✅خلاصه درس تفسیر سوره مبارکه حمد
📆 جلسه: ۹
▫مفسر: علامه جوادی آملی
بخش 1️⃣: چرا دعاهایی که مخصوص ائمه است برای ما نیز هست؟
در دعای حمد صحیفه گوید: خدا را حمد می کنیم که به ما ملکه و سلطان👑 و نفوذ بر همه خلق را عطا کرد!
اگرچه این مخصوص ائمه است اما اولا می تواند برای این باشد که ما هم به آن نزدیک شویم و ثانیا می تواند مفاهیم دیگری داشته باشد برای انسان. پس اولا به معنای ظاهری نگاه میکنیم و بعد به مفاهیمی که قابل برداشت است( مانند رابطه انسان با جهان)
#علوم_وحیانی
بخش 2️⃣: چرا خدا فرمود ما قرآن را به زبان #عربی روشن نازل کردیم؟
زیرا عربی زبانیست که بخاطر بار معنایی فراوان، به راحتی زبان های دیگر را ترجمه📝 می کند اما زبان های دیگر نمی توانند عربی را درست ترجمه کنند.
مثلا #کرامت معادل فارسی ندارد. به شخص عادل، کریم نمی گویند زیرا عادل کسیست که به زحمت گناه نمی کند اما کریم کسیست که گناه اصلا در او نفوذ ندارد🔴. خدا در اصل فرشتگان را کریم می داند اما به #شهدا نیز وعده کرامت داده است.
بخش 3️⃣: در قیامت، تعارض و #تزاحم_منافع نیست که اگر من بهشت رفتم جای دیگری تنگ شود اما در دعاها یا قرآن می آید که حامدان به جایی میرسند که بر فرشتگان سبقت⛷ می گیرند. این را خوب می داند و باعث پیشرفت است.
ادامه: حمد حامدان ناپایان است و در قیامت هم حمدش🙏 می کنند چون انسان موجودی فناپذیر مانند حیوانات و گیاهان نیست بلکه همیشگی است پس برای کمالش هم باید همیشه حمدش کرد.
گوید حمدی به ما بده که ما بطور عادی نمیریم بلکه #شهید شویم.
بخش 4️⃣: چرا گویند اگر فلان دعا🙏 را بخوانی مثل آن است که در محل جنگ با کفار #شهید شوی؟
منظورش این است که بخشی از ثواب و #فضایل شهید به او هم می رسد وگرنه با شهید یکی نیست. مثلا اگر مادر در ایام حیض بمیرد شهید است یعنی ثوابهایی همانند شهید دارد.
اما امام سجاد در ادامه دعای حمد صحیفه گوید: خدایا طوری حمدی کنیم که تو توفیق قرار گرفتن در صف شهدای کشته شده با شمشیر دشمنان خدا قرار دهی!
بخش 5️⃣: آیا جنگ برای #خاک یا #قوم ارزش دارد؟
خدا در مورد چنین جنگ هایی که برای مرز و خاک🇮🇷 کشورش می جنگد جایگاه چندانی قائل نیست بلکه اگر در راه حفظ دین جنگید شهید است.
امام سجاد بر شهادت آنقدر تاکید دارد چون خدا یاری دینش را به انسانها داده است و گفته اگر شما #دین خدا را یاری نکردید ما دست برنداشته و گروه دیگری جای شما می آوریم که همانند رزمندگان ما در دفاع مقدس، به جبهه #حق_علیه_باطل بشتابند و پدر و مادری آنقدر صبور که همه را انگشت به دهان بگذارند.
#دفاع_مقدس
بخش 6️⃣: آیا روایت نیست که هر کس قبل از #قائم ما قیام کند آسیب میبیند و شکست😔 می خورد؟
بله ولی همان امام صادق که آن را گفته این را هم فرموده که اگر من به اندازه ۷ نفر یار داشتم قیام👊 می کردم!
