📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۱۷
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔺1⃣ تمسک به قرآن کریم متوقف بر اموری بود. یکی اینکه فی نفسه حجت باشد. دوم بوسیله عوارض از حجیت ساقط نشود. باید #تحریف را مستدلانه رد کرد اگرچه قائلی به آن یافت نکنیم.
2⃣دلایل عدم تحریف:
🔺۱. همان دلیلی که بر ضرورت وحی و رسالت دلالت دارد همان بر ضرورت صیانت وحی از تحول دلالت دارد.
🔺۲. تبیین اوصاف قرآن: که #حکیم و #عزیز است پس راهی برای زوال قرآن نیست.
🔺۳. آیه سوره حجر
🔺۴. آیه سوره فصلت
🔺۵. آیه سوره جن که قرآن با رصد خداوند از تحریف مصون است و چون قرآن تا قیامت حجت است پس باید تا همان زمان هم از #تحریف مصون بماند.
🔺3⃣اصل و بقای هستی قرآن با معجزه همراه است.آنهایی که اصل هستی یا بقای هستی آنها روی اعجاز الهی است از سه قسم بیرون نیستند و قرآن مهمترین قسم است:
🔰 ۱. برخی اشیا را در #اصل_آفرینش با معجزه همراه کرد اما بقایشان مانند دیگر موجودات است: مثل ناقه صالح که از درون کوه درآمد اما مثل بقیه قابل مردن بود یا مانند عیسی مسیح که بدون پدر متولد شد اما ادامه زندگیش مثل بقیه مردم.
🔰 ۲. برخی را در #بقا با معجزه همراه کرد.
حال این یا در «مقطع خاص» است مثل حضورت موسی که با پدر و مادر معین او را بدنیا آورد اما در مقطعی خدا به مادرش گفت او را در دریا بینداز و ما او را حفظ میکنیم و به دریا گوییم او را در جای معینی بگذارد. لذا قرآن به مادر موسی گوید قطعا ما اینجا او را حفظ میکنیم پس حفظ او در مقطع معینی روی اعجاز است.
♻️گاهی نیز اعجاز در مرحله بقا «بصورت دائمی« است مثل کعبه که دو پیامبر با دستور خدا آن را ساختند اما این کعبه را هیچکس نمیتواند خرابش کند البته اگر قصد تخریب کعبه با عنوان قبله مسلمین را داشته باشد نه اینکه قصد بازسازی داشته باشند یا اینکه بلایای طبیعی آن را خراب کنند. اگر هم میبینید که در زمان زبیر برای گرفتنش، کعبه را با منجنیق تخریب کردند بخاطر این است که زبیر باید در رکاب امام حسین میبود نه اینکه فرار کند. اگر حجاج کعبه را ویران کرد برای دستگیری ابن زبیر بود نه ویرانی قبله مسلمین. خدا فرمود اگر کسی مانع رسیدن مردم به کعبه شد ما آنها را به عذاب الیم گرفتار میکنیم چه رسد بخواهد خود کعبه را از بین ببرد. در مورد تولد امام زمان نیز اصل تولد روی جریان عادی است اما بقا و حفظش با اراده الهی ممکن شده است.
🔰 ۳. و برخی را هم در #اصل_آفرینظ و هم در #بقا با معجزه قرین ساخت: این قسم منحصر در «قران» است. هم تنظیم و ایجادش از خود خدا و بوسیله یک انسان بی سواد است و هم حفظش بدست خداست و کسی امکان تحریف و ازاله آنرا ندارد.
🔺4⃣اگر نبوت برای بشر ضروری است در صورت اتمام نبی باید #دین او نیز باید همیشه بماند و دین همان کتاب قرآن است لذا قرآن دائمی و غیرقابل تحریف است. پیروان ادیان را خدا طبق قرآن، تا زمان آمدن رسول بعدی رها نکرد. اگر دین نباشد، انسانیت نیست پس دین همیشه باید باشد.
🔺5⃣دینی که قبلا در کتاب بود حالا در ایران دارد پیاده میشود چنانکه حتی وقتی مسیحی وارد آسمان ایران میشود بنابه احترام به نظام رسمی جمهوری اسلامی ایران، روسری سر میکند. این نتیجه خون شهداست. زمان ما از زمان علی که بیشتر نیست و ما هم خون ندادیم که ۱۰۰٪ اسلامی شویم چون انتظارمان این است که در نهایت تلاشمان، مانند #حکومت_پیامبر شویم که در آن هم اشکالاتی بود چنانکه وقتی گفتند خالد فلان کار را کرده انتقاد کرد.
حضرت علی به کمیل نامه نوشت که چرا نتوانستی شهرت را مدیریت کنی؟ یعنی هر کسی که مومن بود مدیر هم الزاما نیست!
🔺6⃣ بسیاری از چیزهایی که در زمان ظهور حضرت می آید در نگاه مردم #دین_جدیدی است! طبق قرآن، اهل کتابی که در زمین مسلمانان زندگی میکنند باید #جزیه دهند اما اول انقلاب در مجمع خبرگان قانون اساسی که ما هم بودیم وقتی چنین چیزی مطرح شد نماینده مسیحیان رسما گفت اصلا چنین بحثی را به زبان هم نیاورید چون اگر ما قرار باشد جزیه دهیم مسلمانانی که در خارج هستند نیز باید به حکومت غیر مسلمانشان جزیه دهند پس ما هم ترسیدیم و بدین ترتیب جزیه در قانون اساسی نیامد! چنان که همین الان وقتی مسیحی وارد آسمان ایران شود و در هواپیما بگویند باید حجاب بگذاری او فکر میکند دین جدیدی است چون تابحال چنین چیزی ندیده بوده است!
وقتی حضرت بیاید اسلام را مظهر بر همه ادیان میکند «لیظهره علی الدین کله»
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۱۷
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
🔴 ادامه: بخش دوم
🔺7⃣ رساله ها با هم تفاوتی ندارند مگر در چند مورد فرعی مثلا از ۱۵ هزار مساله فقط در ۱۵ جا اختلاف دارند که باز هم بسیار بندرت اتفاق میفتد که کسی چیزی را حرام کند و دیگری آنرا حلال بداند و بیشتر در #احتیاط و غیر احتیاط است که آنهم خوب است. پیش امام خمینی آمده بودند و از محله کوچک خود تعریف میکردند که ۱۵ مسجد دارد و ... امام گفتند در این محله کوچک ۱۵ مسجد هست؟! خب چرا کنار هم جمع نمیشوید؟!
🔺8⃣ مجمع جهانی ائمه جماعات در تهران تشکیل شد امام جمعه مغرب با سر و صورت پوشیده رفت بین زندانیان و بعد گفت زندانی شدن در جمهوری اسلامی ایران بهتر از آزادی در مراکش است! شما میفهمید که زندانتان #مکتب است و میدانید اگر به کسی ظلم نکنید زندانی نمیشوید. اگر آمریکا به ایران سیلی بزند دارد به همه کشورهای اسلامی سیلی میزند!
🔺9⃣ در جلسه قبل گفتیم که در دو آیه از توبه میخواستند یک واو را حذف کنند که نتوانستند. یک مورد زمانی بود که کسی پیش عمر، خلیفه دوم آمد و آیه مذکور را «و الذین» خواند. عمر گفت کی به تو اینطوری یاد داده؟ گفت اُبَیّ. رفتند پیش ابی، و عمر پرسید تو اینطور یاد داده ای؟ گفت بله. گفت تو از کجا اینطور شنیده ای که با این واو اضافی، انصار را به مهاجرین، در #صف_اول_مومنین اضافه کردی؟ گفت از پیامبر. گفت خودت از او شنیدی؟ گفت بله. بار سوم باز پرسید از زبان خودش شنیدی؟ ابی با عصبانیت پاسخ گفت که این را خدا بر قلب حضرت نازل کرد و نه از عمر اجازه گرفت نه از پدرش!
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۱۸
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔺1⃣ برای استناد به قرآن باید شبهه #تحریف را با استدلال زدود. ۵ دلیل بر صیانت قرآن از تحریف اقامه شده است. بحث تحریف بر سر کم شدن آیات یا سوره هاست نه زیاد شدن. چنان که ابتدا در آغاز بعثت و در مکه خداوند میفرماید کتابی مثل این بیاورید «فلیاتوا بحدیث مثله». سپس بعدا در مدینه میفرماید ده سوره مثل این بیاورید «فاتوا بعشر سور مثله مفتریات» و در آخر گوید یک سوره مثل این بیاورید «فاتوا بسورة من مثله» پس امکان افزایش وجود ندارد و اشکال گیرندگان نیز صرفا گویند که ممکن است سوره ای یا آیه ای کم شده باشد.
🔺2⃣یک اشکال مشترک بر این ادله قرآنی مطرح است و آن #شبهه_دور است. گویند چگونه به خود قرآن برای رد تحریف قرآن میشود استدلال کرد؟ زیرا ما احتمال تحریف در همین ادله قرآنی میدهیم که به آنها استدلال میشود.
این اشکال را بعضی چنین پاسخ دادند که اگرچه این وارد است ولی به کمک روایات مساله حل میشود چون روایات ما را به قرآن ارجاع دادند چه حدیث معروف ثقلین و چه روایات عرضه بر قرآن و چه روایات دیگر که گویند قرآن هدایت و نور است. اگر قرآن تحریف شده بود رسول خدا و معصومین، ما را به آن ارجاع نمی دادند.
🔺3⃣بازگشت این پاسخ به اصالت حدیث است نه #اصالت_کتاب. یعنی گویند قرآن را با روایات اثبات کردیم و بدین صورت، اصل را با فرع اثبات کردند حال آنکه ارزش و حجیت روایات را قرآن بیان کرده است و لذا این پاسخ اشکال دارد چون حرمت کلام خدا با روایات قابل اثبات نیست. گفتیم که حجیت روایات معصومین به امر پیامبر است که حدیث ثقلین را مطرح کرد و حجیت امر پیامبر نیز به قرآن برمیگردد که گفته از او اطاعت کنید پس «حجیت روایات معصومین به قرآن برمیگردد.»
🔺4⃣پاسخ دوم را از خود #قرآن می آوریم. اولا احتمال تحریف در قرآن نیست چون یقین داریم که خدا پیامبر را آورد و بر او کتابی نازل کرد. دوم اینکه امکان از بین رفتن قرآن اصلی و جعل کردن کتابی دیگر بجای آن هم وجود ندارد. سوم اگر این کتاب فعلی همان قرآن نازل شده بر پیامبر است و صرفا احتمال نقیصه در آن میدهیم به خود قرآن مراجعه میکنیم چون خداوند، قرآن را با اوصافی معرفی کرده است و گوید آن نور و هدایت است، #منسجم است، مردم را به ملت اقوم دعوت میکند، اگر همه انس و جن جمع شوند نمیتوانند سوره ای مثل آن بیاورند.
🔺5⃣آنهایی که در صدد تحریف بودند #گروه_سیاسی حساب شده ای بودند که میخواستند #اصول_کلی قران و مطالب اصلی قرآن را عوض کنند نه آن همه تلاش کنند تا کلمه ای را عوض کنند که بود و نبودش از نظر خطوط کلی فرقی نمیکند یا آیه ای را که تکرار شده بخواهند حذف کنند. اگر آن اصول کلی را تغییر میدادند این اوصافی که در مورد قرآن در قرآن آمده عوض میشد و نمیگفت این قرآن منسجم است. توجه کنیم که تحدی قرآن به فصاحت و بلاغت نیست چون آن فقط برای اعراب است بلکه محتوای قرآن و انسجام آن و دیگر اوصاف آن است. پس اصول عوض نشده و آیات غیر اصلی نیز مدنظر آنها برای تحریف نبوده که تحریف شود.
🔺6⃣نباید #اصالت_قرآن را وابسته به اصالت روایات کرد چون اگر اینجا کوتاه آمدیم آنجا دیگر دره ایست عمیق چون آنقدر بازار جعل و دروغ در آن زیاد است که انسان باید جان بکند تا یک روایت صحیح پیدا کند. با قرآن که کلام الله است نتوانستند بازی کنند اما با روایات بسیار بازی کردند. دین نباید به روایت ختم شود چون آنکه روایات پر از اشکالند و معصومین میگویند خود روایات باید با قرآن سنجیده شوند تا ببینیم کدام درست است چون مثل امام میشود حرف زد اما مثل خدا خیر!
🔺7⃣بهترین مناجات ها، بهترین خطبه های حضرت امیر و ... را بخوانید اگر وسطش دو آیه باشد براحتی قابل شناسایی است! چون قابل قیاس نیست. پس #شبهه_دور بر خود این پاسخ که اصالت قرآن را با روایات میسنجند وارد است چون حجیت خود روایات به قرآن است.
