل در این مورد ممکن نیست. ممکن است در برخی مسائل تعمد و تبانی کذب این تعداد ممکن باشد مثل مساله اخبار از خوب یا بد بودن یک شخص، که ممکن است افرادی تبانی کنند که از روی عمد شهادت بر خوب یا بد بودن شخصی بدهند اما در برخی موارد، عادت، نافیِ تبانی و تعمد می‌باشد در چنین مواردی ممکن است برای انسان یقین به یک امر انتزاعی از مجموع اخبار مخبرین حاصل شود اما این قدر مشترک انتزاعی متواتر معنوی نیست؛ زیرا مشهودٌ بهِ مخبرین نیست بلکه ممکن است اصلا علم به آن نداشته باشند؛ مثلا در این مثال ممکن است اصلا نداند کسی که خبر فوت او را نقل می‌کنند اهل قم است اما با این وجود ما آن را انتزاع و یقین به آن پیدا می‌کنیم. بعضی از امور وجود دارد که به نظر ما از اخبار دو نفر نیز در آن امور برای انسان یقین حاصل می‌شود؛ ⬇️

📚 #دریافت نسخه‌ی الکترونیکی مجله پژوهش‌های اصولی دوره ۵، شماره ۱۹، پاییز ۱۳۹۲ 🌐 http://www.juosul.ir/article_110799_57cdacede474d9bf2e60aa078190b6cf.pdf ✔️ #مقالات 🔖 ۱. حقیقة الوضع فی الاسماء و الحروف (نظریة تکمیلیة) ؛ مرتضی ترابی ؛ صص ۷ تا ۳۷ #چکیده المسلک الصحیح فی #حقیقة_الوضع هو کونه أمراً جعلیاً #اعتباریاً، ولکن یحصل نتیجة الجعل علاقة #تکوینیة بین اللفظ و المعنی إما علی نحو العلامیة کما فی من تعلم اللغة الأجنبیة و یکون ملفتاً حین الاستعمال الی اللفظ و المعنی معاً و کون أحدهما #علامة علی الآخر، أو علی نحو #التنزیل کما هو الغالب فی #الوضع و #الاستعمال. بحثنا فی هذا المقال عن کیفیة نشوء اللغة و الوضع بالمنوال الطبیعی له و بینا علی أساس ذلک نشوء أقسام الوضع، منها الوضع فی الحروف و اخترنا أن الوضع فی #الحروف لیس من الاقسام المعروفة بل هو قسم خاص من الوضع الخاص و الموضوع له الخاص الذی سمیناه الوضع الخاص و الموضوع له المعنی #المماثل للخاص. ثم تعرضنا الی بحث آخر و هو انّ المعنی #المجازی یتقوم بملاحظة العلاقة بینه و بین المعنی #الحقیقی و إقامة #القرینة علی ذلک و أما إقامة القرینة علی ارادة غیر المعنی الموضوع له فلاتوجب #المجازیة اصلاً. 🔖 ۲. بررسی حجّیّت إطمینان ؛ سید حسین منافی ؛ صص ۵۳ تا ۷۵ #چکیده به رغم آن‌که بخش عمده‌ای از علم اصول به بحث از چیستی، #حجیت و احکام مربوط به #قطع و #ظنّ و #شکّ اختصاص دارد، ولی به نظر می‌رسد بحث پیرامون #اطمینان به تفصیل مورد بررسی کافی قرار نگرفته است. این در حالی است که بحث از #حجّیّت_اطمینان و زوایای مختلف آن ثمرات زیادی به دنبال دارد؛ این رساله در شش فصل پیرامون جهات مختلف مربوط به اطمینان را مورد بحث قرار داده است. از دیدگاه این نوشتار، إطمینان حجّت است و حجیت آن تنها در #نماز، #لقطه و #شهادت مصداق ندارد؛ زیرا در این موارد سیره عقلاء بر حجّیّت اطمینان، مورد #ردع قرار گرفته است. هم‌چنین این نوشتار #ادلّه سه گانه‌ای که برای حجّیّت اطمینان اقامه شده است را مورد بررسی و سنجش قرار داده است. 