امام علی فرمودند (اگر نبود حکم خدا که وقتی مردم در صحنه اند، حجت خدا تمام است و هیچ عالمی حق ندارد در خانه اش بماند و اجازه دهد عده ای در کمال پر خوری و میلیونها نفر در #فقر و فلاکت باشند من هم زمام ریاست را به گردن شتر🐫 خلافت می انداختم.) در زمان غیاب حضرت هم اگر مردم در صحنه حاضر نباشند هر قیام کننده ای شکست میخورد اما حالا که در ایران مردم در صحنه اند✊ و خون می دهند برای اسلام، علما حجتی ندارد که مردم را به حال خود بگذارند.
📡 @tafsire_tasnim1
✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد
📆 جلسه: ۳۲
♦️مفسر: علامه جوادی آملی
♦️موضوع: اهدنا الصراط المستقیم - صراط الذین انعمت علیهم
❎ گفتیم که در آیه «صراط الذین انعمت علیهم» خدا صراط را به سالکان راه استناد داده است و سپس توفیق طی طریق را یک #نعمت_الهی معرفی کرده است.
🗂 نعمت الهی دو گونه است:
۱. نِعَم ظاهری: که در قران، مصداقش، مال و بنون (فرزندان) است. کاربرد این نعمت نیز از نظر قرآن، #زینت دادن به زندگی دنیویست و هیچ سودی در آخرت برای انسان ندارد.
۲. نِعَم باطنی: این تنها نعمتیست که انسان را تبدیل به سالک راه و صراط مستقیم میکند.
📜 توفیق طی طریق، صرفا یک #نعمت_باطنی است. دلایل این نظر هم عبارتند از:
1⃣جمع آیات قرآن که تنها نعمت باطنی را برای آخرت، سودمند میدانند.
2⃣قرآن، منعَم علیه را به ۴ دسته نسبت داده است که عبارتند از انبیا، صدیقین، شاهدان و صالحین.
لذا مشخص است که نعمتی که خدا به اینها داده و به بقیه نداده، نعمت باطنیست، نه ظاهری.
3⃣نعمت ظاهری خداوند به مغضوبین و ضالّین (گمراهان) نیز میرسد اما خدا در سوره حمد فرموده نعمت طی طریق، به ضالین و گمراهان نمیرسد. (صراط الذین انعمت علیهم-غیرالمغضوب علیهم-و لا الضالین)
🔰 اتفاقاً منشأ گمراهی و مورد غضب الهی قرار گرفتن افراد، همان #نعمت_ظاهری است چون در قرآن بارها آمده که خداوند سرمایه داران و قدرتمندان را که گمراه یا مغضوب شدند مورد عذاب قرار داده و نابود کرده است در حالیکه سرمایه و قدرت، هر دو نعمت ظاهری خداوندند.
مثلا خداوند در قرآن، بنی اسراییل را که مورد لطف و رحمت فراوان و نعمتهای انبوهِ ظاهریِ خداوند بودند، «مغضوب علیهم» خواند.
👑 اگر نعمت، مقید به قیدی نبوده و مطلق گفته شود، منصرف به #ولایت الله است که مؤید آن، روایت امام هشتم در مورد نعمت بودن ائمه و معصومین و نیز آیه ی «اکملت لکم دینکم» است.
♦️سیره و روش منعَم علیه:
نه مجرمند و نه حامی آنها، بلکه حتی در برابر آن جریان شورش می کنند.
حضرت موسی فرمود: «ربِّ بِما انعمتَ عَلَیَّ فلن اکونُ ظهیراً للمجرمین» یعنی خداوندا بواسطه نعمتی که به من دادی، هرگز حامی مجرمین نخواهم بود.
همچنین حضرت موسی در آیات ۲۱ تا ۲۳ مائده به بنی اسراییل گوید که اگه میخواهید از مصر نجات پیدا کرده و وارد ارض مقدس فلسطین شوید باید برخیزید، بجنگید و چند تن #شهید دهید تا پیروز شوید و در ادامه دو تن از یاران حضرت موسی نیز از میان آنان گفتند با نشستن چیزی حل نمیشود و همه باید بجنگیم. این شهامت، به گفته قرآن، بواسطه نعمت الهی برای موسی و دو یارش بود!