🔺8⃣پس اولا کتاب خدا بر پیامبر نازل شد. ثانیا قطعا این قرآن فعلی بطور کلی یک کتاب دیگر نیست. ثالثا سوره ای به آن اضافه نشده است چون امکانش نیست و خدا تحدی کرده است. رابعا اگر قرار باشد کم شده باشد حتما در #اصول_کلی و آیاتی است که به منافع تحریف کنندگان آسیب میرساند نه آیاتی که جزو اصول نیستند و معنای مهمی ندارند. خامسا اگر قرار بود اصول عوض شود قرآن دیگر اوصافی که خود گفته نداشت مانند انسجام.
🔺9⃣اگر کسی قرآن را نازل کرده برای آن نبوده که عباداتش منهای سیاسات باشد یا منهای اجتماعیات و معارف و اخلاق و غیره باشد. این یک بسته است که همه با همند و باید اجرا شود. بعدا گفته میشود که خطوط کلی قرآن چیست.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۱۸
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
🔴 ادامه: بخش دوم
🔺0⃣1⃣کسی وارد مسجد شد و پیامبر فرمودند این کیست؟ گفتند علامه. فرمود چه بلد است؟ گفتند تاریخ جاهلیت و انساب. فرمود این که مشکلی حل نمیکند. «علم سه دسته است: آیات محکمه، فریضة قائمه و سنة عادله». اصول کلی قرآن به این سه برمیگردد.
🔺1⃣1⃣مرحوم محقق داماد در شرح این حدیث گوید: جمله اول یعنی #آیات_محکمه راجع به فقه اکبر است یعنی «معارف و اصول دین و ...» اما جمله دوم یا #فریضة_قائمه راجع به فقه اصغر است یعنی «فقه معمول» و جمله سوم یا #سنة_عادله راجع به «اخلاق و ...» است. آیا میشود مسلمین را فقه اصغر اداره کرد اما #فقه_اکبر را کنار گذاشت؟ یعنی ۵۰۰ آیات الاحکام را بداند و ۶ هزار آیه دیگر را رها کند و اکر مشکلی پیش آمد مردم را رها کند؟! اگر کسی صرفا برخی از آیات را بلد است آیا میتوان مسلمین را به دست او داد؟
🔺2⃣1⃣وقتی پیامبر سالم بود منافقین از هیچ کاری برای سنگ انداختن در کارش کوتاهی نمیکردند. ایشان میفرماید: تا من مریض شدم خانه نشینم کردند تمام سنگ اندازی ها تمام شد! حال آیا این منافقین همه از بین رفتند؟! یا اینکه هر چه خواستن با روایات جدید ساختند و با حکومت کنار آمدند.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۱۹
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔺1⃣ ادله صیانت قرآن از #تحریف بیان شد. یک دلیل عقلی و چهار دلیل قرآنی داشت. دلیل عقلی میگفت چون اصل نبوت وجودش ضروری است حفظ عصاره نبوت یعنی قرآن نیز ضروری است خصوصا چون قرآن مهیمن بر همه کتب آسمانی است. اگر این کتاب هم تحریف میشد چیزی روی زمین به عنوان #حجت_خدا باقی نمی ماند. حال چون پیامبر اسلام و قران آخرین پیامبر و کتاب الهی هستند قرآن باید از تحریف در امان بماند.
🔺2⃣چهار دلیل قرآنی هم در کنار این دلیل عقلی است. اگر روایاتی بر تحریف اشاره دارند چون این ۵ دلیل مذکور مخالف آن روایتند باید روایت را تاویل و در صورت عدم امکان، طرح کرد و کنار گذاشت.
🔺3⃣گذشته از ۵ دلیل مذکور، ادله روایی هم وجود دارد. از مجموع چند طایفه روایت مشخص میشود که تحریف در قرآن ممکن نیست. طایفه اول از روایات همانند که در #فتنههای_روزگار ارجاع به قرآن میدهد تا مردم نجات یابند. حال اگر قرآن خود از تحریف مصون نباشد میتواند انسان را در فتنه ها نجات دهد؟!
🔺4⃣طایفه دوم #روایات_عرضه_بر_قرآن هستند که گویند آنچه از ما به شما رسیده (همه روایات) بر قرآن عرضه کنید و تطابق دهید. چون در روایات امکان جعل هست اما در قران خیر. این گونه روایات، تخصیص پذیر هم نیستند که بگویند فلان روایات را نمیخواهد با قرآن بسنجید. ترازو باید سالم باشد که بتوان با آن چیز دیگری را سنجید پس قرآن باید از تحریف در امان باشد.
🔺5⃣طایفه سوم از روایات، روایاتی هستند که #سیره_عملی معصومین را نشان میدهد که در مقام پاسخ و استدلال به همین قرآن موجود استدلال میکردند. اگر حرفی در مورد تحریف هم هست در همان زمان آشوب خلافت است که غالبا تازه مسلمان بودند و چند قرآن هم بیشتر نبود. بعدا که تا نیمی از اروپا هم رفت و امکان تحریف نداشت.
🔺6⃣همچنین وقتی معصوم به قرآن استدلال میکردند کسی به ایشان اعتراض نکرده که بخشی از قرآن تحریف شده است حال تو چگونه به آن استناد میکنی؟ شاید در آیاتی که حذف شده حرف دیگری باشد! حال آیا استدلال معصوم به قرآن صحتش حجیت می دهد یا اینکه کاشف از حجیت قرآن است؟
🔺7⃣طایفه چهارم از روایات که مهمترین طایفه است همان #حدیث_ثقلین است. «انی تارک فیکم الثقلین، کتاب الله و عترتی، لن یفترقا حتی یردا علی الحوض،». گوید: «ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا ابدا» یعنی این دو از هم جدا نشدنی هستند تا زمانی که به اینها چنگ میزنید هرگز گمراه نخواهید شد. اگر خطوط اصلی قرآن تحریف شده بود چگونه تمسک به این کتاب، انسان را از «هر گونه ضلالت» می رهاند؟! با توجه به حدیث ثقلین، عترت و کتاب خدا تا قیامت با همند. حال چون امامت تا قیامت باقیست کتاب خدا هم باید بدون تحریف تا قیامت باقی بماند.
🔺8⃣گاهی گفته میشود که برخی از بطون قرآن را خود پیامبر هم نمی داند. حال آنکه اولُ ما خلق الله، نور پیامبر است نه قرآن. اگر حضرت اولین فیض خداست هر فیضی که در جهان صادر شود بعد از آن است پس پیامبر به کنه قرآن اشراف دارد. تجلی قرآن بعد از تجلی پیامبر است البته قرآن به مقام ذات خداوند راه ندارد و تجلی علمی خدا است.
🔺9⃣اگر قرآن تحریف شده و مثلا در اصل، نام «امام علی» از قرآن پاک شده است مگر ممکن بود که حضرت امیر و یارانش به حدیث منزلت و ... استناد کنند اما به آن آیه که اسمش صراحتا در آن بوده استناد نکنند؟! این تازه برای زمانیست که اول اختلاف و پس از فوت پیامبر بود و هنوز تحریفی هم رخ نداده بود و غالب صحابه هم حافظ قرآن بودند. پس کمترین تحریف و کاستی در قرآن رخ نداده است.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۲/۳۱
📌 شماره جلسه: ۲۰
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔺1⃣ برای اثبات صیانت قرآن از #تحریف، در کنار دلایل عقلی و نقلی، به #اجماع نیز استناد میکنند. اجماع صرفا در حد تایید است و مشکل را حل نمیکند. اگر #اجماع_منقول باشد که در حد یک خبر واحد اعتبار دارد. اگر #اجماع_محصل باشد که بسیار کم است، از یک دلیل ظنی نمیگذرد و شبهه دور هم در آن مطرح است.
🔺2⃣در #اجماع_محصل اگر کسی توانست همه نظرات علما در جهان را بدست آورد که بسیار قلیل است چون برخی علما اصلا کتاب ننوشته اند، برخی دیگر نوشته اند اما فقط در کتابخانه خودشان قرار دارد و ما دسترسی به آن نداریم. پس تحصیل اتفاق کل علما بر یک نظر، بسیار سخت است.
🔺3⃣تحصیل چنین اتفاقی نیز جز «تراکم ظنون» چیزی نیست چون حرف هر عالمی درحد یک ظن است. تراکم ظنون سبب میشود که شبهات کوچک نتواند در برابر آن بایستد اما یقین هم ایجاد نمیکند. در خبر متواتر چون اخبار از حس است یقین متعارفی (ظن متاخم علم) شکل میگیرد اگرچه یقین علمی و برهانی نیست. اما اجماع محصل، اخبار از حدس است.
🔺4⃣اهل سنت حجیت اجماع را از این روایت برداشت کرده اند که پیامبر فرموده: «لا تجتمعوا امتی علی الخطا» یعنی امتم بر امر خطا اجماع نمیکند. این در واقع حجیت اجماع را نمیرساند چون میگوید هرگز همه امت من بر یک امر اشتباه اجماع نمیکنند نه هر چه که امتم بر آن اجتماع کردند حق و صدق است!
🔺5⃣همچنین اگر مشکل قبلی را مردود هم بدانیم باز هم با #اشکال_دَور مواجهی چونم اعتبار اجماع به خبر واحد (روایت لا تجتمعوا امتی علی الخطا) است حال آنکه اعتبار و حجیت خبر واحد به قرآن است چون قرآن فرموده که از فرامین پیامبر تبعیت کنید (ما ءاتاکم الرسول فخذوه). پس اولا اجماع امری ظنی است و حتی اگر یقینی باشد سندش امری ظنی است که همان حدیث است. ثانیا اشکال دور در آن است.
🔺6⃣اگر مبنای اجماع حدس باشد احتمال خلاف است. اجماع برهان ریاضی نیست که یقینی باشد اما اگر بین افرادی که اجماع کرده اند معصوم هم باشد تازه خبر واحدی میشود که صحیح السند است. پس با اجماع مشکل حل نمیشود و تنها میتواند مویدی باشد. لذا تنها برهان عقلی و برهان قرآنی و روایات معصومین(ارجاع به قرآن، عرضه بر قرآن، سیره عملی معصومین و ...) را داریم.
🔺7⃣ادله قائلین به تحریف:
۱. عدم تحریف به زیاده در قرآن اجماعاً: البته فهمیدیم که اجماع ایجاد حجیت نمیکند و خودش درگیر مشکل دور است.
۲. تحریف به نقیصه شده است: در مورد تحریف به نقیصه روایات فراوانی هست که گوید آیاتی کم شده است.
🔺8⃣وهن متن یک حدیث نشان از عدم صحت حدیث دارد و علو متن نشان از صحت آن. بسیاری از روایات قائل به تحریف، اولا سند درست ندارد. ثانیا در مقام تفسیر و تطبیق است و ثالثا غالبا میبینیم که متنش #جعلی است. مثلا گفته اند در مورد خلافت امام علی به اندازه ثلث قران یا همان ۲۰۰۰ آیه حذف شده است. مگر ممکن است حضرت امیر در هیچ یک از احتجاجات به این آیات اشاره نکرده؟! آن هم امام علی که دست به قرآن ببرند لحظه ای ساکت نمینشیند چون این دیگر اصل دین است.
🔺9⃣خود این متون دلالت بر جعل دارد چون منطقی نیست. مگر مردم خودشان حافظ قرآن نبودند مگر پیامبر موظف به بیان آیات و حفاظت از قرآن نبوده است؟ پس چطور یکباره ۲۰۰۰ آیه حذف شده و صدای هیچکس درنیامده است؟!
🔺0⃣1⃣چطور در زمان خلیفه سوم که حکومت دیگر پابرجا شده و کسی حرف نمیتواند بزند خواستند یک واو را بردارند طرف آمد شمشیر کشید گفت اگر انرا سر جایش نگذارید فلان میکنم بعد ۲۰۰۰ آیه در زمان تشکیل خلافت که هنوز حکومت خلفا جا نیفتاده و کسی قدرتی برای سرکوبی اعتراضات ندارد یک سوم قرآن را برداشتند و از کسی صدایی در نیامد؟!
🔺1⃣1⃣یا مثلا گویند سوره توبه بسم الله داشت و به اندازه سوره بقره بود اما بسم الله و ایات بعدی را برداشتند! آخر چه کسی و چرا برداشته و هیچ کسی حرفی نزده؟! از خود متن، جعلی بودن و ساختگی بودنش مشخص است. یا مثلا نمونه هایی گویند مثلا فلان جمله ها را برداشتند! بعد که انها را میخوانی میبینی در حد عربی مبتذل است نه عربی فصیح که مشخص است کلام الله نیست.
