📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #سوره_حمد 🔺شماره جلسه: ۱۰ 🔖 آیه: ۲ 📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۹/۱۹ 📚 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅ آیه ۲ سوره حمد: «الحمدلله رب العالمین» بخش1⃣: چرا #حمد برای خداست؟ 🔺الف) تکریم منتسب به #اوصاف است نه به شخص. وقتی می‌گوییم عالم را اکرام کن در اصل تکریم علمش است، تکریم حامد هم همینطور. اما وقتی گوییم علی را اکرام کن باید پرسید به چه خاطر؟ حال وقتی خدا را حمد و تکریم میکنیم در اصل به این خاطر است که او جمیع اوصاف کامله را داراست پس حمد مطلق برای اوست. 🔺 ب) خدا رب العالمین است، مدبر و پرورش دهنده جهان و مربی آن است. هر ربوبیت و تدبیری حمد دارد پس خدا محمود است. بخش 2⃣: توحید مراتبی دارد. 🔺۱. #توحید_وجودی: که مخصوص خداست و تنها اوست که واجب الوجود است. این بحث نظری خیلی با کار انسان در ارتباط نیست. 🔺۲. #توحید_در_خالقیت: که تنها اوست که همه چیز را خلق کرده و می کند(الله خالقٌ لا شریک له). در این بحث نظری اختلافی نیست و البته اثر عملی هم ندارد. مشرکین و کافران هم در توحید در خالقیت قبولش داشتند اما میگفتند که بعد از خلق دیگر کاری به کار مخلوق و خصوصا انسان ندارد. 🔺۳. #توحید_ربوبی: همه‌ی بحثِ توحید در اینجاست! انبیا گویند خالق تنها کسیست که پس از خلق می تواند مخلوق را بپروراند بقیه انسانها اینرا قبول ندارند. می گویند دو حالت ممکن است: یا بشر اصلا #رب نمی خواهد (مانند ساعت که پس از ساختن توسط انسان، دیگر انسان به آن کاری ندارد و خودش کار می کند) و یا اگر هم #رب میخواهد همین بتها و ستاره ها و دیگر قدیسین بشر، ربوبیت را بر عهده دارند. 🔴 دلیلش هم این است که اینها میخواهند از زیر بار #مسوولیت فرار کنند. تلاش انبیا برای اثبات «توحید ربوبی» است چون با پذیرش این توحید است که انسانها مجبور می شوند دستورات خدا را نیز اجرا کنند! بخش 3⃣: قرآن، #ربوبیت را از دو راه اثبات می کند: 🔺۱. ربوبیت با تحلیل عقلی به خلقت بر میگردد: ربوبیت یعنی صفتی را به موصوف دادن. مثلا تربیت درخت یعنی دادن ویژگی و صفت نمو و رشد به درخت. پروردن انسان نیز یعنی امکان کمال و عقل را در او قرار داده است. #رب یعنی کسی که رابطه کمالات و مستکملات را بیافریند، یعنی کمال را به آنکه نیاز به کمال دارد بدهد. پس ربوبیت به خلقت بر میگردد و چون خدا خالق تمام موجودات است پس خدا رب العالمین است. 🔺۲. کسی می تواند رب باشد که چیزی را بیافریند. اگر آن را نیافریده باشد از سازمان هستی او بی خبر است پس چگونه می تواند او را تربیت یا ربوبیت کند؟(تلازم خالقیت و ظربوبیت) تنها خالق می تواند ربوبیت کند و ادامه حیات مخلوق را به جلو ببرد چون روابط اعضا با هم، رابطه مخلوقات با هم، نیازها، ضررها و غیره را می شناسد. 🔺توحید ربوبی مقدمه ای واجب برای #توحید_عبادی است. اگر انسان پذیرفت که خدا او را پرورش می دهد او را عبادت خواهد کرد و دستورات را می پذیرد. تا توحید ربوبی، همه بحث ها، فلسفیست اما توحید عملی، بحثی کلامیست. بخش 4⃣: ربوبیت دو نوع است: ممدوحه و مذمومه خدا ربوبیت ممدوحه را از آن خود میداند چون با عدالت و رحمت همراه است وگرنه مردم مصر نیز فرعون را «رب» می دانستند! بخش 5⃣: ربوبیت و استلزامات آن: خداوند، رب تمام جهان است(الحمدلله رب العالمین) پس باید هدایتشان کند. حال مهمترین چیزی که انسان را هدایت کرده به راه می اورد بحث #معاد است. اگر معاد نبود خدا مدبر نبود چون اگر انسان معتقد بود در برابر تمام کارهایش مسوول است باعث میشود خود را تزکیه کند وگرنه انسان درخت نیست که خدا در او رشد را قرار دهد! بلکه باید به نهایت کمال خود برسد. 