💠 پند: اگر کسی امروز نگوید «اهدنا الصراط المستقیم»، چاره ای جز آن ندارد که در فردای قیامت بگوید «یا لیتنی اتّخذْتُ مع الرسولِ سبیلا»
یعنی فردا میگوید ای کاش راه همراهی پیامبر را در دنیا انتخاب میکردم و طی میکردم! (فرقان-۲۷)
یا باید امروز این راه را طی کند یا فردا برای عدم طی این راه تاسف بخورد.
📚«تفسیر تسنیم» علامه جوادی آملی
✅ eitaa.com/tafsire_tasnim1
♻️ igap.net/tafsire_tasnim
✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد
📆 جلسه: ۳۳
♦️مفسر: علامه جوادی آملی
♦️موضوع: صراط الذین انعمت علیهم-غیرالمغضوب علیهم-ولا الضالین
🔹 گفتیم که طی کردن صراط مستقیم تنها مرهون نعمت الهیست و این نعمت ظاهری نیست چون نعمت ظاهری که در دست کفار نیز هست و اگر راهزن نباشد راهگشا نیست.در آیه ۱۱۹ نساء، شیطان گوید من انسانهارا با #آرزوها و تمنیاتشان گمراه میکنم و آیه ۳۹ حجر، قرآن این آرزوها و تمنیات را ناشی از زیبا نشان دادن #زینت های زمین از طرف شیطان به انسان میداند.
📍آیه ۷ و ۸ کهف، تمام زینتهای روی زمین را برای زمین میداند (زینةً لها) نه اینکه زینت انسان باشند. قرآن، زینت انسان را درونی و ایمانِ انسان میداند که خدا ایمان را زینت قلب قرار داده است. پس شیطان زینت حقیقیِ انسان را با نشان دادن زیبایی زینتهای زمین از انسان میگیرد.
#دکترین_بیع
♦️ بسیاری از چیزا اصلا نعمت نیستند اما شیطان آنها را #نعمت الهی جلوه میدهد مانند جهاد نکردن در راه خدا و عدم همکاری با مسلمانان برای رفع شر دشمنان، با این تصور زیبا که نرفتن و نمردن در این جنگها یک نعمت الهیست!
خدا در قرآن میفرماید: در میان شما کسانی هستند که کندی می کنند تا جنگیدن را به عقب بیندازند. حال اگر شما مسلمانان #شهید یا مجروح شوید اینها گویند خدا بر من نعمت داد که با اینها نرفتم و آسیبی ندیدم اما اگر فضل الهی و پیروزی نصیب شما شود آنها گویی اصلا شما را نمیشناسند و ندیدند که جنگیدید و میگویند ای کاش من هم به جبهه میرفتم تا پیروز شوم و غنایم ببرم!
پس قرآن مواردی چون عدم جنگیدن با دشمنان اسلام و مسلمین را نعمت نمیداند اما زینتهایی چون مال و فرزند را نعمت میداند که انسان میتواند آنها را در راه خیر بکار گیرد یا در راه شر.
💠 حال چنین شخصی که عدم همکاری با مسلمین جهت رفع شر را یک نعمت الهی میداند اصلا نمیتواند حقیقت نعمت را بفهمد و لذا وقتی میگوید «صراط الذین انعمت علیهم» یک مجاز گفته نه یک چیز حقیقی!
❗️خدا به چنین افرادی، گوید «شما بنشینید» یعنی خدا نمیخواهد که اینها به جنگ بروند و از اسلام دفاع کنند بلکه میخواهد احیای دینش به دست #خالصان باشد.
دستورِ «نشستن» از سوی خدا، عین فعل اوست بدین صورت که وقتی گوید اینطور بشو، میشود(کُن فیکون) لذا شخص توفیق جنگیدن را با این خطاب از دست میدهد. «امر خدا، فعل اوست» پس اگر کسی دید به سمت چنین خیراتی نمیرود بداند این خواست خداست و باید ازین حالت بترسد و به خدا پناه ببرد.
🔴 #گونه_شناسی_انسان:
1⃣انسانها در سوره حمد سه نوعند:
۱. مُنعم علیه: که خدا این نعمت طی طریق را که مایه تمام سعادت های انسان است، از سوی خود میداند.