🔺2⃣1⃣گاهی در مقام تفسیر و تطبیق، معصومین میفرمودند که مثلا اگر بعد از قل هو الله سه بار بگویید کذالک الله ربی معلوم میشود آیات را فهمیده ای. بعد برخی گفتند پس این سه کذلک الله ربی جزو سوره بوده و حذف شده است! درحالیکه این دوستان نادان نمیدانند که منظور معصوم این است که خوب است بعدش بخوانید نه اینکه جزو قرآن است.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۲۰
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
🔴 ادامه: بخش دوم
🔺3⃣1⃣یک سیر اجمالی در این روایات مشخص میکند اولا این روایات یا جعلیند و یا در مقام تفسیر و تطبیق. ثانیا از حجیت اینها، لا حجیت اینها لازم می آید حال اگر این روایات حجت باشد پس یعنی قرآن دست خورده، حال آیا این قرآن دست خورده میتواند به روایات حجیت بخشد؟! پس از #اخبار_تحریف چیزی بدست نمی آید.
🔺4⃣1⃣دلیل دیگر قائلین به تحریف اینست که چون قران کاملا جمع نشده بود و روی سنگ کاغذ و چوب و ... ضبط شده بود و غیر معصوم انها را جمع کرده پس امکان تحریف دارد.
🔺5⃣1⃣در پاسخ باید گفت اولین کسانی که جمع آوری کردند همگی حافظان قرآن بودند. ثانیا همه اینها با هم اشنا بودند نه دور از هم. بعلاوه آیا اینها یقینا اشتباه میکنند یا صرفا امکان اشتباه دارد؟ بله امکانش هست که این امکان با دلایل عقلی و قرانی و روایات که گفتیم از بین میرود. بعلاوه معصوم در بین اینها بودند، هم جمع کردند هم بیان کردند هم استدلال کردند و ...
🔺6⃣1⃣در روایت است که امام علی هم قرآن را جمع کرد و وقتی به مجمع رفت گفتند زید جمع کرده و به جمع آوری تو نیازی نیست که امام به نشانه اعتراض از مجمع رفت اما این به معنای این نیست که در قران علی حرفی اضافه تر یا کمتر بوده بلکه اختلاف ممکن است در ترتیب جمع آوری سور باشد نه چیز دیگر.
🔺7⃣1⃣این عدم ترتیب آسیبی به قران نمیزند چون در مقام تفسیر باید همه آیات مرتبط قرآن را لحاظ کرد. چون تنظیم آیات بر اساس #نزول_قرآن آثار خوبی دارد مجامع فقهی اجازه دادند که تفسیر ۱۲ جلدی دروزی بر اساس نزول قرآن نوشته شود نه به ترتیب فعلی.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۲۱
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔺1⃣در ادامه بررسی #ادله قائلین به تحریف، دلیل چهارم ایشان این است که روایات زیادی از رسول خدا به این مضمون وجود دارد که هر چه امت یهود و نصارا به آن مبتلا شدند، امت مسلمان هم مبتلا میشوند و چون یکی از وقایع مهم امت یهود و نصارا، #تحریف کتاب آسمانی شان است، پس حتما تحریف در قرآن کریم نیز راه پیدا کرده است.
🔺2⃣جواب، این است که اولاً این روایات اطلاق و عموم ندارد؛ و ثانیاً اگر اطلاق و عموم داشت با بعضی از جریاناتی که مخصوص یهود و نصارا بوده است مثل #تثلیث و گوساله پرستی و غیره که در بین امت اسلامی رخ نداده است، نقض میشود. همچنین اگر اطلاق و عمومی داشته باشد، این اطلاق و عموم چون مخالف قران کریم است مردود است، چون خداوند میفرماید «انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون».
🔰در مورد مساله جمع آوری قرآن و ترتیب قرارگیری سور و آیات قرآن باید گفت:
🔺 قرآن دوبار جمع شد یکی در زمان ابی بکر و یکی در زمان عثمان. در زمان ابی بکر، پراکنده ها را کنار هم جمع و صحافی کردند و در زمان عثمان احیانا «اختلاف قرائت ها» و بعضی از «ترتیبها» را کنار گذاشتند و به این صورت امروزی در آوردند.
♻️از لحاظ #ترتیب، یک مقدار از قرآن را یقین داریم که برخلاف ترتیب نزول، جمع آوری شده است؛ مانند سوره بقره که قبل از سور مکی است، در حالیکه این سوره در مدینه و در سال اول هجرت نازل شده است.
🔸با این حال این #ترتیب جمع آوری به جایی آسیب نمیرساند، چه اینکه اگر کسی خواست قرآن را به ترتیب نزول تفسیر کند -و بعضی ها هم این کار را کردهاند- جایز است و مشکلی ندارد.
✅زیرا آنچه که رکن اساسی تفسیر قرآن کریم است این است که وقتی میتوان درباره یک آیه بحث کرد که زیر پوشش «کل آیات قرآن کریم» قرار بگیرد و اگر کسی آن قدرت را ندارد که #خطوط_کلی_قرآن را بداند، او مجاز نیست که یک آیه را مطرح کند و بگوید قرآن این مطلب را میگوید و فقط میتواند بگوید این آیه، این مطلب را میگوید. بله، شاید اگر چنانچه قرآن کریم به ترتیب نزول جمع آوری میشد، مسایل را آسانتر درک میکردیم.
🔺پس ترتیب سور، یقیناً بر خلاف ترتیب نزول است. اما درباره ترتیب آیات، آن مقدار از سور که به یکباره نازل شدهاند؛ نظیر بعضی از سور کوچک و سوره انعام، درباره آنها بحثی نیست. اما آن سوره هایی که تدریجا نازل میشد روایاتی زیادی وجود دارند که نشان میدهند که با نزول هر "بسم الله الرحمن الرحیم" سوره قبلی تمام شده و سوره بعد شروع میشده است.
🔺بر این اساس، نباید در سوره های مکی، آیات مدنی و در سوره های مدنی، نباید آیات مکی باشد؛ مگر در #یک سوره که اوایلش در مکه نازل شده باشد و بقیه اش هم در مدینه. در یک چنین سوره ای که اگر وجود داشته باشد، میتواند بعضی آیاتش مکی و بعضی دیگر مدنی باشد.
⚠️ با این حال دلیل قطعی بر این نداریم که #ترتیب_آیات توقیفی باشد یعنی به همین ترتیب قرارگیری، نازل شده باشند؛ که این هم باز به جایی آسیب نمیرساند.
💠 چون اصل بر آن است که هر کسی بخواهد مطلبی را از قرآن بفهمد، باید کل قرآن را مطالعه و مرور کند. زیرا قرآن یک کتاب واحد هماهنگ است.
♻️مثلا اگر آیه تطهیر در جای خود مستقلا قرار میگرفت و در لابه لای آیات سوره احزاب نبود، نمیتوانست بهانۀ سوئی به دست دهد که بتوانند استدلال کنند و بگویند (إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً) شامل دیگران هم میشود.
🔺ظاهرا قرآنی که پیش اهل بیت علیهم السلام است براساس ترتیب نزول میباشد. با این حال، همین قرآنی که فعلا مسلمین و انسان ها در خدمت آنند، کتابی است محفوظ و مصون و #حجت قاطع حق.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۲۲
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
🔺در جلسه ۲۲، مباحث حضرت علامه بر خطبه پیامبر اکرم در آخرین جمعه ماه مبارک شعبان تمرکز داشته و لذا بحث تفسیری کمی دارد.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۲۳
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔺1⃣ تاکنون در بین مفسرین چه از اهل تشیع و چه از اهل تسنن متاسفانه این طرز تفکر بود و اکنون وجود دارد که شیعه و سنی هر کدام دیگری را متهم به این اعتقاد میکنند که قرآن تحریف شده استحال آنکه در هر دو حال دودش به چشم اسلام و مسلمین میرود.
🔺2⃣اما طرز تفکر ما باید این باشد که یک محقق شیعه بگوید همانطوری که سنی ها قرآن را تحریف شده نمیدانند، ما هم نمیدانیم و یک متفکر سنی هم باید این چنین بیاندیشد تا همه یک حرف را بزنند و به اشتباه، دیگری را متهم به چیزی که وجود ندارد نکنند.
🔺3⃣حق آن است که قرآن هیچگاه تحریف نشده است و کسی از محققین اسلامی، نه شیعه و نه سنی نیز قائل به #تحریف نیست. در بین علمای شیعه یک تعداد انگشت شماری احتمالِ تحریف دادند و در بین علمای سنت هم این چنین است ولی #محققین شیعه و سنی برآنند که قرآنی که در خدمت آنیم این عین همان است که نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ*عَلى قَلْبِكَ.(جبرییل امین آنرا بر قلب پیامبر نازل کرد.)
🔺4⃣ دلایلی با استفاده از آیات قرآن برای اثبات عدم تحریف قرآن گفته شد. اما اشکالی که بر این دلایل قرآنی وارد است #شبهه_دور میباشد که اگر قرآن تحریف شده است، پس نمیتوان به آیات قرآنی که تحریف شده استدلال کرد و عدم تحریف قرآن را اثبات نمود.
🔺5⃣ برخی این اشکال را که قویترین اشکال در مساله استدلال به ظواهر قرآن و عدم تحریف قرآن است با روایات جواب دادهاند که چون روایات فراوانی وجود دارند که ما را به همین قرآن ارجاع میدهند، پس قرآن تحریف نشده است. اما این پاسخ صحیح نیست، زیرا اعتبار روایات به قرآن کریم است و بنابراین مساله #دور دوباره پیش میآید. قرآن را باید اصل و روایات را فرع بر آن دانست.
🔺6⃣علاوه بر این اگر ارزش قرآن به روایات شد، معنایش این است که کل دین به روایات وابسته است و این قرآن را محترمانه کنار گذاشتن است! نباید فراموش کنیم که وارد شدن در حیطه روایات، وارد شدن در اقیانوسی از رد و تکذیبها است و متمی کردن دین به این اقیانوس بی سر و ته خطرناک است. بنابراین با این جواب، شبهه دور قابل حل نیست.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۲۴
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔺گفتیم که آیاتی که دلالت دارند بر صیانت قرآن از تحریف، با شبهه #دور برخورد می کنند زیرا به آیاتی که در خودشان احتمال تحریف هست نمی توان استناد کرد.
❎پاسخ دیگری که در کنار پاسخ جلسه قبل، برخی به این شبهه دادهاند این است که ادعای شخصی که قائل به تحریف است از چهار صورت بیرون نیست:
1️⃣ یا مدعی است که در آیات مخصوصی تحریف راه پیدا کرده و آیات دیگر مصون از تحریف است که علم تفصیلی به آیات تحریف شده دارد.
2️⃣ یا علم اجمالی به تحریف دارد نه علم تفصیلی؛ و این علم اجمالی به تحریف را مانع حجیت ظاهر قرآن نمیداند.
3️⃣ یا علم اجمالی دارد اما این علم اجمالی را مانع از حجیت ظاهر قرآن میداند.
4️⃣ و یا ادعای علم به تحریف ندارد نه تفصیلاً و نه اجمالاً، و فقط احتمال تحریف میدهد.
🔺پس از این چهار صورت بیرون نیست: یا علم است یا احتمال؛ اگر علم بود یا #تفصیلی است یا #اجمالی؛ و اگر علم اجمالی بود یا مانع حجیت ظاهر است یا نه، مانع حجیت ظاهر نیست.
🔰حال این چهار فرض را اینگونه تحلیل میکنند که:
1️⃣ در صورت اول؛ آن موارد تحریف که به آنها علم تفصیلی دارد، حجت نیست، ولی میشود به موارد دیگر که مورد علم تفصیلی نیست، استدلال کرد. پس ظواهر قرآن فی الجمله حجت است.
2️⃣ صورت دوم هم آسیبی به استدلال به ظواهر قرآن نمیرساند. زیرا یک علم اجمالی است که مانع حجیت ظواهر نیست، پس ظواهر حجت است و میشود به ظواهر استدلال کرد.
3️⃣ درباره حالت سوم جواب میدهند که آن کسی که علم اجمالی به تحریف دارد و این علم اجمالی را مانع حجیت ظاهر میداند، نمیتواند استدلال کند. اما کسی که علم اجمالی به تحریف ندارد، راه استدلال او باز است.