🔺انسان مثل حیوان و گیاه نیست که مدنی ۶زندگی کند و نهایتا از بین برود و تمام شود بلکه #نامتناهی است. پس میگوید (مالک یوم الدین) اگر قیامت نبود انسان درنده بود. خدا میگوید علت مجرم شدن مجرمین، فراموشی قیامت است(لهم عذابٌ شدیدٌ بما نسوا یوم الحساب) مساله #قیامت خود دلیلی بر محمود بودن خداست. بخش 6⃣: نحوه برخورد با منافقان: حضرت امیر گوید همیشه غالب انسانها به سمت #مادی_گرایی سوق دارند. گوید زمان پیغمبر کارشکنی منافقان بسیار زیاد بود اما بعد وفات ایشان یکباره کارشکنی ها هم تمام شد! میفرمایند: اینها یا باید همه توبه کرده باشند و یا با دستگاه حاکم کنار آمده باشند. میگوید اولی که ممکن نیست یکباره منافقان صالح شده باشند. دلیل سازش با دستگاه هم این است که غالب انسانها گرایش به #دنیا دارند. امام گوید اگرچه اینها بیشترین فشار را بمن آوردند اما از من هیچکس حریصتر به #اتحاد مسلمانان نیست چون من میدانم که اختلاف میان مسلمانان با قرآن و اسلام چه می کند. من هم از حقم گذشتم و هم هر جا بمن نیاز داشتند کمک کردم. 🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره حمد 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/141 📜📜📜📜📜📜📜📜 📚کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۴۷ 🔖 آیه: ۲۱ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۲/۱۱ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅آیه ۲۱ بقره: «یا ایّها الناس اعبدوا ربّکم الّذی خلقکم و الذین من قبلکم لعلّکم تتّقون» ای مردم، پروردگارتان را که شما و پیشینیان شما را خلق کرده است بپرستید تا بدین وسیله شاید پرهیزگار شوید. 🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰 🍀خداوند وقتی صفات مومنان، منافقان و کافران را ذکر کرد به اصل قضیه یعنی هدایت قرآن برای همه مردم برمی‌گردد ک همان #هدایت_عامه است. گوید ای مردم مانند کافران و منافقان نباشید که یک خدا برای #خلق جهان قائلند و خدایان دیگری برای #ربوبیت و اداره جهان! خدای واحد را بپرستید زیرا شما و قبل از شما را خلق کرده است و همانست که جهان را تربیت و اداره می‌کند و لذا مقام ربوبی دارد. 🍁تقوا هدف #خلقت است نه هدف خالق. «لعلّکم تتّقون» ما خلق شده‌ایم که خدا را عبادت کنیم و بدین وسیله به #تقوا و خشوع برسیم تا کمال پیدا کنیم وگرنه خالق نیازی به این تقوا ندارد. «و ماخلقتُ الجنّ و الانس الّا لیعبدون» 🔰چون خدا #حکیم است پس کار بدون حکمت و بیهوده انجام نمی‌دهد. بعلاوه اینکه چون خدا #غنی_محض است کاری را برای هدف انجام نمی‌دهد زیرا نقصی ندارد که با ایجاد هدف برای خود بخواهد نقصش را برطرف کند. 🎯دو دلیل برای چرایی عبادت در آیه ذکر شده است: 1⃣خدا #خالق است. هر خالقی باید عبادت شود پس خدا باید عبادت شود. 2⃣تقوا #کمال است. تقوا حاصل نمی‌شود مگر با عبادت پس برای رسیدن به کمال راهی به جز عبادت وجود ندارد. 🔵در تایید نظر بالا آیه ۱۸۳ بقره گوید: روزه بر شما واجب شد همانطور که بر پیشینیانتان واجب شده بود تا شاید باتقوا شوید «کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلّکم تتّقون» لذا «تقوا نتیجه عبادت است.» پس هم خلقت و هم تقوا به صدر جمله یعنی عبادت بازمی‌گردد. خلق شده‌ایم برای عبادت و عبادت می‌کنیم برای رسیدن به تقوا. عبادت زمینه تقوا است اما ممکن است موانع زیادی در کار باشد. کسی که نماز می‌خواند اینطور نیست که حتماً با تقوا شود. 