۲ و ۳: مغضوب علیهم و ضالین: خدا این دو مورد را به خود نسبت نمیدهد و نمیگوید من اینها را گمراه یا مغضوب کردم بلکه مورد غضب قرار گرفتن و گمراهی را ناشی از عدم استفاده انسان از نعمتها و هدایتها میداند. کسی که مغضوب است گمراه و ضاله نیز هست و برعکس و رابطه این دو تابع درجات مختلف است.
2⃣ در تقسیم بندی دیگر، در سوره واقعه انسانها سه گروه معرفی شدند:
۱. #اصحاب_میمنه: گروهی که با یُمن و برکت زندگی کردند چه برای خود و چه برای دیگران.
۲. #اصحاب_مشئمه: گروهی که کارشان مشئوم و زشت است چه برای خود و چه برای دیگران.
۳. #سابقون و #مقربان: اینها ممتازترین گروهند.
🔺 پس منعَم علیه که تحت نعمات الهیند، خود دو گروهند شامل اصحاب المیمنه و مقربان.
🔺پاداش دو گروه مذکور نیز در بهشت متفاوت است. هر دو از آب گوارای بهشت مینوشند اما درجه خلوص آب متفاوت است. گروهی آب همراه با مقداری #زنجبیل مینوشند (کان مزاجها زنجبیلا) که مزه زنجبیل دارد وگروهی با مزه و مزاج تسنیم.
💎 #تسنیم چیست؟
عینً یَشرِبُ بها المقربون. چشمه ایست که بالاترین مرتبه بهشت یعنی #مقربان از آن مینوشند.
لذا مقام مقربون بسیار بالاتر از ابرار است که گوشه و چند قطره ای از چشمه مقربان را در آب ابرار میریزند.
💠کانال «تفسیر تسنیم»
📥 @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 79
🔖 آیه: ۲۶ و ۲۷
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅بخش سوم👇👇
💠احتمال سوم که #وحی الهی بود که شناخت وحی از سوی انسانها همان پذیرش تعهد عمل به وحی است. البته احتمال چهارم نیز در طول همین وجه سوم است که اگر وحی را پذیرفتیم یعنی #رسالت را پذیرفته ایم چون وحی از طریق رسول می آید.
🔰در مسائل وحی و شرع قران انسانها را به دو گروه #وفاکننده به عهد و #ناقض عهد تقسیم می کند. در مورد ناقضان آیه ۱۵ احزاب آمده است. در این آیه گوید که از مسمانان تعهد گرفته شد که اگر به #حریم_اسلام حمله شد از آن دفاع کنند. اما در آیه ۱۵ احزاب آشکار میکند که «و لقد کانوا عاهدوا الله من قبل، لا یولّون الادبار» یعنی بعضی ها موقع حمله، در خانه نشستند و برخی به #صحنه آمدن و شهید شدند.
🔴در #جنگ_احزاب (خندق)، اگر منافقان پیروز می شدند اساس اسلام از بین می رفت و هیچ نامی دیگر از #اسلام نمی ماند. پیامبر در این جنگ فرمود که «ضربةُ علیٍ یوم الخندق افضل من عبادة الثقلین» گاهی یک شمشیر زدن از عبادت اولین تا آخرین انسانها ارزشش بیشتر است نه اینکه حضرت علی در اینجا خلوص داشت، خیر، چون جایی نبوده که علی خلوص نداشته باشد بلکه در اینجا اساس دین در خطر بوده پس همان یک شمشیر باید زده می شد و وظیفه او بود که جلوی از بین رفتن اسلام را بگیرد. در این جنگ که علی در برابر عمربن عبدود قرار گفت پیامبر گفت: در اینجا #تمام_حق در برابر #تمام_باطل قرار گرفته است زیرا با شهید شدن علی، تمام اسلام از بین می رود.