4️⃣ در فرض چهارم که صرفا یک احتمال است به اینکه قرآن تحریف شده است؛ میگویند به مجرد احتمال نمیشود دست از ظاهر قرآن برداشت و ظاهر قرآن به حجیت خودش باقی است.
🔴 بنابراین پاسخ میدهند که در بین این چهار صورت، فقط یک صورتش ضرر دارد و آن هم نسبت به کسی که مدعی علم به تحریف است و میگوید من علم اجمالی به تحریف دارم و این علم را مانع حجیت ظاهر میداند (یعنی حالت دوم).
⚠️ اما این پاسخ هم با اشکالات زیر مواجهه است:
1️⃣ در صورت اول، دست مفسر در آن آیاتی که علم تفصیلی به تحریف است بسته است و چون همه آیات این چنیناند که نسبت به یکدیگر یا بلاواسطه یا مع الواسطه ارتباط دارند، پس قهراً دست مفسر از دیگر آیات هم کوتاه است.
2️⃣ در صورت دوم، همین اشکال هست، منتها شدیدتر؛ و از طرف دیگر علم اجمالی به تحریف قرآن، یقیناً مانع حجیت قرآن است.
در اینجا مفسری که علم اجمالی دارد به این که بعضی از آیات حذف شده است وقتی بخواهد هر آیهای را تفسیر کند حتما احتمال خواهد داد که ممکن است این آیه، طرف علم اجمالی باشد؛ حال چگونه میتواند به آن آیه استدلال کند و بگوید خدا این چنین گفت؟
3️⃣ در حالت سوم هم اگر بگوییم فقط کسی که عالم به تحریف است، نمیتواند استدلال کند و کسی که به علم اجمالی، عالم به تحریف نیست، میتواند استدلال کند؛ آنگاه این قرآن برای یک گروه خاص خواهد بود.
پس نمی شود گفت شما که علم اجمالی دارید، به قرآن استدلال نکنید و ما که علم اجمالی نداریم، به قرآن استدلال میکنیم. آیا در این صورت هرگز میشود در یک امت اسلامی، قرآن را اصل قرار داد؟
4️⃣ پاسخ داده شده به صورت چهارم درباره #روایات درست است. یعنی وقتی راوی یک فرد موثق است، میتوانیم به خبر او استدلال کنیم. زیرا احتمال خلاف را با اصولی که در دست داریم طرد میکنیم و میگوییم عادل و موثق عمدا خلاف و دورغ نمیگوید و احتمال تخلف او را با اصالت عدم سهو، غفلت و نسیان که از اصول عقلایی است، حل میکنیم.
⚠️اما #قرآن، نظیر روایت نیست که احتمال خطا و سهو و نسیان را با اصول عقلایی حل کنیم. این احتمال را که دشمن چیزی از قران کم کرده یا نه را نمیشود گفت به آن اعتنا نمیکنیم.
✅این احتمال یا با #تواتر_قطعی حل میشود که اصل قرآن به تواتر از رسول خدا صادر شده است و یکی از جوابها به مساله تحریف است یا با همان #برهان_عقلی حل میشود که جواب دیگر بود.
✅پاسخ دیگر آن است که اصلاً جا برای احتمال تحریف نیست. ما همانطوری که الان میدانیم روز است به همین صورت میدانیم این آیاتی که در خدمت آنها هستیم، عین همان است که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم برای مردم بیان کرده است پس مطمئنیم که تحریف نشده است.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۲۵
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔺1⃣ فهمیدین که اگر بخواهیم برای اثبات مصونیت قرآن از تحریف، به خود آیات قرآن کریم استدلال کنیم، مستلزم شبهه #دور است.
و نیز گفته شد که این شبهه را بعضی با #روایات حل کردند و گفتند این اشکال با درنظر گرفتن اینکه روایات ما را به قرآن ارجاع میدهند، از بین خواهد رفت.
🔺2⃣همچنین در نهایت فهمیدیم که این جواب کافی نیست و خودش مبتلای به شبهه #دور است؛ زیرا ارزش خود روایات به وسیله قرآن کریم است. یعنی اگر بپرسند چرا روایات حجت است، خواهیم گفت چون رسول خدا فرمودهاند و اگر بپرسند چرا سخن پیامبر حجت است، خواهیم گفت چون خدا فرمود: ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا. پس دوباره به خود #قرآن میرسیم. در حالی که هدف این بود که صیانت قرآن از تحریف را با روایات حل کنیم.
🔺3⃣ برخی این جواب را به طریق دیگری بیان کردهاند که این مشکل #دور را نداشته باشد. گفتهاند ارزش روایات را به وسیله قول #پیامبر ثابت میکنیم نه با قرآن. یعنی به وسیله معجزاتِ پیامبر، غیر از قرآن نظیر شق القمر، نبوت حضرت اثبات میشود، پس ثابت میشود که او رسولی صادق و مصدق است و هر چه را که فرمود باید اطاعت کرد و او فرمود سخن عترت طاهره حجت است: إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی.
🔰 پس این میشود دلیل اعتبار روایات بدون «استدلال به قرآن»؛ و اگر حجیت روایات ثابت شد، با مراجعه به روایات میفهمیم که چون خود ائمه به همین قرآن احتجاج میکردند و عمل به این کتاب را نه تنها تجویز میکردند، بلکه الزام میکردند، پس قرآن تحریف نشد. در نتیجه میشود صیانت قرآن از تحریف را با روایات اثبات کنیم، بدون شبهه دور.
✅4⃣ اما این جواب هم کافی نیست. چون پیامبر، سخن معصومین را به تنهایی معتبر نکرد. اگر حضرت فرمود إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا. منظور این نیست که قرآن دلیلی است مستقل و روایت هم دلیلی است مستقل؛ به هر کدام تمسک کردید به مقصد میرسید. بلکه میفرماید اینها یک واقعیتاند که ناگسستنیاند. یعنی حقیقت #قرآن بدون امامت نیست و حقیقت #امامت بدون قرآن نیست. بنابراین نمیتوان صیانت قرآن از تحریف را با #روایات به تنهایی حل کرد. زیرا پیامبر فرمود روایات در کنار قرآن، حجتاند.
🔺5⃣علاوه بر این، اگر بخواهیم رسالت رسول خدا را با معجزات دیگر ثابت کنیم نه با قرآن، که شبهه دور برطرف شود؛ این برای صحابه صدر اسلام خوب است، نه الان که بسیاری از معجزات حضرت حتی به عنوان «خبر واحد» به گوش خیلیها نرسیده است.
♻️با تشکر از کانال تلگرامی زیر که در برداشت برخی جلسات مقدمات از آن استفاده شد:
♻️T.me/tasnim_quran_karim
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۲۶
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
1⃣🔺 یک شبهه: گفته میشود بحث تحریف قرآن، بحثی علمی است و #نتیجه_عملی ندارد؛ چرا که به اتفاق، رجوع به قرآن کریم جایز است و قرآنی که الان مسلمین در خدمت آنند، حجت است و اگر تحریف نمیشد، میتوانستیم به قرآن مراجعه کنیم و اکنون هم که به عقیده برخی قرآن تحریف شده است، باز هم میتوانیم به قرآن مراجعه کنیم؛ پس به حجیت قرآن آسیبی نمیرسد؛ لذا #تحریف، یک مسئله علمی است و نتیجه عملی ندارد.
🔰#پاسخ: قرآن کریم مدعی است که در سراسر قرآن، آیات هماهنگند و هیچ اختلافی در آیات نیست: «لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلافاً كَثِيراً».
🔺اما کسی که مدعی تحریف است و میگوید برخی آیات حذف شدهاند؛ یعنی برخی آیات را در دست نداریم تا ببینیم در قرآن اختلاف هست یا نه. اگر آن آیات در دسترس بود، میتوانستیم بگویم کل آیات قرآن مصون از اختلافاند. پس نمیشود به آیه فوق استدلال کرد که قرآن معجزه است و در این هماهنگی اعجاز هست.
✅از طرف دیگر، آن آیات از بین رفته یا مطلب مستقل داشتهاند یا برای مطالب دیگر قرینه، شاهد، مخصص یا مقید و ... بودند و اگر سلسله بحث تفسیری به مسئلهای برسد که آن آیات از بین رفته، ناظر به آن مسئله باشد، آنگاه مفسر در آن مسئله تمام آیات را در دسترس ندارد تا بتواند به آنها استدلال کند و نتیجه بگیرد. بنابراین نمیتوان گفت که مسئله تحریف، فقط یک مسئله علمی است و #نتیجه_عملی ندارد.
2⃣🔺قبلا به عرض رسید که: در آیه «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ» منظور از #ذکر، قرآن کریم است و منظور از حفظ هم نگهداری از زوال و نابودی است؛ و گفته شد میتوان به این آیه استدلال کرد که خداوند قرآن را از #تحریف مصون میدارد.
3⃣🔺حال دو سوال مطرح میشود:
⁉️ شاید منظور از #ذکر، پیامبر باشد؛ نظیر آیه ۱۰ سوره طلاق که فرمود: «فَاتَّقُوا اللَّهَ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ الَّذِينَ آمَنُوا ۚ قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكُمْ ذِكْرًا*رَّسُولًا يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِ اللَّهِ...» ؛ که از بیان رَسُولًا بعد از ذِكْرًا، معلوم میشود، گاهی منظور از ذکر همان رسول است. و منظور از #حفظ یعنی پیامبر را حفظ میکنیم، نظیر آیه سوره مائده که فرمود وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ؛ که یعنی خدا تو را از گزند مردم حفظ میکند. بنابراین نمیتوان به این آیه برای بحث عدم تحریف قرآن استدلال کرد.
✅ پاسخ:
🔺اولا در سوره مائده که فرمود خدا تو را حفظ میکند، یعنی از گزند سیاسی حفظ میکند. چون در موارد دیگر فرمود «انَّک مَیِّتٌ وَ إِنهُم مَّیِّتُونَ» و یا فرمود «ما جَعَلْنا لِبَشَرٍ مِنْ قَبْلِكَ الْخُلْدَ أَ فَإِنْ مِتَّ فَهُمُ الْخالِدُونَ».
و خدای سبحان هم که پیامبر را از حوادث و زوال و مرگ حفظ نکرد.
♻️پس اینکه فرمود تو را حفظ میکنیم، نه یعنی از خطرات نظامی حفظ میکنیم؛ و رسول خدا هم از گزند #آسیب_سیاسی نگران بود و نه از مسایل نظامی، چرا که پیامبر از مرگ نمیترسید.
🔺ثانیا اگر لغت "ذکر" بر رسول اطلاق شود باید قرینه داشته باشد، مانند آیه سوره طلاق؛ ولی در آیه «انا نحن نزلنا ذکر» قرینه وجود ندارد.
🔺ثالثا، معمولا برای شخص، اگر قرینه نباشد، انزال یا تنزیل استعمال نمیشود و ارسال به کار میرود. یعنی گفته میشود ما پیامبر را ارسال کردیم، نه پیامبر را انزال یا تنزیل کردیم.
💠 پس به شهادت نزلنا و به شهادت این که خود #ذکر بدون قرینه، قرآن کریم است و به شهادت آنکه «انا له لحافظون» یعنی از گزند زوال و مرگ و میر حفظ میکنیم و این نظیر وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ نیست؛ به شهادت همه اینها، منظور از این ذکر، #قرآن_کریم است و خدای سبحان وعده حفظ این کتاب کریم را داد.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
♻️T.me/tasnim_quran_karim
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۲۶
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️ ادامه خلاصه جلسه ۲۶
5⃣🔺سوال دوم: گفته شد در آیه «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ»، منظور از #ذکر (قرآن کریم) است و منظور از #حفظ هم (نگهداری قرآن از زوال و نابودی) است.
با این حال میتوان این احتمال را داد که خدای سبحان قرآن را نزد (ولی هر عصری) حفظ کرده است و هر ولی به ولی بعدی سپرده است. لذا میتوان گفت ممکن است این قرآن موجودِ در دسترس مردم تحریف شده باشد و قرآن اصلی نزد ولی عصر محفوظ باشد.
✅ پاسخ: خدای سبحان قرآن را برای "مردم" فرستاده است. اگر بنا بود قرآن پیش اولیای الهی باشد، خدای سبحان میتوانست علم آن را به ولی برساند. چه اینکه خیلی از احادیث به نام احادیث قدسی را به اولیایش رساند و آنان برای مردم بازگو کردند.