🔴آیا بت‌پرستان #بتها را واقعا خدا می‌دانستند؟ ایشان برای خلقت تنها خدای واحد را قبول داشتند اما در پرورش و اداره جهان، اربابی دیگر قائل بودند لذا برای در دسترس بودن خداوند جهت درخواست حاجت و #شفاعت بتهایی را ساختند تا دستشان به او برسد. کم کم این بتها جایگاهی بزرگ یافتند و حقیقتاً خدا تلقی شدند. 🔴آیه گوید خدای واحد را که خالق و رب جهان است بپرستید. «اعبدوا ربکم الذی خلقکم» اگر #شرک_ربوبی پیدا کردید و تربیت و پرورش و اداره جهان را به خدایانی دیگر نسبت دادید این شرک به #شرک_عبادی نیز می‌انجامد و در عبادت نیز چند خدایی خواهید شد. ♦️بدانید که خلقت و ربوبیت دو چیز مستقل نیستند بلکه یک چیز واحدند زیرا اولاً وقتی مدبر چیزی را اداره می‌کند، #اوصاف و کمالی به آن چیز می‌دهد و لذا این دادن کمال، خودش رابطه‌ای بین دو طرف ایجاد می‌کند که #خلق است. ثانیاً خدا که به موجودات #رزق می‌دهد حقیقتاً در حال خلق است چون رزق دادن مانند انتقال مال توسط انسانها نیست که اعتباری بوده، مالکیت مال تغییر کند اما واقعیت و جایگاه مال تغییر نکند بلکه رزاقیت خدا، #تکوینی است و حقیقتاً رزق می‌رساند. 📢خلاصه: آیه گوید عبادت کنید ربی را که خالقتان است زیرا #خلقت و #ربوبیت یکی هستند و بتان و خدایان دیگر، دروغین هستند. ثانیاً اگر ربتان را عبادت کردید امید است که #متقی شوید اما الزاماً عبادت موجب باتقوا شدن نمی‌شود. 🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜 📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈 ✅ @tafsire_tasnim1

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۵۱ 🔖 آیه: ۲۱ و ۲۲ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۲/۲۲ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ♦️خداوند در این آیه، دلیل #توحید_عبادی را #توحید_ربوبی و دلیل توحید ربوبی را #توحید_خالقی می‌داند. بدین صورت که گوید خداوند می‌دانست شما به مسکن، خوراک، پوشاک و آسایش نیاز خواهید داشت پس با خلق آسمان و زمین و سپس ایجاد باران و تولید غذاها از دل خاک، در عین اینکه همه اینها را خلق می‌کرد، #رابطه بین انسان و اینها را نیز که نیاز انسان به اینها و رفع این نیازها باشد را نیز خلق کرده است و لذا این خلق، خود، #ربوبیت و پرورش انسان محسوب می‌شود چون نیازهایش را با خلق موجودات دیگر، رفع کرده است. ❌پس آیه گوید اگر شما مشرکان، #خالقیت خدا را قبول دارید، که دارید، باید بدانید که این خالقیت، خودبخود #ربوبیت خدا نیز هست و اگر ربوبیت را پذیرفتید پس راهی جز #عبادت او ندارید که تنها رب شماست. ❎اثبات، مقدم بر نفی بوده و اصل محسوب می‌شود. در این معنا، #فطرت، اصل و #شرک، فرع بوده و تحمیلی بر فطرت است لذا نباید ابتدا طاغوت را نفی کرده و سپس حق را #اثبات کنیم. باید دانست که عبارت «لا اله الّا الله» شامل یک نفی اولیه و اثبات ثانویه نیست زیرا «الّا» به معنای #غیر بوده و معنای آن عبارت می شود: «غیر از الله که فطرت، آن را پذیرفته است دیگران نه». ❌توضیح آنکه #فطرت_اولیه_انسانی، خالی نبوده که لازم باشد ابتدا با برهان، شرک را نفی کنیم و سپس با برهان، توحید را برایش اثبات کنیم بلکه فطرت انسان از هنگام تولد، «توحیدی» بوده است و شرک روی آن را گرفته است. لذا ابتدای آیه ۲۱ بقره گوید ربتان را عبادت کنید و انتهای آیه ۲۲ گوید برای الله شریکی قرار ندهید «و لا تجعلوا لله انداداً». ♦️همچنین آیه ۳۶ نحل گوید: ما به همه رسولان گفتیم