🔰«و لقد کانوا عاهدوا لله من قبل لا یولّون الادبار» اینها #تعهد سپردند به هنگام مسلمان شدن که مطیع پیامبر باشند و هرگاه دستور دفاع داد در صحنه باشند اما این کار را نکردند و صحنه را ترک کردند. ادامه آیه گوید: حال بدانید که اگر از جنگ فرار هم بکنید و نروید چند صباحی بیشتر زنده نمی مانید. پس از مرگ نجات پیدا نخواهید کرد.
♦️میفرماید: اینها بهانه می آوردند که ما تازه در مدینه آمده ایم لذا خانه هایمان کامل نیست و در و پیکره درستی ندارد «انّ بیوتنا عورة و ما هی بعورة» و بچه های ما حافظ ندارند! خدا اینها را افشا کرد که بهانه می آورند چون #حافظ خانه و بچه ها ماییم نه آنها لذا اینها نمی خواهند بیایند «ان یریدون الّا فراراً»
🔰اما در برابر اینها مومنانی هستند که به عهدشان وفا می کنند.«من المومنین رجال صدقوا ما عاهدو الله علیه» قران گوید اینها نه تنها واجبات را انجام می دهند بلکه رفتن به جبهه در این وضعیت مهم را #نحب می دانند یعنی نذر لازم «فمنهم من قضی نحبه». ثواب سرباز فاتح از سرباز شهید کمتر نیست و اگر خلوص خود را حفظ کند اگر از شهید بالاتر نباشد کمتر نیست همانند #جنگ_احزاب که پیامبر گفت ضربه و پیروزی امام علی (ع) از عبادت ثقلین بالاتر بوده است. در جنگ، هر پیشروی فضیلت است.
♦️قران گوید این مومنین برخی رفتند و #شهید شدند برخی شهید نشدند، برخی منتظر اعزام به جبهه بودند و برخی پشتیبانی می کردند و هیچ کدام از اینها بعدا هم #پشیمان نشدند و تصمیمشان را عوض نکردند و اگر تصمیمشان عوض می شد نقض عهد بود!
♦️خداوند نیز در برابر انسان عهد کرد که پاداش دهد چون #عهد دوطرفه است نه یک طرفه. برخی بزرگان ما #رساله_عهدیه دارند و در آن، عهدهایی که با خدا کرده بودند تا بر آن بمانند را نوشته اند مثلا کسانی که تفکر عقلی دارند عهد کردند که خود را به #قصه سرگرم نکنند چون انسان را داستان سرا می کند و با تفکر عقلی بار نمی آورد و سطح فکر را پایین می آورد همانند ریاضی دانان. مثلا عهد کردند که فلان کتاب را نخوانم فلان رشته را ادامه دهم، #نماز_شب من ترک نشود، روزانه فلان مقدار قرآن بخوانم... خدا هم البته گفته به عهدش وفا میکند.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1117
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190
🔹آیت الله جوادی آملی:
🔺اگر كسی [عالِم به زمان باشد و حوادث بر او مشتبه نشود]، نه از تبعید شدن و #شهید دادن هراسی دارد، نه از #تهمت و اهانت شنیدن رنج می برد، بلكه همة این مسایل برای او با «لذّت درونی» همراه است. اینكه می بینید ما در برابر چند تهمت می رنجیم، و در مقابل رنج، صحنه را رها می كنیم، برای آن است كه اوّلاً از بیرون رنج می بریم، و ثانیاً از درون لذّت نمی بریم؛ لذا صحنه را ترك می نماییم. ولی عالمان راستین، اوّلاً از درون لذّت می برند، و ثانیاً رنج بیرون را احساس نمی كنند؛ لذا تا آخرین لحظه ایستاده اند. (1)
🔹شهید بهشتی تمام قد #مدیر بود...من می دیدم در درس خصوصی مرحوم علامه، او تنها می تواند جوابگو باشد، باهوش! بافهم! باادب!...
جای #شهید_بهشتی به واقع خالی است، سر تا پا «ادب» بود، سر تا پا محبت بود، مدیریت او هم ممتاز بود ... (2)
پ. نوشت:
1. کتاب بنیان مرصوص، ص198
2. درس خارج فقه،1396/11/15
✅ @tafsire_tasnim1