🔺خداوند زمانی که این قرآن را از عرش به زمین فرستاد؛ آیا میخواست قرآن تنها نزد ولیش باشد و یا فرمود «كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ» کتاب را فرستادیم تا مردم را به وسیله آن از ظلمت ها در بیاوری؟
🔸علاوه بر این، اگر بگوییم قرآن نزد ولی الله است و اولیای الهی آن را تفسیر و تبیین میکنند؛ پس چرا فرمودند روایات ما را با قرآن بسنجید؟ چطور میشود که ائمه بفرمایند روایات ما را به کتابی بسنجید که در دسترس شما نیست؟
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
♻️ T.me/tasnim_quran_karim
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۲۷
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
1⃣🔰 از آیات دیگری که در مساله صیانت قرآن از تحریف به آن استدلال میشود؛ آیه ۴۱ و ۴۲ سوره فصلت است:
«إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِالذِّكْرِ لَمَّا جَاءَهُمْ وَ إِنَّهُ لَكِتَابٌ عَزِيزٌ» (۴۱) - «لَّا يَأْتِيهِ الْبَاطِلُ مِن بَينِْ يَدَيْهِ وَ لَا مِنْ خَلْفِهِ تَنزِيلٌ مِّنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ» (۴۲).
2⃣🔺خداوند میفرماید این کتاب عزیز است: «إِنَّهُ لَكِتَابٌ عَزِيزٌ». در بحثهای پیشین اشاره شد که #عزت به معنای (صلابت و نفوذناپذیری) است. زمین سفت و محکمی که نفوذناپذیر است و با بیل و کلنگ در آن زمین نمیشود اثر گذاشت و نفوذ کرد را ارض عزاز میگویند. انسانِ تسلیم نشو و نفوذناپذیر را هم عزیز میگویند.
3⃣♻️ #عزت، متعلق به موجودی است که قدرت محض باشد و خدای سبحان، قادر محض است. لذا خدای سبحان، (عزیز) است و هر موجودی به این عزیزِ محض مرتبط باشد، از عزت سهمی دارد.
4⃣🔺یک کتاب وقتی #عزیز است که آن را با ادله و برهان نشود از بین برد و یا با ساختن بدلی مثل آن نشود آن را از استحکام انداخت و نیز نتوان با دسیسه و حیله آن را از بین مردم گرفت.
5⃣🔺در ادامه، عزیز بودن قرآن را تبیین کردند: «لَّا يَأْتِيهِ الْبَاطِلُ مِن بَينِْ يَدَيْهِ وَ لَا مِنْ خَلْفِهِ تَنزِيلٌ مِّنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ». چون حرف نفی لَّا يَأْتِيهِ روی الْبَاطِلُ آمده و بالقول المطلق فرمود: لَّا يَأْتِيهِ الْبَاطِلُ؛ یعنی به هیچ نحو، بطلان به حریم قرآن کریم راه ندارد.
6⃣❗️لذا این کتاب بطلان ناپذیر است؛ نه در زمان خود، عاملی این کتاب را از عزت و صلابت میاندازد «لَّا يَأْتِيهِ الْبَاطِلُ مِن بَينِْ يَدَيْه» و نه بعد از نزول او و در آینده عاملی میآید که این کتاب را از عزت و استحکام بیاندازد «وَ لَا مِنْ خَلْفِهِ»
7⃣✅هیچ راهی برای بطلان قرآن وجود ندارد؛ نه کتاب سماوی میتواند او را باطل کند، نه مکتب فکری بشری و نه دسیسههای سیاسی.
نه خداوند ابطالش میکند؛ چون خاتم کتابهاست، #مهیمن (مسلط و مشرف) بر دیگر کتب است.
و نه احدی میتواند این کتاب را ابطال کند. نه میشود با ادله جلوی صحت دعوت او را گرفت و نه میشود با براهین، جلوی صحت ادعای او را گرفت؛ نه در عصر خودش و نه در اعصار آینده.
8⃣🔰چرا که این قرآن برای یک عصر و یک نسل نیامده؛ بلکه برای ابد، الی یوم القیامه آمده است و هیچ مکتبی نیست، مگر اینکه قرآن درباره او مهیمن است؛ یعنی اگر آن مکتب حق است، قرآن تصدیقش میکند و اگر باطل است، ابطالش میکند.
9⃣🔺اینطور نیست که قرآن درباره آراء و مکتبهای گوناگون که امروز پیدا شده، نظر نداده باشد. قرآن همه کلیات و همه خطوط اصلی را تبیین کرده است؛ آنچه که به هر نحوی به عالم برمیگردد، چه به جهان بینی مربوط باشد، چه درباره تکامل انسان و پرورش انسان باشد، قرآن دربارهاش نظر داده است.
0⃣1⃣🔺 قرآن این چنین کتابی است با این ادعا و با این گستردگی؛ نه در گذشته مکتبی بود که او را باطل کند، نه در آینده مکتبی خواهد آمد که او را ابطال نماید.
1⃣1⃣🔺و در نهایت، توجه نمایید که خدای سبحان تنها #بطلان_علمی را طرد نکرده، بلکه #بطلان_عملی را هم طرد کرده است؛ لذا نه میشود این کتاب را با ادله و براهین میراند و نه میشود آن را با دسیسه و حیله از بین مردم گرفت.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
♻️ http://T.me/tasnim_quran_karim
🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۲۸
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
1⃣🔰 ادله #صیانت_قرآن_از_تحریف، عبارت بودند از دلیل عقلی، کتاب (آیات قرآن)، سنت و اتفاق مسلمین یعنی تواتر و البته که اجماع از دلایل نبود. حال، حدیث معروف #ثقلین را به عنوان دلیلی بر صیانت قرآن کریم از تحریف بحث میکنیم.
2⃣🔺رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند:
«إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا أَبَداً إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ»
یعنی: (میراث رسالت من دو وزنه وزین است؛ یکی کتاب خدا و یکی عترت طاهره، و اینها هرگز از یکدیگر جدا نخواهند شد تا در کنار حوض کوثر با هم به من برسند و شما هم اگر به این دو وزنه وزین تمسک بجویید هرگز گمراه نمیشوید.)
✅ این حدیث، دارای نکاتی است:
1⃣ حضرت سفارش نمیکند که اگر مایل بودید مراجعه کنید، بلکه میفرماید میراث من این دو است، یعنی عصاره نبوت و تداوم نبوت من که #آخرین_نبوت است، به صورت ثقلین در آمده است.
2⃣ حضرت فرمودند این دو از یکدیگر جدا نمیشوند، یعنی تا آن روزی که بشر روی زمین است، امام و قرآن هم هست.
لذا این حدیث، هم (بقای امام)، هم (علم امام) به همه حقایق قرآن و هم (عصمت امام) در همه ابعاد را ثابت میکند و درباره قرآن کریم نیز ثابت میکند که همه آنچه که سعادت بشر در آن است دارد و از گزند #تحریف محفوظ است و پیوند بین این دو هم پیوندی ناگسستی است. چرا که این دو یعنی قرآن و عترت باید تامین کننده سعادت بشر الی یوم القیامه باشند.
3⃣ انی تارکم فیکم ثقلین، به این معنا نیست که دو وزنه را برای هدایت شما گذاشتم، به هر کدام مراجعه کنید «کافی» است. زیرا در ادامه فرمود اینها هرگز از هم "جدا نمیشوند"، نه به این معنا که قرآن همیشه با امام و امام همیشه یک قرآن در جیب دارد، بلکه یعنی امامت از وحی و کلام الله از امامت جدا نخواهد شد.
✅ پس هم امام مبین و مفسر قرآن کریم است و هم قرآن کریم انسانها و جوامع را به ائمه معصومین راهنمایی میکند. لذا قرآن و عترت در مقام حجت، حجیتشان به یکدیگر مرتبط است. بدین صورت قرآن و عترت متحدند و نه دو امر مستقل از یکدیگر.
🔻پس دلالت این حدیث برای صیانت قرآن از تحریف این چنین است که اگر قرآن تحریف شده باشد، آنگاه هیچ راهی برای اثبات احکام شرعی نداریم:
زیرا اگر کتاب خدا تحریف شده باشد، نمیتوان به آن تمسک کرد، چرا که چیزی که خود تحریف شده است و نورانیتش را از دست داده، چگونه میتواند انسان را نورانی کند و از هر ظلمتی برهاند؟ پس قرآن کریم بر فرض تحریف معتبر نیست و حجیت ندارد.
🔺از طرف دیگر، عترت هم حجت مستقل نیست که حرف او با قطع نظر از قرآن حجت باشد. زیرا هر چه از معصوم رسیده است را باید بر قرآن عرضه کنیم به دو علت:
1⃣اولا به شهادت نصوص #عرضه_بر_قرآن [روایاتی که میفرمایند هر سخن معصوم را باید بر قرآن عرضه کنید اگر مخالف آن بود نپذیرید]
2⃣ثانیا به دلیل همین #حدیث_ثقلین که فرمود اینها جدا نمیشوند، یعنی هرگز نمیتوان بدون مراجعه به قرآن از روایات استفاده نمود.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
♻️ http://T.me/tasnim_quran_karim
🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۲۹
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
♻️ادامه استدلال به #حدیث_ثقلین جهت اثبات عدم تحریف قرآن کریم.
🔺1⃣استدلال اصلی برای عدم تحریف قرآن، #دلیل_عقلی است که در جلسات پیش بحث آن گذشت؛ در عین حال از روایات نیز میشود در بحث عدم تحریف قرآن، کمک جست:
🔰به این صورت که ابتدا رسالت رسول خدا را از راه دیگری غیر از قرآن، یعنی با معجزات دیگر پیامبر، اثبات میکنیم؛ آنگاه وقتی ثابت شد که او رسول خداست و رسول هم صادق است و مصدق؛ پس یک #صادق_مصدّق به ما فرمود که:
«إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا أَبَداً إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ»
🔺2⃣ این دو حقیقت، یعنی #قرآن و #عترت، برای همیشه خواهند ماند و شما موظفید به این دو حقیقت تمسک کنید؛ زیرا باید خود را از ضلالت برهانید و این دو حقیقت هم مستقل و جدای از هم نیستند و متحدند، یعنی امام سخنی نمیگوید که مخالف قرآن کریم باشد و قرآن کریم هم مردم را بدون راهنما و سرپرست رها نکرده است.
🔺3⃣ از طرف دیگر، چون برای اعتبار روایات، ابتدا محتوای آنها را با محتوای قرآن کریم میسنجیم و اگر موافق با قرآن کریم بود، میگوییم این روایت سنداً معتبر است. بنابراین در بین این دو ثقل، قرآن کریم اصل و #ثقل_اکبر است و اگر قرآن تحریف شده بود یا باشد، آنگاه نمیتوان گفت که این کتاب انسان را تا ابد از ضلالت میرهاند.
🔰اما این بحث نکاتی دارد:
1⃣این حدیث چون متواتر است، سندش قطعی است و میتوان از آن برای استدلال در عدم تحریف قرآن کریم استفاده نمود.
2⃣ توجه بفرمایید که مقام شامخ امام معصوم در عَرض قرآن کریم است، اما در حدیث ثقلین که فرمود این دو برای همیشه با هم میمانند و جدا نمیشوند (إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ) ؛ منظور شخصیت حقوقی اهل بیت علیهم السلام است، یعنی #امامت و نه شخصیت حقیقی آنها. و رجوع به امامت یعنی رجوع به افکار، عقاید، اخلاق و اعمال آنان یعنی #روایات آنان.
✅دلیل روایی دیگر بر صیانت قرآن کریم از تحریف، #روایات_عرضه_بر_قرآن است که معصومین در خلال این روایات که به حد تواتر نیز رسیده است فرمودهاند:
از آنجایی که به نام ما احادیث جعل میکنند و دشمنان ما باطل را به ما نسبت میدهند، شما موظفید هر چه که از ما نقل کردهاند بر کتاب خدا عرضه کنید؛ اگر موافق با کتاب خدا بود اخذ کنید و اگر مخالف با کتاب خدا بود ترکش کنید، چون باطل است و ما هرگز حرفی که مخالف با قرآن است، نمیگوییم.
🔺بنابراین وقتی خود روایات فرمودند به نام ما خیلی جعل میکنند، چون شبیه سخن ما میتوانند سخن بگویند، ولی شبیه قرآن نمیتوانند سخن بگویند؛ پس هر چه از ما رسیده است را بر قرآن عرضه کنید؛ حال اگر این میزان الهی یعنی قرآن کریم، تحریف شده باشد، آیا میتوان روایات را با میزان و ترازوی تحریف شده سنجید؟
🔰توجه بفرمایید که روایاتی که مساله عرضه بر قرآن را مطرح میکنند، این چنین نیست که فقط مخصوص صدر اسلام باشند یا مربوط به آیات الاحکام یا مربوط به زمان حکومت حضرت امیر و مانند آن باشند؛ بلکه یک اصل کلی را تذکر میدهند.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
🔸@tasnim_quran_karim
🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۳۰
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ #ادله_صیانت_قرآن_از_تحریف شامل دلیل عقلی، آیات قرآن، تواتر قطعی و یک قسمت هم روایات است. این ادله ارتباطی به شیعه و سنی ندارد
🔰روایات چند دسته اند:
1⃣ روایات متواتر: مثل حدیث ثقلین که هر مسلمانی چه سنی چه شیعه میتواند به آن استناد کند.