🔖 ۳. وجوب غیری اجزاء واجب ؛ مرتضی موحدی ؛ صص ۸۳ تا ۱۰۴ #چکیده یکی از تقسیمات #مقدمه_واجب، تقسیم آن به مقدمه #داخلی و #خارجی است. در این که آیا مقدمات داخلی (=اجزاء واجب) در بحث وجوب #شرعی مقدمه داخل است یا نه؟ میان اصولیان اختلاف است؛ اکثر آن‌ها آن را خارج از محل نزاع می‌دانند. دلیل آنان این است که #مقتضی وجوب غیری (= مقدمیت) در #اجزاء وجود ندارد و اگر مقتضی محقق باشد، مانع از این وجوب، موجود است و آن چیزی نیست جز #اجتماع_مثلین در شئ واحد. در مقابل، برخی از اصولیان مانند #شیخ_انصاری و #مرحوم_امام هم #وجود مقتضی و هم #فقدان مانع را پذیرفته‌اند و در نتیجه #مقدمات_داخلیه را داخل محل نزاع می‌دانند. این مقاله ضمن طرح و بررسی ادله دو طرف، در پایان از #ثمره مهم وجوب غیری اجزاء که در مسأله #اقل_و_اکثر_ارتباطی آشکار می‌گردد بحث خواهد شد و آن ثمره #انحلال_علم_اجمالی و تمسک به #برائت عقلی و نقلی نسبت به #وجوب_زائد است. 🔖 ۴. بررسی موارد نقض قاعده تبعیت احکام از ملاکات ؛ بلال شاکری ؛ صص ۱۲۳ تا ۱۵۲ #چکیده نسبت به قاعده تبعیت احکام از #ملاکات، این اشکال اساسی مطرح است که: قاعده تبعیت ناتمام است، زیرا در احکام شرعی، موارد بسیاری وجود دارد که موجب #نقض قاعده تبعیت خواهد بود. به نظر می‌رسد برخی از احکام شارع دارای ملاک نیستند یا در برخی موارد #مصالح و مفاسدی وجود دارد اما #جعل_حکم، #محال است. در برابر این اشکال، پاسخ‌های متعددی مطرح شده است مثل این‌که ممکن است ملاکاتی که حکم شرعی از آن تبعیت می‌کند در #متعلق_حکم شرعی نباشد، بلکه مثلاً #نفس_جعل حکمی دارای مصلحت باشد و ... . علاوه بر این‌که تأثیرگذاری ملاکات در احکام به صورت #علیت_تامه نیست که هر کجا ملاک بود، حکم شرعی نیز جعل شود، بلکه رابطه آن‌ها مانند #علت_ناقصه و معلول است یعنی وجود ملاک، بخشی از علت جعل #حکم_شرعی است. @tafaqqoh

🔰 توصیه‌ امام خامنه‌ای دامت برکاته برای مشتاقان محروم از مراسم اعتکاف: بسمه تعالی امسال نیز بسیاری از متعبّدان از فضیلت #اعتکاف محرومند. پیشنهاد میشود که در هر یک از سه روز نماز جناب جعفر طیار را به‌جا آورند. 🔖 #مطالعه_مقاله: نکاتی پیرامون #نماز_جعفر_طیّار سلام الله علیه 🖊 استاد سید محمدجواد شبیری زنجانی حفظه الله 🔸 بخش اول: دوازده نکته درباره‌ی نماز جعفر طیار برگرفته از احادیث اهل بیت اطهار علیهم السلام درآمد نماز #جعفر_طیار هدیه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به جناب جعفر بن ابی طالب است که در بازگشت او از حبشه به وی اهدا شده است. جعفر طیار در جمادی الاولی سال ۸ هجری در جنگ #موته در پیکار با #رومیان به #شهادت رسید.... ⬇️ 🌐 https://fa.mfeb.ir/?p=12515 🔹 بخش دوم: مفاد «صدر النهار» در قسمت نخست این مقاله نکاتی چند برگرفته از روایات اهل بیت علیهم السلام درباره نماز جعفر طیار ذکر شد، در نکته دوازدهم به توقیع روایت شده از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف اشاره شد که افضل اوقات این نماز را صدر نهار از روز جمعه دانسته است، قسمت دوم مقاله تقدیم می‌گردد.... ⬇️ 🌐 https://fa.mfeb.ir/?p=14560 @tafaqqoh