📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۱۲
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔺1⃣ یک دسته از ادله امکان استنباط از قرآن، روایاتی است که در باب #معارف و اخلاق استدلال میکند. دسته دوم روایاتی است در باب #حقوق استدلال میکند و دسته سوم روایاتی است که #ادب_تلاوت قرآن را به ما می آموزانند.
🔺2⃣دسته اول: روایات در باب #معارف. گویند شناخت ذات و صفات و .. خدا در قرآن است و باید آنها را فهمید. مرحوم میرداماد و ابن بابویه قمی فرمودند که از امام سجاد پرسیدند #توحید چیست؟ ایشان فرمود چون خدا میدانست در آخرالزمان #افراد_متفکری می آیند «سوره اخلاص و ۶ آیه اول سوره حدید» را نازل کرد که #عالیترین_سیر_فکری_بشر_در_توحید تامین شده است. اگر کسی بخواهد از حد این دو بخش بگذرد یا از آن رویگردان شود به هلاکت میرسد. حال، اگر مردم جز تلاوت، راهی نداشتند دیگر این آیات و روایت مربوط چه معنی دارد؟ اکثر مسلمین صدر اسلام فقط میخواستند حضرت را ببینند و ایمان بود نه تحقیقات. عمق فهم و علم در توده مردم زمان صدر اسلام نبود.
🔺3⃣همه بحثهای یگانگی، یکتایی، انواع معیت و ... در مورد خداوند را حکمای اسلامی از همین «سوره توحید و ۶ آیه ابتدایی» حدید درآوردند. همه آیات قرآن در یک درجه نیستند. برای اوساط از مومنین «اذکروا نعمتی التی انعمت علیکم» است یعنی شکر نعمت میکنند تا نعمت افزون شود اما برای اوحدی از مومنین «اذکرو الله اذکرکم» است یعنی همه نعمتها را هم در راه خدا میدهند، سخن از خداست نه نعمت. شکر نعمت برای نعمت، برای راهیان بین راه است اما کسی که به قرب الهی رسید فقط خدا را میخواهد.
🔺4⃣حضرت سجاد باغی داشت که امویان از او بزور گرفتند. خلیفه که به مکه آمد برخی به امام سجاد گفتند از نماینده خلیفه که باغت را گرفته پیش خود خلیفه شکایت کن. ایشان فرمود: من در کنار خانه خدا از خود خدا در مورد مال دنیا چیزی نمیخواهم بعد به دیگران مراجعه کنم؟! داشتن، #شرف نیست زیرا آنها که بیش از بقیه دارند از نظر فضائل از انها پایینترند.
🔺5⃣ما یک حجاب ظلمانی داریم یک حجاب نورانی. #حجاب_ظلمانی برای عالم طبیعت است مثل همین دیوار که نمیگذارد آنطرفش را ببینیم اما مطالب مشکل و سنگین، #حجاب_نورانی است. مسائل علمی، حجاب نورانیند. علم چون نور است نورش افراد را خیره میکند و انسانها نمیتوانند از آن بگذرند. اگر کسی این نور را شکافت طبق فرموده امام سجاد به معدن عظمت میرسید و #عظیم میگردد. اگر کسی برای رضای خدا درس بخواند و به آن عمل کند و به دیگران بیاموزاند در باطن دنیا، او را #عظیم مینامند.
🔺6⃣از امام سجاد پرسیدن چگونه میتوان #توحید را شناخت؟ فرمود: هر کس سوره توحید را بخواند و به آن ایمان بیاورد توحید را شناخته است. گفتند چطور بخواند؟ فرمود مثل بقیه و در آخر سوره بگوید «کذلک الله ربی» حال اگر انسان ظاهر قران را نفهمد چگونه میتواند ایمان بیاورد؟
🔺7⃣دسته دوم: مسائل #حقوقی و اجتماعی. نمونه اش احتجاج حضرت زهرا در قضیه #فدک است. میفرماید آیا در قرآن آیه ایست که ما را از ارث محروم کرده که شما میدانید و ما نمیدانیم؟! حال احتجاج به چه معناست؟ خطبه ای که از حضرت زهراست و راویش حضرت زینب است میگوید: اینطور نیست که مساله ارث برای شما روشن نبوده باشد. یا باید بگویید من فرزند پیامبر نیستم! که هستم و یا فرزند ارث نمیبرد که طبق اطلاق آیات قرآن ارث میبرد و یا من را مسلمان نمیدانید که هستم و یا آیه خاصی مرا استثنا کرده که چنین چیزی هم نیست!
حال اگر فهم قرآن مخصوص این خاندان باشد این استدلالها دیگر چیست؟!
🔺8⃣دسته سوم: روایات در باب #ادب_تلاوت. بخشی از آیات در مورد خوب خوندن با تجوید و صوت خوب است که الفاظ و کلمات است اما ادب تلاوت این است که طبق سیره پیامبر بخوانیم. مثلا فرمودند هنگام خواندن قرآن مرتبا به آخرش نگاه نکنید که بفهمید کی تمام میشود بلکه هر وقت خسته شدید بس است! هرگز حضرت زهرا، حضرت امیر را همسرم نخواند بلکه پسرعمو صدا میکرد، این ادب است. در مورد ادب، مرحوم فیض، ادب و تدبر را در یک مبحث از کتابش آورده است. ادب تلاوت این است که طوری بخوانیم که بفهمیم.
در مورد شفاعت هم که قبلا بحث شد، همه مخلوقات خدا به اذن او شفاعت میکنند..