2⃣ روایات #عرضه_بر_قرآن: که شیعه به آن بیشتر استناد میکند چون ما این روایات را به حد تواتر در میان ائمه داریم اما علمای سنی این را ندارند. این روایات، از مزایای مکتب تشیع است.
🔺اگر این روایات عرضه بر قرآن از پیامبر هم رسیده از طریق ائمه رسیده است اما اهل سنت اگر این روایات از طریق ائمه شیعه برسد نمیتوانند به آن استناد کنند. همچنین لسان این روایات برای تشخیص حجت از غیر حجت است نه تشخیص یک حجت از حجت دیگر.
🔺این روایات گویند هر حقی، حقیقتی دارد و هر ثوابی، نوری. #حقیقت_هر_حقی، قرآن است و #نور_هر_ثوابی، قرآن. «انّ علی کل حقّ حقیقة و علی کل ثوابٕ نوراً فما وافق کتاب الله فخذوه و ما خالف کتاب الله فدعوه» این تفریع فرع بر اصل نشان میدهد که حقیقت و نور همان #قرآن است.
3⃣ روایاتی با این محتوا که در فتنه ها به قرآن پناه ببرید: این دسته از روایات را فریقین نقل کردند. اگر مخالفان هم میخواستند از قرآن چیزی را کم کنند میخواسند #اصول_کلی و معارفش حذف شود نه چیز کوچک و بدون اهمیت. حالا اگر قرآن خودش نقصان پیدا میکرد و کم میشد خودش فتنه زده میشد و نمیتوانست فتنه ها را حل کند.
4⃣ روایاتی با این منطوق که در نماز، قرائت هر سوره کامل قرآن، لازم و کافی است: در شیعه قرائت سوره کامل چه اجبارا چه استحباباً لازم است. اگر در قرآن دست برده شده و کاسته شده چطور ائمه گفته اند که در نماز بعد از حمد، یک سوره کامل قرائت کنید؟!
برخی در پاسخ به این استدلال به «قاعده میسور» استناد کرده اند که فحوایش این است که (در زمان عسر میتوان به کمتر قناعت کرد و لذا در اینجا قرائت سوره ناقص هم کافیست). اما این هم جوابگو نیست چون این قاعده برای زمانیست که هیچ سوره کاملی نباشد درحالیکه سوره قدر و توحید و ... که همگی آنها را مصون از تحریف میدانند وجود دارند. پس تمام سوره های قرآن، کامل و تحریف نشده است.
✅یک سلسله #ادله_تاریخی هم هست که دلیل عقلی نیست بلکه مبتنی بر تاریخ بوده و صرفا طمانینه ای برای انسان می آورد:
🔺1⃣ چه داعی و انگیزه ای وجود داشته کهقرآن را تحریف کنند؟
🔺2⃣ امام علی هیچگاه نگفت که فلان آیه تحریف شده و به آن استناد نکنید، حال آنکه حضرت در برابر هیچ گونه تحریفی در دین حتی کوچکترین تحریفها ساکت ننشست.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۳۱
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
♻️ یکی از ادله های #عدم_تحریف_قرآن این بود که روایت فراوانی بر «وجوب خواندن سوره در قرآن» وجود دارد. از مجموع روایات فراوان که برخی به استحباب سوره در قرآن، برخی به فضایل آن و برخی به خواص آن میپردازند بدست می آید که سور تحریف نشده اند زیرا نمیشود برخی سوره ها تحریف شده و برخی دست نخورده باشند و روایات به خواندن سوره در قرآن ترغیب کنند.
🔰دلیل دیگر بر #صیانت_قرآن_از_تحریف که آنرا به اشتباه، دلیلی عقلی دانسته اند درحالیکه تحلیلی تاریخی است این است که بررسی قرآن در زمان نزول و خلافت شیخین و خلافت عثمان و خلافت امام علی نشان میدهد تغییری نکرده است.
1⃣🔺پیامبر اکرم غیر از اینکه در خواندن سور بر مردم و دقت در حفظ سور از تحریف، سور مختلف را در قرآن میخواند تا مردم مرتب آنها را بشنوند. مساله قرائت قرآن هم چنان اهمیت داشت که خود قرآن فرموده بود وقتی قرائتش را میشنوید ساکت شوید و گوش کنید. خصوصا در نماز که همگی فقها گفته اند استماع سوره، واجب است اگرچه در وجوب آن در غیر نماز اختلاف است. همچنین اگر فرمود کتاب خدا و عترتم را در میان شما گذاشتم منظورش این است که «کتاب عینی خارجی» که تمام سور در آن نوشته شده و در دسترس همه شما هست را در میان شما گذاشتم.
♻️مردم مکه زمانی که میخواستند مهاجرت کنند نه توان ماندن در مکه داشتند و نه خانهشان را کسی میخرید تا با پولش بتوانند هزینه های سفر را جبران کنند. در اینجا قرآن فرمود که آن جنبنده ای که غذایش را ذخیره سازی نمیکند نیز رزقش با خداست! در این لحظه مسلمانان انگیزه گرفتند و بدون هیچ توشه ای راهی مدینه شدند.
🔰مردمی که فقط بخاطر دینشان از زندگیشان گذشتند و مهاجرت کردند و دینشان نیز صرفا در قرآن خلاصه میشد (چون هنوز روایات زیادی نبود) این مردم آمادگی کامل برای فهم قرآن داشتند، هوش زیادی هم داشتند که اشعار طولانی را حفظ میکردن . پس آن #ایمان_قوی بعلاوه این #هوش_سرشار، باعث میشد که قرآن را براحتی حفظ کنند.
📜اگر امروز کسی شهید شود بازماندگانش گل سرسبد این کشور میشوند اما در صدر قرآن اگر کسی شهید میشد خانواده اش را به اسیری میبردند! این ایمان قوی مسلمانان صدر اسلام را میرساند که باعث میشد با یک آیه قرآن زندگی خود را رها کنند و براه بیفتند. کسی هم قدرت دست بردن در کتاب را نداشت این تحلیلی تاریخی در عصر خود حضرت بود که نشان میدهد امکان تحریف نبود.
2⃣🔺مقطع دوم، زمان «خلافت شیخین» است. اگر در این کتاب آیه ای بود و شیخین به جهت شک در اینکه جزو قرآن است میخواستند بردارند امکان نداشت. چون طبق توضیحات قبل مشخص شد که تلاشهای پیامبر و ایمان و هوش قوی مردم باعث میشد که کسی در بخشهای قرآن شک نکند.
🔰اگر هم میخواستند عمدا آیه ای را بردارند یا جزو مسائل حکومت بود و یا نبود. آیه ای که در مورد حکومت نباشد آنها انگیزه تحریف نداشتند و اگر در مورد حکومت هم بود قدرتش را نداشتند چون مردم آنقدر برایشان مهم بود که برای حفظ یک واو در قرآن، شمشیر میکشیدند.
♻️اگر آیه ای بود که مخالف خلافت شیخین بود دیگر حضرت امیر و مخالفانشان دست به دامان احادیث نمیشدند و صریحا به همان آیه اشاره میکردند حال آنکه ابدا چنین چیزی را در کتب احتجاج نمیبینیم. #تقیه هم برای این است که دین بماند، اما اگر قرار باشد با حذف آیه ای، اصل دین در خطر قرار بگیرد دیگر حضرت امیر ساکت مینشست؟ دین تحریف شده که دیگر دین اولیه نیست.
3⃣🔺در مقطع سوم یعنی زمان «عثمان» نیز همانند زمان شیخین است و همان استدلالها با شدت بیشتر پابرجاست و امکان تحریف نبود. چون دیگر فتوحات اسلامی بسیار گسترده تر شده بود و از فلات آسیا تا فرانسه فعلی یک قرآن را میخواندند.
4⃣🔺در مقطع چهارم که زمان «خلافت حضرت امیر» بود که دیگر ذره ای امکان تحریف نبود چون اون اندک مسامحه ای با هیچکس نداشت. اما حتی یک کلمه ای هم در مورد تحریف در قرآن نگفت با اینکه قدرت کامل در دست او بود. شاید در زمان قبل خلافت امکان #تقیه بود اما در زمان حکومتش که دیگر شمشیر به دست بود و اگر تحریفی بود حتما میگفت. فقط یک مریض العقل ممکن است چنین توهمی درباره حضرت امیر بکند.
5⃣🔺در مقطع پنجم که ««پس از خلافت حضرت امیر» است نیز که دیگر اصلا امکان تحریف عمدی نبود چون دیگر قرآن کاملا در فتوحات گسترده اسلامی منتشر و حفظ شده بود و ائمه نیز دیگر ساکت نمی ماندند حال آنکه اصلا چنین سخنی نگفته اند.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۳۲
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ تحریفی که مورد بحث است، #نقیصه است یعنی کم شدن برخی آیات یا سور. اما معانی دیگر تحریف مورد بحث نیست:
۱. «زیاد شدن قرآن» که اصلا ممکن نیست چون آوردن شبیه کلام خدا، ممکن نیست.
۲. تحریف به معنای «تفسیر به رای» هم همیشه بوده است و ربطی به متن قرآن ندارد.
۳. تحریف به معنای «اختلاف در قرائات و اعراب» هم خیلی مهم نیست چون تاثیر زیادی در معنا ندارد.
۴. تحریف به معنای «جابجا شدن آیات» نیز مهم نیست چنانکه آیات مکی را مدنی دانسته باشند یا برعکس، چون در هر صورت مفسر باید به کل قرآن اشراف داشته باشد.
🔺اگر روایتی #خبر_واحد بود در مباحث عقیدتی حجت نیست. خبر واحد در زمان تعیین تکلیف مکلف حجت است چون در عمل اگر مردد شدیم باید مشکل را حل کرد اما زمانی که بحث از عقیده میشود دیگر حجت نیست چون عقیده، مبادی دارد. اگر عقل است باید «برهان عقلی» باشد و اگر نقل است باید «متواتر یا خبر واحد محفوف به قرائن» باشد. در این صورت به جان شخص مینشیند. اعتقاد دست انسان نیست بلکه باید به جان انسان بنشیند.
🔰شبهات #قائلین_به_تحریف:
1⃣گویند حضرت فرموده هر چه بر بنی اسراییل وارد شده شما هم انجام میدهید. یکی از کارهایی که بر بنی اسراییل وارد شده تحریف تورات و انجیل است پس مسلمانان هم قرآن را تحریف میکنند.
✅پاسخ:
🔺اولا تواتر اجمالی دارد که در اینجا باید اشتراک بین روایات متواتر اجمالی را گرفت و آن حجت است. #مضمون_مشترک هم این است که هر چه بنی اسراییل کردند شما هم میکنید. اما این عامی است که قابل تخصیص است که نمونه اش همین عدم امکان تحریف بنابه نص قرآن است. اگر بگویند که این عام قابل تخصیص نیست گوییم بنی اسراییل در تورات تحریف به زیاده و نقیصه کردند حال چگونه ما تحریف به زیاده را در قرآن غیرممکن میدانیم اما تحریف به نقیصه را ممکن؟!
🔺برخی دیگر در جواب گفتند ظاهرِ عدم امکان تخصیص این روایات، با قرآن در تضاد است. چنانکه بنی اسراییل گرفتار انواع عذابها بودند اما در قرآن در مورد مسلمانها گفته تا زمانی که پیامبر اسلام بینشان است به آنها عذاب نمیرسد.
📜اما پاسخ اخیر کامل نیست چون #مضمون_مشترک این روایات این است که هر چه بنی اسراییل کردند شما هم میکنید نه اینکه هر چه بر سر آنها آمد بر شما هم وارد میشود! ثانیا این روایات مربوط به بعد از ارتحال پیامبر است که گوید بعد از من چنین میکنید نه در زمان خود پیامبر، که بگوییم با وجود پیامبر، عذابی بر سر مسلمانان نمی آید.