که الله را عبادت کنید و از طاغوت دوری کنید. «و لقد بعثنا فی کل امة رسولاً ان اعبدوا الله و اجتنبوا الطاغوت» این آیه ازین جهت که ابتدا ثبوت خدا و سپس نفی دیگران(طاغوت) را مطرح کرده با روح «لا اله الّا الله» هماهنگ است زیرا انبیا نیامده‌اند که بگویند شرک نورز و موحّد شو بلکه گفته‌اند تو #موحد بوده ای و هستی پس شرک تحمیلی بر این #توحید_فطری تو شده است پس آنرا کنار بگذار تا به اصل برگردی. ♦️با شکسته شدن بت ظاهری و بتهای پنهانی پول، مقام، قدرت و شهوت، انسان فطرت توحیدی خود را باز می‌یابد لذا ابراهیم آنگاه که بتهای ظاهری را شکست، مردم به فطرتشان بازگشتند و از خود پرسیدند چه شد که به سوی پرستش این #چوب و #سنگها رفتیم؟! ♦️خداوند زمانی به خود گفت «فتبارک الله احسن الخالقین» که #روح خود را در انسان خاکی دمید نه آن زمان که انسان از خاک ساخته شد یا از یک قطره #آب_منی، دست و پا دراورد و کامل شد زیرا اینها تبریک ندارد. قران هم گوید این تبریک زمان دمیدن روح که دارای فطرت توحیدی و #آفرینشی_جدید بوده انجام شده است «ثم خلقنا النطفة ف... ثم انشاناه خلقاً آخرَ فتبارک الله احسن الخالقین/مومنون_۱۴» ♦️در سوره شمس هم گوید ما از همان اول به انسان تمام چیزها را یاد دادیم «فالهمها فجورها و تقواها» و لذا روح، به علت آگاهی به بدی‌ها و خوبی‌ها، مستوی و هماهنگ خلق شده است «و نفسٍ و ما سوّاها/شمس_۷» پس انسان باید مراقب باشد تا از بیرون، چیزی را که مزاحم این فطرت توحیدی (صاحبخانه) است را وارد خود نکند چون این دیده‌ها و شنیده‌ها که زمان تولد نبوده و #علم_تکوینی ایجاد می‌کنند مهمانند و ممکن است صاحبخانه را بیرون کنند. ✅باید دانست که شریک قرار دادن برای خدا تنها مخصوص #خلقت جهان نیست بلکه اگر انسان چیزی را در حد خدا #دوست بدارد آنرا شریک خدا قرار داده است «و من الناس من یتّخذُ من دون الله انداداً یحبونهم کحبّ الله/بقره_165» لذا اگر پول یا قدرت مورد حب انسان قرار گرفت در حقیقت آنها جای خدا را می‌گیرند اگرچه معبودِ انسان، یا الله است یا هوا و هوس او؛ و لذا پول و غیره همگی ذیل هوا و هوس انسان قرار می‌گیرند. ❌اما ادامه آیه گوید روزی روشن می‌شود که همه چیز تحت #قدرت خدا بوده و از خود هیچ قدرتی نداشته‌اند «اذ یرون العذاب أنّ القوة لله جمیعاً» در آن روز همه انسانها دوباره به #فطرت_توحیدی خود رجوع خواهند کرد. 🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜 📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈 ✅ @tafsire_tasnim1

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۶۴ 🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۵/۲۳ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅ آیه ۲۳ سوره بقره: «و ان کنتم فی ریبٍ ممّا نزّلنا علی عبدنا فأتوا بسورةٍ من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین» (و اگر نسبت به آنچه که بر بنده‌مان نازل کردیم در تردیدید پس سوره‌ای مانند آن بیاورید و شاهدانتان غیر از خدا را نیز دعوت کنید اگر راست می‌گویید.) ✅ آیه ۲۴ سوره بقره: «فان لم تفعلوا و لن تفعلوا فاتّقوا النار التی وقودها الناس و الحجارة اعدّت للکافرین» (پس اگر نکردید که هرگز هم نمی‌توانید انجام دهید پس از آتشی که هیزمش انسانها و سنگها هستند بپرهیزید، آتشی که برای کافران آماده شده است.) 🔰🔰🔰🔰🔰🔰 💠بحث بر سر تعارض یا عدم تعارض استناد #افعال به خدا در عین استناد به موجودات است. خداوند هر کاری را که به موجودات نسبت می‌دهد همان کار را به خود نیز نسبت می‌دهد. حال این چگونه ممکن است؟ ♦️باید دانست که #ربوبیت خداوند مطلق است و لذا جایی برای ربوبیت غیر او باقی نمی‌ماند که بگوییم در یک فعل، غیر از ربوبیت خدا، شاهد ربوبیت دیگری نیز هستیم. اما نباید فراموش کرد که ربوبیت موجودات در انجام افعالشان در #طول ربوبیت خداوند در آن عمل است. ❌ #اسماء_فعلیه خدا غیر از #اسماء_ذاتیه خداست که خاص اوست و مظهر ندارد اما اسماء فعلیه #مظهر می‌طلبد مانند شفاء که هم کار دارو است و هم کار حضرت عیسی. ♦️به عبارت دیگر اگرچه هر یک از اندام‌های انسان وظیفه‌ای دارد اما وقتی در همکاری با هم، کاری را انجام می‌دهند این کار را به «انسان» نسبت می‌دهیم در حالیکه نمی‌توانیم انکار کنیم این عمل به آن «اندام‌ها» نیز استناد دارد اما این استناد، #استناد_طولی است یعنی اگر انسان نخواهد آن اندام‌ها نیز کاری نمی‌کنند. 🌏به همین نسبت در مجموعه جهان نیز هر موجودی وظیفه‌ای دارد اما در کل، جهان به سمت #آغاز خود یعنی «خداوند» می‌رود لذا تمام افعال موجودات نیز به اذن و خواست خدا انجام می‌گیرد تا در حرکت جهان سهیم باشد. لذا خدا آنها را جلو برده و هر یک از موجودات، سرباز و مامور خداوندند. (و للّه جنود السماوات و الارض/فتح_۷) 🍀در همین راستا، تمام #معجزات_پیامبران نیز در عین استناد به پیامبران به خدا مستندند. در سطحی بالاتر، کار #فرشتگان نیز در طول فعل و ربوبیت خداست چون این موجود نیز از سپاه خداست. (فتح_۷) 🍄در زمینه استناد افعال، سه نگاه در قران وجود دارد که جهان‌بینی قران را نشان می‌دهد که ابتدا اعمال فرشتگان را مثال می‌زنیم: ۱. فرشته‌ای که امین است، وحی را آورده است. (شعراء_۱۹۳) ۲. هر چه را که فرشتگان آورده‌اند به اذن خداست. (قدر_۴) ۳. خداوند، قران را نازل کرده است. (زمر_۲۳) 🌳در اینجا یکبار نزول وحی را به فرشته نسبت داده، یک بار به خود و یک بار نیز به هر دو. اما در جایی که می‌گوید فرشتگاه به اذن من نازل می‌شوند فهمیده می‌شود که #مقتضای_عمل در فرشته وجود دارد و خداوند تنها با اذن، مانع نزول وحی را برمی‌دارد. 🍀در مورد انبیا نیز همین سه نگاه وجود دارد اما اصل را در آیه ۷۸ غافر که در آیه ۳۸ رعد نیز تکرار شده آورده است که گوید هیچ پیغمبری آیه(معجزه)ای نمی‌آورد مگر به #اذن_خدا. این اصل را در آیه ۱۱۰ مائده باز کرده و به حضرت عیسی می‌فرماید تو زنده می کنی اما به اذن من. 🍄هر موجودی هر کاری بخواهد بکند با اذن خداست و این تازه نیمه راه #بینش_توحیدی است. قران جلوتر می‌رود و گوید اینطور نیست که مقتضای عمل در موجودات باشد و من تنها با اذن، مانع را بردارم بلکه اقتضای اشیا مانند گرمی آتش را نیز من خلق کرده و در درون آن قرار داده‌ام. ♦️قران گوید ای انسان‌ها، شما از خاکید یعنی شما نیز همانند درختان، یک قرن قبل در #خاک بودید. بعداً جذب گیاهان و درختان شده و پدر و مادرانتان شما را از طریق خوردن میوه و گیاه وارد بدن خود کردند و نیرو گرفته و منی تولید شد. آنگاه با امتزاج این مایع در زن و مرد شما بوجود آمدید. لذا خداوند به انسان‌ها گوید بدانید که شما تنها #امناء کرده اید نه خلق؛ بلکه خالق انسان که سازنده منی و رشد دهنده آن است خداست. (افرأیتم ما تمنون-أانتم تخلقونه ام نحن الخالقون/واقعه_۵۸ و ۵۹) ---------------------------------------------------------- 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 ---------------------------------------------------------- 📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈 ✅ @tafsire_tasnim1