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۴۵
🔖 آیه: ۱۸ الی ۲۰
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۲/۰۹
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
♦️خداوند پس از استدلال بر چرایی هدایت نشدن منافقین، دو مثال برای تقریب به ذهن میزند تا حال این قوم را درک کنیم.
🔰در انتهای توضیح مثال اول باید گفت که کر و کور و لال بودن منافقین برای اولین بار مطرح میشود. در آیه قبل مطرح شد که خداوند نوری را که منافقان روشن میکنند تا راهشان را پیدا کنند را خاموش میکند اما در آیه ۱۸ با آمدن عبارت «عمیٌ» مشخص میشود که نیافتن راه و #متحیّر_بودن منافقان بخاطر خاموش شدن چراغشان نیست بلکه بخاطر #کور_بودنشان است. منافق، سرمایه #فطرت را باخته است پس دیگر چشم که باید حق را میدید و ندید را به همراه ندارد.
🔷طبق آیه ۲۲ انفال، بدترین جنبندگان کسانیند که کر و لالند و تعقل نمیکنند «انّ شرّ الدّوابّ عند الله الصمّ البکم الذین لا یعقلون» حال میدانیم که کر و لال همان #منافقین هستند «صمٌ بکمٌ عمیٌ/بقره_۱۸» لذا منافقین بدترین جنبندگان نزد خدا هستند. زیرا در آیه بعدی گوید «اگر خدا خیری در آنها میدید یقیناً ایشان را شنوا می کرد و اگر اکنون نیز آنها را شنوا کند باز اعراض کرده و رو برمیگردانند.» ایشان #ظاهر حق را حفظ میکنند تا در باطن حق را در جامعه نابود کنند.
📍جزای کار بد همیشه مناسب و مطابق با عمل است. «جزائاً وفاقاً/نبأ_۲۶» در حقیقت، مجازات عمل بد، همان عمل بد است که در قیامت، #حقیقت سوزانندهاش آشکار شده و به صورت آتش درامده است. اما احسان و کار خوب، پاداش چندین برابر می دهد. «مثل الذین ینفقون اموالهم فی سبیل الله کمثل حبةِ انبتت سبع سنابل... و الله یضاعِف لمن یشاء و الله واسعٌ علیمٌ/بقره_۲۶»
❎خداوند به متقیان #روزی_بدون_حساب می دهد. «و الله یرزق من یشاء بغیر حساب/بقره_۲۱۲» معنی این بیحساب بودن این نیست که بیحساب و کتاب روزی دهد چون هیچ ذرهای در عالم نیست مگر روی حساب و کتاب؛ بلکه معنیش این است که بیاندازه و غیر قابل محاسبه روزی میدهد.
‼️انسان دو شخصیت دارد: #حقیقی و #حقوقی. شخصیت حقیقیش همان شخصیت #فردی است اما شخصیت حقوقیش به جایگاهی است که در #جامعه دارد و اعمالش بر عقیده و رفتار دیگران اثرگذار است. حال انسان باید مراقب هر دو شخصیت و جایگاهش باشد لذا اگر گناهی کرد در هر دو شخصیتش تاثیر میگذارد و لذا مجازات مضاعف میبیند «هود_۲۰»
❌حال که بدترین جنبندگان، منافقین هستند پس بدترین جایگاه نیز برای آنها خواهد بود «انّ المنافقین فی الدَّرکِ الاسفَل من النّار و لن تجد لهم نصیراً/نساء_۱۴۵» یعنی اگر اینها ده عمل بد انجام داده باشند به اندازه بدترین عملشان مجازات میشوند و به همین صورت از میان ده عمل خوب مومنین، بهترین عمل را پاداش خواهند داد. البته ائمه و #سران_کفر که با منافقین هم درجه اند نیز ممکن است در جهنم هم رده آنها قرار گیرند و در پایینترین طبقه جهنم باشند.
🔴مجازات منافقین دائمی است. اما چرا؟ خداوند گوید اگر کافر و منافق سالها در دنیا زندگی میکردند باز هم همین راه را ادامه میدادند چون کفر و نفاقشان بصورت یک #ملکه در جانشان شده است که امکان تغییر آن نیست و لذا ما بخاطر این حقیقت دائمی که از خود ساختهاند مجازاتی #دائمی برایشان آماده کردهایم.
🔷منافقین در آیه ۵ فصّلت به پیامبر گفتند: گوش ما سنگین شده و بدهکار حرفت نیست. بین ما و تو #حجابی وجود دارد پس هرکار میخواهی بکن که ما تصمیم خود را گرفته ایم. خب آیا چنین شخصی قابل تغییر است؟
♦️همچنین در آیه ۴۴ فصّلت می فرماید: «ما قران را برای هدایت و شفا فرستادیم اما منافقین از خدا دور بوده و گوشهایشان پر است اما مومنین به خدا نزدیکند.» این فاصله #مادی نیست که دو طرفه باشد یعنی اگر منافقین از خدا دور بودند خدا نیز از آنها دور باشد بلکه فاصله ای معنوی بوده و خداوند از #رگ_گردن به آنها نزدیکتر است.
💠حجابِ بین منافقین و کفار با خدا، #خود کفار و منافقین هستند نه چیز دیگری. اگر اینها خودشان را نادیده انگارند #معرفت_به_حق را درک خواهند کرد. اینها نه در دنیا خدا را می بینند نه در آخرت چون در آنجا نیز #حجابی که در دنیا بین خود و خدا ساخته بودند در آخرت تجسم یافته و جلوی دیدن آنها را میگیرد. «انّهم عن ربّهم یومئذِ لمحجوبون/مطففین_۱۵»
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1