🔺پاسخ دیگر است که بر فرض تسلیم، این روایات گویند هر چه کردند شما میکنید اما آیا تاریخش را هم گفتند؟ ممکن است بعدا پیش بیاید. خود این جوابی است برای ساکت کردن مدعی تحریف نه دلیلی بر تحریف در گذشته.
🔺پاسخ دیگر اینکه خود این روایات باید بر قرآن #عرضه شوند. حال وقتی تحریف را بر قرآن عرضه میکنیم میبینیم مخالف قرآن است.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۳۳
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ خلاصه بحث دیروز:
🔺به استناد برخی روایات، پیامبر فرمودند هر کاری امتهای پیشین کردند شما هم میکنید. و چون مسلما اقوام پیشین، کتابهای آسمانی خود را تحریف کردند پس مسلمانها هم میکنند.
🔰جواب:
1⃣اولا سند این روایات به حد تواتر نرسیده است.
2⃣ثانیا اگر برسد هم باز هم قابل تخصیص است چنانکه خود قرآن میفرماید قرآن تحریف نمیشود.
3⃣ثالثا اگر قابل تخصیص نباشد باید بگوییم چنانکه تورات و انجیل، تحریف به زیاده شد قرآن نیز میشود درحالیکه هیچکس چنین ادعایی نکرده و خود قرآن هم رد میکند.
4⃣رابعا اگر از این روایات اطلاق بگیریم باز هم #تخصیص_اکثر رخ میدهد چون بسیاری از سرگذشتهای گذشتگان برای مسلمانان رخ نداد.
5⃣خامسا اگر سندا و دلالتا هم صحیح باشد باز هم روایات گویند که مسلمانان هم میکنند لذا ممکن است مسلمانان هزار سال دیگر چنین کارهایی مانند تحریف بکنند نه اینکه در صدر اسلام واقع شده باشد! در نهایت اینکه دلایل سابقی که ذکر شد هنوز بر #عدم_تحریف قرآن حکم میکنند.
6⃣سادسا، قرآن کریم این روایات را تکذیب میکند. چنانکه قرآن گوید بنی اسراییل در زمان رسالت حضرت موسی بخاطر خلافهایشان بر آنها عذاب نازل شد حال آنکه قرآن در مورد مسلمانان گوید مادامی که رسول خدا ذر بین امت هست من آنها را عذاب نمیکنم.
♻️گفتیم که چون این روایات خبر واحدند پس #تواتر اجمالی دارند باید مضمون مشترک را از همگی گرفت و تنها همان را در مسائل علمی و اجتهادی پذیرفت نه همه ابعاد روایات. مضمون مشترک این روایات هم این است که هر چه بنی اسراییل کردند شما هم میکنید.
🔺2⃣شبهه دیگر بر تحریف قرآن: به تعبیر برخی روایات حضرت امیر، قرآنی را جمع کرده بود و آن قرآن را خلیفه وقت نپذیرفت پس قرآن امیرالمومنین با قرآن مردم فرق داشت.با توجه به اینکه روایت است که علی مع الحق و الحق مع علی، پس قرآن امام علی صحیح است.روایاتی هم از خود علی است که گوید کل قرآن از ظاهر و باطن و عام و خاص و ... نزد احدی غیر از ما معصومین نیست. پس احتمالا در قرآنی که نزد مردم است کم و زیاد دارد.
🔰پاسخ:
1⃣اول باید دید آیا این روایت به حد تواتر رسیده یا نه. اگر به تواتر نرسیده بود در بحث عقلی و اجتهادی پذیرفته نیست.
2⃣اگر هم بگوییم که به حد تواتر رسیده باز هم منظور امام علی این نیست که قرآن مردم با قرآن من فرق میکند بلکه گوید علم تاویل و علم ظاهر و باطن قرآن و علم ... نزد ماست.
📮اگر تفسیر قرآن از طریق خدا و وحی به پیامبر رسیده و سپس به امام علی برسد گوییم #تنزیل. حضرت امیر فرمود خدا به من قلب عقول و لسان سؤول عطا کرده است تا #تاویل قرآن را بتوانم انجام دهم. حضرت امیر فرمود تاویل در دست من است. قائلین به تحریف فکر میکنند که این هم جزو قرآن است، روایتی که اسم منافقین را صراحتا آورده است.
در پاسخ باید گفت که این روایت جزو قرآن نیست. سیره پیامبر، کنار آمدن با منافقین بود بعد ممکن نیست آیه ای بیاید و اسم بسیاری از منافقین را رسما ببرد و لعنت کند درحالیکه پیامبر با آنها با حسن سلوک برخورد میکرد. اصرار صحابه این بود که معصومین به آنها خلعت دهند یعنی لباسی که به بدن خود معصوم رسیده و متبرک است وگرنه لباس تازه که شرافتی ندارد و از بدن معصوم خلع نشده تا #خلعت محسوب شود.
♻️بزرگ منافقان در هنگام مرگ نیز چنین درخواستی از پیامبر کرد و پیامبر قَمیصش یعنی لباس تنش را داد. گفتند مگر نمیذانید که فلانی منافق است؟ فرمود میدانم و این هیچ سودی برایش ندارد اما با این کار هزار نفر مسلمان میشوند. این سیره پیامبر است لذا نمیشود در آیات قرآن بصورت مشخص نام منافقان و کفار بزرگ را بیاورد لذا این روایات بیان مصداق میکنند.
🔰طایفه دیگری از روایات که از حضرت امیر رسیده نشان میدهد که #ترتیب_جمعآوری_سور با ترتیب کنونی قرآن متفاوت است نه اینکه در ظاهر متفاوت باشد. شاید حضرت در مصحف خود، سور را به ترتیب نزول جمع آوری کرده باشد.این به جایی آسیب نمی رساند. تفسیر حدیث دروزی، به ترتیب نزول است و خلاف شرع نیست. قرآن فعلی ابتدا سور مدنی را آورده و سپس مکی.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۳۴
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ یکی از شبهات قائلین به #تحریف، روایاتی در این مورد است.
یک بحث، سند این روایات و بحث دیگر در دلالت اینها. اگرچه سنداً برخی راویان اینروایات، کذابند ولی روایات به قدری فراوان است که علم به صدور یکی از این روایات را ایجاد میکند و #مضمون_مشترکشان قابل پذیرش است.
1⃣نکته اول اینکه روایاتی که قایل به تحریف قرآنند بسور غیر مستقیم، خود همین روایات را نیز از حجیت میاندازد چون دلیلی جز #قرآن نداریم که به روایات حجیت داده باشد. پیامبر، به روایات حجیت داده و قرآن هم به پیامبر و لذا دیگر نیازی نداریم چیزی به قرآن حجیت دهد.
♻️قرآن گوید، اگر قرآن از غیرخدا بود در آن اختلاف زیاد میدیدید. کسی که احتمال تحریف بدهد باید بگوید که نمیتوان به این قرآن اعتماد کرد و گوید احتمالا آیات دیگری در قرآن اصلی هست که با آن میشود این آیات را تفسیر و تکمیل کرد. این قول به تحریف، غیر مستقیم روایات را نیز از #حجیت می اندازد.
2⃣نکته دوم اینکه باید در این روایات ضعیف، #مضمون_مشترک را گرفت. در مسایل علمی مثل این که فقهی نیست، به این روایات نمیتوان استناد کرد مگر اینکه مضمون مشترک اینها را که «تواتر اجمالی» محسوب میشود بگیریم.
3⃣در روایت بعدی رسول خدا و برخی معصومین فرمودند: این امت، عده ای قرآن (ثقل اول) را تحریف کردند و عده ای عترت(ثقل ثانی) را شهید کردند.
منظور از این روایات این نیست که از قرآن چیزی کم کردند بلکه یعنی اینها #تفسیر_به_رای کردند. از معصومین نیز چنین نظری بر میآید زیرا گفتند حروف قرآن را اقامه کردند اما حدود و احکام قرآن را تحریف کردند و تفسیر به رای کردند.
❌چنانکه یزید وقتی سر امام حسین را به جلسه آوردند گفت «و تعز من تشاء و تذل من تشاء» و به همین آیه استناد کرد. زینب کبری هم گفت «و لا یحسبن الذین کفرو انما نملی لهم خیر لانفسهم انما نملی لهم لیزدادوا اثما» فرمود فقط به یه آیه استناد نکن و این حکومت، #آزمایش است نه سبقت.
4⃣طایفه دیگر روایات گوید: در اصل نام معصومین و خصوصا امام علی در قرآن بود و دشمنان برداشتند. اینها فکر کردند که اگر معصوم در مورد آیه ای گفت (نزلت فی علیٍ او اهل البیتی) این علی هم جزو قرآن است! این بیان «مصداق کامل آیه» است نه تنزیل آیه
🔰شاهدمثالش، روایت ابی بصیر از امام ششم است که گفت چرا نام امام علی و باقی معصومین در قرآن نیست؟ ایشان فرمود: به سائلین بگو خدا نماز را بر پیامبر نازل کرد اما نگفت نمازها چند رکعت است بلکه به پیامبر گفت خودت به مردم بگو که نمازها چند رکعتند پس پیامبر #مفسر_قرآن است. لذا اینطور نیست که رکعات نماز یا نام ائمه در قرآن بوده باشد و بعد برداشته باشند بلکه خدا پیامبر را مفسر قرآن در این زمینه ها قرار داده است. در مورد جزییات حج هم قرآن خصوصیاتش را نگفته است.
♻️اگر ابی بصیر در مورد وجود نام اهل بیت در قرآن شک داشت که نمیپرسید: مردم میگویند چرا نام ائمه در قرآن نیست... لذا برایش بدیهی بوده است. لذا امام صادق گوید که پیامبر #مفسر_قرآن است. سپس گوید منظور از اولیالامر، امام علی است. پیامبری که در مکه از هیچکس نمیترسید آیا در مدینه و پس از پیروزی ها، از کسی میترسید که در مورد ولایت علی حرف بزند؟ اگر در قرآن بود آیا نیاز به آن زحمت زیاد برای غدیرخم و اعلام ولایت بوسیله حدیث بود؟ پس قطعا نام ائمه در قرآن نبوده است.
🔰گاهی گویند سوره احزاب به اندازه بقره و بسیار طولانی بود و شامل اسم امام علی و ...بود و بعدا آیات کم شد. اگر کم شده در زمان پیامبر که کم نشده است و بعدها باید برداشته شده باشد درحالیکه این سوره از سوره های ابتدایی زمان رسالت است پس چگونه بعد از ۲۰ سال امکان حذفش بوده است؟!
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۳۵
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ بکی از شبهات قائلین به تحریف روایاتی در این باب بود. این روایات کم هم نیست اما ضعیفند و باید #مضمون_مشترک همه را گرفت. گفته میشود که روایات، بعضی ایات را درباره یکی از معصومین میدانند.
1⃣گفتیم که این یک توجیه داخلی دارد یکی توجیه خارجی.
توجیه داخلی اینکه این روایات مفسر قرآنند و #بیان_مصداق میکنند نه اینکه بگویند نام معصوم جزو قرآن بوده است. شاهد خارجی هم روایت ابی ابصیر است از امام صادق.
2⃣ابی بصیر پرسیده مردم گویند چرا نام امام در قرآن نیست؟ امام گوید: چنانکه اصل نماز و روزه و زکان و حج در قرآن است و نحوه انجامشان در سخنان پیامبر است، به همین صورت اصل اینکه در کنار رسالت باید امامتی باشد در قرآن است که گوید «اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم» اما اینکه #اولی_الامر کیانند بوسیله پیامبر #تفسیر شده است.
3⃣روایات دیگری هم داریم که مرحوم کلینی در الکافی ذکر میکند.
از امام باقر روایت شده که پرسیدند این ایه که «و اولوا الارحام اولی بعض ببعض» منظور از «اولوا الارحام» کیانند؟ خب اگر صراحتا نام معصوم در این ایه بود که مردم چنین سوالی از امام نمیپرسیدند. امام گوید در مورد امامت و #حکومت است و بعد از امام علی در اولاد وی است و ما به مساله امامت و ولایت اولی از دیگرانیم. فرمود بنی الجعفر و بنی الحسن و ... سهمی ندارند.
4⃣روایت بعدی از امام صادق است. پرسیدند آیه «انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا» یعنی چه و در مورد کیست؟ فرمودند منظور امام علی و اهل بیت است. اگر نام امیر المونین در قرآن بود که نیازی به این سوال نبود.
پس آیات صرفا مشخصات کلی را میگفتند و #تعیین_مصداق نمیکردند لذا مردم نام را از پیامبر و امامان میپرسیدند. بعد پیامبر پرسید که من چطور بیان کنم که علی بعد از من ولی و امام است؟ آنجا وحی رسید که نترس و بگو.
5⃣امام علی میفرماید که ترس موسی از انداختن چوبش، این بود که مردم نتوانند بین معجزه موسی(مار) و سحر اطرافیانِ فرعون فرق بگذارند. لذا تا مردم عوامند و درک ندارند، حکومت و انبیا در خطرند. به همین جهت گویند خواب عاقل بالاتر از عبادت جاهل است زیرا عاقل را نمیتوان فریب داد.
6⃣پیامبر از همین #جهل_مردم میترسید که مردم توان پذیرش این امانت الهی را نداشته باشند و در برابر پذیرش #ولایت_علی بایستند آنوقت پیامبر چه کند؟! پرسیدند که آیا خودت علی را انتخاب کردی و گفتی یا وحی رسید؟ خب اگر در آیه آمده بود که این را نمیپرسیدند. پیامبر فقط از جهل و جنگ سیاسی میترسید نه جنگ نظامی. خدا هم در آیه گفت: از جهل مردم نترس ما پشت تو هستیم. اینجا بود که پیامبر دیگر تاخیری نینداخت و سریع اجرا کرد
7⃣خدا فرمود که در برابر هم مهربان و در برابر دشمن غضبناک باشید. اگر دشمن از شما #غضب نبیند و نترسد که به شما رحم نمیکند. اگر انسان گوشه گیری کند که حق #احیا نمیشود. عمار گفت فکر ما #فکر_بنیاسراییلی نیست که بگوییم تو برو بجنگ و ما منتظر میمانیم. بلکه ما هرچه بگویی میکنیم، ما میخواهیم حق را یاری کنیم. خداوند گوید ما میخواهیم حق را به میدان اورید تا خودتان کامل شوید وگرنه ما میتوانیم به زور و بوسیله فرشتگان، حق را به میان آوریم اما این امتیازی نیست.
8⃣روایت بعدی از امام پنجم است که ابی بصیر پرسید: اینکه پیامبر گفت علی جانشین من است، ولایت علی از کجاست؟ آیا از نزد خود گفته یا وحی رسیده است؟ امام فرمود هرگز ممکن نیست پیامبر از پیش خودش چیزی بگوید بلکه خدا دستور داد که اعلام کند #ولایت_علی و #تفسیر_آیه_اولیالامر را.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۳۶
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ گفتیم که منظور از این روایاتی که منظور از یک روایت را، برخی معصومین میدانند این است که در مقام #تفسیر آیه، مصداق آن آیه، معصوم است نه اینکه نام معصوم در آیه بوده و حذف شده است. به این جهت که آیات، غالبا مشخصات کلی را میگویند نه مصادیق را، لذا مردم چون مصادیق را نمیدانستند آن را از مفسرین یعنی پیامبر و ائمه میپرسیدند.
🔺شبهه دیگر قائلین به تحریف، #مساله_تاریخی است. گویند انسان وقتی یقین به #صیانت_قرآن_از_تحریف دارد که قرآن استناد داشته باشد به:
۱. واحدی که #معصوم باشد. یا
۲. کثیری که #متواتر باشد.
اگر جریانی به واحد غیرمعصوم مستند شد یقینآور نیست. قرآن نه به واحد معصوم استناد دارد نه به کثیر متواتر
❌آیات قرآن پراکنده بود، برخی روی پوست، برخی در دل مردم و .... این آیات پراکنده در زمان ابوبکر و عمر و عثمان جمع آوری شد. به دستور اینها، زید بن ثابت مسوول جمع آوری آیات شد. حال، زیدبن ثابت معصوم نیست و به شهادت دو نفر عادل هم ثابت میشد که این آیه جزو قرآن است و گاهی صرفا شهادت یک نفر که ارزش دو شهادت را داشت مانند «ابی خُزَیمِه» انصاری که رسول خدا او را بجای دو شاهد در تمام آیات پذیرفت.
♻️پس این قرآن نهایتا به زید میرسد که نه معصوم است و نه این جمع آوری از منازل و ... بر اساس کثرت تواتر است بلکه بر اساس نهایتا شهادت دو نفر است پس مفید یقین نیست و عادت اقتضا دارد که تحریف در قرآن پیدا شده باشد. سیوطی در اتقان، بیش از ۲۰ تاریخ ذکر میکند که جمع آوری قرآن به زید بن ثابت میرسد.
پاسخها:
1⃣ اولا خود این بحث که جمع آوری قرآن به زید بن ثابت میرسد یک #بحث_تاریخی است نه حدیثی. کجا پیامبر یا ائمه فرمودند که زید قرآن را جمع کرده؟! پس همین هم به واحد معصوم یا کثیر متواتر منتهی نمیشود بلکه بقیه گفته اند.
2⃣خود همینها به جایگاه واحدی متکی نیستند لذا از این جریان تاریخی نمیتوان قدر مشترکی گرفت چون یکی گوید زید جمع کرده دیگری گوید عمر و ... حتی در زمان جمع آوری هم اختلاف است چون یکی گوید در زمان ابوبکر بوده دیگری گوید زمان عمر و سومی گوید عثمان. در نحوه جمع آوری هم اختلاف است: برخی گویند با شهادت دو شاهد عادل بوده دیگری گوید تگر خزیمه با عثمان یا زید با عثمان شهادت میدادند قضیه حل میشد. برخی تاریخها گویند ابوبکر به زید گفت جمع آوری کند، برخی گویند خود زید جمع کرده است.
🔰خب این تاریخی که به هیچ جا بند نیست و همهاش اختلافی است چطور میتوان از آن #قدر_مشترک گرفت؟ اگر تنها اختلاف این تواریخ در مورد شخص جمع آوری کننده بود و تاریخ و مکان و نحوه جمع آوری مشترک بود میتوانستیم قدر مشترک بگیریم اما وقتی در همه چیز اختلاف است دیگر چطور باید قدر مشترک گرفت؟
🔺خبر یقین آور یا باید خبر واحد از معصوم باشد یا خبر کثیر متواتر. خبر متواتر آن است که معنا و مفهوم و مضمون یکی است اما قالبها متفاوت. آنجا میتوان مضمون و قدر مشترک گرفت. اگر مدعا و راه رسیدن به ادعا هر دو کثیر بودند همه ادعاها میشوند خبر واحد.
🔰حال چون خود این اخبار، #جریان_تاریخی اند نه روایت، و لذا به خبر واحد از معصوم یا خبر متواتر متکی نیستند و مساله هم علمی است پس ارزش خبر واحد ندارند. خبر واحد شاید در مسایل اعتقادی مفید نباشد اما درمسایل عملی سود دارند اما این مسایل تاریخی در مسایل عملی هم سودی ندارند.
🔺مضمون و سند این مباحث تاریخی در حد مضمون و سند روایاتی همچون روایت ثقلین نیست چون روایت ثقلین روایتی متواتر از معصوم هست که معصومین دیگر هم به آن احتجاج کردند. #ثقل یعنی وزنه سنگین و نفیس. آیا اگر هنگام وفات پیامبر، این آیات هر کدام در خانه ای یا در ذهن فرد خاصی بود، پیامبر میگفت که من بین شما این وزنه سنگین را گذاشتم؟! چنین قرآن پراکنده میتواند جلوی انحراف و گمراهی مردم را چنان که در این روایت آمده، تا همیشه بگیرد؟! لذا قرآن ایات پراکنده نبوده بلکه کتاب مدونی بوده است وگرنه مردم که توان تمسک نداشتند. یا اینکه آیا ممکن است که پیامبر در جمعهای کثیر، به مردم بگوید به کتاب قرآنی که دست علی یا فلانی و فلانی یا روی چوب و پوست و ... است تمسک کنید؟! یا اینکه قرآن دست همه بوده و امکان تمسک داشتند.
✅حتی روایت است که از عثمان پرسیدند که این قرآن را از روی چه جمع کردی؟ گوید از روی قرآن پیامبر. یا از عثمان پرسیدند که چرا انفال را که کوتاه تر از برائت و ... است کنار آنها آوردی؟ گفت چون در قرآن پیامبر جای این دو سوره معلوم نبود و ما دیدیم شبیه همند کنار هم آوردیم.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیری
📆 شماره جلسه: ۳۷
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔰 گفتیم برخی شبهه کرده اند که کتابی مفید قطعیّت است که یا به #معصوم منتهی شود(خبر واحد محفوف به قراین قطعیه) یا #متواتر باشد. حال قرآن نه به معصوم منتهی میشود و نه متواتر است.
1⃣جوابهای مختلفی برای این شبهه وجود دارد. یکی اینکه این تحلیل، «تاریخی» است لذا نه خبر واحد قطعی است و نه متواتر است که گفته شود جمع آوری قرآن دقیقا به همین صورت است و زیدبن ثابت یا ... در فلان سال این کار را کرده است.
2⃣جواب دوم اینکه زمانی میتوان به این تحلیل تمسک کرد که هم از منع داخلی و هم از معارض خارجی مصون باشد و نقض هم نتوان نمود. دلیلش اینست که ابطال یک قضیه منطقی با سه راه «منع و نقض و معارضه» قابل تحقق است.
❌#منع: یعنی این مقدمه که صغری یا کبری است ممنوع است.
#نقض: یعنی تخلف مدلول از دلیل در مثالی دیگر
#معارضه: یعنی در عرض دلیل مستدل، دلیل دیگری اقامه شود.
✅«جواب اول» این بود که استدلال شما هم نه منتهی به معصوم است نه متواتر.
«جواب دوم» این بود که اینکه خیلیها در جمع آوری قرآن سهیم بودند اما معنیش حفظ قرآن در سینه نیست چون تعداد آنها بسیار زیاد بودند بلکه منظور کسانیند که قرآن را در جایی جمع کردند و اینها از عدد انگشتان دست بیشتر نمیشدند.
3⃣«جواب سوم» اینکه دلیل تاریخیِ شما این بود که جمع آوری قرآن در جاهای مختلف بوده و سبب کم و زیاد میشود. در عرض این دلیل، دلایل دیگری هست که معارض آن است و گوید افراد مختلف جمع نکرده اند و قرآن یکی است چون خود قرآن می فرماید: اگر میگویید قرآن تحریف شده یک «سوره» مثل آن بیاورید! پس همه سوره ها مشخص بوده و قرآن گوید مثل این سوره هایی که همگی در دستانتان است بیاورید. نهایتا یک سوره در دست محمد بوده و یکی در دست زید و ... نه اینکه بخشی از یک سوره در دست یکی و دیگری در دست دیگری باشد.
4⃣همچنین معارض دیگر، #حدیث_ثقلین است که پیامبر گوید کتاب خدا را در کنار اهل بیت در میان شما گذاشتم پس کتاب و یک مجموعه گرد هم آمده وجود داشته نه اینکه آیات یا سور تکه تکه باشد.
5⃣جواب بعدی اینکه ظنی السند بودن قرآن، مخالف اجماع فقها است. گفتیم که اجماع در حد خبر واحد است و تنها دلالتی شرعی است نه اینکه بحثی علمی باشد. اما اینکه بگوییم کم شده و زیاد نشده خلاف عقل است، از کجا مشخص است که کم نشده است؟ اما همگان قبول دارند که کم نشدن موافق اجماع همه علمای اسلام است پس نمیتوان بیجهت در مورد کم نشدن، اجماع داشت اما در مورد زیاد نشدن اختلاف.
6⃣همچین باید گفت اهتمامی که پیامبر و مسلمین به قرآن داشتند که پیامبر قبل از هر چیز قرآن یاد میداد و مردم هم قبل از هر چیز قرآن یاد میگرفتند این اهتمام نشان این است که پیامبر، قرآن را پراکنده رها نکرد و مردم هم نمیگذاشتند پراکنده بماند.
7⃣منظور از جمع آوری قرآن در زمان عثمان این است که آن قرآن جمع آوری شده که در اثر اختلاف قرائتها میرفت مسلمین را مختلف و پراکنده کند عثمان گفت که همه مسلمانان باید این قرآنی که جمع میکنیم را قرائت کنید و بقیه قرآنها را سوزاند یا در آب ریخت.
🔺در آن زمان، مسلمانها را بجای تفسیر، به قرائت قرآن مشغول کرده بودند چنانکه علی (ع) را در ردیف دیگر قاریان به حساب میاوردند و میگفتند فلانی به فتحه قرائت کرده و علی به کسره، بجای اینکه از معارف جهان از علی بپرسند شأنش اینقدر پایین آمده بود! جوابهای دیگر هم در جلسات بعد بررسی خواهد شد.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر مقدمات قرآن
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/28
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1